Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en het Arrondissement
De rijschool vertrekt
naar Tervueren.
De ontwaking
Vlaanderen
Stadsnieuws.
Onze aanstaande
gemeente kiezingen
Zaterdag, 1" Juli 1899.
5 centiemen.
Vijfde jaar. 55.
Een brief van Leopold I.
in
Werschijnestde des ffiuleedat/s.
EENDRACHT JIAAKT MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Een jaar Si franks.
v'de provincie, Een jaar fr. 3-50.
Wranneer «al men ein
delij k beg-innen aan het
verteeren der 364,000
franken die voor het
herstellen onzer Hij -
school bestemd zij n
Op het oogenblik dat in gansch het
land de gemoederen in gisting zijn en
heinde en ver een krachtig verzet ont
staat tegen de door de klerikale Regee
ring ontworpen kieswet, zal het wel
niet ongepast zijn een feit onzer parle
mentaire geschiedenis te herinneren.
Wij waren in 1857. De klerikalen
beschikten in de Kamer over eene
tamelijke sterke meerderheid en schit
terden uit door hunne hatelijke reak-
tionnaire strekkingen. Hunne aanlei-
ders en hunne pers voerden eenen ver
woeden strijd tegen het officieel onder
wijs, waaraan, evenals in de laatste
jaren, de bisschoppen en met hun heel
de geestelijkheid een werkzaam deel
namen.
De liberale partij wa3 door verdeeld
heid en verschil van meeningen als
ontzenuwd en ontmoedigd, zoodanig
dat het goevernement zich alles ver
oorloofde en zelfs voor de schandigste
partij wetten niet zou achteruit ge
deinsd zijn.
In die voor het land zoo nadeelige
omstandigheden werd de fameuze
kloosterwet voorgedragen, die op wei
nige dagen heel de bevolking m op
stand brengen zou. Die wet, welke
aan de 800 kloosters, de burgerlijke
verpersoonlijking schonk en hun toe
liet zooveel rijkdommen op te slurpen
als 't mogelijk was, verwekte de alge-
meene verontwaardiging De bespre
kingen in de Kamer gaven aanleiding
tot hevige tooneelen. Al wat de libe
rale partij aan begaafde sprekers en
staatsmannen telde, traden op om het
ontwerp uit alle kracht te bevechten
wij noemen de heeren de Perceval,
Anspach, Rogier, Vervoort, Delfosse,
Gebeau, de Brouckere, Tesch, Ver-
haegen, Frère-Orban, en andere.
Buiten de muren van het Parlement
stak de storm der volkswoede op. Alle
dagen waren de straten van Brussel het
tooneel van indrukwekkende en luid
ruchtige betoogingen. Paters en non
nen van alle kleur en geur ontvluchtten
de hoofdstad en gingen te Brugge en
elders eene schuilplaats zoeken.
Weldra braken ook onlusten te Gent,
Antwerpen, Duik, Namen en Bergen
uit. Tegenover die machtige volksbe
weging was de Regeering gedwongen
het wetsontwerp terug te trekken.
Toen Koning Leopold I van het ka
binet bericht ontving dat de klooster
wet verdaagd was, zond hij aan zijne
ministers den volgenden brief, echt
meesterstuk van doorzicht, gematig-
heid en verzoenmgsgeest
Heer minister,
Ik ontvang van wege het kabinet het
verslag van gisteren waaraan ik mijne goed
keuring hecht. Door voor te stellen de be
spreking te verdragen, hebt gij gehandeld
zooals de omstandigheden het u voorschre
ven en het land zal u begrijpen.
Ik maax van deze gelegenheid gebruik
om, door uwe tusschenkomst, eenige woor
den te zeggen aan het land dat mij zooveel
blijken van zijn verknochtgeid gegeven
heeft.
Er heeft in de Kamer van volksvertegen
woordigers eene lange en levendige bespre
king plaats gehad, gevolgd van incidenten
die ik betreur, aangaande het door u voor
gestelde wetsontwerp.
Men schrijft in bij den Uitgever Dixmudestraat, nr 51, te leperen. De aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotariale en Rechterlijke aankondigingen voor gansch België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. De andere aankondigingen voor België en
het buitenland, uitsluitelijk in hel Agence Havas Magdalenastraat, Brussel.
Voor de eerste maal sedert de 26 jaar
dat ik mij aan België toewijd, hebben de
parlementaire debatten moeilijkheden doen
ontstaan, waarvan de oplossing niet dade
lijk te voorzien is.
