JLvaiicemeiit 2n 't luidcrs- ut ii ziek. Progrcs van het Iiahlers- imizlek. MttiEs nieuws. De Vlaemsche Slerre. De Vlaemsche Slerre, zegt deToekomst, heeft voor zending hare sladsgenoolen de liefde tot de Moeder led in te boezemen en de oude vlaemsche zeden te doen hloeijen!. Die zending is zeker edel en schoon; maer zy moet wel vervuld zyn. Nu, nooit en zullen wy verstaen noch gelooven dal man nen, die niet het minste hunne moederlael maglig zyn, dezelve kunnen verdedigen en doen bentinnen. De Toekomst zegge wat zy wil, wy zien in de Vlaemsche Slerre niets dan eene looneelmaetschappy, die op de planken eenige, zoogezeid in 't vlaemsch geschrevene stukjes uitkraemt zonder dat hare leden zei ven welen wat zy zeggen. Overigens hel publiek, dat méeslyds de verlooningen der Slerre bvwoont, bekreunt zich weinig om de vlaemsche tael: hel schept zyn behagen in de kleeding en de gebaren der tooneellislen te acnscbouwen, en vraegt niels dan kwinkslagen en kromme sprongen om eens le kunnen lachen. Wat de goede oude vlaemsche zeden be- Irefl, wy durven zeggen zonder aerzelen dat deze hy de verlooningen der Slerre niet te lecrcn zyn. Irtderdaed, de opregle Vlaming is eenvoudig, godsdienstig, zeedhner en reglzinnig. De oude vlaemsche zeden kan men aenleereti rond den vlaemschen lleerd, in goede vlaemsche hoeken, maer niet in de verlooningen der blyspelen van Van Poene of Destanberg of andere vlaemsche loonccl- scliryvers die, onder een vlaemsch kleed, de frarische losbandigheid bezingen en acnpryzen. Dc naem dier blyspelen alleen ware genoeg om onze lezers te overtuigen dat al die stukjes niets anders minnarytjes zyn, gelyk wy ze vinden in fransche ro mans, en het ware overbodig hier aen te halen welke domme, onnoozele, zedelooze lafereeleo daervan gemaekt zyn. Arme Toekomst! die waenl moederlael en zeden voor te slaen met de vertooningen der Slerre; zy die vroeger den lof zong van den kunsten letlerkringwanneer een Ecrevisseeen Julius Vuylsteke, een Berge, een Lcynaerl en andere, onze sladsgenoolen met hunne verpestende leering kwamen be smetten. Dan was hel ook om het volk tc verlichten dat die apostels der vrydenkery daer kwamen raeskallen. Maer het Ypersch publiek heeft hen naer weerde leeren schat ten en die verlichters op eene welverdiende manier onthaeld. En zeggen dat de Vlaemsche Slerre, lyk de letterkring, hulpgeld krygt om huer in die verlichtingstaek te ondersteunen; dat zy zoo weinig byval vindt dat hare ontvang sten niet voldoende zyn om in hare uitgaven le voorzien, en dal het inet 't geld der last- belalers is dat zy onze itnvooners, niet verlicht, maer bederft. Volgens ons ware het beter, indien het gemeenlebesluer waerlyk aen verlichting houdt, den raed van 'l Niewsblad te volgen, en de itnvooners le verlichten 's morgens met de lanteerns wat langer le laten branden, en's avonds te zien in de donkere smetjes waer er licht noodig is. Aures habent et non audientzegt de Toekomstsprekende van 't Nieuwsbladmaer 't ware nu 't geval van 't zelfde te zeggen en met reden van onze stadhuisbazen. Blasphemiën. 'T grootste en 't sclirikkelyksle nieuws alle weke en dal meest onverlet blyfl is de blusphemie. Men staet verslegen, men huivert, eens liairen ryzen en tranen rollen, by het ellendig en wreed vergacn van een schip met man en muis, hy hel bloedig omkomen van reizigers op'l konvoi, hy het gruwolyk verhnel van moord en branden, en men let niet eens dat er alle weke, alle dage, vele grootere gruwe len gebeuren, die ons meer zouden moeien ter neêr slaen, oris meer doen huiveren, en meer de hairen doen ryzen en de iranen vloeijen, en die gruwelen zyn dcafgryzelyke blasphemiën van de liberale dagbladen. Ons Vperen ook, onze Vaderstad, toegawyd aen de Koningin des hemels, wier beeld te midden den slaligen gevel van onze reuzen- halle le pryken slaet, ons Yperen ook is alle weke getuige van die geschrevene gruwelen de blasphemiën! De blasphemie van deze weke indegod- delooze Toekomst, luidt als volgt: Dat is 't gruwel dat deze week le Yperen uitgekomen is. 