Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en hec Arrondissement
De rijschool vertrekt
naar Tervueren.
Het geval Lorand.
De Democratie.
Wat geschiedenis.
Stadsnieuws.
Zaterdag, 19" Augusti 1899.
5 centiemen.
Vijfde jaar. Xrs 41-42.
v.
De nieuwe Poslerij.
Verschijnende des Zatei'dags.
EENDRACHT MAART MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Een jaar3 franks.
vrDE provincie, Een jaar fr. 8-50.
"Wanneer zal men ein
delij k beginnen aa n het
verteeren der* 364,000
franken die voor het
herstellen onzer Hij -
school bestemd zij n
Het gaat in politiek gelijk in alle an
dere zaken. Nieuwigheden en verbete
ringen hebben hunnen tijd noodig om
tot rijpheid te komen, om zich op te
dringen.
Men zal ons het recht laten weder
varen dat wij, van over jaren, in de
rangen stonden van hen die de Even
redige Vertegenwoordiging beschouw
den als het stelsel der toekomst. Ver
scheidene reden zetten ons daartoe aan.
Dit stelsel geeft ons de trouwe uitdruk
king van 's lands wil, het kent aan
alle partijen hun regelmatig deel in de
openbare besturen toe, het plaatst op
den eersten rang de mannen van waar
de en van talent en is bovendien een
waarborg voor een goed en rechtvaar
dig bestuur.
Er was eene parlementaire krisis,
eene hevige staatkundige verwikkeling
noodig, om in de Kamer van Volksver
tegenwoordigers eene meerderheid
voor dit eerlijk grondbegin te vinden.
Die meerderheid, volgens men verze
kert, bestaat op het oogenblik en onder
de Kamerleden, bereid om de Evenre
dige Vertegenwoordiging te stemmen,
tellen wij Georges Lorand, den knap
pen Volksvertegenwoordiger van Vir-
ton.
Georges Lorand is een der eerste en
ook meest overtuigde verdedigers ge
weest van de Evenredige Vertegen
woordiging. In het Parlement, in de
drukpers en in de politieke kringen
zette hij dit stelsel vooruit met buiten
gewonen gloed en overreding. Hij was
doordrongen van de noodzakelijkheid
dat er, door de eerlijke toepassing der
Evenredige Vertegenwoordiging, eene
nieuwe en betere richting aan onze po
litieke zeden moest gegeven worden.
Wij begrijpen dat ODze partijgenoot
zich vastklampt aan het straatje hoop,
zijn lang nagestreeft ideaal te zien ver-
wezentlijken. Een politiek man moet
praktisch zijn en nemen wat hij krij
gen kan. Hij moet weten gebruik te
maken van da toestanden die de om
standigheden medebrengen.
Wij brengen een welgemeende hulde
aan den heer Lorand voor zijne toe
wijding aan alles wat de volkszaak
betreft en de openhartigheid en recht
zinnigheid die steeds in elk zijner po
litieke daden doorstraalden, maar hoe
zeer wij ook de Evenredige Vertegen
woordiging aankleven en innig wen-
schen, kunnen wij de houding van het
achtbaar Kamerlid niet goed keuren.
In den strijd voor een eerlijk kies
stelsel staat de liberale partij niet al
leen. Zij heeft nevens haar de werk
liedenpartij wier desirata is zuiver
algemeen stemrecht.
In dit gemeenschappelijk streven
hebben wij aan elkaar eene plechtige
belofte afgelegd. Wij eischen beide her
vormingen te gelijh, niet de eene zonder de
anderewant de Evenredige Vertegen
woordiging gekoppeld aan het meer
voudig stemrecht, is eenvoudig boeren
bedrog.
't Is de vervalsching der ware toe
standen, de benadeeling der demokra-
he, de miskenning van de gelijkheid
der burgers.
Men schrijft in bij den Uitgever Dixmudestraat, nr 51, t9 leperen. De aankondigingen
van beideVlaanderen evenals deNotariale en Rechterlijke aankondigingen voor gansch België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. De andere aankondigingen voor Belgie en
bet buitenland, uitsluitelijk in bet Agence Havas Magdalenastrtiat, Brussel.
Mogen wij, omdat de Evenredige
Vertegenwoordiging eenig voordeel
aan de liberale partij zou schenken,
het verpand eerewoord verbreken
De vraag stellen is ze oplossen en de
antwoord luidt Eerlijkheid duurt het
langst, ook in politiek.
Wij bekennen dat de parlementaire
toestanden hoogst ingewikkeld zijn en
wij nog niet goed zien, wat er op kies-
gebied zal voortspruiten uit den tegen-
woordigen warboel. Maar die onzeker
heid mag van onzentwege geen reden
tot zwakheid zijn. De aanhouder wint.
Het ministerie en zijn slaafsche
meerderheid zijn teruggedeinsd voor
's lands krachtdadige houding. Die
nederlaag is de eerste stap tot onze
volledige overwinning, als wij weten
te volharden. Goliath.
