Weekblad
van
NIEUWPOORT KANTON.
Zedelijkheid en Leger
Weerlegging der drogredeiis van het goddeloos
De AajMscli verdeM
door den Menscliaaj.
door
J.
Eerw. Pater VAN MIERLO, Sr. S.
Elfde Jaargang
Nr 4.
Zaterdag 25 Januari 1913.
Weekblad verscliijnend.e eiken ZeftexeAsts-
Inschrijvingsprijs op voorhand te betalen
3 fr. per jaar voor België.
Prijs per nummer 5 centiemen.
'1
God voor bake
Recht voor stake
Vlaaznsch voor sprake.
55
Aankondigingen 15 ct. den drukregel. Rechterlijke bekendmakingen 30 ct. den drukr.
-o-
DrukkerLOUIS LAMMEN, Hoogstraat, 97, Nieuwpoort.
zelden spreken,
iets doen voor
ersoneel,
geuzen,
VerkooperJULES DANGEZ,
IJ perstraat,
NIEUWPOORT.
i.
Vroeger en nu.
Vroeger hoorden we
en zagen we nog min
de zedelijkheid bij het leger. Sinds de
laatste legerwetj is de bekommering
meer algemeen en meer eischende ge
worden. Immers, uit alle standen moe
ten nu zonen optrekken. En deze be
kommering bij velen nu, bij weinigen
vtoeger, toont aan dat de meesten het
Een ander deel jonkheden zijn, bij
hun vertrek naar het leger nog wel
niet bedorven, maar er zit zoo wei
nig in. Ontwikkeling hebben ze schier
niet. Ze werken van ’s morgens tot ’s
avonds, slenterachtig-dom, en waren
met niets bijzonders bezig, noch me t
lezing, noch met studie, noch met
kunst ze kennen niets over hun eigen
wezen ze geven zich geen rekening
van ’t schoone, het groote in het leven;
ze leven dus doelloos,en schier willoos
binst de week en dan den Zondag, ja
verzetten ze zich wild en nog eens on
verstandig, onedel ze doen aan sport
ze spelen hun spel ze vertellen hun
herbergklap en drinken vooral hun me
nigvuldige pinten. En dan ’s avonds, ?s
Zondags avonds laat, heel laat mis
schien ook den Maandagavond, trekken
ze huiswaarts, zat, of alleszins met de
mage vol swansel, doch met geest en
hart onvoldaan en ijdel.
Aangaande den hoogen ouderdom
der aarde, een vraagstuk dat met het
vorige in verband staat, moet wederom
ongeveer hetzelfde gezegd worden. Ik
schrijf hier over wat ik reeds in 1911
drukte Voordat de geleerden de aard
schors met hare verschillende gesteen
ten en lagen hadden doorvorschtvoor
dat de hypothese omtrent de geleidelij
ke "vorming der planeten ingang had
gevonden, kon men zich niet inbeel
den dat onze aarde, om tot den tegen-
woordigen toestand te komen, eenen
arbeid had noodig gehad van vele dui
zenden eeuwen. De Katholieken zijn
de eersten geweest om de bevindingen
der aardkunde aan te nemen. Toen nog
in Protestantsche landen en vooral in
Engeland, de aardkunde beschouwd
werd als eene «onteerende wetenschap»
toen geleerden als Buckland, Conybea-
re en anderen als ongeloovigen en
vijanden van de openbaring werden
gescholden, namen reeds de katholieke
geleerden de ernstige gegevens der
nieuwe wetenschap aan, en tegenover
de kortzichtigheid der protestanten
werd door White zelven de bron
van den Nieuwpoortschen liberaal
de edele figuur van kardinaal Wise
man, den verdediger der wetenschap,
gesteld en geprezen 1
Nu heeft nooit de Kerk als geloofs
punt, en volgens den Bijbel geleerd,
dat het begin der wereld... moet ge
plaatst worden tusschen 4000 en
6000 jaar vóór de Christelijke tijdre
kening. De Bijbel geeft nergens een
jaartal aan. Hij leert enkel dat de we
