Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en het Arrondissement
De Rijschool vertrekt
naar Tervueren.
De Kamers
V ruchtbaar making
der Kempen.
Stadsnieuws.
Vijfde jaar. X1' 2.
Wat over de herinrichting
der Burgerwacht.
Kongo's Doodenboek.
Openbare gezondheid.
Verschijnende des Zaterdags
EENDRACHT MAART MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Een jaar 52 franks.
vr de provincie, Een jaar fr. 3-50.
Wanneer zal men ein
delij li beginnen aan liet
verteeren der 264,000
franken, die voor het
herstellen onzer 1iüj -
school bestemd zijn'?
Dc toestand der vrijzinnige partij
in Belgie.
In ons nummer van Zaterdag laatst
leden, hebben wij de stemmen, die
onze drie politieke partijen in de stem
mingen voor de Kamer in de jaren
1894, 1896 en 1898 bekwamen, opge
haald. Met cijfers hebben wij bewezen
dat onze Kamers de openbare meening
in ons land niet verwezenlijken en
dat de klerikalen hunne overgroote
meerderheid1 alleen aan ons onrecht
vaardig kiesstelsel te danken hebben.
Met cijfers ook hebben wij vastge
steld hoe machtig onze antiklerikale
partijen zich bevinden en hoe vergan
kelijk de klerikale meerderheid be
staat, daar het genoegzaam zou wezen
voor de antiklerikalen, van eene kort
stondige samenwerking te sluiten
om onze paapsche regeering omver te
werpen.
In 1900 zullen er stemmingen in de
provinciën Brabant, Antwerpen, West-
Vlaanderen, Namen en Luxemburg
plaats grijpen. Welnu het ware vol
doende, dat de antiklerikalen een ver
bond besloten te Brussel, omdat hun
voorbeeld in gansch het land zou ge
volgd worden en dan ware het gedaan
met de klerikale regeering, dit voor
het grootste welzijn voor ons vader
land.
Indien dus de vrijzinnige partij voor
het oogenblik om zoo te zeggen uit de
Kamers verbannen is, kan men daaruit
niet besluiten, dat er in Belgie geene
vrijzinnige partij meer bestaat.
Integendeel, de vrijzinnige partij is
heden nog,zooals voortijds eene groote
en machtige politieke partij, die haren
heilzamen invloed over het gebied dei-
openbare zaken in ons land zal blijven
behouden, want van die partij kan het
lot der regeering afhangen.
De klerikalen weten het maar al te
goed, want sedert jaren strekken hun
ne pogingen tot eene vernadering bij
de vrijzinnige partij. Dit hebben wij
zien geschieden te Brussel, waar de
heer Graaf Vanderstraeten-Pontoz,
voorzitter der onafhankelijke klerika
len, in eene redevoering die bij on
langs uitsprak, de samenwerking met
de gematigde vrijzinnige ophemelde.
Die betrachtingen bewijzen maar al te
klaar, dat onze belgische klerikalen,
niettegenstaande de overgroote meer
derheid, die zij in de Kamers bezitten,
de toekomst met zeker onrust aan
schouwen. 'T is dat de vrijzinnige
partij, verre van op sterven te liggen,
zich maar al te goed en bevind. Van
dag tot dag, winnen onze vrienden
nieuwe krachten aan. Onze werkers
bonden groeien in getal, en onze vrij
zinnige werkerspartij telt reeds boven
de honderd duizend aanhangers. De
werkende klas treedt onze gedachten
bij dit geeft ons moed en laat ons toe
eene sterke hoop in den toekomst te
stellen.
Het volksgezind liberalisme alleen
kan inderdaad het welzijn en de vrij
heid, naar dewelke het volk snakt,
verschaffen. Want liberalisme betee-
kent weg met de verstomping der
geesten, het ideaal der klerikalen; weg
ook met de dwingelandij der ambte
naren, den droom der socialisten.
Daarom denken wij dat onze vrijzin
nige partij op zijn eigen moet blijven
en met zijne eigene krachten moet
vooruit gaan. Onze princiepen zijn
breed genoeg om alle maatschappe-
Men schrijft in bij den Uitgever Dixmudestraat, nr 51, te leperen. De aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotariale en liechterlijke aankondigingen voor gansch België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. De andere aankondigingen voor België en
het buitenland, uitsluitelijk in het Agence Havas Magdalenastraat, Brussel.
lijke behoeften te voldoen. Onze poli
tiek moet werkdadig blijven: vooral
moeten wij ons zwichten het onmoge
lijke te belooven, hetgeen onze tegen
strevers, socialisten en klerikalen,
zoowel weten te doen. Strijden voor de
waarheid, en met rechtzinnige wapens,
dat is onze politiek In onze rangen is
er geen plaats voor huichelarij Een
partij, die zijn programma in zijn zak
steekt, is het vertrouwen niet waar
dig. Ook, zijn wij van gedacht, indien
het liberalisme eene eerlijke plaats in
onze kiesstrijden wilt blijven beklee-
den, dat het ten opzichte van zijne
princiepen niet mag achteruit deinzen
en dat het alle pogingen van versmel
ting met zijne vyanden moet ver
foeien.
