Bijvoegsel aan LA LUTTE-DE STRIJD van 14n October 1899.
Voorzitter der Liberale Yereeniging,
Liberale en Grondwettelijke
VEREENIGING
Rede van M. Brunfaut.
Rede van M. Vermeulen.
Rede van M. Harteel.
TülaSMElDE 1DIE 1DEIR HEERE^
der stad Ieperen.
VERGADERING VAN 8 OCTOBER 1899.
Zetelen aan het bureel MM. Brunfaut, Voor
zitter Bossaert, Verschaeve, Emiel Iweins,
Nolf, Dedeystere, Maleveys, Harteel en Onraet.
Al de liberale kandidaten zijn tegenwoordig.
De zitting wordt ten 7 ure 15 m. geopend.
M. de Voorzitter bestatigt met voldoening dat
de toeloop grooter is dan ooithij ziet er eene
zekere waarborg in van den toekomenden goe
den uitslag.
Hij doet een dringenden oproep aan de ver
kleefdheid en aan de werkzaamheid van al de
leden. Niettegenstaande de bevestigingen der
klerikalen, houdt de heer Voorzitter staan al
wat hij in eene vorige vergadering gezegd heeft.
Onze leeuwen zijn aan al hunne verbintenissen
te kort gebleven niet één punt van hun pro
gramma is verwezentlijkt geweest. M. Surmont
heeft de schaamteloosheid in het Volkshuis te
houden staan dat er geen schooloorlog meer is,
en wat zien wij Van den eenen kant, de hulp
gelden die aan de officiëele scholen onttrokken
zijn, worden aan de katholieke scholen gegeven;
van eenen anderen kant, het schoolgeld der be
talende meisjesschool is merkelijk verhoogd.
Indien de kiezers er geen einde aan stellen, zal
deze school, die wij verschuldigd zijn aan de
mildheid van M. Alfons Vandenpeereboom, ge
heel verdwijnen en onze meesters zullen er een
nieuw klooster van maken. [Bravo Bravo
Eertijds vereerden onze burgemeester en sche
penen, alsook de gemeenteraadsleden, onze
prijsdeelingen met hunne tegenwoordigheid en
nu geeft niet een dezer heeren zich de moeite
dezelve bij te wonen, uitgenomen M. Colaert,
omdat hij er toe verplicht is in de hoedanigheid
van Schepen van het openbaar onderwijs.
Ziedaar hunne groote verkleefdheid aan onze
officiëele scholen [Langdurige toejuichingen).
De jaarlijksche toelage van 5,000 franken, be
stemd voor onze bewaarscholen, is naar de non
nen overgegaan.
In tegenwoordigheid der altijd aangroeiende
schaamteloosheid onzer meesters, is het eene
plicht voor al de kiezers te stemmen voor de li
berale kandidaten, die eene ernstige kontrol
zullen uitoefenen over de gemeentezaken.
Gij weet het, Mijnheeren, de liberalen hebben
het Paleis van Justicie verkocht voor 50,000
franken. De liberalen hadden die som in het
budjet der stad gebracht. M. Surmont heeft
ciets beter gevonden dan die som van het bud
jet te doen verdwijnen zonder wederbelegging.
Ten gevolge van dezen maatregel hebben de in
komsten der stad verminderd.
En men noemt dat goed bestuur. Toejuichin
gen
M. Surmont schrijft aan de stad de werken
toe die gedaan worden aan het zothuis, op den
weg van Vlamertinghe, deze die gedaan wor
den aan het zinneloozen gesticht in de Lange
Thouroutstraat en de werken derWeldadigheids-
school. De stad heeft volstrekt Diets te zien in
de oprichting dezer werken. 't ls eene geeste
lijke gemeente van Brugge die het zothuis doet
bouwen op den steenweg van Vlamertinghe
het zijn de Hospicen die dat der Lange Thou
routstraat doen bouwen met het geld van eenen
vrijdenker, en het is de Staat die de Liefdadig-
heidsschool doet bouwen, dank nog aan de mild
heid van eenen liberaal.
M. Surmont zou dus veel beter gedaan heb
ben de waarheid te zeggen in het Volkshuis en
deze reeks werken niet aan zijn beheer toe te
schrijven. [Zeer welZeer wel
Wat zien wij in het Bureel van Weldadigheid?
