van
NIEUWPOORT KANTON
Nieuws
Eerbied voor elks gedacht
CONCERT
door de
van het Davidsfonds
u
Elfde Jaargang
Nr 34-
Zaterdag 23 Augusti 1913.
verschijnende eiken
Stad Hieucupoort.
God voor bake
Recht voor stake
Vlaamsch voor sprake.
Inschrijvingsprijs op voorhand te betalen
3 fr. per jaar voor België.
Prijs per nummer 5 centiemen.
Zedelijke opvoeding
in de onzijdige school.
C»
V
s
r
OPSTEL
Hoogstraat, 97, Nieuwpoort
Fanfaren
lijke folteraars
menschen.
UIT
NIEUWPOORT.
50 ct. den drukr. ?Verkooper KAMIEL HILLEBRANDT,
Oostduinkerkscben Steenweg, 38,
NIEUWPOORT.
BEHEER
Hoogstraat, 97,
NIEUWPOORT.
Aankondigingen 15 ct. den drukregel. Rechterlijke bekendmakingen
-o-
DrukkerLOUIS LAMMEN
«:o:»—
Als men de geuzenbladen leest, als
men de geuzenredenaafi hoort, dan zijn
allen vol eerbied voor eens anders
overtuiging en voor den Godsdienst.
Er zijn zelfs liberalen op den buiten,
die zeer stiptelijk, maar uitwendig,hun
ne christene plichten vervullen, om de
menschen zooveel te beter te doen ge-
looven dat zij tegen den Godsdienst
niet zijn.
Maar in hun bijzonder leven en in
hun bestuurlijk leven, als zij met eene
openbare bediening bekleed zijn, vol
gen zij ook stipt de voorschriften der
«framassons» om de katholieken op al-
Onder de niet katholieke wijsgeeren
kunnen wij drie klassen onderscheiden:
de eersten meenen dat de godsdienst
en zedenleer twee onafhankelijke en
zelfstandige gebieden vormen,zoodanig
dat de godsdienst niet noodzakelijk de
zedenleer in zijnen val medesleept.
Volgens deze meening dus ware het
mogelijk buiten alle godsdienstig on
derwijs de zedelijke opvoeding aan het
kind te verschaffen.
Anderen loochenen het bestaan van
God en geven gewillig toe dat met den
godsdienst ook de zedenleer wegvalt
dergelijke meening zet o. a. Le Dantec
vooruit in zijn boek L’Athéisme
Le Dantec en consoorten moeten wei
nig vrede hebben met het onderwijs in
de zedenleer dat de scholen zonder
God aan hun broekvëntjes opdisschen
vermits ze zoowel de zedenleer als den
godsdienst verwerpen.
of een ander te geven maar ze v
ook hun rechtmatig aandeel in
openbare gunsten.
Is dat te veel gevraagd
Dat kan niemand beweren 1
Waarom dan willen de geuzen li
beralen en socialisten staan onder dat
opzicht op gelijken voet als ze zoo
veel eerbied hebben voor elks overtui
ging en voor den Godsdienst waar
om dan willen ze de vraag der katho
lieken niet inwilligen
Waarom zeggen ze niet
Zie, als u dat plezier kan doen, ik
heb er niets tegen ik deel uwe over
tuiging niet, maar ik eerbiedig ze. Ik
meen dat ge ongelijk hebt, maar dat is
uwe zaak, en het gaat mij niet aan ik
wil u voldoening geven aangezién gij
mij ook onder dat opzicht geheel vrij
laat.
Ja, waarom spreken de eerbiedvolle
geuzen zoo niet, al ware het maar om
te bewijzen dat hunne woorden en hun
ne bedoelingen rechtzinnig zijn
Nauwelijks was eene tweede m.aal,
de schoolwet, die de vrijheid en gelijk
heid voor iedereen huldigt, ter Kamer
neergelegd of de liberale en sociali
stische gazetten begonnen
reeds bedreigingen te laten hooren, en
hunne mannen te verwittigen dat zij
zich moesten gereed houden een nieu-
Indien de geuzen inderdaad eerbied
hadden voor elks overtuiging en voor
den Godsdienst, dan zou overal vrede
heerschen dan zou elkeen kunnen
handelen naar de stem van zijn gewe
ten, want de overgroote meerderheid
gelooft nog aan God, voelt Zijne stem
spreken in zijn binnenste, en aan deze
stem niet te kunnen gehoorzamen is
eene bron van kommer, last en verbit
tering van ’t leven.
O, wat zijn die mannen die met eer
bied huichelen voor elks overtuiging
en voor den Godsdienst, onverbidde-
i van vele godsdienstige
VRIJMAN.
MAANDAG 25n OOGST 1913,
om 8 1/2 uur ’s avonds,
op de Markt
Daarna
Uit het boek der dwaasheden
alias het Weekblad
Het Vuilblek houdt altijd staande
dat het onderwijs in de katholieke
scholen gegeven van geen tel is, en
verleden zondag drukt dit zelfde blad-
je, volgende regels
De gestichten van middelbaar on-
derwijs zijn tegenwoordig opgepropt
met leeraars die uit katholieke ge-
stichten komen waar zij hun diploma
zonder groote moeite verwierven.
Dus om hun diploma te verwerven
moeten ze wel op de hoogte zijn en om
zonder groote moeite dit diploma te
verwerven,moet net onderwijs gegeven
in de katholieke scholen, heel deugde
lijk zijn.