Op dit oogenblik wordt den strijd
gevoerd tusschen de Democratie of het
eigenlijke volk en de Reactie of de
mannen welke dit zelfde volk onder
den domper, onder hunnen hiel willen
houden.
Het is in den vollen zin des woords
den strijd tegen de verlichting, de
vooruitgang en de ontvoogding, ge
voerd door dweepzuchtige en fanatieke
lieden, die niets anders kennen dan
dwingelandij en slavernij.
Er waait over gansch Europa een
democratische wind, welk reeds, hier
en daar in storm veranderd is. De
stond is misschien niet ver meer ver
wijderd dat hij zal overslaan in een
orkaan welke door onweerstaanbare
kracht de Reactie vernietigen zal.
Het is beteekenisvol en kenmerkend
dat dien reuzenstrijd vooral woedt in
de meest katholieke landen. In Spanje,
dat in 't merg van 't been verpaapscht
is, dat geheel en gansch onder den
ijzeren hiel der paperij en jesuieten
gebukt ligt, dat zoo laag is gevallen
dat misschien de dag nakend is waarop
het van de wereldkaart als natie zal
verdwijnen, ontwaard men den hate-
lijksten veldtocht tegen diegenen wel
ke ijveren om hun land uit de klauwen
der zwarte macht te rukken om het
zelfde herop te beuren. Zij die met
democratische gevoelens bezield zijn
strijden daar zeer heftig voor en ont
zien zelfs geen geweld om hunne ei
schen kracht bij te zetten, doch stui
ten veelal op dien suffigen geest, welke
zich door de eeuwen lange paapsche
heerschappij van het spaansche volk
heeft meester gemaakt.
De gebeurtenissen welke zich in
Vrankrijk voordoen en onlangs ook
Italië in zijne grondvesten schokte,
leveren ons de bewijzen wat de reac-
tionnairs vermogen. Nogtans zijn wij
gelukkig te kunnen bestatigen dat in
Vrankrijk het fanatism het zóó ver
niet gebracht heeft om te beletten, dat
de maarheid en het recht zegevieren
boven godsdienstige dweepzucht en
reactionnaire eerloosheid en dat in
Italië het papendom er nog niet in ge
lukt is den troon van Umberto te be
machtigen, om dit volk voor goed aan
slavenboeien te klinken.
En in ons België, ook een katholiek
maar een uitstekend democratisch
land, wat gaat er daar om op het ge
bied van dien reuzenstrijd
Het is niet te ontkennen dat het vijf
tienjarig klerikaal bewind, veel heeft
gedaan om de Democratie te doen veld
winnen. De hatelijke partij wetten ge
stemd door eene slaafsche meerder
heid, die niet de echte wêerspiegeimg,
de uitdrukking des lands is, hebben de
democratische geesten in roering ge
bracht en zijn vast besloten den val
van ons volkstergend reactionnair en
eerloos ministerie te bewerken.
De klerikale partij welke fanatieke
papenknechten aan haar hoofd heeft,
wilt geene democratische hervormin
gen invoeren, en wilt door alle lage en
oneerlijke middelen het land blijven
besturen.
Vermits onze meesters er zoo hels-
duivels aan houden hun bewind te
bestendigen, dan mag men zich wel
afvragen wat die dienaren der zwarte
macht in hun schild voeren. Zij beoo
gen niets anders dan de Democratie
den kop te verpletten en konden zij
deze in het bloed versmachten, zij
zouden niet achteruitwijken, doch zij
mogen er zich aan verwachten dat de
Democratie de hij dra van 't klerika-
lism wel zal kortwieken, en dien alge-
meenen vijand zal beletten zijn werk
te volvoeren, dat strekt tot slavernij
en paapsche dwingelandij Goliath.
De geestelijkheid wist dat zij slecht
gebruik maakte van de haar toever
trouwde goederen.
Vanwaar die schuldige toegevend
heid In 1750 zond zij al vertoogschrif
ten aan den koning. Ze zegt hem dat
de noodzakelijkheid alleen recht geeft
om toevlucht te nemen tot de kerke
lijke goederen zij erkent dat de nood
zakelijkheid veelal een voorwendsel
is, want zij voegt er bij dat het verlan
gen de prinsen te behagen de geeste
lijkheid begoochelt nopens de wetten
van het pand, dat haar in bewaring is
gegeven.
Hier zegt de heilige vergadering
niet gansch de waarheid. Geen edel
moedig gedacht bezielt haar, alleen
eigenbelang is in het spel.
De priesters offerden een deel hun
ner inkomsten op om het overige te
behouden.
Reeds van in de 16de eeuw hadden
de derde staat en de adel voorgesteld
de goederen der kerk wereldlijk te
maken, met ze den staat toe te kennen,
mits de godsdienstenaars te bezoldigen.
Die bedreiging van verwereldlijking
hing boven het hoofd der priesters als
een zwaard van Damocles.
Er bestond maar een middel om er
aan te ontsnappen, dit was de zeer
christelijke koningen ter hulp te ko
men in hunne herhaalde geldverlegen-
heden.