reld geschapen werd, en dat de
mensch als de kroon der schepping
het laatst op het tooneel der wereld
is verschenen. Wel hebben theologen,
martyrologiums en catechismussen een
jaartal aangewezen, maar voor Catho-
lieken, die hunnen godsdienst kennen,
zijn dat geene geloofsbronnen. Een ca
techismus is opperbest geschikt om aan
kinderen en groote menschen de voor
naamste waarheden van den godsdienst
te leeren er mochten daarin echter
ook meeningen van godgeleerden in
opgenomen worden, die geene geloofs
punten zijn, en die kunnen wisselen
naar den stand der wetenschap. Het is
overigens beter eene wijze behoudsge
zindheid aan den dag te leggen, dan te
luisteren naar hetgeen de eerste de
beste uitkraamt als wetenschap
Nooit heeft dan ook de Kerk hier
omtrent eene afwrjkende meening als
ketterij veroordeeld. En het is ook
wel vreemd dat de volksverlichter
komt bazelen over St-Augustinus, als
zou deze het geloof aan eenen hoo-
geren ouderdom der aarde dan 6000
jaar als eene doodelijke ketterij» aan
zien hebben. Kan de liberaal mij die
plaats aanwijzen Het is juist op dien
H. Vader dat de katholieken steunden
toen zij de mogelijkheid van eenen
hoogen ouderdom der aarde verdedig
den Reeds in de 4’ eeuw had hij een
stelsel uitgedacht, waarbij de aarde
zich eerst zou vertoond hebben als eene
nevelvlek; ik gebruik zijne eigene
woorden nebulosa speciès apparet
(De Gen. ad. lit. 1. I C. XIIn° 27)
en deze laat hij zich ontplooien,
langs den weg eener zekere ontwikke
ling, tot eindelijk de aarde voor ’s men
schen oogen stond gelijk wij ze nu zien.
En die man zou anderen verketterd'
hebben Wij geven u gissingen, zei-
de hij, en schenken aan anderen de
vrijheid om iets beters uit te vinden»
(Hid. C. XX-XXI). O groote heili
ge, vergeef het aan onze lichtzinnige
liberalen, dat ze u en' de Kerk beoor-
deelen zonder wellicht ooit een uwer
boeken in handen te hebben gehad.
('t Vervolgt)
»)O(«—
Van de nieuwe legerwet moet gebruik
gemaakt worden, krachtdadig,doordra
gend om in taalopzicht zooveel mo
gelijk voldoening te krijgen. Ook om
de zedelijkheid onzer jonge lieden te
zien waarborgen. Hierover nu een
woord.
BE^H EE RJ&-jO P S T^EA.
-33^3 lïHoogstraat,97,'~
N I E U W P O ORT. "“I
II.
Stevige vorming en opleiding
op voorhand.
Velen willen al de schuld van het
zedelijk ten-onder-gaan var. menige sol
daten. op het leger alleen werpen. Dit
is mis.
Vele jonkheden immers deugen
reeds niet meer, wanneer ze moe
ten optrekken, niet dat hunne zedelijke
gemeenheid altijd zoo straf in het oog
springt. Neen, hunne misdrijven gebeu
ren dikwijls in de stilte van hun eigen
wezen op hunnen eigenen persoon al
leen ofwel, wat ze openlijk misdrij
ven, door woord of daad, geschiedt
veelal maar bij gezellen en gezellinnen
die geen haar beter zijn, en het kwaad
hunner kameraden niet zullen uitbel
len ofwel, de lief h ebbers trekken er
op uit naar den vreemde, en meten
daar hunne parten uit. Ontegenspreke
lijk is het, dat deze gaaien, bij bet le
ger niet meer bedorven worden. Ze
zijn het reeds vooraleer ze er naartoe
gaan. Hun verblijf bij het leger ver
schaft hun alleenlijk meer vrijheid,
grooter gemak en zekerder straffeloos
heid bij het bedrijven hunner schand
daden.