Aioesten de omstandigheden der sa
menwerking in onze kiesstrijden de
vrijzinnige met de socialisten vorderen,
zou ieder partij zijn programma moe
ten behouden. Onder die voorwaarde
alleen zou een kortstondig verbond mo
gelijk wezen. Ons hedendaagsche kies
stelsel zal misschien dergelijk verbond
in sommige kiesomschrijvingen doen
ontstaan.
Bij gebrek van evenredige vertegen
woordiging zal dit kwaad noodzakelijk
worden, want, wat er vooral pleegt in
ons land gedaan te worden, is ons volk
verlossen van de klerikale dwijnge-
landij, die het heden versmacht en
verpletterd. Reusje.
Den 16e November zal het konink
lijk besluit in het Staatsblad verschij
nen, waardoor de oude burgerwacht
ontbonden wordt.
Zooals wij reeds zegden, zal er in de
kleeding geen ander verschil komen
dan de Trois-Eramjois die verdwijnt en
vervangen wordt door eenen kepi,
welke in gewone tijden door een was
doeken omhulsel bedekt is en voor de
groote tenue een pompon draagt. Ver
der komt daarbij een kapotjas zoo
als die van 't leger, een havresac, slop
kousen en eene veldflesch. Voegen wij
erbij, dat van den le Januari tot den
31e Juli 30 oefeningen zullen plaats
hebben.
In het Staatsblad van Vrijdag, 4e
November,is er een koninklijk besluit,
gedagteekend van 31e October, waar
door de pelotons of kompanies voet
volk der werkende burgerwacht, zon
der onderscheiding van ban, in batail-
jons en regimenten zuilen gevormd
worden, zooals volgt
I. a) Brussel 2 regimenten elk van
3 batailjons.
b) Elsene (groep) 2 regimenten
waarvan een van 3 batailjons en een
van 2 batailjons.
c) Schaerbeek (groep) 2 regimen
ten alk van 3 batailjons.
d) Sint-Gillis (groep)2 regimenten
elk van 3 batailjons.
e) Luik 2 regimenten elk van 3 ba-
tailjons.
f) Gent: 1 regiment van 3batailjons.
GjJumet (groep) 1 regiment van 2
batailjons.
h) Verviers 1 regiment van 2 ba-
tailj ons.
II. De burgerwachten van Borger-
hout (groep),Mechelen, Leuven, Brug
ge, S' Niklaas, Aath, Charleroi, Chate-
let (groep),Courcelles, Gilly, Mar-
chienne au Pont (groep), Bergen,
Montigny op S amber (groep), Doormjk,
Dinant, Namen, Hoey, Hasselt en Ar-
lon zullen elk een batailjon vormen.
III. De burgerwachten van Lier,
Turnhout, Nijvel, Roesselaere, Iepe
ren, Eekloo, Geeraardsbergen, Den-
dermonde, Wetteren, La Louvière en
Morlanwelz zullen elk een half batail
jon vormen.
In de burgerwachten verscheidene
batailjons vormende, zullen de kom-
pauies, zonder onderscheiding van ban,
onder de batailjons verdeeld worden
op het voorstel der oversten der wacht.
Er zal op dezelfde wijze gehandeld
worden voor de verdeeling der batail
jons onder de regimenten der'burger-
wacht.
Op Zondag, 27® November aanstaan
de, zal er in de burgerwacht overge
gaan worden, volgens artikel 65 tot 78
der wet van 9" September 1897, tot de
kiezing der kaders, per kompanie of
peloton voetvolk van den tweeden ban,
per batterij of halve batterij kanon
niers, per schadron, half schadron of
peloton bijldragers-pompiers (dit laat
ste een nieuw korps dat ingericht
word).
De opperoversten zullen op voorhand
het getal officieren, onderofficieren,
korporalen of brigadiers bepalen in
iedere eenheid te kiezen, voorbeeld
nemende, zooveel mogelijk, op de ma
nier op dewelke de kaders der zelfde
eenheden in l^et leger gevormd zijn.
Het recht de datum te stellen op de
welke de kiezingen die, door on
voorzien geval, op bovengemelden dag
niet zouden kunnen plaats nemen,
behoort toe aan den opperbevelhebber
der omschrijving. Hij zal insgelijks de
dagen vaststellen op dewelke de kie-
zjngen zullen moeten herbegonnen
worden in geval van verbreking, üp
het voorstel van de oversten der wacht
zullen de opperoversten de maat
regelen nemen om de graden te ver
vullen aan de welke er met voorzien
zou geweest zijn door gebrek aan uit
slag der kiezingen.
Daar de wet voorschrijft dat de
kommando's in Yiaamsch Belgie in
het vlaamsch moeten gegeven worden
en er geene vlaamsche theorieboeken
bestaan, zouden wij wel eens willen
weten hoe de kandidaten een exaam in
onze taal zullen afleggen, zooals het
ook vereischt wordt.
