Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en net Arrondissement
Liberale Associatie.
OPENBARE VERGADERING
De rijschool vertrekt
naar Tervueren.
De liberalen
het volksonderwijs.
Iepersche Kiezers
Veroordeeling.
Verdrukkers der
minderen.
Zaterdag, 14n October 1899.
5 centiemen.
Vijfde jaar. IV1' 50.
mmwM
OPROEP
aan de Kiezers van leper.
De klerikale fabrieken.
NIETPAAACHEEREN.
Slemt ouder nr 1,
de liberale kandidaleu.
De partijdigheid van onze
twee Armbesturen.
AïËiPAAACHEEREAf.
Stemt onder nr 1
de liberale Standidaten.
Verschijnende des Zaterdags. eendracht maakt macht.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Een jaar franks,
v' de provincie, Een jaar fr. 2-50.
op Zaterdag-, 14 Octo
ber, om uren 's avonds, in
het Huis der Oud-Pompiers.
DAGORDE
Gemeeatekiezing.
INGANG EN WOORD VRIJ.
Wanneer zal men ein
delij k beginnen aan liet
verteeren der 264,000
franken die voor liet
herstellen onzer JEiij-
school bestemd zij n
De liberalen vragen voor het volks
kind
Kosteloos, wereldlijk en onzijdig, officieel
en verplichtend onderwijs.
KosteloosDo volksscholen toegan
kelijk voor arm en rijk geen klassen
strijd tusschen de jeugd, onderlinge
achting en genegenheid, verbroedering
der standen moeten vroegtijdig bij de
kinderen worden aangekweekt.
Wereldlijk en onzijdig Niet alleen
voor arm en rijk, ook voor alle gezind
heden moet ie volksschool open staan,
geen sektenscholen, geeD fanatism,
verdraagzaamheid, naastenliefde, eer
bied voor elke overtuiging moeten bij
het opkomend geslacht, de toekom
stige burgers worden ingeprent.
Objectieve wetenschap, zoo uitgebreid
mogelijk, reine zedelijkheid moet de
hoofdeigenschap zijn der lagere volks
school.
Officieel en verplichtend. Wij dragende
inrichting der volkschool op aan de
hoogste uitdrukking der collectiviteit,
den Staat. Wij willen niet, dat deze of
gene partij of gezindheid de opvoeding
der jeugd misbruikt tot haar eigen,
bekrompen voordeelmaar wij eischen
datdoordezorgen van het Staatsbestuur
geen enkel burger in den lande versto
ken blijve van de weldaden van be
schaving en vooruitgang, en dat aan
elkeen eeue degelijke opvoeding en
onderricht, ten dëele valle.
Maar wij willen meer. Wij willende
lagere school volledigen door het be
roepsonderwijs wij willen den jeugdi
gen leerjongen onttrekken aan den
verderfelijken invloed van het werk
huis de beroepschool zal hem zijn
ambacht leeren en zijne kennissen uit
breiden, maar tevens en vooral den wil
en het karakter vormen, dit maatschappe
lijk kapitaal, die dingen van meerder
waarde nog dan weelde en zelfs geleerdheid.
Wij willen eindelijk dat. door het
mild toekennen van studiebeurzenhet
volkskind kunne deelachtig worden
van de weldaden van het middelbaar en
het liooger onderwijs. Aarmoede mag
geen hinderpaal wezen tot hooger ont
wikkeling, vooral niet voor die jonge
lingen, welke, door hunne schitterende
gaven, door meer dan gewonen aanleg
blijken geroepen te zijn om groote
diensten te bewijzen aan het algemeen
welzijn.Dat eikwezen in den Staat vrij
zijne roeping vinde, zich vrij ontwik-
kele volgens zijne eigene, zelfstandige,
Men schrijft in bij den Uitgever flixmudestraat, nr 51, te ïeperen. De aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotariale en Rechterlijke aankondigingen voor ganscli België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. De andere aankondigingen voor België en
hetJiuitenland, uitsluitelijk in het Agence Havas Magdalenastraat, Brussel.
oorspronkelijke natuur. Zoo wil het de
vrijheid, zoo wil het de vooruitgang,
zoo wil het het liberalismus in zijne
edelste opvatting.
