Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en het Arrondissement
De rijschool vertrekt
naar Tervueren.
Stadsnieuws.
Zaterdag, 29" Juli 1899.
5 centiemen.
Vijfde jaar. l\Tl 59.
Hoe geraken wij er uit
Hoe wij geregeerd worden
He vaart van IJperen
naar Oomen.
Verschijnende des Zaterdags.
EENDRACHT MAAKT MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Een jaar franks.
vr de provincie, Een jaar fr. 3-50.
Wanneer zal men ein-
tleli j k beginnen aan het
verteeren der 264,000
franken die voor het
herstellen onzer Rij
school bestemd zij n
Er is dus in den schoot der Kamer
eene bijzondere kommissie benoemd,
die uit vijftien leden bestaat en al de
ontwerpen van kieshervorming zal te
onderzoeken hebben, die haar worden
voorgelegd. Tot heden toe heeft zij er
niet minder dan zeven verschillende
ontvangen. Morgen komen er mis
schien nog bij. 't Is dus lang niet ge
makkelijk om te voorspellen welk
stelsel er de bovenhand zal halen.
"Wanneer wij op de vroegere gedane
verklaringen voortgaan van eiken der
afgevaardigden die de kommissie der
XV vormen, dan vinden wij als aan
hangers der Evenredige Vertegenwoordi
ging, de heeren de Smet de Naeyer,
Bilaut, De Trooz, Hoyois, Van der
Velde, Lorand alsook de heeren Furné-
mont en Journez, doch deze stellen er
het algemeen stemrecht als voorwaarde
bij. De heer Léon Defuisseaux vraagt
alleen het algemeen stemrecht en wil
van geene evenredige vertegenwoordi
ging hooren. Het eennamig stelsel wordt
voorgestaan door de heeren Woeste,
Helleputte en Ligy. De heeren Tack en
De Lantsheere hebben nog hunne mee
ning niet bepaald doen kennen, terwijl
de heer Heuvelmans de zaken laten wil
zooals zij zijn, wat ongetwijfeld nog
het gemakkelijkst om vinden is.
't Zal dus geen beetje last lijden, eer
er in die kommissie eene meerderheid
gevonden wordt voor één en hetzelfde
ontwerp. Wij voorzien dat elk der XV
leden er, om te beginnen, aanhouden
zal zijne ziel eens af te draaien voor 't,
plan dat hem het dichtst aan 't hart
ligt, al weet hij genoeg, dat zijne sier
lijkste zinwendingen en meest spits
wondige argumentatie geen enkelen
zijner kollega's zullen overtuigen. Dat
is voor de eerste zitting geweest. Bij
de andere zullen er reeds een massa
kleine argumenten en bij lapjes achter
wege blijven. Alle man zal een beetje
moeten toegeven, willen zij met hunne
taak gedaan krijgen. En zoo is het
moeilijk om voorzien, dat de laatste
zift nog slechts twee princiepen door zal
laten Evenredige Vertegenwoordiging en
Eennamig stelsel.
Aan welk dezer beide voorstellen nu
de overwinning?
In al de partijen heeft het een zoo
wel als het ander zijne voorstanders
en zijne bekampers Inderdaad, zien
wij de Evenredige Vertegenwoordi
ging niet openlijk verdedigd door den
liberaal Goblet d'Alviella, den radi-
kaal Janson, den katholiek Beernaert,
den socialist Van der Velde en den
kristen-demokraat Daens En treden
langs den anderen kant niet te zamen
als apostels van 't Eennamig stelsel op
Bara en Woeste
Deze plotselinge samenstemming
moet iedereen getrofien hebben. Zij is
een feit van beteekenis dat alle aan
dacht verdient in de huidige omstan
digheden. Dat zonderling dubbel pe
terschap is alles behalve een aanbeve
ling voor het Eennamig stelsel. Niet
dat de heeren Bara en Woeste geene
talentvolle mannen zijn, die in staats
zaken hunne sporen hebben gewonnen,
maar zij zijn niet met onzen tijd mêe-
gegaan. Zij vertegenwoordigen nog de
oude kleriko-liberale politiek van over
een kwart-eeuw zij koesteren nog al
de begrippen die, twintig, dertig jaren
geleden, heel aanneembaar konden
Men schrijft in bij den Uitgever Dixmudestraat, nr 51, te leperen. De aankondigingen
van beideVlaanderen evenals deNotariale en Rechterlijke aankondigingen voor gansch België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. De andere aankondigingen voor België en
het buitenland, uitsluitelijk in het Agence Havas Magdalenastraat, Brussel.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen25 n
Rechterlijke aankondigen 1 fr. idem.
schijnen, doch thans niet meer de
minste reden hebben van bestaan.
