Vrijzinnig volksgezind weekblad van ieperen en het Arrondissement
De Rijschool vertrekt
naar Tervueren.
De grootste vijand.
Stadsnieuws.
5 centiemen.
Vierde jaar. ATl 46.
Een katholiek kongres.
Budgetten van oorlog
en zeewezen.
Verschijnende des &tilerdtts/s.
EENDRACHT MAAKT MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
voor stad, Ren jaar Iranks.
vr de provincie, Een jaar fr. 2-50.
Wanneer zal men ein
delij li beginnen aan liet
verteeren der 364,000
franken, die voor het
herstellen onzer 3 j -
school bestemd zijn?
De zoogezegde anti-socialisten zijn
Zondag laatstleden bijeengekomen om
punten van hun programma te bespre
ken. In plaats van voorstellen te stem
men met hetinzicht ze te doen doorvoe
ren, hebben zij zich vergenoegd wen-
schen uit te drukken dat men in de
Kamers dit zou doen, dat zou stemmen.
Iedereen weet hoeveel rekening er
gehouden wordt van deze wenschen.
Zelf verscheidene dergene, die ze
stemmen, volgen ze niet na.
Voor wat de zondagrust aangaat
stemden zij eenen wensch dat het zon-
dagwerk algemeen zou verboden wor
den, maar dat de noodige vergunnin
gen zouden toegestaan worden in geval
waar den aard der nij verheid het eischt
of voor redenen van openbaar nut of
door de internationale concurrentie
Aan de werklieden die 's Zondags
moeten werken een rustdag op zeven
toestaan en, behalve in geval van on
mogelijkheid, hun den tijd gunnen tot
vervulling hunner godsdienstige plich
ten.
Tegen het alkoolisme, vragen zij dat
de wet er trapswijze toekome den ver
koop en 't verbruik van den alkooi
te verbieden voor alle andere gebrui
ken dan in de nijverheid of in de
geneeskunde, als middelen om daartoe
te komen vermindering van het getal
herbergen, verhooging der rechten op
den alkool en afschaffing der voorrech
ten toegestaan aan de landbouwstoke-
rijen.
Op het oogpunt van arbeidsregeling.
Voor meisjes: verbod van alle werk
voor meisjes van 14 tot 21 jaar in mij
nen, steengroeven en in alle gevaarlijke
of ongezonde nijverheden
Verb id van zondag- en nachtwerk
Werkdag van 10 uren met een uur en
half rust, met uitzondering van het
huis- en landbouwwerk
Voor de kinders de wet moet den
arbeid der kinderen verbieden vóór
den ouderdom van 14 jaar, zoowel in
de klein- als in de grootnijverheid
Werkdag van hoogstens 10 uren voor
de aankomelingen van 14 tot 18 jaar
Verbod van nacht- en zondagwerk
Verbod van in koffiehuizen en dans
zalen meiden te aanvaarden onder de
16 jaar
Verbod van meisjes- en vrouwen
werk in en rond de schepen te Ant
werpen.
'T is alles wat er op maatschappelijk
gebied gestemd wordt.
Het voorstel over de zondagrust is
goed, maar het staat reeds sedert lang
op de programma's der ware demokra-
tische partijen. Het alkoolisme bestrij
den met de voorgestelde middelen is
onmogelijk en wij vinden, dat het dom
is de voordeelen waarvan de landbouw-
stokerijen genieten af te schafïen omdat
de groote stokerijen nog meer geld
zouden winnen. Het beste middel ware
volgensons die nij verheid door den Staat
over te nemen (zooals in Zwitzerland)
en den alkool zoo schadeloos mogelijk
te maken, in de voorstellen van ar
beidsregeling vmden wij geen woord
over de volwassenen mannen en vrou
wen. Men zou allicht denken, dat deze
Men schrijft in bij den Uitgever Dixmudestraat, nr 51, te leperen. De aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotariale en Rechterlijke aankondigingen voor gansch België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. De andere aankondigingen voor België en
het buitenland, uitsluitelijk in bet Ageace Havas Magdalenasfcraat, Brussel.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen 25
Rechterlijke aankondigen idem. 1 fr.
niet verdienen in aanmerking genomen
te worden.
Om tot eenen dergelijkon uitslag te
geraken, heeft die zoogezegde demo
cratische bond gedurend twee dagen
vergaderd Is het te verwonderen dat
hunne besluiten met het minst gewicht
bezit. Jan.
Ziehier de cijfers van het jaar lij ksch
verbruik van alcool in België en der
uitgaven tot dewelke het aanleiding
geeft.
Verbruik van sterke dranken, 75
millioen liters.
Uitgave voor dit verbruik, 150 mil
lioen frank.
Uitgave voor da alcoholische dran
ken m het algemeen, 500 millioen fr.
Dus eiken dag door de zon besche
nen, worden 1,370,000 fr. uitgegeven
voorde alcoholische dranken, waar de
genever alleen tusschen komt voor
410,958 fr.
