Vrijzinnig volksgezind weekblad van Ieperen en het Arrondissement
De rijschool vertrekt
naar Tervueren.
De waarheid
over de kiezing.
Stadsnieuws.
Wat geschiedenis.
Zaterdag, 28n October 1899.
5 centiemen.
Vijfde jaar. Xr 52.
Verschijnende des Zaterdags.
Twee hervormingen.
Transvaalsche kronijk.
Eene bekentenis.
EENDRACHT MAART MACHT.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Een jaar 3 franks,
v* de provincie, Een jaarfr. 3-50.
Wanneer zal men ein
delij k beginnen aan liet
verteeren dei* 264,000
franken die voor liet
herstellen onzer E5ij -
school bestemd zij n
Persoonlijkheden met volle kuipen,
lafie eer- en naamlooze aanvallen, lied
jes waar de moeders voor bloosden
tegenover hunne kinderen, leugens,
laster, bedrog, omkoopenj op groote
schaal, dit alles uitgaande van een
kieskomiteit zonder gewetenkies-
dravers, kwezelaars, en eenige groote
bollen, onder de leiding van een kwa
den geest, dien heel de bevolking
noemt en met de vinger-s nawijst, heb
ben al die laagheden, die lafhartighe
den gepleegd.
Neringdoeners werden van huis tot
huis bezocht en schandelijk bedreigd
met verlies van kalanten en eeuwige
pijnen in de hel.
Werklieden werden opgewonden en
misleid, de handen der belhamels wer
den gevuld om hunne makkers te be
driegen en door pint of borrel te over
tuigen. Links en rechts, bij zekere de
vote heeren werden 's avonds de kiezers
uit de buurt op een fleech wijn uitge»
noodigd en hun de handen gesmeerd.
Men spekuleerde op de onwetendheid
en op de lichtgeloovigheid van het
volk.
De liberalen werden aan de bevol
king voorgesteld als uitbuiters van den
werkman, als beren, smeerjokkels en
rekels kortom, zij gingen de pastoors
opvreten, de kerken in brand steken
als per ongeluk de liberalen gekozen
werden.
De uitsiag van dit alles was dat kort
zichtige lieden de volksbedriegers ver
kozen boven de deftige, bekwame, li
berale volksjongens die het met hen
goed meenden
Wat zal daar het natuurlijk gevolg
van zijn
Welnu zij die niet hebben willen
klaar zien, zullen moeten voelen
Vooraleer eenige maanden verloopen
zijn, zullen de slachtoffers van vervol
ging en broodroof ontelbaar wezen.
Dan eerst zullen de oogen open gaan
van hen die tegen hunne oprechte
vrienden gestemd hebben.
In afwachting achten wij het onzen
plicht aan al de kiezers die hunne
plichten begrepen hebben voor het al
gemeen welzijn en de welvaart der
•stad hulde te bewijzen en met vollen
vertrouwen zeggen wij hun Vrienden
tot later de toekomst hoort ons toe
Goliath.
Nu er in heel de beschaafde werkers
wereld een strijd gestreden wordt voor
twee hervormingen minimum van
dagloon en maximxm van merkuren die
zich op den voorgrond plaatsen, den
ken wij het noodzakelijk terloops daar
ook eens onze bedenkingen over neer
te schrijven.
Inderdaad, minimum van dagloon is
een gewichtig vraagpunt dat in ver
houding van kwestie van vraag en aan
bod eeue groote rol komt te spelen.
Door de vermeerdering en de meer
dere volmaking der machienen worden
de werklieden al meer en meer uit den
arbeid gesloten.
Door die gebeurtenissen krijgen wij
Men schrijft in bij den Uitgever Dixmudestraat, nr 51, te Ieperen. De aankondigingen
van beide Vlaanderen evenals deNotariale en Rechterlijke aankondigingen voor gansch België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. Üe andere aankondigingen voor België en
het buitenland, uitsluitelijk in het Agence Havas Magdalenastraat, Brussel.
al meer en meer handenvoorraad op de
Arbeidsmarkt, die natuurlijkerwijze
elkander de konkurrentie aandoen.
Die konkurrentie zou zoover kunnen
gedreven worden, dat het loon voor-
arbeid zou herleid kunnen worden tot
een peil, dat het voor den ongeiukki-
gen arbeider niet meer zou toegerei-
kend zijn om zijne vrouw en kroost
het noodige te kunnen voorzien. Dat
zou dan ook een toestand teweeg bren
gen die de maatschappij onveilig zon
maken.
En daarvoor dan ook wo dt het
vraagstuk minimum van dagloon voor de
arbeiders eene levenskwestie. Dat die
levenskwestie door de vakbonden moet
opgelost geworden en in de lastkohie-
ren geschreven van alle openbare wer
ken is buiten kijf, daar de stad het
toonbeeld moet geven van evenwicht
in den strijd van kapitaal en arbeid.
Wat het vraagpunt, betreft van maxi
mum van merkurendat is zoo nauw aan
het andere verbonden dat wij het als
tweelingbroeder mogen aanzien, door
dezelfde verschijnselen die wij bij het
eerste waarnemen.