Ais twee mannen van die soort mal
kaar de hand reiken over den afgrond
heen die gaapt tusschen hen, ons één
zelfde denkbeeld vooruit te zetten, dan
kan dat denkbeeld niet anders zijn dan
eng, klein en verouderd. En dat is het
Eennamig stelsel ook.
Het land verdeelen in 150 kiesom
schrijvingen, 150 landjes op hun ei
gen het kiesvuur aansteken in elk
kanton, in elke wijk, in elk kwartier
kan er een schooner voorbeeld dan
kamer tjespolitiek gevonden worden.
Er is zeker nog geen verbrokkeling,
geen vijandschap, geen haat genoeg
tusschen de menschen En dat zou nog
erger worden, kregen Woeste en Bara
hunnen zin. De kiesstrijd zou noodza
kelijkheid rollen over kleinigheden,
over de belangen van eene straat of
van eene buurt, over eenen steenweg,
over eene statie, over het persoonlijk
leven vooral van eiken kandidaat. En
de minderheid zou nog slechter verte
genwoordigd zijn dan zij het nu is.
Het ontwerp der kiesomschrijvingen
is eene nog scherpere toepassing van
het meerderheidsstelsel. De partij die
51 stemmen bekomt op 100 krijgt haar
afgevaardigde, de vertegenwoordiger
der tegenpartij, die er twee minder
heeft, blijft buiten Welnu, neen. Dien
verwoeden, ontzenuwden strijd om het
volstrekt meesterschap zijn wij moede,
dat kwijt of dobbel smijten, die tijran-
nie van de eene partij over de andere
hooren met meer thuis in onzen tijd.
Wie het goed meent met de welvaart
van het vaderland, moet ook wen-
'Schen, dat elke denkwijze, elke strek
king aan het algemeen welzijn moge
medewerken en in het Parlement hare
woordvoerders hebbe, naar gelang
hare sterkte.
Zoo zijn in eens, alle bedrog, alle
knoeierij, alle hatelijkheid de wereld
uit en kan eenieder werken aan den
vooruitgang zijner partij, aan de ver
spreiding zijner denkbeelden, in de
volle overtuiging, dat zijn streven aan
allen ten goede komt.
Leve dus de Evenredige Vertegenwoor
diging
Het ideaal is zij van elk verlicht en
eerlijk man bij den dageraad der
Twintigste Eeuw Goliath.
Wanneer onze zonen de geschiedenis
zullen lezen van het droevige tijdvak,
hetwelk wij thans beleven, zullen zij
er menige reden tot verwondering in
vinden. Redenen van tweeërlei aard
hoe het mogelijk is geweest dat België
zich zoolang door zulk een verachte
lijk klerikaal ministerie heeft laten
plagen hoe het mogelijk is geweest
dat het hoofd van den Staat die lieden
niet heeft afgesteld.
Want ons ministerie heeft zich niet
alleen plichtig gemaakt aan de meest
verregaande vergrijpen tegen de poli
tieke belangen van het land en volk
ook steeds heeft de stoffelijke belangen
der natie met de voeten getreden.
Toen het op eenen ongeluksdag door
de wispelturigheid der cijnskiezers
terug aan het bewind werd gebracht,
beloofde het goude bergen de belas
tingen gingen verminderen de krijgs
lasten zouden niet worden verzwaard
de stoffelijke belangen des lands
mochten een tijdstip van voorspoed te
gemoet zien. Vrede zou heerschen in
de gemoederen. Gematigheid, eerlijk
heid, onpartijdigheid zouden worden
nagestreefd.