M. Capron heeft aan dit liefdadigheidsbestuur
eene aanzienlijke fortuin van een jaarlijksch in
komen van 60,000 fr. bij testament gegeven on
der de uitdrukkelijke voorwaarde dat deze in
komsten moesten dienen om de ongelukkigen,
zonder onderscheid van denkwijze, te helpen
Denkt gij dat de wil van den gever geëerbiedigd
is geweest? Verre van daar. Do personen die
piet willen buigen onder de roede van die be
stuurders worden onmeedoogend van alle hulp
beroofd.
Is het niet schandalig? [Van alle kanten', ja
ja.)
De katholieken zijn voor den werkman, zeg
genzij. En om hen poeier in de oogen te wer
pen, komen zij, zoouiet officiëelijk, ten minste
dienstvaardiglijk, tusschen in de kosten der
kiesfeesten gegeven op Sl Pieterswijk. Om de
stemmen der kiezers van dien wijk te bekomen,
zijn de katholieken verplicht te kruipen voor
dezen die zij onlangs nog Vlooienvangers, enz.,
enz., noemden. [Toejuichingen).
Bemerkt nog, Mijnheereu, dat de katholieken
hardnekkige tegenstrevers zijn van'i het alge
meen stemrecht en dat, zoolang zij aan het be
stuur zullen blijven, zullen de rechten van den
werkman miskend zijn.
Het A. S. en de E. V. zijn in het programma
der liberale Vereeniging geschreven, en mdien
de liberale kandidaten zegepralen in de kiezing
van Zondag toekomende, zullen zij krachtdadig
werken tot hét bekomen dezer hervormingen.
[Bravo Bravo
Vooruit dus voor de verovering van het Stad
huis, wij zullen onze zegepraal begroeten met
den zang van het nationaal lied, dat onze vade
ren gezongen hebben na de strijden die zij ge
wonnen hebben voor de zaak der vrijheid
De geestdrift der vergadering drukt zich uit
door menigvuldige salvo's van toejuichingen en
toont genoegzaam dat de liberale lijst haar ge
heel sympathiek is.
Onmiddelijk nadien, neemt M. Vermeulen het
woord en drukt zich uit in dezer voegen.
De klerikalen beweren in hunne gazetten dat
de godsdienst onontbeerlijk is aan alle goed be
stuur.
Zij bedienen zich van den godsdienst om de
zegepraal hunner politiek van zelfzucht en te
genwerking te verzekeren.
Het klerikalism 't Is de godsdienst gesteld
ten dienste van het kapitalism om den voort
brenger uit te buiten.
Het klerikalism is noodlottig in politiek. Het
heeft Italië, Spanje, de Vlaanderen ten onder
gebracht. Het komt aan Frankrijk, door de
zaak Dreyfus, eene nederlaag op te leggen, die
veei rampspoediger is dan deze van Sedan.
Het klerikalism misvormt den geest en het
karakter.
De klerikalen hebben eene instinktmatige
voorliefde voor den laster, de verklikking, de
leugentaal en het bedrog.
Volgens den godsdienst, welken die nieuwer-
wetsche Pharieëers beweeren te belijden, zi;n
dit hoofdzonden.
Met dagelijks deze zonden te bedrijven, bewij
zen zij dat zij met dien godsdienst spotten en
dat zij er zelf niet aan gelooven.
De doortraptste leugenaars, de trouwloosste
lasteraars, de ieverigste spioenen, de stoutmoe
digste zeuraars zijn door onze klerikalen de
meesten geëerd en de besten beloond.
Het belgische klerikalism, niettegenstaande
zijne groote meerderheid, is onbekwaam om een
belangrijk wetkrachtig vraagstuk op te lossen.
De belastingen verhoogen gedurig ondanks de
krisis en niettegenstaande zij het bewind ver
langd hebben om dezelve te verminderen.
De nationale verdediging is ontoereikend,
niettegenstaande de vermeerdering van het
effectief en de overgroote verhooging van het
oorlogsbudjet, niettegenstaande de herinrich
ting der burgerwacht.
De gendarmerie is onophoudelijk vermeerderd
en de veiligheid vermindert op eene onrustwek
kende wijze.
De werkerskwestiën, verzekeringen tegen de
ongelukken, pensioenen voor den ouderdom,
enz., blijven zonder oplossing.
In zake van gemeentebestuur, zijn zij onbe
kwaam om wel te besturen. Hunne dweepzucht,
hunne gunstelingerijhunne onderwerping aan
de geestelijkheid, hunne onverdraagzaamheid
maken er partijdige en onbekwame bestuur
ders van.
Alwie niet schittert door zijne kwezelarij,
door zijne slaafschheid, is slecht gezien.
Het openbaar onderwijs is ondermijnd en ten
onder gebracht.