Daar lag de ware reden der vrijgevig
heid van de geestelijkheid, en om paal
en perk te slelien aan de menigvuldige
vragen der prinsen droeg de geestelijk
heid zorg nu en dan de bestemming
van het erfdeel der armen te herinne
ren.
Op die wijze koelde men den ijver
der priesters voor den staat, maar de
behoef'tigen hadden er geen voordeel
bij.
Overigens zoo de kerk toestemde
zestien miljoen aan de prinsen te geven
gedeeltelijk om hun hof op grooten,
wellustigen voet in te richten, biijkt
het wel wezenlijk dat men met eene
belasting, eenen tol te doen heeft.
De aartsbisschop van Auch bekende
het toen hij uitriep
Schijnt men thans deze grondstellin
gen niet te vergeten, en de godgewijde
goederen niet te verwarren met andere
goederen, die in den handel blijven?
Heft men eenigen tol op deze, zonder
die toe passen op die van Levi's stam,
die ontslagen was van alle lasten
De aartsbisschop eindigt met te ver
klaren dat de kerkelijke goederen meer
aangeslagen zijn dan de wereldlijke.
En nochtans, in rechte, moesten die
goederen immer vrij blij ven dit ge
dacht werd met hardnekkigheid door
de geestelijkheid verdedigd tot aan de
omwenteling van 89.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen25
Rechterlijke aankondigen 1 fr. idem.
Dan, gedwongen door de treurige
noodzakelijkheid, offerde zij hare
voorrechten op, en stemde er in toe
haar aandeel te betalen in de staatsbe
lastingen.
Och zij had al zoolang comedie
gespeeld met hare vrijwillige gaven
Ziehier hoe het toeging.
De koning klaagde putten in den
grond en vroeg ten hoogste twaalf tot
zestien miljoen.
Dan gebaarden de prelaten te beraad
slagen en eindigden met eenparig de
som toe te staan, die den prins ver
langde.
De voorzitters der vergadering spreid
den al hun sprekerstalent ten toon om
de armoede der geestelijkheid te doen
uitschijnen, dan kwamen ronkende
volzinnen, waarin de redenaar de ver
kleefdheid der fransche kerk aan den
besten der koningen deed uitschijnen,
en 't spel was gespeeld.
De koning had de miljoenen beet en
de armen stierven langs de straten
In ons volgend nummer zullen wij
onze lezer bij eenige dier tooneelvoor-
stellingen doen tegenwoordig zijn.
Ze zullen er uit leeren dat de pries
ters steeds voor de machtigen hebben
gekropen.
Ze doen het nog
Het Journal d:Ypres meldt ons dat er
kredieten voorgesteld zijn geweest tot
herstellen van het Tempeliershuis in
de Rijselstraat die de posterij zal wor
den en die, zegt het, belooft merk-
weerdig te zijn
Wij wenschen het, want er is middel
om iets schoons van dit Gothisch ge
bouw te maken. Maar, zal men einde
lijk de werken aanvangen, want wat
baat het sommen in 's lands begrootin
gen te schrijven wanneer men daar
geen gebruik van zou maken.
Hoeveel kredieten zijn er alzoo voor
onze stad en arrondissement, sedert
15 jaar dat de klerikalen ons regeeren,
niet ingeschreven geweest en waarop
niets is verteerd geweest Deze kre
dieten verdwijnen, worden op de vol
gende begrootmgen niet meer herhaald
en onze zoogezegde vertegenwoordi
gers spreken er met meer van.
Eenieder herinnert zich nog dat de
Kamers, over drie jaar, een krediet
stemden van 264,000 fr. om.de kosten
te bestrijden van de gedeeltelijke her-
bouwmg onzer Rijschool, en wat is er
van geworden MM. Oolaert en Iweins
behoorden het te weten, of hadden ten
minste het gouvernement daarop moe
ten ondervragen, maar ja, dat is het
minste van hunne bekommeringen.
Nu dan, indien ons klerikaal minis
terie het ditmaal met onze nieuwe
posterij wel meent, zou het Journal
dat zoo wel ingelicht schijnt te zijn,
ons niet kunnen zeggen wanneer deze
herstellingswerken zullen aangenomen
worden, want, ons dunkens, is het
meer dan tijd dat hieraan een einde
kome.
Het is reeds sedert Juni 1897 dat het
Staatsbestuur de oude brouwerij Froi-
dure, volgens eene overgeleverde volks
dwaling het Tempeliershuis genaamd,
aankochtte en wat is er sedert dien ge
daan geweest Anders niet dan het
nieuwerwetsch huis afgebroken, en
vóór dat, in den trant der Halle ge
bouwen, eene monumentale stelling
geplaatst die sedert onderhall' jaar het
voorland belemmert.
Ware de gevallen minister meer
voorzienig geweest, hij zou wegden
ken wij, in twee jaar en half tijd3 de
noodige herstellingen aan het aanga-