Wij hebben gezien en ondervonden
hoe de klerikale veelbelo'overs wanneer
zij in de oppositie zijn, woordbrekers
worden wanneer zij de regeering in
handen hebben.
Onze bedoeling is niet vandaag breed
voerig te komen op de lange reeks aan
slagen op de volksrechten door het jap
ministerie gepleegd. Dit alles is ten
overvloede gekend.
Wie vernietigde het officiéél onder
wijs, en vervolgde trouwe staatsonder-
wijzers en verplaatste voorbeeldige
staatsambtenaars, bedienden gekend
om hunne getrouwheid aan de vrijzin
nige princiepen
Onze klerikale ministers
Wie behield de lasten en vermeer
derde de krijgslasten en de militie
De klerikale ministers
Wie benoemde, wie verdedigde, wie
beloonde de mouchards die overal in
de Staatsdiensten nestelen, om de vrij
zinnige werklieden en bedienden te be
spieden
Alweer de klerikale ministers
Doch genoeg En dat we kunnen
melden dat gelukkiglijk de oogen der
Belgen nu beginnen open te gaan, en
we ons mogen verwachten binnen wei
nige weken van het jap-ministerie ver
lost te zijn en ook van nu af reeds
mogen zingen 't oud gekend liedje
In October van dees jaar,
Ziet het naar, ziet het naar,
In October van dees jaar,
Vliegen de jappers naar de maan
De Koophandelkring van IJper, die, zoo
als men weet, samengesteld is uit liberalen
en katholieken, vraagt sedert 1884 met
eene aanhoudendheid weerdig van beteren
uitslag, de voltrekking van de verbindings
vaart van Yper naar de Leie, een werk
waarvan al onze nij veraars de noodzake
lijkheid herkennen.
Deze vaart zou inderdaad veel bijdragen
tot de ontwikkeling van onzen koophandel
en onze nijverheid. Zij zou het bewerken,
en in waarde brengen der sparre en andere
bosscheti van Zillebeke en Hollebeke die zij
doorsnijdt en voor welke den ijzereaweg
heden van weinig of geen nut zijn kan, zeer
vergemakkelijken; de zware koopbaren
vervoeren, onze betrekkingen reeds zoo be
langrijk, met het nijverig Noorden departe'
ment doen aangroeien en den afstand van de
belgische en fransche kool en steenmijnen
merkelijk verkorten. Zoo als men er zich
kan van overtuigen met een oogslag te wer
pen op de landkaart van Westvlaanderen,
dit eindeken vaart van nauwelijks drie uren
lengte, is de onontbeerlijke voltrekking van
onze inwendige en rechtstreeksche scheep
vaart tusschen de Leie, den Ijzer en de
stad Nieuwpoort. Zij zou eene gansche
streek van Vlaanderen uit haar verval op
beuren en bij ons,de fabrieken die de katho
lieken vóór zij aan het bewind geraakten,
beloofden, doen ontstaan.
Alle jaren worden petitien onderteekend
door onze nij veraars, zonder onderscheid
van politieke denkwijze, naar de Kamers
en naar de ministers gezonden, om de uit
voering van dit werk dat over 35 jaar van
algemeen nut is erkend geweest, te verkrij
gen.
Tot hiertoe hebben wij geene voldoening
bekomen. De reden daarvan is dat M. Sur-
mont, in menige omstandigheden, zich
vijandig verklaard heeft aan de voltooiing
van de vaart van IJper naar Comen. Hij
heeft dit werk steeds bestreden. Aan hem is
het dus te wijten dat den Staat zoo lang
uitgesteld heeft er aan gevolg te geven.
De hooge overheid, van haren kant, heeft
sedert 15 jaar zich bepaalt aan enkele stu
diën die tot niets strekken.
Deze toestand, hoogst nadeelig voor onze
belangen, moet niemand verwonderen in
aanzien van den slechten wil van onzen
Burgemeester-, die nog laatst in eene verga
dering van den gemeenteraad en ten gevolge
eener ondervraging, verklaard heeft dat het
werk zonder nut was en dat indien de stad
haren voorspoed moest afwachten van de
voltooiing dhr vaart, het nog lang duren
zal.
