van
NIEUWPOORT KANTON.
1905.
Zaterdag 4 November
44.
Derde Jaargang
Weekblad verschijnende eiken Zaterdag.
op het
V ervolg.
God voor bake
Recht voor stake
Vlaamsch voor sprake.
N°
Inschrijvingsprijs op voorhand te betalen
3 fr. per jaar voor België.
Prijs per nummer 5 centiemen.
XIde Hoofdstuk.
Onze Vrije
Visschersschool.
Een goed bestier.
Aankondigingen 15 ct. den drukregel. Rechterlijke bekendmakingen 30 ct. den drukr.
PRUDENS FLOUR, Appelmarkt, 7, Diksmuide.
Drukker
de
uitgebracht
en bij hun
fr.
deskundigen hebben
fr- 7,59
fr.
VerkooperJULES DANGEZ,
IJperstraat, 2,
NIEUWPOORT.
fr. 6,24
4,05
bestuur, te
hadden ge-
de kaars
a Le jugement de
tijde schilderij en
Belmt-r Opstel
2, IJperstraat,
NIEUWPOORT.
betrouwen naar die school kunnen zenden
en dat zij mogen overtuigd zijn daar goed
vakonderwijs en degelijke lessen van
handwerk te ontvangen, om later besten
dige visschers en bedreven vaarman te
worden.
De twee liberale genootschappen, het
Willemsfonds en de Rhetorica werden uit
de lokalen van de Stad gezet en de ver
warring van eigendom, welke de liberalen
gesticht hadden, werd gestaakt! Maar
zeker! en’t was ook eene plicht voorde
katholieken! Natuurlijk de boekerijen de
tooneelgilde in de lokalen der stad ’t is ook
eene gemeene rekening.
Boekbewaarder, zaal, vuur, licht, ver
binding en aankoop van boeken betaald
door stad, maar de boeken den eigendom
van ’t Willemsfondshet huren der cos-
tumen enz. nog eens betaald door stad.
Neen dat pakt nietDe openbare instel
lingen in de openbare lokalen. De private
instellingen hoeven maar zelf hunne
lokalen te zoeken. Zoo bestaat er nooit
geene verwarring. Bovendien laten de
bestaande reglementen niet toe politieke
instellingen als Willemsfonds en Rheto
rica in schoollokalen te herbergen.
o
Nooit, volstrekt nooit, heeft de stad
eenig ongunstig advies uitgebracht
nopens de erkenning van de Schouwburg
zaal van ’t Willemsfonds.
Alleenlijk heeft de stad geweigerd, en
het was ook haar plicht, de valsche getuig
schriften te teekenen welke haar voor
onderteekening voorgelegd werden.
o
De liberalen zouden lijden ook dat de
Pastoor ’t Willemsfonds aanbevool op den
predikstoel, maar dat of de kappe over de
hage smijten ’t ware al verre gelijk.
De St-Sebastiaansgilcle
houdt mits fr. 5 te jare de tent en pers
in huur op het arsenaalplein. Beide be-
hooren de stad doch de Maatschappij on
geminderd den huurprijs heeft de onder
houd te haren laste.
Nu de tente was zoodanig vervallen dat
het een waar schandaal geworden was.
De huurprijs was sedert verschillige jaren
niet betaald geweest.
Wat doet de stad? herhaaldelijk dringt
zij aan bij wijlen P. Houvenaghel, die
hoofdman was, om ten minste de herstel
ling te bekomen der tente.
Steeds wierd er beloofd voldoening te
schenken doch de toestand in plaats van
te verbeteren verergerde, zoodanig dat de
in puinen vallende tent in de nabijheid van
verschillige scholen een waar gevaar ge
worden was voor gezondheid en zeden.
De stad, die voor plicht heeft, te waken
op de veiligheid der burgers, riep de Mppij
in ’t vriéndelijke voor den vrederechter en
Uit kunstmin lieten zij de oude archieven
van ’t stadhuis, waaronder er zijn van de
twaalfde eeuw, opeten van de ratten. De
Staat was op het punt ze, wegens zorge
loosheid van het plaatselijk
naderen doch onze vrienden
lukkiglijk reeds hand aan
geslagen zoo behielden wij ze.
