Vrijzinnig volksgezind weekblad van Xeperen en het Arrondissement
De rijschool vertrekt
naar Tervueren.
De toestand.
Het klerikalism,
ziedaar de vijand
Zaterdag, 15» Juli 1899.
5 centiemen.
Vijfde jaar. V1 57.
Erge
verantwoordelijkheid.
De zegepraal van het volk.
Verschijnende des Saierdtigs.
EENDRACHT MAAKT MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
voor stad, Een jaar franks.
v'de provincie, Een jaarfr. 3-50.
Men schrijft in bij den Uitgever Dixmudestraat, nr 51, te Ieperen. De aankondigingen
van beideVlaanderen evenals deNotariafe en Rechterlijke aankondigingen voor gansch België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. De andere aankondigingen voor België en
het buitenland, uitsluitelijk in het Ageace Havas Magdalenastraat, Brussel.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
lieklamen
25
Rechterlijke aankondigen 1 fr. idem.
Wanneer zal men ein
delij k beginnen aan liet
verteeren der 264,000
franken die voor liet
herstellen onzer ïiij -
school bestemd zij n
Het hatelijk ontwerp van kieswet is
dus door de Regeering, zoo niet daad
zakelijk, dan toch feitelijk ingetrok
ken.
"Welk een zegepraal voor het Volk
en in zouderheid voor de leden der
linkerzij van het Parlement
"Welk eene vernedering voor de kle
rikale partij, alzoo druipneuzend voor
het Volk te moeten aftrekken
Ook, onze paapkens zijn razend en
hunne pers lijdt aan delirium tremens
In hanue dulle gramschap schreeuwen
de papengazetten van Revolutieoproer
makers, enz., enz..., en maken zij de
Volksvertegenwoordigers der opposi
tie uit voor schoeliën en andere aan de
katholieken eigen scheldnamen.
En dat alles wordt thans geroepen
en geschreeuwd door rekels die nooit
anders dan onze Nationale instellingen
ondermijnd hebben.
Blikken wij slechts een twintigtal
jaren achteruit om die klerikale ban
dieten aan 'twerk te zien.
Het was in 1879 tot 1883. Noch Ko
ning, noch Ministers, noch Grondwet
werden gespaard. De papen van in
hunne leugenkuip, de klerikale pen-
nenslaven in hunne opneemvodden, ja,
het klein en groot japgespuis in hunne
krochten, sleurden niet alleen de hooi
den van den Staat door slijk en mod
der, noemden de Grondwet eene vuil
niskar, maar predikte die bandieten
bende openlijk de opstand aan tegen
"Wet en Recht, vervolgde en brood
roofde ze deftige wetsdienaars en per
ste zij ten slotte mülioenen en millioenen
af van arme dutsen en onwetende sukkelaars
om zoogezegde katholieke scholen te
bouwen in tegenstelling dergene van
den Staat.
En het is die bende Zwarte Rakkers,
die alsdan opstand maakte, niet om
eenig voordeel voor het Volk te beko
men, maar om zooals altijd, geld af te
persen van de onnoozele snullen ten
einde hunne nooit verzadigde brand
kasten nog meer aan te vullen, die
thans de moedige strijders voor de
rechten van het verdrukte volk, als
revolutionnairs en schoeliën bestem
pelen
Achteruit, klerikaal gespuis, het
deftige volk spuwt u in 't gelaat en
walgt van de eerloosheden die uwe
modderpers dagelijks uitbraakt tegen
al wat eerbiedwaardig en volksgezind
in België is
Achteruit, klerikale uithongeraars,
achteruit
Achteruit, klerikale kindermoorde
naars, achteruit
Wat er ook gebeure, het Volk en
zijne verdedigers zijn op hunne hoede,
want het plegen van schurkerijen is in het
klerikalism zoodanig ingeworteld dat het
volstrekt noodzakelijk is bestendig
een waakzaam oog in 't zeil te houden.
Zuiver Algemeen Stemrecht en al-
geheele Evenredige Vertegenwoordi-
gnig zullen ondanks alles zegepralen
Het Volk wil het en het Volk zal het
bekomen Goliath.
Het klerikalism, ziedaar de vijand
Dat was de spreuk van Gambetta. Die
spreuk was waarheid in zijnen tijd,
die nog niet zoolang geleden is zij
was waarheid honderden jaren geleden
vooraleer hij ze sprak, zij is waarheid
thans en zal waarheid blijven zoolang
het klerikalism zal bestaan.
Op dit oogenblik zien wij het overal
het hoofd verheffen en pogen recht en
reden onder den hiel te verpletteren.
Op dit oogenblik zijn wij, vrijzinni
gen, verplicht ons nauwer en nauwer
aan te sluiten om paal en perk te stel
len aan den voortdurende aangroei der
overheersching van het klerikalism.