Welk geluk toch, niet waar, een Burge
meester te hebben die zoo genegen is voor
de belangen der inwoners
In alle andere gemeenten had de Burge
meester hoogst voldaan geweest kooplieden
en nijveraar.s te vinden die belang stellen in
de toekomst en den voorspoed hunner stad
en zou zich verhaast hebben hunne pogingen
te ondersteunen.
Maar hier, M. Surmont, koppig en alleen-
heerscher gelijk hij is, is altijd van een
tegenovergesteld advies van eenieder. Hij
bestrijdt op de hevigste wijze alle voorstel
len, hoe rechtmatig die mogen wezen, uit
gaande van den Koophandelskring, en nog-
tans deze maatschappij telt de bevoegste
mannen die zich enkel met handelzaken
bezighouden. Maar het vergenoegd dat hij
ze niet moet hebben om alle gelegenheden
waar te nemen en hunne verdiensten te
verminderen. Hij veracht hunne adviezen
en doorvoert zijnen eigen wil overal en in
alles.
Wat M. Surmont al gezegd heeft sedert
eenige jaren nopens de vaart is belachelijk
en onweerdig van een Burgemeester.
Heeft hij zelf niet over tijd in zijn hoofd
gesteken een statieoverste te raadplegen die
durfde beweren dat geen een koopman van
IJperen verteer genoeg had, voor of na het
voltrekken der vaart, oin een magazijn te
hebben, groot genoeg voor een schip kolen
te ve.-bergen. Was dit niet gehjk men zegt
aan den duivel te biechfe gaan.
Die redens gehouden door een bedienden
die er belang bij had alzoo te spreken, wa
ren noch ernstig noch gegrond. Ook had M.
Surmont heter gedaan die niet te herhalen
in den gemeenteraad want zij waren on
weerdig van de bediening van Burgemees
ter.
Het is waarachtig en onder alle opzichten
te betreuren dat wij aan het hoofd der stad
een vreemdeling hebben die, wij vreezen
het, nooit de belangen der IJperlingen zal
ter herte nemen en die zoo weing weet van
hetgeen vóór zijnen tijd hier in gebruik
was. Dit geeft ons de gelegenheid te herin
neren dat, vóór 1854 wanneer wij nog geen
ijzerenweg hadden, de IJpersche kooplieden
hunne kolen per water deden komen. Te
dien tijde de Savitskis, de Cardinaels, de
Derae it en andere nog hadden ruime maga-
zijnen kunnende meer dan een schip kolen
verbergen. Zoude iemand durven beweren
dat sommige onzer hedendaagsche kooplie
den geen even ruime lokalen hebben.
Zekerlijk van neen.
Niettegenstaande de vijandschap van
onzen burgervader en de dwalingen die hij
bij het publiek en bij de hooge overheid
nopens onzen onvoltooiden vaart tracht te
doen aannemen, heeft echter de Staat zich
met het oog op de naderende verkiezingen
en ook op het aandringen van onze nij ve
raars, een schijn van voldoening gegeven
met op de begrooting der buitengewone
uitgaven, een eerste krediet van 250,000
fr. in te schrijven voor de voltooiing van de
vaart.
Het Journal d: Ypres kondigt met vreugd
dit nieuws af welk het toeschrijft aan onze
vertegenwoordigers, en wilt doen gelooven
dat het geen kiesmiddel is. Wat hier ook
van weze verheugen wij ons daarin geen
zins en dat met reden.
Sedert dat de klerikalen, in 1884, aan het
bewind gekomen zijn hebben wij niets kun
nen verkrijgen van het Staatsbestuur dat
ons altijd gefopt en bedrogen heeft.
Het ingeschreven krediet is het ditmaal
ernstig en zal het wezenlijk verteerd wor
den.
Wij twijfelen er grootelijks aan... Wat
meer is wij moeten opentlijk en dit, bij
ondervinding, bekennen, dat wij niet het
minste vertrouwen kunnen hebben in de
beloften van het Staatsbestuur dat ons te
veel voor den gek gehouden heeft, Wij zul
len alleenlijk er aan geloof hechten wanneer
wij de werken ernstiglijk zullen zien aan
vangen. Eerder niet.
«aoeeODtlCOWW-