'K vrage vergiffenis van 'i. horle le kwet sen der chrislene zielen met die baldadige laslerlael uil le schrvven; maer't is om ze op te wekken lol uitboeting. Ja zegt allemalc uil den grond van uwe horle, godvruchtige Yperlingen: God ver geve 't den schryver en den drukker enz., want zy welen niet wal zy doen. En voegt er een Onzen Vader hy ter eere van den zaligen Labre voor die ongelukkige gods- lasterners!.. Alzoo kunnen wy ecniger male do oneer herstellen en onze stad bevrvden van de onheilen waermèe de godslasteraars hunne stad en land bedreigd zyn. Onkruid. Weel je wat Mgr Pie van Poitiers zei van hel onkruid hv den geluk zaligen Labre?.. Vermine pour vermine, zdi hy, je pré/ere la vermine du corps d la vermine de Cesprit. Onkruid voor on kruid,''k heb liever 7 onkruid van lichaam a/s t onkruid der ziele. Want ja dat on kruid der ziele is zooveel slordiger, walge- lyker en verpeslender, als'l onkruid van't lichaem. Peist dacrop. Magisters der Toe komst! En slaekt uwe blasphemiën!.. De lotingen. Als men dc droefheid en de blydschap van den dag der loting be ziel, men is alsdan overtuigd hoe dat loten afkeer inboezemt hy alle Vlamingen, en hoe men benauwd is van dat soldatenspel. 'T is dcerlyk om zien dat wcenen van dien jongeling van dien ouden vaderen die oude moeder,als hy hel bitter woord brengt 'k ben derin. En die gewaende volksvrienden, de libe ralen, zouden dat soldatenspel altyd vooren- slaen en altyd zwaerder doen wegen. 'T is zy die 2,000 mannen meer gevraegd en gestemd hebben alle jare. 'T is zy die de réserve van de hoogste nummers ingebragl hebben. 'T is nog zy, die de garde-civiek zouden willen naer 't camp steken, en ja alle Belgen soldaet maken op zyn pruissens; ware 't niet dat bet katholiek ministerie hoofd houdt te gen de doklrinairen en den Koning. Iliiiiiciilaiulsrlie politiek. Het onderzoek van het budget gaet altyd slillekens voort,want 't is't plan van de va derlandslievende doclrinatren overal slok ken in 'l wiel le steken,zoo lyd le verkwisten en geld. Van deze weke was het op 't onderwys te doen. Te Ninove heeft de Gemeenteraed het katholiek onderwys aenveerd, en volgens alle regt en wellelykheid, in plaels van een gemeenteschool te houden slaen, een katho lieke aengonomen. Daerlegen, nutuerlyk is al dat liberael is. Die vryheidsroepers,- willen overal den Staet inmengelen en meester maken, en alle vryheid van gemeenteen burgers kortvler ken door de almagl van den Slaet. Maer de Staet moet zonder godsdienst zyn, en in 't onderwys, eene leering en opvoeding geven zonder Religie. Dat onderwys en die opvoe ding moet betaeld zyn met't geld der lasl- betaelders, en zoo de Belgen, 't meesten- deel verre, godsdienstig en katholiek,zouden gedwongen zyn een onderwys le betalen, die slrydig is met hunne gevoelen en ge dachten, slrydig met hunne consciëntie. Die liberale politieke is slrydig met onze Grondwet en voor 't gezond versland uitzin nig en rampzalig. Onze constitutie immers wil dat het vrye onderwys geholpen worde, en dat de Staet maer in die kwestie tusschen- komt als de vrye scholen niet toereikend zonden zyn. Dat is onze constitutie, dat is de vryheid van 't onderwys, en de liberalen zoeken dwang en dwingelandy in alles. Gedwongen scholieren,gedwongen solda ten,gedwongen garde-civieken, gedwongen onreligiegedwongen in alles, dat moeten de vrye Belgie worden, volgensdezoo valsclt genaemde liberalen. Is 't geen waer dal liberael niet anders zeggen en wil dan vrggeest, en vrydenker en vrywillcr, en vryleoer voor hel disrlyke deel der menschen.'