De politie is ontredderd en dient dikwijls
maar om de inwoners te plagen, getuige de zaak
der rupsen, de orgelspelen, enz., en de dieven
hebben vrij spel, bij zoo verre dat de inwoners
nachtwakers hebben moeten aanstellen.
De finantiën zijn ten gronde geholpen gelijk in
al de andere klerikale steden die ons omringen.
Men verteert het geld zonder tellen, om de
werklieden iu het Volkshuis te lokken, ten einde
hun eenen blinddoek te kunnen voor de oogen
binden bij middel van loterijen, bier en slempe
rijen, om hen te doen vergeten dat de klerikale
hoofdmannen vier stemmen hebben en de werk
lieden maar ééne. Ze weten dat de gemeente
kieswet, genoemd de wet der vier eerloosheden,
op de klerikale partij weegt als een kleed van
Nessus en hen hatelijk maakt aan het volk.
Ziet den kiestoestand te Yperen
1094 kiezers met 2, 3 en 4 stemmen hebben
3129 stemmen.
1668 kiezers met 1 stem hebben 1668 stemmen.
Verschil 1561 stemmen.
Zouden die 1668 kiezers, zoo schandelijk mis
kend in hunne rechten, niet moeten geweten-
loozen, onwetenden of verraders zijn van hunne
eigene belangeu om voor de klerikalen te stem
men.
Het is om hunne onrechtvaardige antidemo-
kratische politiek te verbergen, dat zij zoeken
door feesten, door vuurwerken, enz., de wer
kersbevolking van Sl Pieters parochie te bedrie
gen. Gelukkiglijk, de ijpersche werkman is ver
standig en scherpzinnig en hij zal stemmen voor
de volkslij st, die éénen man ééne stem wil en al de
partijen op het Stadhuis vertegenwoordigd. [Toejui
chingen).
Wanneer wij de schilderijen onzer doorluch
tige vlaamsche schilders beschouwen, zooals
deze van Teniers, wat zien| wij Onze dappere
voorvaderen zien wij zingen, dansen, lachen en
drinken. De lepersche klerikalen willen onze
gewoonten, onze overgeleverde zeden verande
ren dansen is voor hen eene zonde, de muziek
kwetst hunne kwezelaars ooreu, zij willen van
al de Ieperlingen capucinen maken. [Gelach.
Toejuichingen).
Zult gij dat verdragen Neenneen [Gedonder
van toejuichingen).
Er mag geene bruiloft, geen maatschappij of
vriendenfeest meer zijn met een weinig muziek
en gezang Men mag niet meer dansen dan op
kermis of karnavaltijd, en mits eene betaling
van 10 franks
Indien de klerikalen zegepraalden, zij zouden
een politiereglement maken dat de Ieperlingen
zou verplichten slapen te gaan op het uur door
de geestelijkheid aangewezen. [Langdurige toejui
chingenl.
Zondag toekomende zal eene schitterende
zegepraal zijn van het volk door gansch België.
Alles wijst het aan.
Wij hebben allen, liberale kiezers die mij aan
hoort, voor plicht te maken dat Ieperen begre
pen zij in deze zegepraal en aan zijn zeiven
overgeleverd zij. [Langdurige toejuichingen).
M. Brunfaut begeert twee woorden bij te
voegen,
M. Henri Iweins heeft gezegd dat onze rij
school zou behouden zijn. Dit is eene onge
gronde bevestiging. Het (Jomiteit der generalen
heeft zich in een anderen zin uitgedrukt. Onze
Rijschool zal binnen twee of driejaar vertrek
ken. M. Iweins weet het zoo goed als wij. Maar
M. Iweins heeft het tegenstrijdige van de waar
heid gezeid, om de kiezers te verblinden. Onze
meesters hebben niets gedaan voor haar behoud
en ten gevolge hunner houding, is de school, die
eene bron van inkomen was voor de stad, ver
oordeeld om te verdwijnen. Het zal een groot
verlies zijn voor het meerendeel onzer koffie
huizen, kooplieden en neringdoéners. Wat zijne
historie van 1000 zotten en landloopers aangaat,
zij is fijn belachelijk.
Heeren,
Met voldoening, bemerken wij dat ons getal
aanhoorders en ;ons leger niettegenstaande de
nederlaag welke wij reeds onderstaan hebben,
dagelijks aangroeien. Het is een bewijs, Kiezers,
dat de zaak welke wij verdedigen rechtvaardig
isen dat gij met ons onder het liberaal vaandel
onze burgerlijke rechten wilt verdedigen.
VERMEULEN, DEWEERDT
