van
NIEUWPOORT KANTON.
'W'eelitolEicl verscliijnende eiken Zaterdag.
Zaterdag 13 October 1906.
41.
V ierde Jaargang
God voor bake
Recht voor stake
Vlaamsch voor sprake.
Inschrijvingsprijs op voorhand te betalen
3 fr. per jaar voor België.
Prijs per nummer 5 centiemen.
N°
Nieuwpoort in beeld.
Een en ander.
Kiezerslijsten.
Zij werken voor
hun eigen.
30 ct. den drukr.
I
Drukker: PRUDENS
Verkooper JULES DANGEZ,
IJperstraat, 2,
NIEUW POORT.
Aankondigingen 15 ct. den drukregel. Rechterlijke bekendmakingen
Beheer Opstel
2, IJperstraat,
NIEUWPOORT.
(Vervolgt.)
Schoon en prachtig, jawel, maar, leest
maar zei mijn gebuur, opdat ge lang ge
noeg ZQudet mogen leven om dat ontwerp
te zien uitvoeren! ’tZal nog veel water
door den Dijzer loopen eer men zulk eene
massa huizen zal bouwen
Zoodan vriend hoe meent ge dat
Luister.
Met een eerste opzien zou men zeggen
dat het nieuw deel van Nieuwpoort eene
halve stad is, en bijgevolge dat het lange
zal moeten aanslepen vooraleer men dat
opgebouwd zal zien.
Maar schijn bedriegt, onderzoekt eens
van dichtbij, en ge vindt zoo wat 18
huizen tusschen de halle en de vesten;
6 huizen voor den grooten ingang der
kerk en 24 huizen al den overkant van de
dat maakt in
kerk langs de groote lane
het geheel 48 huizen.
Welnu gaat met uw gedacht 2 of 3 jaar
achteruit en gedenk hoeveel huizen men
hier in de stad sedert dien tijd gebouwd
heeft.
Neemt de nieuwe huizen uit de slacht
huis- en lange strate, met deze van de
Duinkerkestrate en de Coupe gorge, en
zet ze in reke nevens en rond de kerk, en
zegt mij of er daar ook geen 48 huizen
zouden zijn, en of er nog wel een pleksken
grond zoude over zijn van eene spellekop
Een, die zyn man staat.
Het was in de Kamer van volksvertegen
woordigers van Chili. De afgevaardigde
Pleitado, een goddelooze snoever, had
allerlei godslasteringen en smaadreden
tegen God, godsdienst en priesters uitge
braakt. De katholieke afgevaardigde van
San-Carlos, D. Macario Ossa, nam daarop
het woord hij sprak in vurige, gloeiende
taal tegen het kamerlid, dat zoo vermetel
was geweest, den aanbiddelijken Naam
van God te lasteren. Gansch de Kamer
was ontroerd. En hij de knieën buigende
Ik aanbid, riep hij uit, ik aanbid Onzen
Heer Jesus-Christus, en ik erken Hem als
den Koning en Heer van al wat bestaat en
als den Souverein der volkeren.
M. Concha, het hoofd der katholieke af
gevaardigden, sloot zich, als tolk van hen
allen aan, bij die welsprekende verklaring.
Het katholiek volk van Santiago be
krachtigde op plechtige wijze de edele en
christelijke woorden van M. Ossa. Leven
dige gelukwenschen werden hem van alle
kanten der republiek toegestuurd. De
aartsbisschop van Santiago liet hem eene
kostbare relikwieënkast van goud, en met
edelgesteenten bezet, geworden.
-o—
Aan de moeders. Toen de
beruchte roover Baekelandt ging gehals-
recht worden, vroeg en verkreeg hij de
gunst om van op ’t schavot eenige
woorden tot het publiek te mogen
spreken.
En wat zeide toen Baekelandt
Hij bekende zijne misdaden, en zeide
dat hij gelukkig was door den dood zijn
schandig leven te kunnen herkoopenen
dan voegde hij in tranen uitberstend, er
bij Ach hadde ik brave ouders gehad,
die mij van jongs af het goed hadden
geleerd en het kwaad hadden leeren ver-
Bij iedere kiezing zijn er personen die
komen klagen dat zij niet ingeschreven
zijn op de kiezerslijsten ofwel het getal
stemmen niet bekomen hebben, waartoe
zij meenen recht te hebbenHet is alsdan
te laat om te reklameeren.
Alle reklamaties tegen de kiezerslijsten
moeten ingediend worden ten laatsten op
3In October.
Met in Juli heeft het gemeentebestuur
de herziening begonnen van de kiezer-
lijsten 1907-1908 die zullen dienen voor de
gemeentekiezing van Oktober 1907.
Wij sporen onze vrienden aan niet te
wachten tot dat het te laat is en van nu af
hunne rechten te doen gelden.
