Vrijzinnig volksgezind weekblad van leperen en het Arrondissement
Wisiet kaarten
De nieuwe kieswet.
Razernij
Zaterdag', 911 December 1899. 5 centiemen. Zesde jaar. lVr. 6.
Handelsdrukkerij
E. LAMBIN-MATHÉE,
Verschijnende des 'J&aterdags. eendracht maakt macht.
INSCHRIJVINGSPRIJS
voor stad, Een jaarfranks.
v' de provincie, Een jaar fr. 3-50.
De aankondigingen
Men schrijlt in bij den Uitgever Dixmudestraat, n' 51, te leperen
van beide Vlaanderen evenals deNotariale en Rechterlijke aankondigingen voorganscb België,
mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. De andere aankondigingen voor België en
het buitenland, uitsluitelijk in bet Agence Havas IVIagdalenastraaL Brussal.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 10 c. den drukregel.
Reklamen 25
Rechtreiijke aankondigen 1 fr. idem.
51, Dixmuidestraat, leperen.
op VelijnBristol en Ivoor.
Matige prijzen onberispelijke uit
voeringspoedige bediening.
Vele onzer lezers vroegen ons hoe de
wet op de Evenredige Vertegenwoor
diging, die door de Kamers gestemd is,
ineenzit. De kwestie is wel waard be
sproken te worden en wij laten hier
dan ook eenige uitleggingen volgen.
De lijsten voor de wetgevende kie
zingen want geen andere kiezingeD
worden door de wet bedoeld zuilen
werkelijke en bijgevoegde kandidaten
bevatten. Het getal der bijgevoegden
zal dit der werkelijken noch het getal
van 4 mogen overtreffen. Er zijn nog-
tans uitzonderingen. Wanneer de lijst
7, 8 of 9 werkelijke kandidaten bevat
zal het getal bijgevoegden op 5 mogen
gebracht worden. Telt de lijst meer
dan 9 werkelijke kandidaten, dan mag
de lijst 6 bijgevoegden voorsteilen.
Er zullen voortaan 100 peters of
voorstellers vooreene lijst noodig zijn.
Vroeger waren 50 voldoende in een
arrondissement van minder dan 4 ver
tegenwoordigers. Als voor de Senaat 2
arrondissementen samen kiezen, zullen
de helft van de peters tot het eerste,
de andere helft tot het tweede arron
dissement moeten behooren.
De voorgestelde lijst duidt, zooals hij
is, de rangschikking der kandidaten
aan, dat is te zeggen, n' 1 heeft het
meeste kans en zoo vervolgens.
Meervoudige kandidaturen zijn niet
toegelaten. De persoon die zijn naam
laat voorkomen op twee verschillende
lijsten geplaatst op een kiesbulletijn
zal uitgeschrabt worden.
Het kiesbul letij u zal onder de nieu
we kieswet het zelfde opzicht hebben
als vroeger. De plaatsing der lijsten
zal geschieden volgens trekking. De
onvolledige lijsten komen in de laatste
vakken
De namen der kandidaten zullen niet
meer gerangschikt worden volgens
alphabetische orde, maar zooals de
peters ze geplaatst hebben.
De kiezer, gelijk van welk arrondis
sement, kan slechts voor één kandidaat
stemmen, hetzij hij stemt in het vak
boven de lijst, hetzij in een der vak
ken nevens de namen der kandidaten.
Stemt hij in het vak boven de lijst
dan heeft zijn uitgebrachte wil eene
dubbele beteekenis 1° hij heeft ge
stemd voor de partij 2° hij heeft zich
volkomen goedkeurig gehecht aan de
rangschikking der namen op de lijst
voorkomende. Stemt de kiezer inte
gendeel in het vak nevens de naam
van een der kandidaten,dan heeft zijne
stemming eveneens eene dubbele be
teekenis 1° hij kiest voor eene partij
2° hij geeft zijn voorkeur aan den door
aangewezen persoon.
