van
NIEUWPOORT KANTON.
Vlaamschgezindheid.
MSN' 36.
Zaterdag 6 September 1913.
eiken Zaterdag.
Briefwisseling.
Inschrijvingsprijs op voorhand te betalen
3 fr. per jaar voor België.
Prijs per nummer 5 centiemen.
God voor bake
Recht voor stake
Vlaamsch voor sprake.
HüElfde Jaargangf O®
"WeeklolELd verschij nende
--
Hoogstraat, 97, Nieuwpoort.
’t
meer
wege
Aankondigingen 15 ct. den drukregel. 'Rechterlijke bekendmaking^
-o-
DrukkerLOUIS LAMMEN
en 50 ct den drukr jVerkooper KAMIEL HILLEBRANDT,
I Oostduinkerkschen Steenweg, 38,
NIEUWPOORT.
Mijnheer de Hoofdopsteller
Gelief het volgende dat ik ook naar
ff Weekblad zond, in uw geëerd blad
op te nemen.
Zaterdag laatstleden verscheen in
het Weekblad een artikel Over dwaas
heden waarin men alle pogingen in
spant om mij van onbekwaamheid te
beschuldigen. Te dien einde brengt
men aan den dag eenige zoogezegde
taalfouten die ik aan de kinderen zou
aangeleerd hebben.
1°) In uw artikel, Heer Opsteller
van het Weekblad, schrijft gij eene
jonge leeraarsteren toch weet ze
nu nog niet,zij vlaminge (sic) nochtans,
dat het woord deelJ’ onzijdig en het
woord mensch mannelijk is want
wanneer hare leerlingen het deel schrij
ven verbetert zij en schrijft de deel,
en beweert ook dat evenmensch vrou
welijk is.
Ziehier de waarheid, Mijnheer.
In eene oefening over woorden met
verschillend geslacht, heb ik onderwe-
omdat we ons aanzien als kristenen,
wiers wet het is hier op deze wereld
malkander te aanzien als broeders.
Deswegens beminnen we ook ons
volk, niet alleenlijk uit plicht maar uit
liefde meteen, en omdat de liefde het
leven is, zoo willen we dat ons volk
weer leve schoon en groot in stof-
lelijk opzicht niet alleen, maar ook in
zedelijk. Zoo vormt men een ge
heel. Eij om daartoe te geraken ligt
ons werkveld wijd open, doortrokken
met de verschillende richtingen die
stuwen al naar een zelfde doel de her-
boring zoo uitwendige, als innerlijke.
We willen ons volk weerom bewust
maken van zijn eigen wezen en land
aard door zijne taal en zijn verleden,
we willen het verbeteren in zijn maat-
schappelijken stand door 't stichten
van alle sociale werken en vereenigin-
gen we willen het brengen tot de
glorie van zijn vroegere vroomheid die
altijd het kenmerk is geweest van be
schaving en roem, door het weerom in
te planten dien godsdienst onzer vade
ren. Zij die het zoo opvatten dienen
waarlijk hun volk, en dringen tot in de
ziele ervan.
Daaruit is te besluiten dat wij,
katholieken, alleen in dit geval ver-
keeren, omdat andersdenkenden b. v.
socialisten, het laatste en schoonste
deel niet bezitten en daardoor zelf het
volk niet dienen, of omdat ze, èn ff so
ciale èn ff kristelijke niet verstaan van
deze beweging zoo b. v. de liberalen,
8 en daarom niets anders voortbrengen
kunnen, indien we zoo mogen spreken,
dan een kind zonder hoofd.
BEHEER OPSTEL
Hoogstraat, 97,
NIEUWPOORT.
Doch van ff algemeene valt het nu
in ff plaatselijke en ff begint ff Damen-
klooster te bespotten. Natuurlijk. En
ff bespot de katholieke ouders die er
hunne kinders naartoe zenden.
Horkt, Weekblad. We zouden wel
1 eens willen weten welke vlaamsche
opvoeding de meisjes van uwe blauwe
vrienden, krijgen in de officieele scho
len.ff Zitten daar genoeg vlaamschhaat-
sters die ff vlaamsch zouden te niete
doen indien ze konden. Da’s tienmaal
erger omdat, ff van geboren Vlamin
gen komt, die alzoo hun eigen taal ver
schoppen. Of is ff daarom niet mis
schien dat ge door die meisjes nooit
geen vlaamsch zult hooren spreken
langs de strate, maar wel Beulemans
fransch Dat is aangeleerd.
