van YPEREN en van het ARRONDISSE MENT.
DE BROEDERSCHOLEN.
Zaterdag *27 January 1871
Zevende; Jaer.
Nummer *>17.
VANDERGHINSTE-FOSSÉ,
Fr. 50 4'. per
DE PLAKBRIEVEN, ton Burcele van dit Blad gedrukt, betalen slechts (éne 'mlyvincj en worden tot den dag der verknoping opgenomen.
Y Z F IC H E U E Bi. 1» Decent lier
M A li li E - 1* O ft 'I' E ar.
ftt-Franclscus-Yavcrlus.
Het Nieuwsblad heeft reeds menigvuldige
artikels medegedeed, om die nooit volpreze-
ne genootschappen, zooals heigeen van
Franciscus-Xaverius aen te bevelen; zyne
geëerde lezers hebben die artikels allyd gre-
tiglyk aenveertl en overzien; daerom hoopt
liet dat de volgende bemerkingen als niet
overbodig zullen beschouwd worden.
Een belangryk boekje, of Verslag <ier
Sociëteiten van den II. Franciscus-Xave
riusin het Bisdom van Brugge voor 1870-
1871, is verschenen by Van Hee-Wante te
Brugge, verkrygbaer ten pryze van 20 cen
tiemen hel stuk, of 2 fr. voor een dozyn.
Immers, znlkdanige maeischappyen doen
kennen, waerderen, verspreiden,
ondersteunen, is, gelyk bel Nieuwsblad in
zyn nummer van 6 January getoond heeft,
krachtdadiglyk medewerken tol de herstel
ling van bet geloof, van de zeden,
van dien alouden patriarkalen en godsdien-
stigen geest, die allyd den roem, de sterkte
en het geluk van ons vlnemsch volk heeft
gemaekl. En in onze dagen, is de mael-
schappy van Franciscus-Xaverius de beste
middel om wederstand te bieden aen die
duivelsche, die helsche Internationale, die
alles bedreigt, die alles wil omverre werpen.
Die ievervolle opperbesluerder van al de
maeischappyen van bel bisdom van Brugge
is voornemens (en daerom verdient by allen
lof) van dit verslag te zenden aen al de
pastors des bisdoms, die verzocht worden
dit boekje te laten lezen door de boeren
priesters en verdere parochianen. Dit zal de
middel zyn om nieuwe vergaderingen lot
stand te brengen.
Welzeker, en om vele redens, noemt bel
Nieuwsblad gelukkig ilie parochiën waer
eene znlkdanige bloeijende maetschappy
beslaet. En reeds 30 zyn er alzoo ingerigt
in onze provincie en 238 in geheel Belgie,
die te samen 57,000 leden tellen. Leve
en bloeije Sinte-Franciscus-Xaverius genoot
schap.
l)c liberaler?.
Dry gewigtige kiezingen moeten dit jaer
plaels hebben in onze provincie, te welen
eene voor den provincialen Raed; eene voor
de Kamer der volksvertegenwoordigers en
eene voor de gemeente Raden.
Liet maer de kiezing naderen en de libe-
ralery zal liet hoofd opreglen en zy zal niet
anders spreken als van een goedkoop en ge-
spaerzaem beslier. Doch, dat men bet niet
vergelo, toen zy aen bet roer was, zy ver
pletterde de burgerklas onder de onregt-
veerdigste belastingen.
Wie immers beeft er in Belgie de schuld
gedurig vermeerderd,de uitgaven ver
hoogd,de contribution verzwaerd
De liberalery.
'T is de liberalery, die het oorlogsbudget
boven de 37 miljoenen beeft gebragt.T
is de liberalery die honderde miljoenen in de
Forten van Antwerpen begraven heeft. 'T
is de liberalery die eene wraekroepende
belasting op de erfenissen in regie linie heeft
gesteld. T is de liberalery, in een woord;
die al de budgetten beeft verhoogd.
In welke sleden betalen de burgers meest?
Daer waer de liberalery in 'l Stadhuis
zetelt. Daer waer de liberalery het bestier
in handen heeft.