In de huidige kiesomstandigheden
kan men voor een of meer kandidaten
kiezen, zonder dat die stemming telt
voor heel de lijst. Met het stelsel der
Evenredige Vertegenwoordiging is dit
niet meer mogelijk. Elke uitgebrachte
stem is eene parlijstem.
De verdeeling der candidaten of ze
tels gebeurt volgens het getal behaalde
stemmen. Dus geen stelselmatige uit
sluiting meer gelijk onder het meer
derheidsregiem. Voor ieder plaats on
der de zon. Eike partij wordt verte
genwoordigd, wel te verstaan wanneer
haar kiescijfer niet te onbeduidend is.
Wij laten hier de veranderingen aan
de verdeeling der arrondissementen
gebracht volgen
Mechelen en Turnhout kiezen samen
4 senateura.
Veurne, Dixmude en Oostende, te
samen 4 volksvertegenwoordigers en
2 senateura.
Roeselaere en Thielt, te samen 4
volksvertegenwoordigers en 2 sena
teura.
Kortrijken Ieperen, B senateura.
Gent en Eekloo, 10 volksvertegen
woordigers en 5 senateura.
S' Niklaas en Dendermonde, 3 sena
teura.
Aalst en Audenaarde, B senateura.
Bergen en Zenniken, 5 senateura.
Doornijk en Ath, 6 volksvertegen
woordigers en 3 senateura.
Charleroi en Thuin, 5 senateura.
Hoei en Borgworm, 4 volksvertegen
woordigers en 2 senateura.
Tongeren en Maesijck, 3 volksverte
genwoordigers.
Heel de provintie Limburg 3 sena
teura.
Arlon, Marche,Baste.naeken, 3 volks
vertegenwoordigers.
Neufchateau en Virton, 2 volksverte
genwoordigers.
Dinaut en Philipstad, 4 volksverte
genwoordigers.
Heel de provintie Namen, 4 sena
teura.
De andere kiesomschrijvingen blij
ven behouden zooals ze thans zijn.
Goliath.
Examen.
Met genoegen hebben wij vernomen
dat de heeren 1 "Van
Elslandeen Josef Olinc-
liOiiia11io, beiden oud leerlingen
van het Collége Moderne bun uitgangs-
exaam uit de militaire schooi afgelegd
en officier benoemd zijn.
Wij wenschen hen veel geluk en
snellen vooruitgang in hunne loop
baan.
Zooveel gevallen van razernij heb
ben zich in deze laatste weken in
gansch het land voorgedaan dat onze
lezers het misschien wel niet overbodig
zullen achten enkele nadere bijzonder
heden over deze akelijke ziekte te ver
nemen.
Laat ons voor eerst bestatigen dat
schier alle viervoetige huisdieren de
kwaal kunnen krijgen en verder geven.
Deze dieren zijn hoofdzakelijk hond,
kat, paard, os, schaap, konijn, varken
en, tusschen de wilde beesten met de
welke de mensch wel eens kan in aan
raking komen vos en wolf.
Het vergif der razernij vind men
bijzonder in het speeksel en bestaat in
een specialen mikroob die met het
speeksel van het bijtende dier de won
de, dus in het bloed vermenigvuldigt
en alzoo al de verschijnsels der razernij
verwekt. Wanneer deze mikroob op
zeker wijze behandeld wordt, wanneer
men, om eene wetenschappelijke uit
drukking te gebruiken, eene kuituur
van hem maakt, dan komt men tot het
voorbereid van het eenigste middel dat
tot den dag van heden de macht heeft,
indien het niet te laat gebruikt wordt,
de verschijnselen der razernij voor te
komen (serum Pasteur).
Tusschen den dag dat een ongeluk
kige door een razend dier gebeten
wordt en het oogenblikdat de ziekte
uitbreekt verloopen doorgaans 20 tot
60 dagen. Bij kinderen is deze tijd
ruimte korter van duur maar zij kan
bij volwassenen ook langer wezen, ja,
soms een keel jaar en zelfs onderhal/
jaar Het is gedurende dit tijdstip dat
de ziekte moet behandeld worden, bij
middel der inspuitingen vat: het serum
waarover wij even spraken. Wordt dat
met gedaan, dan breken de ijselijke
kenteekens der razernij uit, en de
mensch heeft hoogstens nog 5 a 6 da
gen te leven. Van genezing kan er dan
geene spraak meer zijn.