Gij hebt met de grootste loyauteit en de
meeste goede trouw gehandeld. Gij zijt diep
overtuigd dat het wetsontwerp, in uitvoe
ring gebracht, de betreurlijke gevolgen niet
hebben zou welke men het toeschrijft. Over
dit punt zal ik geen oordeel vellen nooit
zou ik toegekend hebben in onze wetgeving
plaats te verleenen aan een wet die de
noodlottige uitwerksels zou kunnen hebben
welke men vreest. Maar zonder de wet zelf
te onderzoeken, houd ik zooals gij rekening
van den indruk die zij bij een aanzienlijk
gedeeite van de bevolking heeft teweeg ge
bracht. Er ontstaan in de landen die zich
zelf met hunne zaken bezig houden, soms
plotselinge ontroeringen die zich uitbreiden
met een snelheid die gemakkelijker te bs-
statigen dan uit te leggen zijn, maar met
dewelke het voorzichtiger is overeen te
komen dan te redeneeren.
De vrije instellingen van België hebben
gedurende 26 jaren met een bewonderens
waardige regelmatigheid hun toepassiug
gekregen. Wat dient er gedaan om ze in de
toekomst met de zelfde regelmatigheid en
bijval te zien werken Ik aarzel niet het te
zeggen de partijen moeten blijken geven
van gematigheid. i Ik ben overtuigd dat
België gelukkig en geëerbiedigd leven kan,
wanneer op staatkundig gebied den weg
der gematigheid gevolgd wordt, maar ni«t
minder kan ik doordrongen van de meening,
en ik verklaar het aan heel de wereld, dat
elke maatregel, strekkende om de opper
heerschappij van de een partij over de ander
te bestendigen, EEN WEZENLIJK GE
VAAR IS.
Mijn rechtzinnige en diepgevoelde ver
kleefdheid aan de lotsbestemming van het
land, heeft bij mij zeer ernstige bedenkin
gen doen ontstaan. Ik deel ze mede aan
mijn landgenoten, aan u, aan de meerder
heid der nationale vertegenwoordiging. In
de omstandigheden waarin wij vork-eren
heeft kamermeerderheid, wier wensehen
mijn richtsnoer moeten zijn, een edele
houding te nemen, waardig van een groote
partij.
Ik geef haar den raad af te zien van de
verdere bespreking van het wetsontwerp.
Aan haar die edel noedige rol te vervullen.
Zoo doende zal zij aan de wereld het bewijs
leveren van haar wijsheid en vaderlands
liefde.
Aanvaard, heer Minister, de verzekering
der gevoelens van achting die ik u toedraag.
LEOPOLD.
Dien brief, vol verheven denkbeel
den en wijze wenken, is toepasselijk
op de hnidige toestanden.
Evenals in 1857 beschikken de kleri
kalen van eene sterke meerderheid,
evenals in 1857 bereiden zij reaktion-
naire wetten, evenals in 1857 is de
anti-klerikale partij hard verdeeld. In
1857 was het de kloosterwet, nu is het
eene wet welke aan het volk het recht
ontneemt rechtvaardig vertegenwoor
digd te zijn, eene wet die het art.
der Grondwet verkracht, dat alle Bel
gen gelijk voor de wet zijn.
Zooals in 1857 is het volk tot opstand
bereid. Onze iandregeerders en onzen
Koning zouden wel handelen den brief
van Leopold I te overwegen. Het zou
oneindig beter zijn naar die taal der
rede en rechtvaardigheid te luisteren,
dan naar de slechte ingevingen van
politieke hartstochten en politieken
haat. Goliath.
In Ze Messager de Bruxelles schrijft
pastoor Daens een artikel over den
erbarmelijken toestand van het werk
volk in Vlaanderen en den vooruitgang
der democratische gedachten die waar
te nemen is.
Daarin zegt het
Langer loochenen dat de democratie
veld wint in 't, Vlaamsche land, blijkt
onmogelijk te zijn.
Vooraleer tien jaar zijn verloopen,
zal de democratie de laatste onzer dor
pen hebben veroverd.
In sommige plaatsen waar de boer
nog meer onwetend is en nog dieper
onder den hiel ligt, zal de vooruitgang
wat langer onderweg blijven, doch
eindelijk zal dit gedacht zich baan
breken, want door de democratie ziet
de boer, de vlaamsche werkman meer
gelijkheid, meer rechtvaardigheid,
meer vrijheid en meer welstand gebo
ren worden.
De Vlaming der kleine steden en
dorpen, is een praktisch man, nog
doordrongen van oude zeden, die
vooral terughoudend is en zich niet
paaien iaat met kasteelen in de lucht.
Hij droomt niet van een luilekker
land, noch van ideale gelijkheid, hij
neemt aan dat er rijken zijn en pracht-
voerende renteniers, en al wat hij
vraagt is dat zijn werk hem late leven,
dat men zijne vrijheid en zijn geloof
eerbiedige.
Gemiddeld wint hij geene 2 franken
daags en in meenig huisgezin moet
men 25 centiemen daags per kop om
springen.
Dit is in nooddruft, in eliende ver-
keeren.