Een staaltje te meer hoe logiek het
Weekblad kan schrijven 1
Het Vuilblek steent en zucht
heele dagen dat ’t katholiek gouverne
ment niets doet om de zeevaart te be-
voordeeligen, en in een van zijne laat
ste nummers dondert het tegen het in
stellen van het ministerie van zeewe
zen als eene nuttelooze zaak I
Hoe rijmt men dat te gaar I
Het Weekblad vertaalt een arti
keltje uit een heel klein-klein fransch
bladje, verschijnende in stad, en be
trek hebbende op een ezel, die de ba
den zou kleineeren 1
Een derde klas van wijsgeeren den
ken met ons dat de godsdienst alleen
de ware grondslag is der zedelijke we
tenschap en bijgevolg der zedelijke op
voeding. Men denke slechts aan den
protestantschen opvoedkundige Foer
ster, eerst een vurig voorstander der
onafhankelijke zedenleer, maar die
door de studie der werkelijkheid tot
het besluit kwam, dat de zedenleer
zonder godsdienstigen grondslag eene
onmogelijkheid is.
En Rudolf Encken zegt van de gods-
dienstlooze zedenleer Zij meende
het leven rijk en den mensch groot te
maken inderdaad zij heeft ze arm en
klein gemaakt.
Als dus de voorstanders der onzij
dige school eene zedelijke opvoeding
willen geven, zonder iemands overtui
ging te krenken, staan ze voor een on
oplosbaar vraagstuk. Op den duur zal
het zedenwetboek zoowel als de cate
chismus in de scheurmand terecht ko
men, om wille van de lieve onzijdig
heid. Maar zal de openbare school nog
menschen vóórtbrengen 1
le mogelijke manieren te kort te doen.
Als gemeentebestuurders zullen zij
bijvoorbeeld geene andere onderwij
zers en onderwijzeressen benoemen,
dan zulke welke in geene katholieke
normaalschool hunne studiën gedaan
hebben.
Dat is volgens de regels door de
framassons voorgeschreven, maar
dat is ook volkomen strijdig met de
plichten welke alle gezagvoerders heb
ben als christene menschen.
Zulke menschen zijn gelijk de Fari-
zeërs, ze maken groot vertoon van
hunne vrees voor God maar uit hun
harte hebben zij Hem gebannen.
Dat voorbeeld leert ons dat de schijn
heiligheid geen voortbrengsel is van
den nieuweren tijd.
Voor hetgeen nu de voorname libe
rale kopstukken betreft, welke dat
schijnheilig masker hebben afgeworpen,
waarom blijft hun eerbied voor ieders
overtuiging en voor den Godsdienst
altijd bij woorden en bii niets dan woor
den
De katholieken zijn niet zeer veel
eischend.
Ze vragen bijvoorbeeld, op eene bij
zondere wijze, dat zij aan hunne kin
deren eene godsdienstige opvoeding
zouden geven, en dat de openbare be
sturen hen daarin zouden ter hulp ko
men, gelijk zij elkeen ter hulp komen,
in het onderwijs zijner kinderen.
De katholieken vragen niet dat de
openbare machten den vader zouden
dwingen zijne kinders zulk onderwijs
of een ander te geven maar ze vragen
de
wen strijd op gebied van schoolpolitiek
aan te gaan 1
Geene vrijheid voor de arme familie
vaders I Geene toelagen voor katholie-
j ke scholen I Geene verdraagzaamheid
en geene herkenning van de gewetens-
vrijheid 1
Dat is en blijft het rood-blauw pro
gramma op schoolgebied.
Die menschen die altijd het woord
Vrijheid op de lippen hebben,
droomen voorwaar van niets anders dan
van dwang uit te oefenen op het
geweten van andersdenkenden.
De openbare school moet niets on
derwijzen waarover alle menschen niet
t’ akkoord zijn zoo luidt de macht
spreuk die altijd opnieuw tegen ons
wordt ingeroepen. Om niemands over
tuiging te krenken moeten bijgevolg
de godsdienstige vraagstukken uit het
openbaar onderwijs wTorden geweerd.
Niettegenstaande dat,moet de open
bare school aan het kind eene zedelij
ke opvoeding verschaffen. En als we
dan vragen welke zedenleer men in de
school zal volgen, antwoordt men ons
de zedenleer der eerlijke lieden. En
men laat onder verstaan, dat er een
aantal zedelijke voorschriften zijn waar
over alle menschen het eens zijn.
Op deze laatste bewering zou nog al
wat aan te merken vallen. Nochtans
willen wij nu voorloopig aannemen dat
moorden, branden, en andere derge
lijke misdrijven door iedereen worden
aanzien als laakbare daden.
Maar het is niet genoeg aan het kind
te zeggen ge moogt dit of ge moogt
dat niet doen, zonder er bij re voegen
waarom Of meent men in gemoe-
de dat het genoeg is het kind een lijstje
zedelijke voorschriften aan te bevelen
om er een deftig mensch uit te kwee-
ken
Dwaas ware het een vraagstuk te
willen doen oplossen door een leerling
die nog niet kan optellen of aftrekken.
Even dwaas is het aan het kind plich
ten voor te schrijven zonder te zeggen
waarop de verplichting steunt.
Hier nu komt de aap uit de mouw
Wij, katholieken, wij meenen dat
buiten den godsdienst, geen voldoende
uitleg vande zedelijke verplichting mo
gelijk is. Men mag dat nu aanzien als
superstitie of bijgeloof, dat raakt ons
hoegenaamd niet.
In onze eenvoudigheid zijn we daar
vast van overtuigd, en wij hebben daar
toe het recht. Overigens wij staan niet
alleen op dit verouderd standpunt.
I
I
NIEUWSBLAD