Ziedaar onze betrachtingen in zake
van openbaar onderwijs. Wij stellen ze
tegenover die der klerikalsn, die den
oorlog verkl aart hebben aan het officieel
onderwijs Wij stellen ze tegenover die
der heeren Surmont en Gie die ons
Stadscollegie, onze avondschool, ver
scheidene klassen der jongens-en meis-
jesstadscholenafgeschaft hebbenNoch
min, noch meer De heer Bellemans,
in eene pas verschenen brochuur
vraagt de algeheele afstelling van den
Staat in een van zijn grootste belangen:
het openbaar onderwijs. Zoo zijn de
klerikale huichelaars Zij vragen de
afschaffing van alle Staatsonderwijs,
maar zij versmaden toch de toelagen
niet, waarmede de klerikale regeering
zoo mud hunne armzalige scholen on
dersteund
Een oog in 't zeil De opvoeding
uwer kinderen het eenige erfgoed
van het werkmanskind wordt be
dreigd
Handen af, klerikalen, van onze scho
lenof beter van hetgeen nog van onze
scholen overblijft
Weg met de broêr hens scholen en ontucht-
holen
Leve de echt v ader lands chede rein zede
lijke, de onzijdige, wetenschappelijke Volks
school
LEVE DE LIBERALEN
de waarborg van ons officiéél onderwijs
Goliath.
-
M. Surmonl heeft in hel Volkshuis
verklaard dat hij in hel toekomende
gelijk in het verleden werk ging ver
schaffen aan onze arbeiders
Ja, maar, welk voordeel genieten
onze liberalen van al de werken die
de stad, de hospicen, den Disch, de
paters en nonnen, hier doen uitvoe
ren
Hoegenaamd geen
Onze treffelijke liberale ambachts
lieden die de knien niet willen buigen
voorM. Surmontof voor zijne aan
hangers en die geen deel willen ma
ken, noch van Volkhuis noch van pa-
tronagien, krijgen noch werk noch
leveringen.
Alleen zijn de arbeiders aangeno
men die drager zijn van een aanbeve
lingsbrief van den een of anderen
pastor of kapelaan.
Eri zoo is het dat
ambachtslieden in
dan ooit, Frankrijk moeten intrekken
om er het bestaan voor hen en bun
huisgezin te zoeken.
En M. Surmont durft alsdan jesui-
tisch aan den onnoozelen hoop van
het Volkshuis zeggen a! mijne ïn-
gezetenen zijn gelijk voor ons, alle
verdeeldheid is verdwenen, eerbied
onze vrijzinnige
groptere menigte
voor de rechten van een ieder. Ik
zal de juiste maat houden tusschen
katholieken en liberalen... Ik ben
op het Stadhuis den bestierder van
allen, zoo wel van liberalen als van
katholieken.
Wat gentsche stoefer is dat toch
VOOR
Wie heeft de klerikale partij gevon-
nisd
Wie heeft ze gebrandmerkt als de
partij der volksuitbuiters en volksver
drukkers, ais de onoverkoombare hin
derpaal voor maatschappelijke ont
wikkeling
De mannen, die niet walg in 't ge-
moet, haar rangen verlieten omdat zij
behoefte hadden aan vrijheid, aan
waarheid en rechtde kristen-demo-
kraten
Waarom hebben zij zich afge
scheurd
Omdat zij niet langer wilden gemuil
band zijn m hun eigen partij, maar
recht hebben van denken en spreken
naast ieder, naast de adellijke regeer
ders zoowel als naast de geestelijke be
stuurders.
De Krieten-Demokraten hadden ge
voeld dat. het streven der Liberalen
edel en menschlievend was want zij
vragen gelijkheid van allen voor de
stembus en de eerlijke vertegenwoor
diging van elke politieke partij régee-
ring van het volk door het volk
De Liberalen willen ook het volks
kind verstandelijk opgevoed en het de
onmisbare geleerdheid verschaften zon
der welke het in onze tegenwoordige
samenleving tot niets meer komt.
Het volkskind, met den noodigen
aanleg begaafd, willen zij laten op
klimmen tot de hoogste sport der
maatschappelijke ladder. Daarom be
trachten zij het verplicht en kosteloos
schoolgaan.
Wie verstandig burger of arbeider
stemt met in met dat lofwaardig, libe
raal streven
De klerikale dwingelanders alleen,
wier macht op verdrukking en voor
recht steunt, vreezen de verstandelijke
en politieke verheffing des volks
Daarom hebben de Kristen-Demo-
kraten het klerikaal dwangjuk afge
schud en tot hun makkers geroepen
Broeders, men bedriegt u en mis
leidt tl Leen u niet langer als zielloos
werktuig <*an de vijanden uwer heilig
ste rechten Laat n niet langer gebrui
ken om tegen de toekomst uwer eigen
kinderen te werken
De opkomst der Kristen-Demokraten
is een hulde gebracht aan het volks
gezind programma der Liberale partij
De liberale partij is alleen machtig
genoeg het te verwezenlijken
Daarom ais één man gestemd onder
nummer 1 Goliath.
