van
KANTON.
Stad
DE ARMEN VAN PARIJS
Nieuwpoort.
NIEUWPOORT
LEUGENAARS
Vlaamsche beweging
Weekblad verscliijnende eiken Zaterdag.
KAMER.
TE VEEL IEVER
BARNUM,
DE CIRK
Zaterdag 28 Januari 1911.
N’ 4.
b Negende Jaargang
God voor bake
Recht voor stake
Vlaamsch voor sprake.
Inschrijvingsprijs op voorhand te betalen
3 fr. per jaar voor België.
Prijs per nummer 5 centiemen.
DOMKOPPEN.
Groot Tooneelspel in 7 bedrijzen.
Zangspel in één bedrijf.
Op Zondag 12 en Olaandag 13 Februari 1911
om 41/2 uur stipt, in de groote zaal van het Davidsfonds,
4
A
A. Vermeersch, S. J.
OPVOEREN
GEVOLGD
noodzakelijke weldaad bewij-
[Aankondigingen 15 ct. den drukregel. Rechterlijke bekendmakingen 30 ct.[den drukr.
g -o-
DrukkerLOUIS LAMMEN, Hoogstraat, 97, Nieuwpoort.
VerkooperJULES DANGEZ,
IJperstraat,
NIEUWPOORT.
zal hunne werking niets verliezen in
omvang en vurigheid. Meer dan ooit
zullen zij die mannen willen zijn en
kunnen zijn, die, naar het voorbeeld
van den Christus, voorbijgaan al goed
doende.
Nog een mislukte bakte.
De Kamer is dinsdag bijeengekomen.
’t Ging er schuw gaan I Zoo hadden, ten
minste, al de liberale en socialistische gazet
ten aangekondigd. De katte zou te koore
gaan, ter gelegenheid van eene ondervraging
over de provinciale Normaalscholen van
Henegouwen. De minister van openbaar on
derwijs had geweigerd deze normaalscholen
te erkennen, omdat zij het programma niet
volgden dat door de wet voorbeschreven is.
gingen haast zeggen met devotie
melding van een nieuwe pauselijke ak
te de akte van 18 November 11. be
treffende de deelneming van de geeste
lijkheid aan het beheer van economi
sche werken. Is hun iever alleszins
lofwaardig Zou er niet eenige list
achtersteken, eenige hoop onze geeste
lijkheid en hare moedige werking in
tegenstelling te brengen met den Paus
en zijne behoedzame leiding of zou
hun iever niet veeleer den ongeduldi-
gen wensch verraden, die werken van
katholieke broederlijkheid eindelijk te
zien kwijnen en ineenstorten, welke
hen zoo hinderen en in den weg loo-
pen Daar wij er niet aan denken een
inzichtenproces te rnaken en wij hunne
verdiensten van gedwee dienstvaardig
heid niet willen verkleinen, onthouden
wij ons het gegronde van dit vermoe
den te onderzoeken.
Wij houden er enkel aan te doen op
merken dat hun iever niet heelemaal
beantwoordt aan de wetenschap.
Mochten wij hen gelooven, indeidaad
dan zou het decreet van 18 November
samen te vatten zijn in eene interdictie
welke alle bemoeiing van de geestelijk
heid in de economische werken buiten
sluit, zelf in die werken van hooge
maatschappelijke beteekenis welke aan
eene menigte kleine lieden eene onme
telijke en
zen.
Aldus een nieuwen maatregel uitleg
gen is hem verminken en ontaarden.
Het decreet bevat twee deelen. Men
mag zoo over het eerste niet springen.
Welnu, daarin veaklaart de Paus eerst
en vooral dat die economische wei ken
moeten bloeien om hun ontbotten en
opbloeien te verzekeren mogen de
priesters hunnen raad en hunne werk-
dadige hulp niet ontzien. Zijne Heilig
heid doet hier meer dan aanraden. Het
bevel luidt hortatur en proecipit.
Maar eveneens, bedacht om de eer
van de geestelijkheid en rechtstreek-
scher van hare geestelijke zending, wil
de Paus dat de priester de al te zware
verantwoordelijkheden vermijde en de
tijdelijke zorgen hem niet te veel in be
slag nemen ten nadeele van de plichten
van zijnen staat.
Daarom is ’t dat de Paus, zonder hun
zekere ambten te verbieden welke ge
vaar kunnen meêbrengen, eischt dat de
priesters die slechts, degelijk daartoe
gemachtigd, zouden vervullen, en in
grondbeginsel, behoudt hij die machti
ging den H. Stoel voor.
Men weet overigens dat volgens de
gewone handelwijs van den H. Stoel,
dit pauselijke voorbehoud aan de bis
schoppen overgedragen wordt.
Het decreet is dus geenszins een ver-
bodsdecreet maar wil misbruiken voor
komen, het moedigt aan in stede van te
ontmoedigen.
Wij mogen er geen twijfel over heb
ben. De Belgische priesters, in nauw
verband met hunne herders en denPaiis
zullen het dekreet volkomen en volgens
zijn geest weten toe te passen. En zoo,
hoewel in oehoedzaamheid bijwinnende
KATHOLIEK MINISTERIE
1909.