Wij bekennen dat we nog veel te
veranderen hebben in onze meisjesge
stichten, maar die verandering is reeds
merkbaar nu en moet nog vergrooten.
Tracht gij ff zelfde te doen en ff zal
heel wel zijn 1
En eindelijk omdat we schreven dat
Alb. Deswarte een voorman is van uwe
vlaamsche beweging, wees toch zoo
onnoozel niet hem te bewierooken
Hij kan daar zonder. Tracht gij intus-
schentijd èn zooveel wellevendheid
aan den dag te leggen als hij, met geen
vlaamsche voormannen van katholieke
zijde te bespotten gelijk het uwe ge
woonte is èn ook zooveel vlaamsch-
gezindheid als hij, die meefeest op nn
Juli, terwijl gij daar niets van houdt
die paters omhelst omdat ze tot in ff
merg der beenen vlaamschgezind zijn,
terwijl gij ze zoudt vergruizen en die
vlaamsche priesters helpt huldigen,
terwijl gij daarover geen woordje rept!
Dan zult ge mogen van vlaamschge-
zindheid spreken, anders bek toe en
zwijgen is ff mannetje.
We meenen dat die kleine uiteenzet
ting voldoende zal zijn om ’t Weekblad
te doen inzien hoe belachelijk het altijd
schermen kan met zijne vlaamschge-
zindheid. Staaltjes daarvan hebben wè
reeds genoeg voor de pinne gebracht,
waarop het toch altijd, voor uitvlucht,
niet heeft geantwoord.
Immers, we vragen wat ze onder
Vlaamschgezindheid verstaan. Zij ant
woorden met een hoop bespottingen op
vlaamsche voormannen en vlaamsche
toestanden.
We vragen waar ze de stoffelijke ver
betering van ons volk beoogen en of
ze reeds tot dit einde vereenigingen
hebben gesticht met een sociaal doel?
Zij zwijgen als vermoord, wel wetende
dat ze in sociaal opzicht niet be
staan.
We vragen indien ze de vlaamsche
zaak dienen met den nn Juli niet in
eere te houden, en ze antwoorden dat
ze liever werken dan feesten
Een knorrepot bespreekt den slech
ten invloed van fransche vertaalde lief
deromans op ons jong geslacht. We
vragen dat het Weekblad eens zou zeg
gen hoeveel zulke werken ff Willems
fonds zou zitten hebben in zijne boeke
rij en jaarlijks uitdeelt
Ze antwoorden... niets, maar geven
een heel artikel over het Davidsfonds
en ff Willemsfonds in ff algemeen, als
«(3 o
Voorop dient gesteld wat wij, katho
lieken, daardoor verstaan.
De beteekenis van dit woord is voor
ons niet te begrijpen onder den engen
zin van eene éénzijdige verbetering van
ons volk, maar veelzijdig zijn de uitin
gen daarin besloten. Andere vlaamsch-
gezinden die van onze overtuiging niet
zijn, loopen soms heel hoog op met de
plannen die zij koesteren, alhoewel zij
in hun herte moeten bekennen dat hun
oorbeeld maar een deeltje daarstelt en
daarstellen kan van de eigenlijke be-
diedenis der vlaamsche beweging. Im
mers, zij blijven bij ff oppervlakkige
daarvan, dat wel soms meesleepend
schijnt, maar dat in den grond toch niet
veel te zeggen heeft. Is het daarom te
versmaden Neen toch, want alles,
hoe gering ook, dat meewerken wil tot
het bereiken van een algemeen doel is
weerdeering weerd. Maar indien dit
oppervlakkige zou willen overvleugelen
de ziele van ff geheel, dan hebben we
wel het recht, meenen we? r.u en dan
eene terechtwijzing te doen en die wer
king terug te brengen tot hare wezen
lijkheid. Dit stellen in zijn waar dag
licht kan soms iets pijnlijks in zich be
sluiten, maar ff zijn maar de dwazerik-
ken die meenen te mogen alles zeggen
zonder te luisteren naar anderen die
hun vorenhouden en blootleggen de
ongegrondheid van hunne handelwijze
en de opgeblazenheid die ligt in hun
belachelijk optreden.