Voor zijn eigen werken is gewoonlijk
een heel schoon dingen, het geeft eene
zekere onafhankelijkheid aan den mensch
die dikwijls zeggen doet’t is beter ’ne
kleine baas te zijn dan een groote
knecht. Maar ’t en is van dat voor
zijn eigen werken niet, dat wij hier willen
spreken.
Er bestaat tegenwoordig eene manier
van voor zijn eigen te werken, die in
deftige huisgezinnen onbekend is. Lang
hebben wij geaarzeld er over te schrijven,
maar die slechte manier van doen wordt
zoo algemeen, dat het volstrekt noodig is
eens de oogen open te rukken, al moest het
soms hier of daar wat pijnlijk om hooren
zijn.
Het gebeurt hedendaags, helaas! niet
zelden meer dat, als men het innerlijke
van sommige werkersgezinnen nagaat,
men al heel iets anders vindt dan men op ’t
uitwendige beschouwd, vermoeden zou.
Vader en moeder zijn afgesloofd van
werken en zwoegen, maar de kinderen
zijn groot geworden, allen werken en
winnen min of meer hun brood. Zoo n
talrijk getal zal nu, denkt men, redelijk
door de wereld rollen.
Denkt men zeggen wij want ja,
spreek eens vader en moeder aan t is
zuchtend dat z’u zeggen zullen
Och Mijnheer, als men op de kinde
ren moet rekenen, dat werkt tegenwoordig
al voor zijn eigen.
Zij zijn dan gehuwd, zult ge wellicht
denken.
Volstrekt niet. Ze zijn zij nog alle
maal t’huis, maar zij betalen hunnen kost
en de rest van hunnen pree houden zij
voor hun eigen.
En dat vader en moeder gebrek
lijden, wat kan het hun schelen. Zijn
het dochters, ze moeten zij toch gekleed
zijn! Twee maal ’s jaars, ten minste,
eenen nieuwen hoed hebben, bleeke
bloezekens en gegarnierde jupon, of wat
weet ik al. Zij mogen toch bij hunne
vrienden niet afsteken.
Zijn ’t jongens, ze moeten zij uitgaan,
zwieren en nachtridderenze mogen bij
hunne kameraden niet ten achteren blijven
ze zouden wel uitgelachen worden En
t’huis zitten vader en moeder op de kribbe
te bijten.
Wij vragen het u nu in alle rechtzin
nigheid is dat geene schande, roept
dat niet om wraak bij God en bij de
menschen
Is het dat, jongelingen, wat gij aan
uwe ouders verschuldigd zijt. En is dat
de behulpzaamheid, waartoe gij verplicht
zijt?
Ha! gij denkt genoeg gedaan te hebben
met zes frank te weke af te geven
Foei, ’t is slechts de prijs in een logement
van laagste klasse.
Zeg eens, hebben uwe ouders u de
zorgen afgemeten Heeft uwe moeder de
pijnen geteld toen z’u baarde; heeft zij de
nachten beperkt als z’aan uwe wiege of
aan uw ziekebed, met steeds wakend oog
u haar eigen bloed en leven zelfs zou
hebben gegeven als ’t noodig was?...
Heeft uw vader de zweetdruppelen
geteld toen hij voor u slaafde en
zwoegde, en ’t eten zelf hem uit den mond
spaarde om u goed en kloek op te
Krpn (p?n
En kan de plicht der dankbaarheid op
u geenen invloed uitoefenen, dat dan ten
minste de stem der rechtveerdigheid bij u
weerklank vinde.
Weet het wel, dat alles wat gij bezit aan
kracht en gezondheid, aan kennis en ge
leerdheid, gij naast God, aan uwe ouders
te danken hebt, en er al eenen heelen
tijd verloopen zal vooraleer gij hen de
opoffering zoudt kunnen vergelden, die ze
zich voor u getroost hebben.
’t Is niet met te handelen zooals gij doet
dat ge ’t vierde gebod onderhoudt die zegt:
Eert vader en moeder.
Staakt dan die kwalijke handelwijze, en
geeft uwe ouders alles wat hun toekomt,
’t is te zeggen Alles wat gij verdient,
’t is dan, maar dan alleen, dat gij ’t recht
zult hebben te verwachten dat lang en
gelukkig leven, dat God belooft aan de
kinderen die hunne ouders eeren.
gang zal, 't is te hopen, immer toenemen.
Hoe dikwijls hebben wij in de laatste
tijden niet gehoord van menschen die
2Pf»rn
vestigt
1
het bouwen van dit nieuw kwartier het
hun zal toelaten.
Ten andere daar er door de werken die
moeten uitgevoerd worden nog eenige
huizen rond de kerk moeten verdwijnen,
zullen de bewoners derzelfde ook ergens
eene plaats moeten zoeken en zij zullen er
ongetwijfeld aan houden niet te ver van
hunne oude standplaats verwijderd te
worden, en zoo zullen wij waarschijnelijk
van de eerste zijn om de nieuwe huizen in
te nemen.