Wat zien wij nu gebeuren Het
hoofd van het tegenwoordig ministerie
(O Vanden Peereboom) wil maar tegen
heug en meug ons eene kieswet opdi-
schen waardoor voorzeker de vrijzin
nige partij nog een dertigtal jaren on
der den hiel gebukt zou gaan en zeg
gen dat die vrijzinnige partij de meer
derheid uitmaakt in ons beschaafd
België.
Wij hebben ons reeds dikwijls afge
vraagd, wil de klerikale partij dan eene
revolutie zien uitbarsten, wij zouden
het bijna gaan gelooven, want zeker
is het dat zij het er naar aanlegt. De
gemoederen zijn fel opgehist, de werk
man is moede zijne rechten onder de
voeten te laten treden, het volk wil
Algemeen Stemrecht en Evenredige Verte
genwoordiging en wat het volk wil is de
wil Gods, geene aardsche macht kan
zich daartegen verzetten.
Wij weten wel dat het niet gemakke
lijk is om het klerikalism het hoofd te
bieden. De geschiedenis is daar om het
te bewijzen, maar zeker is het dat wij,
vrijzinnige bevolking, ons thans niet
zullen laten wurgen zonder tegen
stand, moge er van komen wat wil
Goliath.
Ofschoon onze politieke tegenstre
vers tegenover de protestbeweging, te
Brussel, te Luik, te Leuven, te Ant
werpen, te Verviers, te Gent, in heel
het land ontstaan, wel eene spottende
zelfs uittardende houding aannemen,
zijn ze in het binnenste van hun ge
moed toch niet gerust.
Inderdaad, als er niets op handen of
te vreezen is, doet een goevernement
de garnizoentroepeu rond de hoofdstad
niet versterken, het ontbiedt geen af-
deelingen gendarmen en denkt er niet
aan, bijzondere instruktiën voor bur
gerwacht en politiëmacht gereed te
houden.
Een ministerie dat gerust op de twee
ooren slaapt hoeft zulke maatregelen
niet te nemen.
De waarheid is dat de ontworpen
kieswet de verontwaardiging van alle
weldenkende burgers heeft verwekt.
Niet alleen liberalen en socialisten
maar zelfs een aanzienlijk gedeelte van
de katholieken komen met kracht op
tegen een ontwerp dat te recht mag
aanzien worden als den schaamteloos
ten partijaanslag, als de vertrapping
van rechtvaardigheid en billijkheid.
Indien de meerderheid en vooral
hare halstarigen, dwarshoofdigen aan-
leider Vandenpeereboom, het land dat
ze regeeren, lief hadden, indien de rust
en de vrede van België hun nauw aan
het hart lag, zouden ze reeds lang hun
noodlottig ontwerp in de kartons be
graven hebben.
Maar de klerikale regeering rekent
op het brutaal geweld. Zij heeft er
reeds verleden week een voorbeeld van
gegeven. Zij wil kop houden tegen
over de volksverzuchtingen al moest
er dan ook bloed stroomen.
De gebeurtenissen van 1893 hebben
dus aan de reaktionnairs niets geleerd?
Toen wilden ze evenmin als nu een
duim breed toegeven aan de demokra-
tie. En wanneer er brave, eerlijke bur
gers als slachtoffers hunner overtuiging
onder het geweervuur der openbare
macht gevallen waren, toen er alom
een kreet van misnoegen en afkeuring
opging waren de volkshaters met het
mes op de keel gedwongen toe te ge
ven.
Gaat hetzelfde spelletje herbegin
nen Worden er weer slachtoffers ge
vergd Is er weer bloedbad noodig om
een politieke schurkenstreek te be
letten Heeft de werkende klas haar
stemrecht dan nog niet duur genoeg
betaald
We laten aan sommige klerikale
bladen de rol over een bedekt beroep
te doen op de macht der bajonnetten
om den volkswil te beteugelen en des
noods te verpletten. Wij koesteren
nog de innige hoop dat het krachtda
dig verzet der parlementaire minder
heid voldoende zal zij n om de politieke
misdaad te verhinderen die in het mi
nisterie werd beraamd.
Reeds heeft die minderheid een wa
penstilstand bekomen om haar toe te
laten haar ontwerpen kenbaar te ma
ken en aan de meerderheid den tijd te
geven eenige wijzigingen aan het goe-
veraementsontwerp te brengen
Moest echter bovengemelde hoop
verijdeld worden, moest de Koning
eene wet bekrachtigen waardoor de
oppositiepartijen schandelijk miskend
woi den, dan zou er te vreezen zij u voor
erge gebeurtenissen, voor een tijdperk
vau onlusten en werkstakingen waar
onder de nationale welvaart erg zou
lijden.
Er drukt dus op ouze regeering eene
erge en schrikkelijke verantwoorde
lijkheid. Goliath.