Over de verschijnselen der ziekte bij
den mensch zuilen wij niets zeggen.
Het zou met van het geringste nut
zijn, ten eerste omdat bij het uitbreken
der voorteekens alle hoop op redding
verdwijnt en ten tweede omdat het
alleen aan de geneesheeren kan gege
ven worden eenen razenden bij te staan
en zijn lijden pogen te verzachten.
Nuttiger is het te weten welk uitwerk
sel deze ijselijke plaag op de dieren
maakt en wel bijzonder op dat dier
welk het naast bij de menschen leeft
en daarom juist voor hen het gevaar
lijkst is, wij zeggen de hond.
In het begin is het beest droevig,
onrustig het verandert dikwijls van
plaats. Zijn meester merkt dat er iets
aan scheelt doeh geeft er niet v.eel acht
op. Het vlucht de menschen, nadert
wei ais zijn meester roept, maar uit
louter gewoonte, want het blikt hem
tfeung en vreemd aan en gaat dan
wederom weg. Het legt zich in eenen
hoek en knabbelt aan alle dingen die
in ziju bereik zijn het kwauwt aan
steenen, aan hout, aan stoffen, aan
leder en hapt ook somtij ds in de ruimte
alsof het vliegen wilde vangen. Komen
vreemde menschen of een andere hond
of de kat des huizes in zijue nabijheid,
dau bijt het zonder reden, en het is
meest zoo dat de kindereu die gewoon
zijn met den huisvriend te spelen, on-
noozel, ja dikwijls onwetend het kiem
der razernij ontvangen. Weidra wei
gert de arme hond zijn eten en zijn
muil komt vol van een kleerig, lijm
achtig zeever dat draderig langs de
lippen opvloeit. En dan verandert ook
zijn stem de hond blaft niet meer, hij
huilt op eene bijzondere wijze en dat
geheel kan met mets vergeleken wor
den dan misschien met het gekraai van
den haan. Wanneer de ziekte zoover
gekomen is, krijgt hij hevige aanval
len van razernij gedurende dewelke hij
alles aan stukken bijt waar hij mede
in aanraking komt. In zulke oogen-
blikken is hij aan den smart ongevoe
lig: hij bijt tot zelfs in gloeiende ijze
ren stangen zonder dat de pijn hem
schijnt af te schikken.
Van het water of ander nat is hij
niet bang, zooals het algemeen geloofd
wordt, doch hij kan het niet inzwel-
geu hij wil drinken maar op het
oogenblik dat hij ziju muil in het wa
ter brengt, komt er eene stuipachtige
samentrekking der zwelgspieren welk
hem niet toelaat het vocht door te
halen. En dat gaat zoover dat het zicht
alléén van water of ander nat dezelfde
verschijnselen teweeg brengt.
Is het arme dier nu niet gebonden of
opgesloten, dan verlaat het zijn inees-
ter's huis en loopt, of beter gezegd,
wankelt recht voor zich heen, de staart
tusschen de billen, de tong uit de muil.
En zoo zwerft het zeeverend verder om
ergens in eenen hoek of gracht neder
te zmken en na 5 of 6 dagen verlamd
te sterven.
In zekere gevallen is het tafereel der
verschijningen zooals het wij afschil
deren ontrouw De aanvallen van ra
zernij blijven weg de hond legt zich
in eenen hoek en komt er niet meer
uit de verlamming treedt voor van in
't begin en neemt snel toe om haastig
door den dood gevolgd te worden.
