Weekblad
van
NIEUWPOORT
KANTON.
Weerlegging der drogredens van het goddeloos
De Aan Wt 00L leute
Vorm en onMom der aarde
door
Eerw. Pater VAN MIERLO, Sr. S. J.
Elfde Jaargang
Nr 3.
Zaterdag 18 Januari 1913.
God voor bake
Recht voor stake
Vlaamsch voor sprake,
Inschrijvingsprijs op voorhand te betalen
3 fr. per jaar voor België.
Prijs per nummer 5 centiemen.
Weekblad versclujuende eiken «Zaterdag.
55
den H. Bonifacius
Verkooper': JULES DANGEZ,
IJ per st raat,
NIEUWPOORT.
bloed van Jesus-Christus.
De wetenschap leert ons heden dat
de aarde geen loutere schijf is maar
daarom heelt de Kerk aan haar sym-
bolum geen enkel geloofspuntje toege
voegd en er ook geen enkel afgeno
men. Zij heeft dus hier geene leering
toegegeven die zij vroeger had
opgelegd. ƒ7 Vervolgt.)
«CB o
Wie lacht er? Onze aapmensch
Waarom Om dat wij leute hebben.
Apen doen immers na. Maar hij
lacht groen, onze sympathieke en
nederige Aap-mensch. Want, reeds
nu, (artikel van zaterdag laatst) moet
hij toegeven, dat de pauselijke' onfeil
baarheid geenszins betrokken is, ’t zij
in de physica van Aristoteles, 7 zij
in de le«r over den vorm en den ou
derdom der aarde. Doch hij houdt
staande, onze Aap-mensch, dat de Paus
gefeild heeft in de zaak van Galilei
Oei mijn hoofd I 't doet zeer van 't
danig lachen 1
Ik wed dat hij ten naasten keer, ook
daarin zal toegeven. Want bij draait
gelijk een windhaan, of liever, men
kan hem keeren gelijk een handschoen,
dien Aap-mensch.
Galileo Galilei Had die geleerde
Aap-mensch de lessen gevolgd in on
zen studiekring, zoo zou hij met die
domme opwerping niet meer voor den
dag gekomen zijn. Hij ondervrage lie
ver onze katholieke jongelingen die
verleden jaar ia onzen studiekring de
zaak van Galileo Galilei breedvoerig
gestudeerd hebben. Van hen zal hij
een gepast antwoord krijgen op die
versleten zaag tegen de onfeilbaarheid
van den Paus.
Of indien zulks met de nederigheid
van onzen Aap-mensch niet over
eenkomt, dat hij het brochuurtje raad
plege van Eerw. Heer A. Van Roey
de veroordeeling van Galileo Galilei
en de onfeilbaarheid der Kerk te
verkiijgen bij den Nederlandschen
Boekhandel aan 25 ctm.
Of indien zulks hem ook niet aan
staat, dat hij dan wachte tot dat Pa
ter Van Mierlo zijn woord gezegd
heeft I... (Dat woord zal welhaast vol
gen.) Intusschentijd, geliefde Aap-
mensch, beken rechtzinnig uwe schuld,
spreek eene rouwmoedige biecht. Dan
hebt gij kans, van aap u te ontwikke
len tot mensch en... verstand te krij
gen.
BEHEER OPSTEL
Hoogstraat, 97,
NIEUWPOORT.
bewoonbaar of bewoond zij (De Civ.
Dei, XI, 9). Men ziet nu, hoe goed
de volksverlichter ingelicht is Hij
gaat voort gedurende meer dan dui
zend jaar loochende de heele Kerk,
met inbegrip van
en van den paus H. Zacharius de mo
gelijkheid ervan Bewijzen daar
van worden wederom niet gegeven. En
is het niet hatelijk de Kerk aldus te
beschuldigen Zij wist over die zaken
noch meer noch minder dan hare ge
leerden. De pas aangehaalde woorden
van St-Augustinus bewijzen echter dat
zij de raenschen daarover vrij liet twis
ten. Zoo er mannen waren als Lactan-
tius, die de rondheid der aarde loo
chenden, dan waren er ook anderen
die ze aannamen. In het begin der 8e
eeuw was b. v. de eerbiedw. Beda een
beslist voorstander der bolvormigheid
van de aarde. Een der hoofdstukken
van zijn boek De natura rerum (c III)
draagt den beteekenisvollen titel Ter
rain globo simtlem. Verder spreekt hij
van hare bolvormigheid(rotunditas ter-
rae), en vergelijkt ze bij eenen speelbal.