Vraegl maer aen de burgers dier sleden
hoeschromelyk hunne schulden gezwollen,
uitgerekt en verdikt zyn; Vraegt bun
maer watzy te betalen hebben voor liberale
theaters; voor noodeloozc liberale postjes;
voor liberale meisselooijcn en andere
scholen waer het ijind der stad, de valsche
Chignons en de paradysschoonen komen
paraderen, al dingen die zy zoo veel noodig
hebben als 't vuer in hunne oogen. Neen,
al dingen die zy verfoeijen.
Weg dan met die geldverkwistende libera
lery; Weg met die revolutionnaire libera
lery, die over twee maenden Belgie wilde
in rep en roer brengen; Weg met den
standnerddrnger der liberaleryBara, die
zoo veleduizende franken ten onregte heeft
getrokken als volksvertegenwoordiger;
die zonder regt, tegen de wet, zich zeiven
te Doornyk heeft helpen kiezen. Dal hy
zyne demissie geve, daer is al wat er hem
ledoen staet.... Wegmei geheel den boel
der liberalery.
En wat hebben zy er mede gedaen Niet
eeneslofi'elykc verbetering voor bet land!
Sedert dry jaer niet een openbaer werk is
begonnen, noch voltrokken, noch hersteld.
De publieke wegen, zelfs rond de hoofdstad
Madrid, zyn niet onderhouden, en zullen
welhaestgcen wegen meergelyken.
Dat is de vooruitgang door de liberalery
bygebragl. En onze liberalen bewonderen
hunne broeders van Spanje
Welk. prolyl liet liberalism
byli renjcl.
't Was in 1858 dat de liberalen van Spanje
de katholieke Koningin wegjaegden. Sedert
dien zyn zy daer gansch meester. Weet gy
welk profyt zy aen het volk gedaen hebben
in deze 4 jaer
De bestuerdcr zelf der schatkist van
dit land laet door officiële cyfers kennen
dat zy boven de gewone ontvangsten, nog
4,772,01)0,000 realen of 3,133,700,000
franks buitengewoon hebben geligt. Leest
5,153 buitengewone millioenen 't Is meer
dan Frankryk aen Pruisen voor oorlogskos
ten moei betalen
Met tie timet dat fsy meet
zult gy ook gemeten worden.
Wy vernemen dat Victor-Emmanuel, zich
niet a! le zeer op zyn gemak bevindt te Hoo
rnen. De ontevredenheid tegen hem en zyn
gouvernement, groeit gedurig aen.
Den 7,lcn dezer, hoorde men in de meest
bevolkte straten, het geroep van: leve Maz-
zi/iileve de Republiek', maledictie over
Victor-Emmanuel! over zynen zoon en
zyne famillieen de politie vond goed, tlaer
niet tusschen te komen. Dit geroep kwam
misschien van die zelfde volksmenigte, die
volgens het zeggen der liberale gazelten,
Victor-Emmanuel by zyne aenkomst te Hoo
rnen zoo levendig liebben toegejuicht.
Cieloofsivoorl planting.
Wy hebben de laelste aflevering der
Annalen van liet genootschap ontvangen
voor 1871.
De acht en-dertig eerste Madzydeh zyn
bekleed met de omstandige bescbry'ving der
ontvangstenen uitgaven in 1870.
De ontvangsten m 1809 beliepen tot 5
miljoen 217 duizend frank. In 1870, zyn ze
gezonken lot 4 miljoen 108 duizend frank.
T is vermindering van meer daneen mil-
MEN SCÜRYFT IN IIY
BOTERSTHAET, 60, YPEREN.
en in al do Postkantoorcn van het ryk
NIEUWSBLAD
VOOR GKI1KKI. HET I.ANI)
vooraf betaelblter.
Men scheyft niet min in dan voor con Ja er
Verschynende den Znturdag van elke week. De aenkoitdiginsprYB in van 18 eeniiemen <len regel. De rcklhmen in 't Nieuwsblad betalen 80 centiemen den regel. —Een nummer genomen op liet Bureel I!) een
De bygevoegdc nummers voor Artikels, Ucklamen of Acnkondigingen kosten 20 franken voor 100 afdruksels.