Hopen wij dat in den ongelijken
strijd het goede recht van mensch lijk-
heid zegeviere Goliath.
De oor-log*.
Nu de oorlog begonnen is, gevoelen
wij nog eens de behoefte ons hart te
luchten. Want men besefte wat de
strijd tosschen Transvaal en Engeland
beteekent. Het is een openbaar tergen
van de eerste grondbeginselen van het
volkenrecht.
Toen Amerika zijn klauwen sloeg in
den rijkdom van Spanje, dan kon ten
minste nog worden ingebracht dat de
Cubanen verdrukt, de Fiüppijners ge
marteld werden, maar Engeland
Geen blad ter wereld neemt dezen roo-
ventocht in bescherming. Alleen de
Engelsche jiugopers, pehoorende aan
eene bende financiers die belang heb
ben bij eenen oorlog, hitsen op tot den
strijd Daar tegenover teekent de pers
der gansche wereld verzet aan tegen
deze verkrachting van het recht.
Het reelit
van Hen sterkste.
Alleen ziende naar de hoopen goud
die ginds in Zuid-Afrika opgehoopt
liggen, trapt de Brit op het recht en
tart hij den vloek der openbare mee
ning. Het recht regeert niet meer in
onzen tijd van gouddorst. Wie het
sterkst is neemt wat hem dienen kan,
al protesteert dan ook het gansche
menschdom. Zoo had ook Engeland
ten onzen opzichte in Kongo kunnen
handelen. Zoo kan iedere groote mo
gendheid tegenover Holland met zijne
Koloniën handelen.
Voor beide landekens is er voorze
ker geen reden om gerust te zijn, wan
neer men ziet dat de eene zwakke na
den andere van zijn eigendom beroofd
wordt. En toch werd geen enkele groo
te mogendheid gevonden om Spanje,
en thans Transvaal eenige bescherming
te bieden. Stilzwijgend keuren zij den
rooftocht der Amerikanen en die der
Engelschen goed
Schande over heel de wereld
JHLulolxelarij
Na de arme Transvalers tot den
strijd te hebben opgehitst, wijten zij
Transvaal nog de schuld van den oor
log toe. Alsof het ongelukkige land
maar moest wachten tot John Buil tot
de tanden ware gewapend en vier, vijf
Engelschen tegen één Transvaler zou
staan
Die zelfde John Buil verdedigde op
de Vredeskonferentie de afschaffing
van den oorlog. Allerminst wilde hij
den oorlog minder barbaarsch maken
En op ditzelfde oogenblik werden de
afschuwelijkste kogels gegoten die het
menschelijk lichaam verscheuren op
de meest wreedaardige wijs, die in
dringen in het menschelijk vleesch,
daar uitzetten aan den punt, en tus-
schen beenderen en spieren zich vast
werken als de weerhaak van den vis-
scher in den bek van den gevangen pa-
ling
Erger nog Het gerucht heeft gelo
pen dat de Engelschen dynamiet zul
len werpen uit luchtballons, niettegen
staande zulke verdelgingsmiddelen
door de Vredeskonferentie formeel
verboden werden. Engeland heeft zich
zedelijk verbonden dergelijke onmen-
schelijke moorderijen niet toe te pas
sen. Zij vertrapt het recht, zij breekt
beloften, zij huichelde door mee te
werken aan de Vredeskonferentie
Schande over haar
Oom JPaixl.
In verschillige illustraties wordt het
portret van Oom Paul meêgedeeld.
Die teekeningen zijn doorgaans ge
lijkend. Van kort bij is 1'aulKrueger
een leelijk man. Maar al heeft zijn ge
zicht nog zooveel rimpels, putten of
pukkels, het heeft iets ernstigs, iets
heiligs, iets wat ik niet beschrijven
kan waardoor het zich van andere on
derscheidt.
Oom Paul is verder aan de linker
hand verminkt en nog al hardhoorig.
Ook wordt gezegd dat hij rijk is.
Nu, dat is zoo. Vroeger jaren, vóór de
ontdekking van het goud, kon men
voor weinig geld eene groote hofstede
koopen en een heelen berg voor eene
koe Op vele van die plaatsen is good
gevonden en dat heeft hem rijk ge
maakt.
I >e Transvaler als
schutter.
Het is algemeen gekend dat de Trans
valer uitmunt in de kunst van schie
ten. Een jongen van 10 tot 12 jaar gaat
al vertrouwelijk met een geweer om.
Bij wedstrijden in het schijfschieten
doen kinderen ook meê, met een ge
woon geweer.
Op afgelegen plaatsen zegt een va
der tot zijn zoon van 12 jaar
Hier, jongen, is een patroon, neem
het geweer en schiet een bok
Dat hij met zijn éénen patroon dan
zuinig is, zal wel ieder duidelijk zijn.