7.435 lagere scholen,
30.193 lagere klassen,
934.924 leerlingen.
3.065 bewaarscholen,
5.002 bewaaiklassen,
268.803 leerlingen.
4.628 scholen voor volwassenen,
8.233 klassen voor volwassenen,
233.870 leerlingen.
TOTAAL
15.12I scholen,
33.428 klassen,
1 *437-597 leerlingen.
Alles meer dan verdubbeld
Lezers, gij die niet blind zijt, en niet
verblind wilt worden,welk besluit tiekt
gij uit deze ofhcieele cijfers
Moet gij met ons niet uitroepea Li
beralen en socialisten zijn leugenaars
Sedert eenige dagen maken de libera
le gazelten(waaronder het Weekblad)
met slecht verholen leedvermaak, wij
BEHEER OPSTEL
Hoogstraat, 97,
NIEUWPOORT.
Liberalen en socialisten geven niet
toe Het katholiek goevernement
werkt tegen het officieele onderwijs.
Leugenaars, antwoorden wij. Hier
is ’t bewijs
LIBERAAL MINISTERIE.
1884.
5,007 lagere scholen.
9,481 lagere klassen,
464,363 leerlingen.
794 bewaarscholen.
1.373 bewaarklassen
75.049 leerlingen.
1.946 scholen voor volwassenen.
3.101 klassen voor volwassenen.
72,769 leerlingen.
TOTAAL
7.747 scholen,
*3-955 klassen,
612,181 leerlingen.
Er is een strijd ontstaan in Vlaande
ren, waaraan geen Vlaming onverschil
lig blijft, een strijd die om de recht-
veerdigheid van zijn doel en de snoode
bekamping vanwege sommige franskil
jons, de goedkeuring, en het hert van
gansch het Vlaamsche Volk, gewonnen
heeft.
Het is de strijd die strekt tot de
vervlaamsching van de Gentsche Hoo-
geschool.
Nooit is het geweten geweest dat de
Vlamingen van allen stand, van alle
denkwijze,eenparig en met vasten moed
eenen kamp tot herwinning van wat
men ons ontnomen had doorde eeuwen,
ondersteund hebben. Overal, van aan
de Noordzeekust tot aan het Maasdal,
in de groote steden en in de kleine ge,
meenten, ja tot zelfs te Luik, Bergen,
Doornijk, enz. werd over eenige dagen
de Vlaamsche banier geheven, en met
verwondering en angst staarden de
Franskiljons de sterke legermacht aan,
die zich vormde voor het bekomen van
een Recht.
Voor dit Recht zetten wij met taai
geduld en kloeken moed onzen strijd
voort tot dat de zegepraal ze komt be-
kroonen.
Nu zijn eenige franskiljonsche dag
bladeren aan 't veuzen gegaan, zij vin
den dat de Vlamingen het recht niet
hebben,onderwezen te worden in hun
ne taal, van de bewaarschool tot de
hoogeschool zij verzetten zich met
groote woorden tegen de vervlaam
sching der Hoogeschool van Gent en
tegen alle de klachten die de Vlamin
gen uiten, Legen de miskenning van
hun recht.
E«ne waalsche vergadering stemde,
verleden week, zulk eene dagorde en
wil men weten waarom zij die zienswij
ze aannaam
Omdat het Fransch de algemeene
taal is in België
Met dit gezeever komen de Walen
eiken dag te voorschijn. Ze mogen
De officieele jury, gelast met den
driejaarlijkschen wedstrijd van wijsbe
geerte te beoordeelen, heeft vijf mede
dingers bekroond. Van die vijf zijn er
drie katholieken, namelijk Mgr Lamy,
die sedert overleden is, de Z. E. H.
Kanunnik Van Hoonacker, leeraar bij
de Hoogeschool van Leuven, en de E.
P. Delehaye, van de Bollandisten.
Waaruit blijkt, natuurlijk, eens te
meer dat men niet anders kan zijn dan
een domkop als men een katholiek is.
DOOR
evenwel gerust zijn dat de Vlamingen
hunne taal zullen doen eerbiedigen ge
lijk waar en gelijk door wien.
Algemeene taal hebben wij in Bel
gië niet dat de Walen fransch spreken
dat nemen wij aan, daarom zijn ze Wa
len maar wij Vlamingen, spreken
Vlaamsch,en wij willen in Vlaanderen,
in de Kempen en in Braband het
Vlaamsch op eereplaats, waar er twee
talen zijn; en is er maar ëéne, dan wil
len wij ze Vlaamsch.
Met den strijd dien wij nu aan 't
strijden zijn, verjeugdigt ons gemoed,
ontweit nog eens onzen iever voor de
Vlaamsche taal en voor hare belangen;
wij zijn verheugd er tevens aangevuurd
bij het zicht der machtige schaar Vla
mingen die zich nu aan de Vlaamsche
Beweging met hert en ziel hebben aan
gesloten, en waaronder er zijn die vroe
ger gansch onverschillig er aan waren.
Nog zal en moet ons getal versterken
:ot het veroveren van nieuwe zegepra
len die ons eindelijk naar eene volledi
ge gelijkheid op taalgebied zullen lei
den.
ZAL MEN
FRANCK FRET.
BLAD
NI