Zoodra de klerikalen meester gewor
den zijn van het Stadhuis, men weet
hoe, heeft M. Surmont één voor één de
leden der Commissien van de Hospicen
en van den Disch doen afstellen en die
vervangen door geweldige en uitslui
tende klerikalen gelijk hij.
Deze, in plaats van het armgoed te
bestieren gelijk het behoort, hebben
zich aan buitenspoorige politiek over
gegeven. Zij hebben seffens al de libe
rale of voor zulks aangeklaagde koop
lieden, winkeliers, bakkers, schoen
makers, kleermakers en andere werk
lieden uit hunne lijsten der leveringen
geschrabt, daarop alleen ingeschreven
latende de klerikalen en hunne aanhan
gers die aizoo dubbel bevooraeeligd
zijn geweest. Dit is eene algemeene er
kende daadzaak.
Wanneer men heden aan onze kleri
kalen hunne onrechtvaardigheid en
hunne partidigheid verwijten dat men
hen zegt dat zij hunne kiesbeloften
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen25
Rechtrelijke aankondigen 1 fr. idem.
met volbracht, hebben, zij antwoorden
u dat zij doen gelijk de liberalen ten
hunnen opzichte gehandeld hebben ge
durende al den tijd dat zij aan het be
wind zijn gebleven.
Hewel dat is eene dwaling die onze
schijnheilige meesters aan het publiek
willen doen geloven om hunne uitslui
ting te verrechtveerdigen.
Ten allen tij de, hebben de winkeliers
en werklieden, kiezers en zelf geen
kiezers, algemeen gekend ala katholiek
hun aandeel gehad in de leveringen en
het werk voor de twee Armbesturen.
Wij zouden meer dan een kunnen
namen en onder ander een koopman
wiens zoon een strijdende klerikaal is
en die kandidaat uitgeroepen is geweest
in het Volkshuis.
Men heeft slechts de rekeningen der
twee Armbesturen te raadplegen die,
hetgeen wij zeggen, zullen bewijzen.
Wat meer is, ten allen tijde ook, had
den de pachters, winkeliers en werk
lieden, die een huis bewoonden van de
Hospicen, oningezien zij liberaal of ka
tholiek waren, hun aandeel in de leve
ringen en het werk voor de gestichten
of voor den armen gehad. Heden heeft
onze klerikale administratie, afziende
van dit oud gebruik, al degene die van
na of van bij tot de liberale partij be-
hoorende, achtergelaten.
Hebben wij onlangs niet gezien dat
dezelfde Hospicen opzeg van gebruik
beteekend hebben aan een haar huur
ders, M. Gérard, verdacht van libera
lismus, die nogtans regelmatig zijnen
pachtprijs betaalde, en dat om in zijne
plaats eene welgekende klerikaal te
stellen? Ook is dit misbruik van macht,
met recht en reden, zoo wel door de
liberalen als door do gematigde katho
lieken afgekeurd geweest.
En pas eenige weken geleden, heeft
een andereu pachter van de Hospicen,
den heer Chrsstiaen, vader van familie,
gunstig gekend, schilder van beroep,
sedert vijftien jaar zijn huiabewonende
en regelmatig betalende, de vernede
ring moeten onderstaan van zijn huis
te zien schilderen door een ander. Deze
daad alleen bewijst wel de ongehoorde
partijdigheid van onze Hospice-be-
heerders en tot wat zij bekwaam zijn.
En zeggen dat de Commissie der
Hospicen samengesteld is uit personen
die door hunnen stand, voorbeelden
van gerechtigheid, loyauteit en onpar
tijdigheid behoorden te wezen.
VOOR
De grootste verdrukkers der minde
ren zijn de klerikalen
Volgens de klerikalen is èéne stem
meer dan genoeg voor den kleinen bur
ger en den werkman
Volgens de klerikalen is het billijk
dat de werklieden en kleine burgers al
léén soldaat spelen
Volgens de klerikalen is het gevaar-
iijk aan de arbeiders eene goede ge
leerdheid te geven. De rijken alléén
moeten geleerd zijn
Volgens de klerikalen is de werkman
maar goed om te zwoegen Zij zullen
bidden voor zijn geluk... hiernamaals!
Werklieden en kleine burgerswanneer
gij U op 15n October ter stembus be
geeft, zult gij die verdrukkers gedenken
door te stemmen voor de Liberale lijst,
ondier nummer 1
Goliath.
EN