Ieder burger heeft, een Mauserge-
weer gekregen en 150 patronen. De
oude geweren hebben ze voorloopig
mogen houden. Daarmeê kunnen de
vrouwen huis en lof verdedigen.
Met de nieuwe geweren moesten
echter proeven genomen worden de
burgers moesten ze eerst goed kennen
vooraleer er meêuit te trekken. Het
een geweer schiet te hoog, het tweede
schiet links, een derde rechts, enz.
Vizier en korrel werden gevijld tot
dat het roer zuiver schiet. Dit geeft
den Boer een goed vertrouwen op zijn
geweer. Hij is niet bang van 100 En
gelschen, als hij maar achter een klip
of steen ligt. Hij stelt zijn vizier en
wacht nu tot den vijand op dien af
stand gekomen is. Bij het naderen
wordt ook het vizier verzet. Elke pa
troon is een Engelschman waard.
Oude verzen
toepasselijk op de Transvalers
Het getuigenis van Napoleon om
trent de Hollanders
Zeer toepasselijk inderdaad zijn
deze verzen op de afstammelingen der
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Rekiamen25
Rechtrelijke aankondigen 1 fr. idem.
Hollanders in Zuid-Afrika, die toonen
geld en goed en leven voor hun onaf
hankelijkheid veil te hebben.
Goliath.
Na de zegepraal der klerikalen, be
komen door omkoop, bedrog, beloften,
leugens, bedreigingen en braspartijen,
vergaderde men in het Volkshuis en te
midden der brooddronke menigte riep
men den uitslag der kiezing uit.
Een der herkozene, bedankte de
menigte over het groot getal stemmen
die zij hem gegeven had, en zegde met
spijt dat er ongelukkiglijk zoo vele
maar katholiek zijn voor geld, en die,
ondanks alles, liberaal in 't harte blij
ven.
Dat is van eigen, hoe anders spraken
zachtjens onder elkander twee omge
kochte en gedwongene kiezers. Kom,
zegde de een tegen den anderen, wij
hebben er genoeg van, daar hier niets
meer te proliteeren is, trekken wij er
van door.
We komen thans aan den strijd der
kerk tegen de parlementen, dat is te
gen de burgerlijke macht die de parle
menten vertegenwoordigden.
In 1765 achtte de algemeene verga
dering der geestelijkheid het gepast de
geestelijke rechten uit te leggen.
Met Bossuet roept zij de vereeniging
der kerk met den StaatMaar die we
derzij dsche vereeaiging, zegt zij, mag
nooit eene grondstelling van onder
werping zijn van de eene macht aan de
andere elke is meester, onafhankelijk
in al wat haar betreft ze zijn elkan
der wederzijdschen steun verschuldigd
langs den kant der overeenkomst, niet
langs den weg der onderwerping.
Nopens de wereldlijke macht koes
tert de vergadering denkbeelden, die
te Rome als kettersch zouden uitge
kreten zijn De priesters hebben altijd
geleerd dat de kerk geene macht heeft
op tijdelijke zaken; dat de koningen
aan geene geestelijke macht onder
worpen zijn m wereldlijke duigen dat
zij hunne macht vau God zeiveu heb
ben; dat hun te weerstaan weerstreven
is aan Gods gebod dat het voorschrift,
zich te ohderwerpen aan de hoogere
overheden niet alleen de leeken aan
gaat, maar alle menschen zonder on
derscheid, al waren zij priesters, apos
tels of evangelisten
Zulke taal zouden onze tegenwoor
dige priesters niet voeren, maar wij
hebben al vastgesteld dat we niet veel
zijn vooruitgegaan.
Zeker eischte de geestelijkheid rech
ten, maar die werden gedurig door de
wereldlijke macht geschonden.
Hoort wat de algemeene vergadering
besluit De innigste rechten der prie
sterschap, zijn deze zonder welke zij
hare zending met zou kunnen vervul
len.
Het onderwijs is de eerste plicht der
leeraars, het is dus ook het eerste voor
werp der onafhankelijkheid hunner
zending ze kunnen in boeien gewor
pen worden door de menschen, maar
het woord Gods kan niet in banden ge
slagen worden.
Die onbetwistbare leering belette
echter Bodewijk XV niet het woord
Gods te knevelen.
In dien tijd hadden de betwistingen
met de jansenisten de gemoederen fel
geschokt; de jansenisten werden ver
volgd maar te bitterder was hunne ver-
Gij kent het Kaasvolk niet, gij kunt u niet begrijpen,
Hoe deftig, stil, bedaard, zij met bun lange pijpen
In 't hoekje van den haard, dat kat zien uit den boom,
En schijnen traag te zijn, besluiteloos en loom.
Maar jaik zeg nog eens, gij kent ze niet, MijiVHeeren
Met dat verd.... volk is gansch geen gek te scheren.
Zijn ze eenmaal aan den gang, leggen z'hun pijpen neêr,
Dan gaan zij, onversaagd, den duivel zelfs te keer,
Dan ziet men dadelijk hun geld en goed en leven
Voor de onafhankelijkheid met vreugde ten offer geven.
