14»ineen twal nog in inyii
asin:
Zoog Virgile; 'I is te zeggen:
Diepe wonden, lieve broeders van de
v polyzc, onzegbare smerten hebben myn
herle bezeerd! Den Ueere van hierboven
hoefl my lastig beproefd!
Myn herle breekt en siddert by 'l ge-
beugen alleene! 'K heb myne kinders zoo
eene afgryzelyke dood zien sterven, myne
cga ten grave zien dalen, myn eenigen
zoon, myn eigen weerbeeld zien verstoo-
ten, myn kindskind zien verjagen, dry-
mael naereen, van uit de hoogestadsraed,
van eelt oudankbaer kanton, en laelstnog
van myn eigen ryk en erve. O! 'k siddere
ab ik myn beklagelyk ryk zie le niet gaen,
als ik myn liefste vrienden zie verban-
nen,en myn besten van al zie snakken naer
't leven! Och Heere! gy beproeft my bitter!
En wal heb ik gedaen?
Heb ik Yperen niet bemind gelyk myn
oogappel, heb ik niet al gedaen wat ik
kon, en 1k vrage het u, myne vrienden,
gy, my best getrouw geblevene, heb ik
ooit iets legen u gedaen? Heb ik niet ally d,
in alle omstandigheden, u bvgeslaen en
getrouw geweest? En wai ik voor u was,
dal was ik le Vpcren, dat was ik overal!
En nu ben ik oud en versieten, 'ten zal
toch niet lang meer duren, en men wil nu
my nog de bitterste wonde toebrengen; ja,
de wreede klerikalen willen myne kinde-
ren, myne vrienden, myne getrouwe,
van den sladsraed jagen!... meminisse
horret tuctiique refugit myn lierte
siddert by't gedacht en wykl achteruit!...
En nogtbans 'k ben priester en Kerke ge-
negen, gy weet het, ik heb u altyd opge-
wekt om ze le eerbiedigen in hunne kerke!
Ob! gaet gy nu mei de klerikalen stem-
men, gael gy mynegryze hairen zoo eene
b smerte veroorzaken, gaet gy uw eigen ver-
b gelen en 't geluk van uwe kinders onder
de voelen trappen?... Oh! God spare u van
zoo een ongeluk!... 'K en kan myne tra-
b nen niet bergen!...
De teerhertige btiilenmenschen van de
Potyze 't herte week van pullebier,
snikten!... Geen een die een woord spreken
kon... maerzoo diepe getroffen, al wemelen
cindelyk... Voor u, vader, voor u, was
al dal ze zeggen kosten.
Dat is, lezers van 'l Nieuwsbladeene
schets van de maniere hoe men 't volk on-
derwysl en hoe men ze tegen God en con
sciëntie stemmen doet!... Hoe beet men zul
ke eene tale, zulke eene handelwyze?
Zoo een verloog beeft pluets gehad, dat
verzeker ik u, macr 'k en heb nog al de
valschheden en foppery niet-kunnen afschil
deren!.,. God vergeve het hem!
Cprrcspondeiicie.
Sc kirziiig van H'crvieij.
Iedereen zei, sedert een paer jaer van bier
en de Toekomst schreef alle weke, dat liet
ryk der katholieken uit was te Wervicq. 'T
is dal er inderdaed de liberalen noch moeite
noch geld gespaerd hebben om nen 'l roer
te geraken. Geheel de serie van volksfeesten,
van dansparty en. van gewoel en gedruis
was tot dat einde ingerigt.Daer bleef
geen twyfel aen 't sneees meer over, als-
wanneer de lyding uitkwam dal M. Cesar,
zoo magtig, zoo ryk en zoo gevreesd, in
gezelschap van den notaris Van Ecckc, zich
op rang «telde. Petrus Lahousse zou bur
gemeester blyven!
Daogs voor de kiezing nog, zeiden de
liberalen aen die/i Iïoorcn wilde, dat "zy 40
stemmen gingen boven zyn.
JEilaes itoe waren zy te leur gesteld, den
Maendag noene, alswanneer eene meerder
heid van 78 stemmen, hun voor altyd, en
aen al te male. burgemeester en Cesar in
begrepen, den ingang tol liet stadhuis
sloot.
Wat al geweld toch hebben zy gebruikt
om te gelukken, byzonderlyk de dry laelste
weken voor de kiczing!