. Maer gedwongen voor al het ander! BCuitciilaiiilscli nieuws. 'T grootste nieuws van deze weke is in Spanje.Amedeus, zoon van Victor-Emmanuel, die met de revolutie op den troon in Spanje gekomen is, heeft het cindelyk moeten laten liggen, achter een beslier van twee jaer en eenige maontlen. Hy heeft afstand gedacn van zyn kroone. en is ruste gaen zoeken by zyn vader. Ily zag dat hy daer was lyk een uil in een trop kraeijen. Niemand en loogde liern genegendheid en velen loogden hem groote vyaiidschap. Hy weet nu ook wat bet is eene kroon te verliezen! Spanje dan is provisoorlyk republiek; is twee. Frankryk republiek, Spanje republiek en algauw Italic republiek,dal is de uitkomst van al dat liberael progres, en liberael be- stuer!... En ion onruste, onzekerheid en vechten en oorlog en God weet het overige! BOOMEN. Dc II. Vader is altyd dezelfde in den zelfden toestand, met den zelfden moed, de zelfde hoop en 't zelfde betrou wen in den Heer. Hy ontvangt en spreekt en schryfi en doet altyd zulk een deugd aen zyne kinders, en bacrt zoo een onge- wekelyks den verwarmden hutsepot alsmede de kleffe en ongeronde pannekoeken te moeten in do maeg duwen. De-con-espondentien waermede ik my bezig zou de houden zenden zeer aengenaem zynorn lezen; ik heb er ten minsten voor twee jaer, en zy zouden behelzen dty schoone historiën, te welen: 1" Eene van een zeer chrislelyken schouwvager, die nooit in eene schouw gekropen had zondet voorafgaendelyk het teeken des II. Kruis gemaekl en eene akte van berouw verwekt te hebben. 2" Van oenen colporteur, kop kop, Pierre is voorzien var. garen, lint, knups, netelden, spellen, «nz.fpnz. En 3" Van eeno zeer goede, brave wasch-vrouw voor priesters en kerken, wier zoon met hel geld van een godvruchtige «dele Dame gazettedokteur geworden is. Deze historiën, in plat poperingsch vlaemsch geschreven, zouden een grooten byval vinden by de lezers der Toekomst en ook zeer voldoende zyn voor docteur üerodes. Na de voleinding dezer geschie denissen, ik heb in bezit 82 schoone portretten, van welke ik wekelyks een zou vertoogen en er den uitleg van doen. Wilt gy er oenige van zien zonder uitleg, kykt: 1 Een allerschoonst en fyn geschilderd portret, verbeeldende «enen representant in grooten kamer- uniforme, geplaclst IiisscImmi in goud behangene borslelaets en beesenis. Zeg 'ne keer, met den uitleg er by, ware 't niet fyn? 2" Een niet deuger of niet weerd, die in plaetS van dag en nacht in de bierwinkels te zitten, spyts het policie reglement, op eene behoorlyke uer l'liuis zou moeten zyn om zynen dienst te kunnen doen. Jkkykt eens goed dit portret en oordeelt; hy is aldacr geschilderd rustende met de eene hand op eemo milrailleuze en met de andere op eeix-ti Ghas- -sepot: aen dit lest oorlogstuk-hangt er een logist- boek; nu, met den uitleg, zulk een stuk ware aller- aengenaemst om lezen. X. 'T regent postjes in't luider.-muïiek', sedert dat «menheere 't projekt van eene prachtige, ruime en tooverachtige danszael opgevat heeft. Een dei- postjes dat meest byval in stad heeft gevonden, is helgene aen den (liable boüeux te beurt gevallen is. Die'knappe man is dansmeester benoemd en hv engageert hem om al de luiders te doen dansen op eene hiele. Ah die duivel!!! In myn verslag of melding van't laetste concert van 't luidersmuziekheeft de lezer kunnen bemer ken dat -er daer eene leute en een succès geweest -hedft zonder weerga. Ik heb liet gazettedocteurtje geconsulteerd om te weten waernen dat dit loog, en 't heeft-my verzekerd dat du reden van de leute was eene Dame, die daer op de planken sprong enz. Gy kent wel den klap van 't dock-urfje in dier- gelyke zaken. r Mner nu de reden van 'l succes? vroeg ik. Ah! dat.liegt aen 't piogrcs van't luidei.