Wij, katholieken, immers, verstaan
de vlaamsche beweging niet als een
uitsluitelijken taalstrijd. Dit nemen we
als een onzer degelijkste wapens en
beste verweermiddels, omdat een volk
dat zijn taal niet kent en ze misprijst,
geenvolk meer is en zichzelf veracht.En
juist daarom gebruiken wij dit wapen,
omdat daardoor wij willen doordringen
tot het diepste van het eigen wezen van
ons vlaamsche volk en zoo bereiken
het doel dat wij gesteld hebben toen
onze beweging tot stand kwam. Dit
doel, het ligt niet besloten in het her
worden alleen in zuiver stoffelijk
opzicht maar ook in de herboring van
den zedelijken kant van onzen stam.
En omdat ons volk, in zijn bestaan
door de eeuwen heen, altijd is geweest
een kristelijk volk, zoo hebben wij het
ons altijd voorgehouden dat de vlaam
sche beweging niet onzijdig mag zijn,
en dat ze niet onzijdig kan zijn als
ze wil het vlaamsche volk weer doen
worden wat het altijd is geweest kris
ten en vrij. Immers, zoo wij die opvat
ting doordrijven, beschut door de ka
tholiciteit van onze krachten en onder
de hoede van onzen godsdienstzin, dan
weten we dat we niet alleenlijk beoo
gen een deel van het vlaamsch pro
gramma, maar dan mogen we met recht
zeggen dat we het heel en al omvatten
in zijn waren zin. Ons kristelijk oor
beeld in die zaak noopt ons te werken
alzoo tot de stoffelijke welvaart en tot
de' zedelijke opbeuring van ons volk
commentarium van een artikel getrok
ken uit Ons Rechtdat ze voor ka
tholiek doen doorgaan.
Dit is heel benevens de kwestie, en
dit plaatst ons op een terrein dat wij
niet ontvluchten, maar aanpakken zul
len om nog eens te meer de gelegen
heid niet te laten voorbij gaan het
Weekblad zijn leugenachtigheid on
der den neus te wrijven.
Dus het Weekblad drukt een artikel
over, verschenen in Ons Rechtdat
de werking van ff Davidsfonds met ff
Willemsfonds vergelijkt en het oordeel
uitbrengt dat het Willemsfonds
recht heeft op dankbaarheid van
het volk dan ff Davidsfonds.
Om de menschen nog meer te over
tuigen, drukt het Weekblad dat Ons
Recht een katholiek dagblad is.
Een oogenblikje a. u. b.
Ons Recht kan wel katholiek
zijn, Weekblad, maar mistevreden ka
tholiek is het ook. Ons Recht kan
wel katholiek zijn, Weekblad, maar
invloedrijk katholiek is het niet. Het
kan daarbij nog eens katholiek zijn,
maar ff is ook een katholieke beknib-
belaar uit afgunst.
Dit alles hebben we vernomen uit
betrouwbare bron.
En op zulke artikels steunt het libe
raal Weekblad Dit alleen is genoeg
om onze schouders te doen opsteken.
Misschien dat het schijnheilig
Weekblad dat alles niet wist ’t Kan
zijn, want ff is zijne loffelijke gewoonte
alles aan te pakken waarvan het geen
ziertje afweet.
En wat leeren we uit dit artikel
i°) Dat het liberaal Willemsfonds
2500 leden telt en het katholiek Da
vidsfonds 12000 En volgens ff Week
blad zou dit onbenullig (Oh 1) verschil
ten voordeele der katholieken, een feit
zijn om ff Willemsfonds dankbaar te
zijn voor zijne... getalsterkte 1
Als dat geen vondst is, dan bestaan
er geen meer.
20) Dat het Willemsfonds 59 volks-
boekerijen telt en ff Davidsfonds twee
maal zooveel En volgens ff Week
blad zou dit getuigenis geven dat het
Willemsfonds meer doet voor de voIks-
lezing dan het Davidsfonds!!! Maar
waar zitten de vertaalde fransche ro
mans die ons volk bederven, Week
blad
t Is daarop dat ge moest antwoor
den.
3°) Dat het Davidsfonds ijvert op
gebied van godsdienst, taal en maat
schappij. En ff Willemsfonds ff Staat
er niet bij, maar omdat het liberaal is,
kan het niet ijveren voor godsdienst
en maatschappij. Het ijvert dus alleen
op taalgebied. Nog eens een klein ver
schil dat beslist ten voordeele van ff
Willemsfonds (altijd vofgens ffWeek-
blad)
En ff is uit
ü.ifHmilte
NIEUWSBLAD