Overal waer men zich aenbood by de
kiezers daer bad een liberael gezeten. Door
eenen man te poerde werd geheel Wervicq
ontboden in 'l huis van M. Cesar, of in de
bureelen van MM. Van Eecke notaris, Chris -
liacn Hector vrederegter, of Lahousse dan
nog burgemeester, oni daer geknezen of
bedreigd te zyn al dat van ver of van by
aen liberacl geleek was op de beenen.
De vreeze moest eene groote rolle spelen:
Het geruchte werd verspreid dat, alwie
eenigszins pachter was van de liberale eige-
naers, en niet 'danste gelyk zy-schuifelden,
zou moeten verhuizen. Men zei dal er reeds
dertig cedulen gereed lagen, en de deur-
wacrder veerdig stond. En tot kroopg'
van 't spel, den Zaterdag voor de kiezing,
een burger die niet plooijen wilde voor libe
rale bedreigingen, kreeg inderdaed den
huissier.
'T verergde nog daegs voor de kiezing:
Een dertigtal mannen, aengesteld door libe
ralen, kregen elk een vylïrankstuk om de
katholieke kopstukken le achtervolgen overal
waer zy naerloe gingen, leder onderpastor
kreeg er een koppel voor zyn deel: en die
uitgekochte achlerloopers verlieten zemaer,
alswanneer die Heeren in den avond t'huis
kwamen. Zelfs bleven er schildwachten voor
of naby hunne huizen slaeu (systèmeSt-
Genois.)
De andere katholieke Heeren werden nog
langer achtervolgd. 'S morgends van de
kiezing vonden zy belaelde schildewachteng
met den eersten slap dat ze uil hunne woi
ning deden, en tot den oogenblik van de kie
zing werden zy achtervolgd.
Onder andere, was er een knndidael, M.
D. die redelyk vroeg opgeslaèn zyndc, met
verwondering een dier uilzendelingen aen
den boek van zy nen hof staen zag. Hy trekt
de stad binnen, en twintig stappen bacillen
hem volgt de liberale jachthond. Hy door
wandelt de eene strael achter de andere,
dracit wyds en zyds, gaet in de huizon eeni«
ger kiezers binnen..: altyd betzelfde nacht
spook achtervolgt hem. Eindelyk keert hyt
terug naer zync woning en daer by gekomen
wendt hy zich lol zynen vervolger en zegt:
Vriend, gy moet nu redelyk moede zyn
en dorst hebben, koin in deze herberg, ik
tracteer u.
Van de katholieken moet ik niet getrak
teerd zyn. 'k heb liberacl geld genoeg in
mynen zak. (En dat zeggende slaet hy op
zyue broekbeurze.)
Kom, kom, 't is nog zoo vele gespaerd
voor u, treed binnen, ik beschenk u.
Né, Mynheer, gy zyt ecu goede vent gy,
en op u ben ik niet kwaed. 'K ga mèe,
En zy traden binnen en dronken lustig.
Zeg my, vriendje van wien hebt gy dat
geld gekregen om my zoo te achtervolgen?
Van den burgemeester!
En dal gezegd hebbende, spetterde by
henen, als beschaemd van uil de scholege
klapt le hebben.
En nietlegenslaende al dat geweld, zy
liggen plat ter aerde. M. Cesar -die meendej
dat alles voor zynen wil buigen moest,.dat,
ryke-zyn een argument is om raedshcer te
worden, dat niemand tegen hem zou dur
ven opstaen... M. Cesar is met gekozen, en
komt maer op vyfdeii rang. Hy heeft voor
goed ondervonden dal Wervicq met liberale
slaven niet bevolkt en is, maer met vrye en
katholieke burgers.
Eere zy de kiezers van Wervicq, zy heb
ben wel verdiend van T vaderland.
De dag van de kiezing is rustig en lustig
voorby gegaen, gelyk altyd als de katholie
ken zegepralen. Geen gedruis, geen gevecht
de minste twist zelve niet.
■'«prrlngbe.
Hiim<'iilum!«<'Iic politiek.
Al de Provincieraden van 't land zyn
byeengekoinen. 6 Provinciën van de 9 heb
ben hunne katholieke DeputationDe ledcu
der deputatie van onze provintie zyn M.