En de werkman is die staat van
zaken moede. Hij vraagt zijn deel van
't levensgenot, van den welstand.
Het is dus maar natuurlijk dat hij
de demokraten toejuicht die hem het
goede nieuws komen aanbrengen, die
hem een minder hard en somber leven
voorhouden.
Het is droef om zien hoe onze werk
lieden en boeren zijn gehuisvesten
worden gevoed. De slaven en leenroe-
rigen der oudheid waren beter behan
deld.
De behoud8gezinden mogen nu be-
broeven wat ze willen, zij hebben voor
lang het vertrouwen van het volk ver
beurd.
Men ziet al te klaar dat het ondanks
hen is dat zij toegevingen doen op
economisch en staatkundig gebied,
dat zij met de eene hand terugnemen,
wat ze gedwongen waren te schenken
met de andere.
De behoudsgezinden zijn in de oogen
van 't volk, de vijanden van zijne po
litieke rechten en de vijanden van zijn
welstand.
Men heeft wel is waar, wel twee
nieuwe ministeries in leven geroepen,
van landbouw en van arbeid, maar
boeren en werklieden vragen zich af
welk voordeel die kostelijke inrichtin
gen hebben bijgebracht.
Al de maatregelen in de Kamer
voorgesteld door de afgevaardigden
der werklieden, zijn altijd verworpen
geworden.
Het is voldoende dat een ontwerp
door een katholiek minister worde
voorgedragen en door socialisten goed
gekeurd, opdat de behoudsgezinden
het zouden verwerpen.
Ziedaar wat de goede behoudsge
zinden dagelijks ten spektakel geven
aan het volk. En dan zijn zij verwon
derd dat het volk hun den rug toekeert
en hen als vijanden aanziet.
Het gansch Vlaamsche volk wordt
democraat.
Heeft het ongelijk
Priester Daens.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen25
Rechterlijke aankondigen 1 fr. idem.
Het artikel 1 der wet van 12 Septem
ber 1895, betrekkelijk de gemeente
verkiezingen, luidt als volgt
De gewone vergaderinge der kie-
n zers om over te gaan tot de vernieu-
wing van de helft der gemeenteraden
heeft van rechtswege plaats, alle vier
jaar, op den derden Zondag van Oetoler.
n De vergadering der kiezers kan ook
buitengewoonlijk beroepen worden
uit krachte van eene beslissing van
den gemeenteraad of van een ko-
n ninklijk besluit om te voorzien in het
n vervullen der openstaande plaatsen.
Zij heeft altijd plaats op een Zon-
dag.
Ingevolge de bepaling van dit arti
kel zullen wij dus onze gemeente kie
zingen hebben op den 15n October aan
staande.
De reeks uitgaande leden bevat
MM Begerem.
Berghman.
Bouquet.
Breyne-Devos.
Fiers.
Fraeys.
Iweins d'Eeckhoutte.
MM Bouquet en Breyne-Devos over
leden zijnde, moeten dus vervangen
worden.
M. Decaestecker, die deel maakt van
de uitgaande reeks in 1904.sedert zijne
kiezing, benoemd zijnde geweest met
bedieningen die onvereenbaar zijn met
het mandaat van gemeente raadslid,
moet insgelijks vervangen worden.
Zoodanig dat op 15" October aan
staande do meerderheid, van den ge
meenteraad kan veranderen.
De pogingen door onze vrienden te
doen zijn met aauzienelijk indien men
rekening houdt dat in 1895 de volstrek
te meerderheid was van 2285, en dat
de sterkte der wederzij dsche partiën
in evenwicht stonden.
Inderdaad.
MM. Begerem
Berghman
Bouquet
Breyne-Devos
Fiers
Fraeys
bekwam 2402 st.
n 2398 n
i) 2383 n
2401
2386
n 2397
Iweins d'Eeckhoutte 2387
De liberale lijst, le reeks, bekwam
MM. Bossaert,
Onraet-Parret,
Speybrouck,
Van Eeckhout,
Vermeulen,
Verschaeve,
Wydooghe,
De klerikalen der 2e
men
MM. Boone,
Colaert,
Decaestecker,
D'Hu vettere,
Struye,
2185 st.
2151
2154
2170
2169
2180
2146
reeks bekwa-
2367 st.
2356 n
2355
2346
2361
Surmont de Volsberghe, 2351
Vaudenboogaerde, 2347
De
men
MM.
Vanderghote,
liberalen der
Brunfaut,
Dechièvre,
Harteel,
Iweins,
Joos,
Lapiere,
Nolf,
Vandevyver,
2347
reeks bekwa-
2174 st.
2186
2165
2186
2160
2179
2180
2168
Het verschil tusschen de twee lijsten
was dus klein.
"Onze vrienden kunnen dus met veel
kans van te gelukken den strijd aan-