Als men de optelling maakt, be
merkt men dat ieder jaar ongeveer
een lialf milliard Irank
verloren gaan voor de zedelijke en stof
felijke verbetering der bevolking, voor
de spaarkas, voor den handel en de
nijverheid die geen betrek hebben op
den verkoop van sterke dranken.
Dit is dus een half milliard dat
wordt uitgegeven om de gevangenissen
te bevolken 74 op 100 veroordeel
den zijn gealcooliseerden om de
bedelaarsgestichten vol te krijgen
want 79 op 100 opgeslotenen zijn dron
kaards.
Op 100 menschen met zinneloosheid
geslagen zijn er 45 die deze kwaal te
danken hebben aan het overmatig ge
bruik van alcool.
Is dit alles 0, neen
Die kolossale som wordt uitgegeven
om het menschel ijk ras te verbaste
ren de vaders van familie door de
genever doortrokken als oliekannen,
schenken aan 'b vaderland havelooze,
ellendige en lijdende kinderen.
Indien zij de mannelijke jaren be
reiken zullen die kinderen op hunne
beurt 't leven schenken aan mensche-
lijke produkten. behebt met klierge
zwellen, aan vallende ziekte onderhe
vig en in zich de kiemen aller ondeug
den en driften dragend echte plaag
geesten voor de maatschappij.
Ziedaar den toestand welken de
198,000 kroegen en geneverhuizen met
hun jaarlijksch debiet van 75 millioen
liters alcool in Belgie hebben verwekt.
Dit half milliard frank vertegen
woordigt niet alleen de centen uit de
zakken en spaarpotten geklopt om te
drinken. Daarbij moet gevoegd worden
het werkloon der verloren uren, de
grondstoffen der nij verheid die te met
zijn gemaakt, het slecht geleverd
werk, de verwaarloosde zaken, enz.,
enz., honderden gelegenheden om tot
geldverlies te brengen.
Indien wij dit alles moesten bij een
tellen zouden wij tot een ander cijfer
komen dan dit welk opgegeven is.
Want men hoeft slechts de bereke
ning te maken dat de burger of werk
man die 1 of 2 fr. uitgeeft om zich zat
te zuipen, gewoonlijk een verlies van
5 tot 6 fr. ondergaat, soms meer, door
hetgeen hij verwaarloosd voor, tijdens
en na de dronkenschap.
Ziehier de cijfers in verscheidene
landen bereikt door de budgetten van
oorlog en zeewezen
Duitschland, 887,759,843 Ir. Belgie,
48,406,357 fr. Oostenrijk, 364,942,705
fr. Spanje, 163,659,322 fr, Denemar
ken, 17,246,477 fr. Groot-Bretagne,
een milliard elf millioen n Frank
rijk, 880.718,670 fr. Griekenland,
16,345,312 fr. Italië, 337,742,929 fr.
Nederland, 78,624,786 fr. Portugal,
44,674,295 fr. Roemenie, 44,470,335
fr. Rusland, 1 milliard 337,128,676
fr. Servie, 14,115,393 fr. Zweden
en Noorwegen, 45,363,700 fr. Zwit
serland, 23,200,849 fr. en Turkije,
115,825,838 fr.
T zij de globale som van meer dan
zes milliards 700 millioen, niets dan
voor Europa... en in vredesvoorwaar
den.
Wat er ons
te wachten staat.
Tot wat den oorlog der klerikalen
tegen het onderwijs leidt, hebben wij
al dikwij Is aantoond. Wij hebben met
cijfers bewezen dat hier, te Ieperen,
de ontwikkeling der bevolking aan het
dalen is. Het Nieuwsblad spot ermede
maar het antwoord er niet op.
In de Antwerpsche bladen vinden
we weêr een bewijs, gegeven door een
opstel van eenen 14jarigen jongen, die
acht jaren op de banken van katholieke
scholen zat.
Wij kunnen niet nalaten het ODze
lezers mede te deelen, daar het waar
lijk verdiend bewaard te worden
Antwerpen 15 maart 1898.
u Geshiendenis
a Leopold I
Nadat door de onvoenteling van
1830 België zijn onafhankelijkeid ver-
kergen had, werdtLeopold van Saksen-
Cobeug, een Duitsche prins, bekend,
om syne jeleerdeid en zijn edel karak-
ker, als eerste Koning van België uit
geroepen Leopold 1 ist gebooreu te
Gobeurgin 1790 Hij verdt injehildigde
den 21 juli 1831 onder de regeenng
van Leopold 1 verden veele vaarden
geafen de eerste ïjzerenweg van Brusel
maar Mechelen verdt gelegd telegraaf
en telefoon (sic) werde aangelegd het
omderwijs werd geregeld en vele be-
lastigden verden afgeschafd Leopold I
stierfin 1865.