Decock, voor Brugge, M. Lagae, voor Kor-
tryk; M. Surmont voor Yper, M. Visart voor
Veurne; M. Boutens en M. Soudan zyn de
iwec andere leden, die geen bepacld arron
dissement en verbeelden; maer hier of daer
mogen gekozen zyn.
Nog niets byzondersdal ik weel en heeft
er in de Prpvintie staten beslist geweest
tenzy in Oostvlacndcrcn; waer men voort
weigert hulpgelden toe le staen, aen een
onkatholiek onderwys.
In Westvlaenderen heeft er een woorde-
twist geweest op de rede van M. den Gou
verneur; die ze wilde doen drukken en uit
deden op de kosten der Provincie; zonder
dal de Provincie heeren erover beslisten.
De man en beeft niet gelukt
Voorts de politieke van onze ministers,
is door de dry opvolgende kiezingen be
krachtigd, of beter die kiezingen hebben
geloogd dat zy ten minsten alzoo katholiek
en alzoo vry moet zyn als in 'l verleden
T is waer de liberalen in alle hunne ga
zetten, maken groot lawyt, en zouden willen
dat liet ministerie door de kiezing van Ant
werpen is afgekeurd, en bygevolg dat bet
weg moet!... Dal is onnoozel praet. Als
Antwerpen katholiek geworden was, als
Leuven katholiek wierd enz., wal deed
het Ministerie Frère - Barablyven!
niet waer Als ze een enkele stemme meer
hadden in de kamers! wal deden zy Zy
wildcmdaermec nieuwe wetten stemmen!...
O die góoclielaers
Iels dal ernstiger ig, T is dat de liberale
gazetten zoo dikwyls spreken van geweld
te gebruiken om aen 't scholelkc le geraken!
Men weet dal zy doorsleept zyn iu revolutien
te maken, en geheel het liberalisrnns is de
leering der revolutie; want de grond is, op
stand tegen God!... Wat daertegen gedaen?
T en is met geen olie dal men 't vier bluscht,
't en is ook niet met toegevendheid dat men
revolutionnairen dwingt... Dus legen 't ge
weld, geweld en half; maer geweld volgens
regt en wetlelykheid! Alle hunne oproerwa-
pens uit de handen wringen, en straffen lylt
of liet behoort
lliiitriilaiMlsclir politiek.
HOOMKN. Tot hiertoe al de Romeinen,
die hunnen wettigen vorst getrouw wa
ren, en wilden in geen eene kiezing deel
nemen, en zy zeien: ne eletli ne elettori;
noch gekozen, noch kiezers. Maer Zyne
Heiligheid heeft nu gesproken en aen de
Pastors van Boomen gezeul, dat zy zou
den hunnen invloed gebruiken enallegoe
katholieken opwekken om kiezers of ge
kozenen worde», voor de sladsraed
van Hoornen. Want daer en wordt ergeen
eed geeisclil! de Heilige Vader gaf
voor reden, dal de slad het onderwys in
de handen heeft, en dat er zooveel tegen
'l goed onderwys gedaen wordt, 't is dus
eene plicht van 't kwaed le beletten als
het zyn kan!... Dal is een le*se voor BeJ-
gie! Daerop gaen wy weerekeeron!
FRANKRYK. De Politieke daer is onvaste
en valsch. Thiers verslyt allengskcns,
en Gambelta, door T toedoen van Thiers,
groeit!.. Dat belooft voor dat arme land!.
Wal is bel liberacl zyn hé
De kamers, zyn altyd bezig met zoeken
om munte te slaen, en hen van de Pruis-
sissche vry te betalen. 'T gaet nog een
keer een groote leen ing zyn! De schuld
van Frankryk is nu 20,000,000,000. Leg
ze my daer!... 'T is by de 600 fr. voor
ieder fransch 'l zy man of vrouw of kind!
M. Thiers is gewilliger geworden, hy
zal aenveerden al wal de kamers stemmen
voor de nieuwe lasten!
PRUISSEN. T en is maer een koning
meer die Bismarck in den weg slaet, 'l en
is maer een waertegen hy nu al zyne fi
nesse in 't werk legt; cn 'l is tegen een
koning zonder land, 'l is legen den l'atis
van Boomen. Ily doet uil Pruissen ver
bannen al de Jcsuietcn en andere klooster
lingen; omdat zy onder den Paus van
Boomen staen; zoo wal later de bisschop
pen en priesters, want dezelfde reden be-
slaen. Bismark is kerkvervolgor en land-
verdrukker, al legen de macht van den
Paus.. Dat is de liberale vrybeid!!