Waar zijn nu de verketteringen
Och ja 1 in die duizend jaar heeft
de paus Zacharius geleefd en men be
weert dat hij in eene wetenschappelijke
dwaling verkeerde 1 Laat dit eens zijn.
Hebben dan de Pausen de wetenschap
in pacht Misschien verkeert Pius X
al heeft hij eene sterrenwacht met
Pater Hagen in zijnen tuin nog in
de meening, evenals de Nieuwpoort-
sche volksverlichter, dat de aarde
rond is. Welnu, het zij gezegd met
allen eerbied dan dwalen zij, mijns er-
achtens, beiden. Tegenwoordig neemt
de wetenschap niet meer aan dat de aar
de rond is 1 Maar de Kerkvijan-
den voegen er bij dat paus Zacharius,in
een brief, zekeren Vigilius, later zalig
verklaard, zou bedreigd hebben met
kerkelijke straffen, zoo deze de bolvor
migheid nog voorstond. Al ware dit
nu zoo, dan zou dit feit nog geenszins
afbreuk doen aan de pauselijke onfeil
baarheid want het geldt hier enkel
eene persoonlijke meening, uitgespro
ken in een bizonderen brief. Overigens
is het feit niet waar. In den brief wordt
enkel de bewering afgekeurd als zou
er een andere wereld bestaan met
andere menschen, een andere zon en
een andere maan hetgeen volgens
de begrippen van dien tijd, onvereenig-
baar was met de eenheid van het men-
schelijk geslacht. Zoo ooit de leering
van het bestaan der tegenvoeters ver
oordeeld werd wat de volksverlich
ter niet bewezen heeft dan geschied
de dit enkel omdat daarmee gepaard
ging het loochenen der eenheid van
het menschelijk geslacht en der ver
zoening van alle menschen door het
zich beroept op een engelsch katho
liek priester die, naar hij zegt, de
tegenovergestelde naeening zou voor
gedragen hebben.
Het geldt dan enkel katholieken,
bisschoppen, Kerkvaders, misschien
Pausen,die op wetenschappelijk gebied
iets toegegeven hebben, wat zij
vroeger als ketterij beschouwden.
Doen wij opmerken dat zij die bekleed
waren met kerkelijk gezag,over de-na
tuurlijke kennissen geoordeeld hebben
volgens de begrippen van hunnen tijd.
Zij hadden daarover geene verlichting
van den hemel ontvangen. Wel ston
den zij steeds aan de spits der bescha
ving, ten spijte van het liberalisme,
maar zij moesten hunnen tijd niet voor
uitloopen. Zij konden niet vermoeden
welke ontdekkingen in de latere eeu-
wen zouden gedaan worden. Maar het
is opmerkelijk dat zij steeds allen
vooruitgang in de wetenschap hebben
toegejuicht. Al was het dus waar, dat
ze hebben toegegeven we zul
len dadelijk zien dat de zaken eigenlijk
anders staan dan zou men ze om
dit toegeven niet moeten hekelen,
maar veeleer prijzen. Zij alleen kun
nen haar dit verwijten die, ofwel de
wetenschap vijandig zijn, ofwel heime
lijk de valsche meening willen verkon
digen alsof de Kerk het bewijs barer
feilbaarheid had geleverd
Gaan we nu over tot eenige bizon-
derheden, en zien we, hoezeer de libe
ralen de waarheid beminnen.
De rondheid der aarde De
beroemdste der Kerkvaders, zegt de
weekblad-schrijver, de H. Augustinus
beiiep zich, om de rondheid der aarde
en het bestaan der tegenvoeters te be
strijden op den tekst van de H. Schrift»
Ik zou gaarne vernomen hebben, waar
de H. Augustinus zoo gesproken heeft.