Uit kunstmin lieten zij het stadhuis in
puinen vallen en de kunstvoorwerpen,
die het inhield, doolden in kelders en op
zolders begraven onder ’t stof en onttrok
ken aan het zicht der kunstliefhebbers.
Uit kunstmin stelde de liberale Schepen
Depuydt voor de schilderijen van ’t stad
huis te verkoopen.
De katholieken doen het anders zij
brengen er gedurig bij. De heer Bur
gemeester De Roo schonk er twee prach
tige van den vermaarden schilder
Maeterlink.
Uit kunstmin mieken zij vuur bachten
het doek van Boucqueye
Cambise aldus te allen ti,
stadhuis blootstellende aan brand.
De Rhetorica-gilde had prachtige hand
vesten kostelijke juweelen. Niemand weet
waar ze belonden zijn geen verantwoorde
lijke bewaarder zorgt er voor. Misschien
zijn zij in de erfenis gevallen van het een
of het ander overleden bestuurslid en aldus
voor altijd voor onze stad verloren.
Waarom toch dat alles van over jaren
aan de stad niet geschonken die zalen
heeft omdat uit te stallen, die eene open
bare plaats is waar elk ze kan nazien en
onderzoeken en aldus beletten dat er iets
van verdwijne.
Lezers we laten u oordeelen over hunne
en onze kunstmin, en over onze betrek
kingen met de liberale maatschappijen.
daar verscheen M. Dejaegher voor
Mppij.
Hij bekende het ongelijk der Mppij en
beloofde alles onmiddelijk te doen herstel
len en den achterstel te doen betalen. Het
geen geschiedde en de Mppij werd nooit
anderzins verontrust.
De St-Sebastiaans gilde, die bestaat op
’t papier en anders niet, klaagt ook al dat
zij geene toelagen geniet. En vooreerst
zij heeft er nooit geen gevraagd en van
eenen anderen kant ziet gij daar de stad de
sleutels der kasse geven aan de liberale
Maatschappijen.
’t Ware wei een leventje
Ge moet het niet zweren, liberalen, dat
ge verlangt om het last uwer instellingen
op de stads kasse te duwen ’t is wel
daarom dat de burgers u met halstarig-
heid van ’t Stadhuis houden, zeker
wetende dat ze allichte zouden gewaar
worden in hunne belastingsbrieven.
I)e gelukzoekers
werden de zaal van de stadshalle ge
weigerd
Maar zeker en dit altijd volgens het
zelve princiepde openbare lokalen
hebben eene openbare bestemming, en ’t is
schadelijk en bovendien verboden ze van
die bestemming af te trekken.
Van leenen bovendien komt er altijd
scha of schande.
—o
Het oud vaandel der Rhetorica werd in
den tijd door deze Mppij aan de stad ge
schonken en nu zou ze het willen terug
hebben.
Wij zullen dat nooit doen omdat wij
meenen dat het ons niet toegelaten is
stads inboedel te verminderen, en welke
ook de kritiek zij die zulks mochte ver
wekken.
Dat vaandel was op ’t stadhuis als de
katholieken er toekwamen en bij hun
vertrek zal het er nog zijn.
De bestuurders der gelukzoekers loopen
hoog op met het half millioen dat zij
gespaard hebben. Maar er zit daar geen
centiem in van hun geld. Wij kritikeeren
hun beheer niet maar men moet toch geen
held zijn om aan spaargelden 1 intrest
te doen opbrengen. Wij weten zelfs nog
niet of de leden zooveel trekken. In de
algemeene spaarkas nochtans in alle geval
wordt er 3 betaald.
Is het waar dat het bestuur der geluk
zoekers alle vijf jaar het geluk der leden
zoekt in een lekker smulpartijtje op de
kosten der gilde De kwa tongen beweren
het, doch we twijfelen eraan.
De liberalen loopen ook hoog op met
hunne kunstmin 1 De kunste dat kent hen
en zij kennen de kunste van
Onze vrije visschersschool komt eene
hooge onderscheiding te behalen.
Deze school heeft op uitnoodiging van
’s lands bestuur deelgenomen aan de ten
toonstelling van Luik.