krachtdadigst zorgen waar ook hunne
eigene persoonlijke belangen op het
spel staan derhalve dat het voor alle
standen wenschelijk is, zelf werkdadig
en verstandig met hunne openbare be
langen bezig zijn, en bijzondere van
hen heel bijzonder afhangende verde
digers dier belangen te verwerven. Dit
zij terloops aangestipt.
Nu behandelen we, kort, bet onder
werp meer 'zedelijkheid bij het le
ger.
In een artikeltje van het goddeloos
Weekblad, getiteld Hunne rekldam»
wordt onze oolijke Aap-mensch verde
digd, zoo gezeid door eenen van zijne
medeopstellers.
Maar die zoogezeide medeopsteller
is niemand anders dan de Aap-memsch
- zelf. Zijn geparfumeerde schrijftrant
verraadt hem. Hoe slim toch niet waar
Verdedig maar u zelven 't is noo
dig genoeg 1 geleerde menschaap.
Zet deze jonge lieden nu midden de
bedervende aanlokking en het' wezen
lijke bederf der grootstad en der ka
zerne en na kort zullen ze mee zijn,
heelemaal meê 1 Ze zullen zelfs geen
weerstand bieden. En hun neêrzinken,
hun zedelijk verval zullen ze niet be
treuren. Waarom Omdat ze niet we
ten en vooral niet achten wat ze ver
liezen door hun zonden en meer nog
omdat ze nooit hebben leeren willen,
en de middelen gebruiken, de boven
natuurlijke, die alleen in staat zijn
een jonkheid goed te houden.
Nogeens het verval van deze soort
jonkheden mag het leger niet ten laste
gelegd worden. In gelijk welk gevaar
lijk midden, op de universiteit, de fa
briek en den werkwinkel, zoowel als
bij het leger, zouden deze zwakkelin
gen, deze onbewusten, deze onontwik-
kelden, deze niet-bovennatuurlijken,
ten onder zijn gegaan
En daarom is
III.
het groote, voorbehoudende mid
del tegen het bederf bij het le
ger een verstandige, wils
krachtige, bovennatuurlijke
vorming en opleiding onzer
jonge lieden in hunne stad of
dorp.
Die opleiding wordt hun doorgaans
nu niet gegeven.
Het ouderlijk huis vormt doorgaans
niet meer veelal misvormt het.
De schoolss, veelal maar eea gesticht
waar wat kennis wordt ingeoefend, in
vele plaatsen zeer vernuftig, in vele
andere plaatsen nog dom-mekanieklijk.
Van vorming, en vooral van christe
lijke vorming, hebben velen geen be
nul. Ook, hoe wilt ge, dat velen zou
den vormen, als ze zelf niet heel en al
in evenwicht zijn wat betreft de ont
wikkeling hunner vermogens.
Vooral, hoe wilt ge dat velen christe
lijk zouden vormen, als ze zelf alles
behalve voorbeeldige christenen zijn.
In onze scholen, onze katholieke scho
len, hebben we onder [het
benevens goede werkers 00
twijfelaars, lauwen, loutere broodmen-
schen, gemakzuchtigen als meesters en
meesteressen. Deze allen dragen een
groot deel der schuld van het latere
verderf onzer jonge lieden Vooral,
het te uitsluitende Zzerkarakter, en
meer nog het twijfelachtig christen
karakter onzer scholen dragen de
schuld. We moeten volstrekt, dwars-
door, christene, verstandig vormende
en opleidende scholen hebben.
Eindelijk ook onze werken voor de
jonkheid zijn niet talrijk, en vooral
ft
w
-
grj
NIEUWSBLAD