Wij hadden het wel gedacht dat de
wet op het Vlaamsch in de Burger
wacht een doode letter zou blijven
Zoo is 't gemakkelijk Viaamschge-
zind te wezen Goliath.
Wordt vervolgd).
Vermoord en opgeëten door menscheneters.
Volgens de, Réforme zou missionnaris
Severm vermoord geweest zijn op twee
dagen afstand van zijne missie door de
Boudjos gedurende dat hij in prauw
vaarde hij zou vier kwetsuuren ont
vangen hebben. Een kind dat de mis
sionnaris vergezelde zou insgelijks ge
dood geweest zijn en door de wilden
opgeëten.
Missionnaris Gourdy die den land
weg volgde zou men ook aangerand
hebben en vier mannen zijner geleide
zouden gekwetst geweest zijn.
De heer Janssens, bestuurder van het
bureel voor d'openbarè gezondheid te
Brussel, heeft een werk laten verschij
nen over de uitslagen bekomen door
de verbeteringen in Brussel gedaan ten
voordeele der hygiëne.
In 1874 werd het bureel gesticht.
Van 1874 tot 1896 steeg het getal za
ken door het bureel onderzocht van
732 tot 4,993 terwijl het getal sterfge
vallen daalde van 4,965, middelbaar
cijfer, de jaren 1867-1871 tot 3,222, dus
bereekend volgens de bevolking van
30 tot 16,3 en de sterfgevallen
door besmettelijke ziekten (typhus,
kroep, pokken, enz.) zakte van 904 op
125.
De vermindering der stervende aan
teering is ook merkwaardig. Van 1060
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen25
Rechterlijke aankondigen 1 fr. idem.
viel het getal op 506 in 1897. Door het
verschil tusschen de geboortecijfers en
de sterftecijfers voor Brussel geduren
de de laatste 23 jaren te vergelijken
met deze aangaande de jarenl862-1872,
ziet men dat door de gezondheids
maatregelen het leven van 26,807 men-
schen gered werd. Volgens de heer
Rochard zou de economische waarde
der gewonnen levens 38,000,000 fran
ken bedragen.
Men ziet dat die uitslagen wonder
baar zijn.;
Wanneer zullen wij dat eens van Ie
peren mogen zeggen
Hebben Dinsdag hunne zittingen her
nomen,
De kiezingen van Hasselt, Maaseik,
Tongeren, Charleroi, Bergen, Dender-
monde, Bastenaken, Luik en Hoei
werden zonder bespreking geldig
verklaart.
De kiezing van Borgworm werd nog
al lang besproken. De heeren Demblon
en Smeets toonden aan dat de kleri
kalen daar de overwinning behaalden
door uitdeelingen van aardappelen en
braspartijen met champagne. Zij her
innerden ook dat een valsche plak
brief uitgegeven werd, die valschelijk
onderteekend was door den werkers-
bond van S' Georges en waarin de kie
zers verzocht werden alleenlijk voor
Henault te stemmen en niet voor zijn
medekandidaat,Mottard.De heer Jour-
nez protesteerde tegen de handelwijze
van den heer Streel, die rechter zijnde,
zich in de politieke beweging wierp
en vroeg wat er zou geworden van het
gerecht moestten al de rechters (en de
minister noemt thans geene andere
meer als klerikale achterloopers) zich
op dezelfde wijze moeten gedragen.
De volgende dagen besprak men de
kiezing van Doormjk. De schandalen,
die de'heer Lorand aan het daglicht
bracht wierpen een schoon licht op de
eerbaarheid der klerikalen uit die bis-
schopstad.
Er is spraak de modder der steden
naar de braakliggende gronden der
Kempen te voeren ten einde deze grond
geschikt te maken voor den landbouw.
Bij zondere wagens zullen vervaardigd
worden voor het vervoer. De prijs van
het vervoer zal zeer gering zijn.
De opbrengst der velden welke
aldus reeds bereid werden, is zeer
winstgevend geweest.
Te Brecht, bij voorbeeld, heeft men
tot 83,661 kilos beetwortels per hectaar
gewonnen.
Over* d'orgels.
Le Journal d'Ypres heeft gezegd
maar gij, Strijddie alles critikeert,
geeft toch eens een voorstel van regle
ment zooals het zou moeten zijn. Wij
hadden geantwoord om het reglement
te maken zooals het zou moeten zijn,
hoeft men slechts de artikelen twee,
drie en vier te veranderen en te maken
dat zijniet bestaande ten voordeele
der vreemdelingen en ten nadeele der
Ieperlingen, alle personen die in Iepe
ren verkeeren op gelijken voet stelt en
te beletten dat het reglement de ruin
weze der buitenherbergiers.
Nu voegen wij er bij gij, opsteller
van le Journal d'Ypres, die, woord bij
woord, weet wat in het reglement
staat, die alles weet over de klachten
der herbergiers, van hunne brieven,
gij wist ook dat de herbergiers in hun
nen naam een voorstel gezonden had-
00*»—
'~v- -"vV»-