De schrijfboeken van al de leergangen,
alsook allerhande kunstig verveerdig net-
touw- en knoopwerk werden ter uitstelling
opgezonden.
Deze voorwerpen hebben de hoogste
belargstelling verworven en alwie een
weinig kennisse heeft in dit vak heeft
met vele bewondering de werken van onze
jonge stadsgenoten geprezen.
Het is dan niet te verwonderen dat onze
vrije visscherschool van de bevoegde
mannen die ter keuring aangesteld waren,
de hoogste onderscheiding dat is de groote
prijs verworven heeft.
Wie weet hoe zeldzaam zulk eene uit
muntende melding verleend wordt, zal
moeten getuigen dat het vrij vakonderwijs
ook voor geen officieel moet onderdoen, en
dat onze school op de hoogte moet zijn van
alles wat het onderwijs van zulk een vak
aangaat.
Eere dus aan bestierder, meesters en
leerlingen die door hunnen vlijt en kunde
de waardeering van deskundigen hebben
weten te winnen.
Bericht aan de menigvuldige visschers
en vaarlieden die sedert eenigen tijd zoo
talrijk naar Nieuwpoort komen toege
stroomd dat zij hunne kinders met volle
Reeds jaren voorspellen de geuzen
bladen dat ’s lands begroeting met., tekort
gaat sluiten. En telkenjare vallen ze door
de mand met hunne profetie.
Dit jaar, echter, kon het tekort niet
langer uitblijven, en zij boden, verblind
door hunne vermetelheid, reeds de huid
van den beer te koop.
Eilaas Wederom is de begrootingin
evenwichter blijft zelfs een overschot
van 1 miljoen 58 duizend frank. En daar
blijft het niet bij, want de minister van
financiën is gewoon de uitgaven door een
vergrootglas te zien en de inkomsten te
onderschatten. Men mag zich, na 't op
maken der rekeningen, aan een veel aan-
zienlijker boni verwachten.
Die uitslag is des te merkweerdiger,
daar het gouvernement in de laatste jaren
zijne uitgaven op tamelijk groote schaal
verhoogd heeft.
De vergoedingen aan de soldaten kost
12 miljoen; de pensioenwet legt eenen
last op van rond de 18 millioen, van eenige
duizenden frank stegen de toelagen aan
onderlingen bijstand, instellingen ten
voordeele van den landbouw, enz. tot
millioenen en zoolang het Katholiek
Gouvernement aan ’t bewind is, sinds
1884, werden de rechtstreeksche belas
tingen met geen centiem verhoogd.
Ja maar, schreeuwen de tegen
strevers, de verbruikingsbelastingen, de
accijns op den alcool
Juist, daar willen wij eens van
spreken.
Ware het gene verdrinken in dezelfde
mate blijven voortduren, dan zou het
opslaan van ’t accijnsrecht een groote bron
van inkomsten geworden zijn.
Maar het verbruik van alcool, dat in
1902 nog bij de g liter per inwoner bedroeg
is in 1905 gezakt tot iets minder dan 6
liters per kop.
Van den eenen kant dus heeft de
minister zijn doel bereikt Het bestrijden
der geneverplaag, van den anderen kant
vernietigde het verminderen van ’t
verbruik hetgene de staatskas zou ge
wonnen hebben met het verhoogen van
het recht.
Dan, het gouvernement schafte het
recht op gezonde dranken afkoffie, cacao
en thee en verminderde het recht op de
suiker.
Maar volgende tabel zal onwederleg-
baar aantoonen dat de verbruiksbelastin
gen eer afnamen dan vermeerderden
In 1894 betaalde ieder inwoner aan
alcool belasting
aan suikerbelasting
aan belasting op koffie
cacao en thee
Of in ’t geheel per kop
Tien jaar later, nu
In 1904 betaalde ieder inwoner aan al-
coolbelasting
de rechten op koffie, enz. zijn
afgeschaft en het recht op suiker
werd verminderd tot
Of in ’t geheel per kop
Antwoord
blauw Boeksken.
NIEUWSBLAD
2,41
10,00
0.41
10,70
kCj Jflliiwfe'.
liet AVil I<M11S<011<Is,
de Rhetorika enz.