Verders de stand in ’t nieuw gedeelte
van stad zal uiterst voordeelig zijn, voor
allerhande neri'ngdoeners, die er dan ook
zullen aanhouden, niet door andere of
door vreemden misschien, voorkomen te
zijn. De winkels en neringhuizen zullen
er ongetwijfeld, door medeburgers en
vreemdelingen veel bezocht worden en
goeden verkoop hebben. Dat zal immers
net middenpunt van stad worden.
’t Ware ook niet te verwonderen dat er
vreemdelingen of stadsgenooten gevonden
wierden, die aangelokt door een winst
gevend vooruitzicht erop uit varen om
aldaar te laten bouwen met het inzicht
eene goede speculatie te verrichten.
En dat alles ingezien, zouden wij niet
mogen hopen het nieuw Nieuwpoort, dat
wij nu eerst in beeld mochten aan
schouwen, eerlang en na korte jaren, in
volle werkelijkheid, en in volle pracht
voor ons te mogen zien oprijzen.
Jamaar, die maniere van bouwen zal koste
lijk zijngrinst er ergens een oude grolpot.
Natuurlijk moet de eerste hoedanigheid
van de grondstoffen en de kunst van het
werk eenigerwijze vergoed en betaald
worden
Schoonheid en kunst vergen wel eenige
opoffering maar wat genoegen verschaffen
zij niet aan het herte van alle weldenkende
en verstandige lieden. Meent gij dat de
neringdoener van Brugge er geen genot
in vindt als hij de vreemdelingen vol be
wondering voor zijnen kunstgevel ziet stil
houden? en dat hij van genot zijne handen
niet wrijft, als die kunstenaar na zijne
kunstsmaak voldaan te hebben, eens even
tjes binnenstapt om een praatjen te slaan,
en tevens eene goede bestelling te doen
Sedert korten tijd hebben sommige
onze medeburgers eraan gehouden gevels
te bouwen met zekeren smaak en uit
prachtsteenen verveerdigd. Enwel nog
een klein duwken en zij vallen in den
ouden Nieuwpoortschen stijl.
Ten andere den dag van vandage kan
men gemakkelijk en op de streke de
noodige bouwstoffen en ook de noodige
ambachtliede vinden om door eigen volk
die kunstgevels te laten optrekken.
En waarlijk alles bijeengenomen zoude
men met drie vier honderd frank meer,
eenen gevel zetten in schoenen Nieuw
poortschen stijl, in plaatse van eenen
leelijken gewonen en zonder kunst.
Die kleine vermeerdering van uitgaaf
zal ruimschoots vergoed worden door den
lagen prijs van den grond, want waar op
de wereld zoude men nog in het midden,
van de stad eenen grond krijgen aan 4 of 5
fr. den vierkanten meter. En als de stad
zoo goedkoop haren eigendom
afstaat mag zij wel tot bevoidering van de
kunst om de aantrekkelijkheid van stad te
vermeerderen eenige kleine opofferingen
vragen
De rijkbegaafde bouwmeesters J. Vièrin
en A. Carbon verdienen den dank van alle
Nieuwpoortenaars, en mochte eene even
bekwame band al deze kunstwerken tot
een goed einde geleiden. Dat ware eene
eere voor de stad en veel werk voor onze
neringdoenrs en ambachtslieden
Nieuwpoort vooruit I
groot en dat ware in twee drie jaar volge
bouwd
Nietwaar dat zoude niet al te lange aan
slepen, en ’k ben zeker dat er geen een
lezer van het Nieuwsblad zoude zijn die
zoude willen teekenen om maar zoo lang
meer te levenen ik ook niet
Het wijs bestuur van Nieuwpoort stelt
alles in het werk om handel en nijverheid
te doen bloeien en zoo is het dat er ge
stadig meer en meer volk in de stad komt
om werk te vinden en neringe te doen, en
zoo komt het dat sedert eenige jaren onze
bevolking zulk eene rasse uitbreiding ge
nomen heeft dat de nieuwe huizen, verre
van leeg te moeten staan, al verpacht en
bewoond zijn vooraleer ze geheel opge
daan zijn.
En de stoot eens gegeven, de voortuit-
Hoe dikwijls hebben wij
1 van
hunne woonstede alhier hadden qp-
pd en die bij gebrek aan plaats er
niet in gelukt hebben, ’t Is te hopen dat
g—Uil tl'Tlb.
Q
FLOUR, Appelmarkt, 7, Diksmuide.
NIEUWSBLAD
i
’v' A
ID'kZ ILwZulw lAlJ, VA.XUW w JwL V* T W V>*
hunne moederstad zal hun aanzetten om
dat kunstig en merkweerdig ontwerp zoo
haast mogelijk ten uitvoer te brengen!