Poperinghe-Yper, 5-20,7-30,9-21,11-20,2-15,5-13,9-20.—Yper-Poperinghe, 6-50,9-08,11-45,3 39,6-32-
8-50,9-36.Poperinghe-Hniebrotlek, 7-13, 9-20, 12-05, 4 00, 0-62.
Yper-Koiisselaero, 7-55, 12-25, 6-40. Itousselnere-Yper, 9-30, 1-40, 7-55.
Kousselnere-firmed, 8-50, 11-19, 1-24, (m.5,55,) 7-33, 9-58 Brugge-fiott«s(d.8-30,12-25,5-10,6-40.
Yper Kortryk, 5-40,9 39,11-40,2-38,5 33. Kortryk-Yper, 8-05,10-43,2-36,8 30,8-38.
Comon-Waesten-Le Teuquet lloiiplines Armentiers. 0-15, 12 08, 3-30, Armentiers-Houplines-Le
TQiiquét-Wnesten-Comen, 7-35, 2-00, 4 40. Comen-Waesten 8-40, 9-10.,(den Maendag) 6,08.
Waesten-Gomon 5-80, 9-40',(den Maendag) 6-30.
Kortryk-Bruggo, 8-10, 10-45, 12-45,(M. 8-15,)0-55, 9 00. Brugge-Kortryk, 8-30, 12-25, 5-10, 0-40.
Brugge, Blankcnknrgho, Ileyst, 7-20, 10-50, 2-40, 7-25, Heyst, Blankenbergbe, Brugge, 6-08,11-18,
5-30, Blnnkenborghe Brugge, 9-15 m
Ingclmunster Devnze, 5-25,9-46,1-50,4-50,8-00.—Deynzc Ingelmunsler, 7-42,0,10,12-05,8-10.
Ingelmuuster-Anseghom, 6-10, 12-35, 8-05. Ansegbem-lngelmunsler, 7-45, 2-10, 7-30.
Liclitervclde-Dixmude-Veurnc en Dunkerke, 6-30, 9-15, 1-50, 7-48. Dunkerke-Veurne-Dix
de en Lichtervelde, 0-45, 10-38, 3-45, 5-00.
Dixmude-Nieuport, 10-00, 2-38, 8-37.Nieupurt Dixmude, '7-43. 11-38, 4-25.
Thuuroul-Ostende, 5-30, 9-20, 2 00, 8-05. Ostende-Tboprout, 8-00, 0 20,12-00,
6-15.
'ixnni-
Yper naer Dtxmude, pecYilepostery 6,-00 vócirm. herbeig de Drv Koningen 4 nam.Dixmude naer Yper,
Messagerie Vandewalle ti-OOvoorrn. Messngerie Doiheurisse 2 00 nam.
Yper naer Lanyhcrnarckpostkantoor 6-00 voorin. 12-30 nam. Langhemarck naer Yper, postkantoor
8-48 voorin. 3-35 nam,
Yper naer Merckem, peerdep, 6-00 voorm. 4-00 nam.—Merckcm naer per, postk 7-30 voorin. 3-00
Yper naer Mcessen, poslkanioor 12-30, 8-48 nam.Meessen naer 4per,postkant 8-48 voorin. 3-20 nam.
Yper naer Nieuiukerke,postkant. 6-00 voorin. 12-30 nam.- Nieuwkei kc mier Yper,postkant. 8-30 voorin.
3-00 nam.
A per naer Oostvleteren en Veurnepeerdenpostery 6 voorm.IWoensdag) 5 voorin, herbergde Zon 2 nam.
Veurne naer YperMessagerie Dcraihée 8-30, voorin. Messagerie Demenrisse, 1-00 nam,Oostvie.
teren naer Yper, poslkanioor 8-30 voorin '3-20 nam.
Vervolg en einde.
Men heeft don nog de. onwetenden en degenen
die opgemaekt zyn. Velen zyn er die nicls anders
van de broeders welen len zy belgeen zy in de ga
zellen lezen. Men weel, dal die scholen sinds
twee eeuwen bestaen; hunne statuten en regels
zyn alom bekend, de deuren slaen open
de buizen zyn van glas; iedereen kan weten wat er
in omgaet, terwyl de meesters alle loezigl aen-
veerden. Niettemin, 'l is oen de gazelle dal men
gelooft; 't is zy die de menschen moei verlichten:
zy is de bril door welken de abonnent wil zien,
en 'l ware de gazelle smaëd aen doen van anders lo
durven peizen als dat zy schryft.