Het is voorwaar niet noodig dat de
dolle hond om de razernij over te ge
ven zijn slachtoffer bijt midden in het
tijdstip van woedende aanvallen. Zelfs
2-3 4 dagen vooraleer dat als buiten
gewoons aan hst dier bemerkt wordt
kan het door zijn speeksel de ziekte
overplanten, en dat wel door eenen
zeer lichten beet, een eenvoudig
schrabbeken zoo komt het dat men
schen aan razernij overleden, die zich
niet herinnerden ooit gebeten geweest
te zijn. Zij werden bepaald gebeten,
doch hadden er niet de geringste acht
op gegeven.
Laat ons nu veronderstellen dat men
gebeten worde Wat dient er onmidde-
lijk gedaan te worden in afwachting
dat de hulp der kunst opdage Wij
spreken natuurlijk slechts van de mid
delen die eenieder kan gebruiken en die
men overal kan vinden.
Eerst en vooral het gewond gedeelte
afscheiden van het overige van het li
chaam om zooveel mogelijk het gift-
stof te beletten in den bloedioop te
dringen. Dit kan natuurlijk alleen
gebeuren wanneer de wonde zich op de
ledematen, armen en beenen, bevindt.
Daarvoor gebruikt men eene koord,
een lint, een stuk in streng gerold lin
nen, zakdoek, enz., waarmede men
zoohaast mogelijk arm of been om
bindt boven de wonde, dit is, meer naar
het lichaam toe. Kan men dan eenen
zuiger op de wonde plaatsen (een een
voudige borrel of wijnglas waar men
een stukje papier in verbrand heeft),
dan is het geraadzaam zulks te doen
om zooveel mogelijk het besmet bloed
uit te zuigen. Kan men dat echter niet,
zoo wassche men dadelijk het gebeten
gedeelte met iets wat men m alle huis
houdens tot in de kleinste dorpen kan
vinden,namelijk terpentijn. Is de wonde
nu goed zuiver g iwasschèn, dan wordt
ze nog opgestopt met een stuk van ter
pentijn doordrongen lijnwaad of watte,
opdat zij niet zonder uttering zou hee-
len. Van het uitbranden met gloeiend
ijzer, duivelsteen, ammoniak, potas,
enz., heeft de wetenschap niet ten
onrechte sedert jaren afgezien.
Worden deze eenvoudige middelen
tijdig aangewend, dan heeft de gebe-
tene bepaald reeds veel kans om het
gevaar te ontwijken. Niettegenstaande
mag hij zich door deze troostende ver
zekering niet te zeer laten geruststellen
en het echt reddingsmiddel verwaar-
loozan om zoo minder dat dit middel
dat wij aan den grooten Franschman,
den onsterfelijken Pasteur te danken
hebben, den roemrijksten weldoener
van het menschdom, reddingsmiddel
dat ter beschikking gesteld wordt van
eenieder wie het ook zij Immers de
rijken of weihebbenden kunnen zich
van zulke zware reden wel een reis en
een verblijf van 2 of 3 weken te Parijs
of Rijssel getroosten en de armen wor
den ter verpleging in de wetenschappe
lijke Pasteur's gestichten op de kosten
van provintie of gemeente gestuurd.
Is het noodig hierbij te voegen dat
het niet geraadzaam is, vooraleer zich
aan eene rechte wetenschappelijkever-
zorgingover te leveren, den kostelijken
tijd in S' Hubortus of andere bede
vaartsoorden tu gaan veriantenfanten.
In zulke belangwekkende gevallen,
komt het engelsch spreekwoordTime
is money wel degelijk te pas. Het
dient slechts een weinig verminderd te
zijn Time is life
Vele lieden beelden zich in dat het
door de warmte is dat de razernij zich
verspreid. Welnu de warmte doet aan
de razernij weinig of niets. Gedurende
onzen langen heeten zomer kwamen
minder razenden ter verpleging in het
Institut Pasteur dan tegenwoordig. Het
getal gebetenen is inevenredigheid met
het getal dolle honden, en dolle hon
den loopen er zooveel omdat de bepa
lingen der overheid nopeDS de muil
banden en het afmaken van zwervende
diereu minder nagekomen worden.
Als grondbeginsel kan men
bevestigen dat een razende hond gebe
ten geweest is van een anderen hond.
Indien gij dit feit, dat door de weten-