«muziek. Welk progres? Gy en hebt daer geen gedacht van; z\ -spelen wel nog zoo wel nis te vooren! Maer. T zyn al de zelfde muziekanten? Ja, maer zy zyn nu geleerd: als gy gaet peizen dat zo van te vooren geen gammen en kosten, en nu zy hebben de gammen geleerd. Wie leert er Imn die gam men'T is 't bullcmanneke die Imn de gammen leert. T buhemtuineke?Ja. Wie is dat dan? Ah! Ah! Rent gy 't bullemanpeke niet? die groote looper van menheere die huilen de kie- ztugett de wasehkoorden spant in de Lovie, en als 'l kiezing gaet zyn, dan niet andeis meer te doen heeft dan Ie trappelen en te babbelen en le foefelen o«| de groote liberale princiepen tc doen triom- phocren.; T is gelyk een maerte diq.brMrut is; 't is zulk een koslelyk manneke, dal iHiUemauneke! En kan dat manneke de gummenIk zeg u dat het zo leert aen de andere. Geen wonder of doet het progres dan, het luidermuztek. Gy zult het gaen hooren met carnaval! Zy zullen riu in den nacht niet moeten loopen gelyk Xieuwjaeravond, maer die vrienden van 't licht en progres zullen nu met den masker aen, In klaren dage hunne schoone gammen mogen spelen. Menheere a of zyne hond zal zo trakleren en diabic boüeux zal nog 'ncn keer roepen: Extia wel geluk! Duivelsch schoon! Passchcndaele, 23 February. Hoe de correspondent van de Toekomst gelogen heeft, als hy zei dat PaSschendaele min ruste had met de herbeVgpolicie of der'zonder, heb ik lactsl geloogd. 'T was nog een ander leugen op te halen, deze te weten: Zondage lactst, zei hy, de koster uilgegaen zyndt) voor personeele zaken, zyne zonen verwit- tigden de katholieke herbergiers van de al'wezig- beid huns vaders, en dien avond werd er een echt smakelyk en rustig glaesje geledigd. enz. Nu, PaSschendaele was een hemel. Nog een keer slaet men stom, te Passchcndaele, voor zoo een stoute en onbeschaamde leugentael. Van geheel den schoonén zondagavond, lyk in de god tyden en is er niet van. De herbergen waren toe en ydel op de ure van Politie. Do veldwachter was gelast daervoor te zorgen, en hy heeft zyn last uitgevoerd, en niemand en wist dat de heer Schepen afwezig was, tenzy als de gar de alleene inkwam. Wat moet men zeggen van een gast die zoo ver zonken is om met leugens zyne gemeente, treffeiyke burgers, en ja, den veldwachter zelve te lasteren en te beliegen? Want indien de politieure dien Zondag niet onderhouden geweest ware, ware 't de garde niet die zyne pligt zou ongetrouwig gebleven zyn?.. 't ware hy die zou moeten verantwoorden!... Nog meer. Niet alleene de katholieke lierbevgen waren op zyn lyd toe; maer de Apecerkel zelve was in ttisle; want 't is al een t yd (lalde vrienden ver minderd zyn en dat Bsculape en Melchior alleene hunnen nyd verbyten en hei-knauwen moeten. Sedert dal de corres| undent die leugens gezonden heeft, is er al een ander rcesem uitgekomen, item leugens, die wy een voor een zullen te niele leggen, voor de eere vanPasschendaele.de eere van onze regende en van de burgers, die zoo laflter- lig en valsch beklad zyn, van dat al bekladdend ve- nyn, de nyd. Wie dal er t'endén zyn Intyn is, ik of Melchior, weten de Passchendaelenaers, en de vierschotige cot respondent ook zal het ondervinden. X. DES HEILIGEN LaHJIE, DIE TE LLT WAS ZICH VAN HET ONKRUID TE ONTMAKEN WAKIIVAN Ih' OVERDEKT WAS.

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1873 | | pagina 2