Door de klerikale scholen van lepe
ren wordt de leerzucht der jeugd zoo
danig ingekrompen,dat het getal lezers
der stadsbibliotheek valt van 42,000
op 6,000. Iu Antwerpen, na acht jaren
school gaan bij de klerikalen, is men
in staat dergelijk opstel te schrijven.
Triestige toestand Alpha.
Oud-Ponipiers.
Het concert, dat op 9! Oogst 11. had
moeten plaats grijpen en dat, ten ge
volge van de onzekerheid van het
weeer, uitgesteld werd, is vastgesteld
op Zondag 25" September, om 4 1/3
ure stipt in den Hof der Citadelle. Het
programma bestaat uit de volgende
muziekstukken.
le gedeelte.
1. Ouvrons le bal, marsch. Jouve.
2. Les deux hussards, ope
ningsstuk. Döppler.
3. Andalucia, mazurka. Iieymans.
4. Concerto voor clarinet-
ten. Wettge.
2e gedeelte.
1. Deci, Dela, marsch. Denza.
2. Le Prophete, fantazia. Meyerbeer.
3. Josephine, gavotta. Eilenberg.
4. New Life, waltz. Komzak.
Indien het weder gunstig blijft dur
ven wij verhopen dat iedereen het zich
als een plicht zal rekenen op het con
cert tegenwoordig te zijn en aldus
eenen blijk van genegenheid te geven
aan ons moedig muziekkorps.
Goliath.
Eig-eiit>elaiig* en logiek
of M. Jöooiie en
do orgels.
ledereen in leperen en het arrondis
sement kent M. Gyriel Boone, brouwer
in de Rijsselstraat, gemeenteraadsheer
sedert 1891 en gedecoreerd met de me
daille van eerste klas voor bewezen
diensten gedurende 25 jaar als kerk-
heer in S4 Bieters
In zittingen der gemeenteraad van
28n December 1896 en 31" Augustus
1897 heeft hij het reglement op het
spelen der orgels en andere muziektui-
gen in de herbergen en op de openbare
dansfeesten goedgekeurd en gestemd.
Zelfs nooit heeft hij er het woord ge
sproken alhoewel hij er nogtans dacht
men, veel belang in moest hebben in
zijne hoedanigheid van brouwer.
Ook iedereen was verwonderd over
zijn gedrag en bewonderde hierin
hoogstens zijne belangloosheid. Maar
de sluwe brouwer wist maar al te wel
wat hij deed en mdien hij het regle
ment op de orgels stemde is het omdat
dit reglement, ver van hem schade te
veroorzaken, integendeel hem maar
meer profijt bijbrengen kon daar hij
toch, in Ieperen, geene herbergen bezat
waar er orgel gespeeld was
In de naburige gemeenten is' het
geheel anders. Niettegenstaande de
sermoenen der pasters laat hij toe aan
zijne pachters en herbergiers wat hij
aan die van Ieperen verboden heelt.
En zoo is het dat in Ylamertinghe, in
Boesinghe, in Brielen, en misschien in
nog andere gemeenten enhel in de her
bergen van brouwer Boone, orgel gedraaid
en gedanst werd Zoo is het dat op de
kermis van Brielen, den 17" Juli laatst
leden, en verleden Zondag en Maandag
nog, tot laat in den nacht gedanst
werd in Den Rooden Hert, herberg
van raadsheer Boone. herberg gelegen op
tien meters afstand van Ieperen, op het
grondgebied van dewelke zulks verbo
den is
Wat nog meer is, vóór dat bovenge
meld reglement in voege gebracht
werd, was er nooit gedanst in de her
berg Den Rooden Hert maar nu
sedeft dit jaar heeft M. Boone het toe
gelaten
Welnu, indien M. Boone maar met
de medaille van eerste klas gedecoreerd
werd als kerkheer verdient hij voor
zeker het eerekruis van eerste klas
voor zijne sluwheid en logiek
Alpha.
De tabak.
De gemiddelde hoeveelheid tabak
voortgebracht in Belgie van 1880 tot
1890, was van 4,394,539 kilogr. Sedert,
is deze hoeveelheid geklommen van
3,919,669 kilogr. in 1891, tot 5,300,000
in 1894, tot 6,191,235 in 1896 en einde
lijk tot 6,436,852 in 1897.
De wetten, door de Kamers gestemd,
schijnen dus de Belgische tabakvoort-
brengstbevoordeeligd tehebben. Noch
tans heeft de vermeerdering van voort-
brengst maar weinig invloed gehad op
den invoer van den vreemden tabak
het is het inlandsch verbruik dat sedert
eenige jaren gedurig vermeerdert. Men
rookte nochtans in 1882 en 1883 meer
als nu 19 1/2 miljoen kilos in 1882 en.
17 1/2 miljoen kilos in 1883. Maar het
middelbaar jaarlijks verbruik van
1880 tot 1890 was maar van 14,410,782
kilos, terwijl in 1896 men 15,395,404
kilos en in 1897, 14,990,065 k. rookte-
r- tsCS».
■■lp».