Het gouvernement zal de schurken-
wet niet intrekken Het zal er geene
nota aan verbeteren, geen woord aan
veranderen. Zoo zeide men verleden
week.
Maar het volk is machtiger dan het
gouvernement, het volk is machtiger
dan al de gouvernementen te zatnen eii
wat het volk wil, zal en moet geschie
den. Immers in de grondwet staat
geschreven Alle macht komt uit het
volk, en het spreekwoord zegt Vox
populi, vox Dei, de stem van het volk is
de stem van God 1
O ze zouden geen duim wijken, de
nieuwe deugnieterij zou gepleegd wor
den, de dompers gekten als men dreig
de met de gramschap van het volk.
Wij hebben reeds zoovele schelmerijen
straffeloos gepleegd, dachten zij, dat
wij ook dit er zullen doordrijven.
Als het volk niet braaf is, we zullen
er doen op schieten, we zullen er doen
op slaan en kappen, en 't zal er mee uit
zijn. En het gouvernement laf en ellen
dig als altijd, deed gendarmen naar
Brussel komen uit alle steden van het
land.
Maar niet alleen te Brussel stond het
volk op, in alle steden en gemeenten
barstte de Verontwaardiging tos, overal
hadden groote betoogingm plaats en
meetingen. Sedert 1830 heeft men
zulke beweging in het land niet meer
gezien.
Het gouvernement wil niet toege
ven
Maar immer wast de vloed, immer
bruischt de volkswoede heviger op.
Slachtoffers vallen onder de slagen van
wraakgierige gendarmen en politie
agenten, slachtoffers vallen te Brussel
en elders. Onschuldigen worden als
dieven en moordenaars in 't gevang
gesleurd en mishandeld.
Het gouvernement zal niet toege
ven
Maar woedender bruischt de storm.
Het is geen wanorde, geen opstand
meer, 't is revolutie Te lang werd de
volkswil getart, er is geen houden
meer aan. Het gouvernement zal toege
ven of als door een stortvloed zal het
weggerukt en verbrijzeld worden.
Wee wee die zich tegen de volks
macht durft verzetten.
Toen werden ze benauwd
Ja, de zeveu ministers werden be
nauwd. Tot in hunne paleizen klonken
de wraakkreten van het volk, de vuur
schoten der razende gendarmen, de
klachten en hulpkreten der slachtof
fers. En ze beefden, ze beefden van
toorn en razernij, maar meer nog van
schrik.
Het volk wachtte
Het wachtte naar het laatste sein.
Het gouvernement moest zeggen wat 't
wilde vrede door rechtvaardigheid,
of strijd, bloedigen strijd tegen het
volk. Het stormde in de gemoederen,
angstig maar vastberaden wachtte men
de nieuwstijdingen uit Brussel af:
recht en vre'de of onrecht en oorlog.
Do schurken wet werd ingetrokken
Die kreet van verlossing galmde door
geheel het land. Op ieders aanzicht
stond vroolijk'neid en voldoening te
lezen, 't was of iedereen een zwaar en
knellend pak van het hart was geno
men. Weet ge 't nieuws al Hebt ge
gehoord welke verklaringen Pater
Boom heeft afgelegd Hebt gij gezien
welke blijdschap er heerscht onder
't volk.
De schurkenwet is ingetrokken
Omdat het volk gewild heeft, omdat
het volk zijne rechten heeft geeischt,
omdat het volk geene knoeiers en be
driegers meer zal dulden Weg met de
schurkenwet heeft het gezegd, en als
bij tooverslag is de schurkenwet ver
dwenen.
Triomf Het volk zegepraalt
De eerste slag is gewonnen. De eerste
slag vau den strijd voor gelijkheid en
eerlij kheid en 't is wel de voornaamste.
Nu weet het volk wat het kan en tot
welke groote dingen het in staat is. De
invloed van die overwinning is ontza-
gelijk, omdat zij aan het volk, het
besef schenkt zijner eigenwaarde, het
besef zijner ontembare macht.
Maar de vrede is nog Diet geteekend.
't Is alleen wapenstilstand. Voor een
luttel tel dagen zal de menigte wach
ten, bedaard en kalm wachten maar
de toegeving moet volledig zijn, of
heftiger dan ooit zal de kamp herno
men worden, zonder rust of duur.
Recht moet geschieden, en dat kan
alleen gebeuren door het in voege
brengen eener rechtvaardige volks
kieswet.
Vrienden, jubelt en juicht over
onze eerste zegepraal. Maar waakt en
houdt u bereid omdat men ons niet
verrasse. 't Is wapenstilstand. De vrede
zal slechts worden gesloten als wij
voor iedereen recht, vrijheid en gelijk
heid zullen bekomen hebben.
Een man een stem
Elke partij hare vertegenwoordi
ging-
-ooC^OOo-