RUSLAND. De Kei;:er ook was over lyd
schi ikkclyk tegen de katholieke kerke, en
hy heeft al de bisschoppen uit Polen doen
jagen en naerSiberiën steken,cn de Polak
ken verdrukken. Nu keert hy een weinig
weder van die dwaze Policke, hy ziel wel
dat zy hem ten onderen zou brengen.
Want daerook zyn Gambellas en consoor-
tendiealles willen slechten en effen maken,
dal er geen hoofd meer boven en steekt.
De keizer cn kan dal niet tegenhouden
zonder dezedelyke macht van de religie;
daerom heeft hy een accoord gemaekt
met zyne Heiligheid, om Polen zyne bis
schoppen weder le geven Pruissen
kykl dul daerop!
SPANJE. De radicalen slaen aen '1 hoofd.
Amedée is gepynd, en zyne handen ge
bonden. De Carlislen doen voort; maer
traeg; want zy geen wapens genoeg
hebben noch geld. Ongelukkig Spanje
ook van liberacl te zyn!
ITALIË. 'T is hier ook altyd 't zelfde
speellje. De republicanen huilen tegen
Viclor-Etuiuanuel, en Victor moet allengs
kcns duim leggen. Nu meer als ooit ge
neert zync Heiligheid dc Italianen, en zy
Conlicuere omnes, inlenlique or a tenebanl
hide turn paler /Eneas sic or sas ab alio
iwccg al rondom hem, elk stond met gapende
[mond
Toen van zynen hoogen zetel Vader begon:
Nooit en Mg men zooveel volk, gedurende de
dagen van den Ommegang, ats Uil jaer.
Zondag laelst byzonderlyk svus ze groot de ine-
rugie, die gekomen was om de jaerlyksehe processie
by te wooncn; en wat iedereen treffen moest, 't
was de godvruchtige gesticliiiglieid en bet goed
orde waermêe deze plechtigheid gedaen wierd.
Gy ziet.de toeloop van til,000 bedevaerders over
dry weken, uit onze dekeny,cn heeft geen den min
sten aftrek geweest voor onze jaerlyksehe processie!
Zonder le willen spreken van de geestelyke wel
daden, die zulke godvruchtige feesten voor de slad
medebrengen, moet ik doen bemerken boe de nee-
ringdoeoders dueruit voordeel trekken'.... Dacruil
ziel men lioevolksgezind de liberalen zyn die kerko-
lyke feesten bespotten en beluclielyk willen maken..
Daeruitziet men hoe zy de stad genegen zyn,die zu
uit eigen wreek willen beletten of den luister be
nemen!
Zillebeke, 10 July 1872.
Heer opsteller,
Nog al vragen nopens onze kiezing blyven er op
te lossen, maer vandage en wil ik maér eene
voorenslellen, om geen misbruik van uwe goedheid
te maken.
Zillebeke moeide waerheid liooren; de waerhciit
alleene kan de vrybeid geven.
Hier is de vrage:
Hoe komt het dat op de oflleicele kieslyst eenen
nncm uilgeschrabt is en een ander in de plaelsc?
en bygevolg waerom M. Dunce die cèrsl op de
lyste siond en regt had, niet mocht stemmen, terwyl
M. Decroix, die op de lyste niet en stond, en zoo
geen regt had, zvne stemme mocht geven?
Behoort hel iemand de kieslysle te veranderen,
nadat ze gemackt is en goed gekeurd?... Hoe heet
men dat veranderen in 't regt dan?..
Die vraeg wierd 't schryverke gedaen op de
kieszael; maer 'k ga u ten nacstcn keer doen zien
hoe het mannetje ervaren is in de wetten, of te wel
slim om ze njet te volgen!
T is misschien dal hel te veel bezigheden heeft,
schryverke zyn van drv gemeenten, agent van eene
veizekcriiigsmaetschappy, en dan ook al 't zyne
willen zeggen in den gemeenteraed?.. Dat is te
veel voor zyn brein!
Maer hope dal dit zal klaerder komen. De Depu
tatie beeft de slukken.
Daer is nog een hoekje van de gordyn opgeliefd,
inwoonders van Zillebeke, die u moet doen zien in
wat voor handen gy gevallen zyt. X.