Dan komen do vreosacliiigcn. Het is verstaen,
dat wy allen den krygsmocd hebben en dal wy
maer elder op zonder aarzelen, ballen werpen.
Maer do burgcrlyke moed is zeldzamer en onze
eigenliefde is gevoeliger dun ons vel. Zulkecn die
niel zal wyken voor den (légen, zal nogihnns voor
zichtig de byte steken voor een nerdig woord.
De onvolksliefbeid boezemt ons vrees in, en weinige
menschen durven ze legen gaen. Wel, daer is eene
sterke reden wacrom do groole menigte zicli Ine!
medeslepen legen do Kerk.
Dan zyn er by menigten die gevoegzaem bet
ordewoord der logicn volgen, heiwelke zy cvent-
wel in den grond van hel lieil vcrslooten. Man
nen zonder karakter, zy huilen met de wolven,
gciyk zy blccien, mei de schapen. Zy zingen met
de lasleraers der broeders, alhoewel zy ze inwendig
achten.
Hoeveel werklieden khippen legen de broeders-
scholen, en niettemin zy willen nergens voor do
opvoeding hunner kinders aen anderen toeverlrou-
wen? Hoeveel gemeentelyke raadsleden, in de
zilling, (knikken tegen de broeders en moedigen
dezelve aen in 't byzonder.
Er zyn eindelyk lasleraers van ambacht. Er zyn
lieden die zich de schundelykc zending toekennen
von vuiligheid le werpen op hcigeen ten hoogste
achtbacr en ccrlyk is. Hunne lack is te snuisteren
om ievers een misdaed le vinden om gerucht le
maken, waerop zy dagelyks wederkeeren. Dit
wordt mei zooveel gepastheid gedaen, dat de
ongelukkige, verbaesd siaende, eindigt met al do
broeders voor schelmen le nemen en al hunne scho
len voor schuilhoeken van misdaden te aenzien.
Men loonl hem slechts liet kwaed. Men spreekt
hem nooit van de broeders die heilig zvn, van
het goed dat hun gesticht doet, van de diensten
die hel bewysl, van den heldenmoed en de
deugden van de groote menigte hunner leden
Op acht duizend, men rept geen woord, om alleenc-
ivk van cenigo schurftige schapen te spreken dio uil
de kudde weggejnegd zyn.
O eerroovers zonder schaemte, regt en reden!
'T is van u dat die oplosser van groote vraegstukker,
sprak, toen hy zegde: slftch van giervogels die
met volle jagt over do bebloemde velden vliegen
om lo gnen beeten op eene pry!
Omdat een soidnet verrader geweest i«, volgt er
uit dat men geheel het balaillon moet laken?
Omdal er verscheidene weroldkho onderwyzers
zich pliglig maken van misdaden tegen de persoe
nen legen de eigendommen enz, moet men daeruit
besluiten dat liet noodig is van geheel liet wereldscti
onderwys af te schaffen?
Oindui er onder de werkluigkunstenaeis(mécai»i-
cicR«) een Tropmann geweest is, is het redelyk van
al de anderen te verachten?
Er zyn doktors die mensehen vergeven hebben,
mngisiratcn die menschen geslegen hebben,
notarissen die valsche akten gepasseerd hebben,
hetgeen niet belet van tot hen zynen locvlugt to
nemen.
Kloosterlingen, laet zulke gasten klappen (1) en
doen; doet uw werk voort, uwe lasleraers zullen
voorbygnen, en gy, gy zult blyven voor het welzyn
van Belgie, voor de herstelling van het arme Frank
ryk, dat zoo leeg gezonken is onder den invloed der
slechte lecringcn, en dat niet kan opslaen ten zy
door eene vrye, godsdienstige en zedelyko opvoe
ding van zyne kinderen. X.
(I) Waer het hert vol van is, de mond spreekt
er geerne van. (Nota van liet Nieuwsblad.)