De Volksverlichter verwijst nergens
naar eigenlijke bronnen. Laat me nu
eens naar dien tekst zoeken in de 21
foliodeelen van dien Kerkleeraar In
alle geval, ziehier zijne meening, die
geheel anders luidt Hij dit groot
genie bekende zeer wijselijk dat hij
niet wist wat dienaangaande te denken
valt, en dat dit overigens het christe
lijk geloof niet aangaat. Men vraagt
dikwijls, zegt hij, wat onze H. Boeken
leeren omtrent den vorm en de ge
daante des hemels. Velen twisten lang
over die dingen, terwijl de H. Schrij
vers verkozen er van te zwijgen. Wat
is er aan gelegen dat men deze of ge
ne meening voorsta I (de Gen ad lit II
9). Elders spreekt hij zoo Men mag
gelooven dat de aarde eene ronde,
bolvormige gedaante heeft figura
conglobata et rotunda raundus esse cre-
datur, zonder dat daaruit volge dat
de keerzijde van de aardoppervlakte
Aankondigingen 15 ct. den drukregel. Rechterlijke bekendmakingen 30 ct. den drukr. I
-o- j
DrukkerLOUIS LAMMEN, Hoogstraat, 97, Nieuwpoort. i
»)o(«-
De Kerk is eigenlijk niet ingesteld
om ons onderricht te geven in de na
tuurlijke wetenschappen God heett
het onderzoek naar de wetten, die het
heelal beheerschen, overgelaten aan het
twistgeding der menschen tradidit
mundum disputationibus hominum.
Maar aangezien de natuurlijke waarhe
den den geest verheffen en de heer
lijkheid van den Schepper verkondigen,
zoo heett toch te allen tijde de Kerk
de wetenschappen bevorderd, voor zoo
verre althans zij daarin niet gehinderd
werd door hare vijanden want de
Protestanten, de revolutionairen en
hunne opvolgers,de moderne liberalen,
hebben zeer dikwijls onzen wetenschap-
pelijken arbeid verwoest. Lavoisier
hebben zij geguillotineerd, omdat de
Staat geen geleerden noodig heeft I
aan mijn ordebroeder, P. Secchi, heb
ben zij zijne sterrewacht, te Rome,
ontstolen ons college van Cainpolide,
te Lissabon, hebben zij, vóór een jaar,
geplunderd met al zijne wetenschappe
lijke verzamelingen, en honderden ge
leerden buiten het land gedreven....
Men zou een boek vullen met het ver
haal van al de aanslagen der godsdienst-
vijanden tegen de wetenschap...
En het zijn de bondgenooten en op
hemelaars van zulke mannen die de
Kerk komen voorstellen als eene vijan
din van de wetenschap 1 Uw liberaaltje
put zijne beschimpingen uit een vrij-
metselaarstijdschrift van Brussel en
uit een boek van een Amerikaansch
protestant (A. D. White, A history of
the warfare of science with theology).
Van dit werk, dat vóór een I5tal jaren
verschenen is, hebben de Franschen
een vertaling bezorgd, omdat het, naar
het getuigenis van J. Bainoel, behelst
een samenraapsel van onnauwkeurige
en verkeerd uitgelegde feiten.
Ziedaar de bronnen van den
Nieuwpoortschen Volksverlichter 1
Het is nog wonder dat hij er het
Laagste Nieuws niet bijgehaald heeft.
Daaruit had hij dezelfde onhebbelijkhe
den kunnen naschrijven.
Hij beschimpt de Kerk omdat ze
heett toegegeven
Toegegeven op welk gebied Voor
zeker niet voor de geopenbaarde waar
heden. Zij heeft nooit een tittel van
haar symbolum teruggenomen... De
Kerk Bedoelt men het onfeilbaar
leergezag? Dat heeft nooit zijne mee
ning opgelegd over vraagstukken van
zuiver wetenschappelijken aard. Zelfs
de Nieuwpoortsche volksverlichter
schijnt dit aan te nemen, alhoewel hij
M
uuyu
BLAD
NI
