Eindelyk. Dikwyls reeds, heeldik- wyls hebben \vy gevraegd aen den Magister dat by zou willen loogen waerin wy liegen lasteren, en 't is een keer van gekomen: t dunkt hem dal by't Nieuwsblud in leugen en legenstrydigheid met zyn eigen betrapt heeft. Ziet hier hoe: Over eenige weken, zegt by, vielen de zuivere schryvers van 'l Nieuwsblad uit tegen de Toekomsten: Gy liegtriepen zy, in eene kallen kole- rie wy hebben nooit van een gevangen Paus gesproken. En weet je wat ze nu schryven, zegt de magister, in den N® 378, 29 Maert 1873, 4C kolom, laetsle paragraf; luistert lezers: Voor den gevangen Paus: Wy zeggen herzeggen en zeggen nog dat Z. II. Pius IA gevangen is, en wy zullen tblyuen zeggen!... Onthoudt het! Dus, 't Nieuwsblad is gevangen; over eenige weken zei het dat hel nooit gespro ken beeft van gevangen Paus, en een tydeije achterna zegt het dat by gevangen is. Ha! iMeuwsblud, dal is een kale. Vaegt uw moustachen, Magister, 'lis fyn! Jammer, myn vriend, dal uw memorie zoo kort is en dat gy vergeten hebt te zoeken wat't Nieuwsblad den eersten keer zei. Immers, gy zoudt ook wel de goedheid ge- bad hebben van den nummer, de date, ko lom cn paragraf aen te wyzen, waer hot stond. Maer neen, gy hebt liever op uwe memorie voort te gaen, en ze is slecht. Hoort liever: In ons nummer 370, 1" February 1873, 2,: bladzyde, 2c kolom, laetsle paragraf, schreven wy dit: Dat en heeft nooit in 't Nieuwsblad ge in slaen, en 't is nog eens van hare botte domme leugens.... te welen dat de Paus in een donker kol op strooi ligt. Vindt gy, Magister, dat dit 't zelfde is of zeggen: Wy en hebben nooit van een gevangen Paus gesproken. Wy niet, Magister, en zoo en vinden wy geen de minste slrydigheid. In een woord: D y hebben allyd gezeid dat de Paus gevan gen is; maer nooit dal hy in een donker kot op strooi ligt. Vat-je 't, Magister. 'T is ongelukkig, den eersten keer dal gy wilt treffelyk te werkegaen en uwe beschul digingen bewyzen... uwe memorie faell!... Magister. Hy is gram, de Magis ter, omdat wy hem Magister noemen, en noglhans hy is't. En hy heeft schoon sper- telen: wilde, hy niet gekend zyn, hy moest hem meer kunnen inhouden: of is 'l mis schien geen waer ,'dat in eene avondschole een geheelen artikel, tegen den Paus in de Toekomst verschenen uileen gedaen wierd?... Co rr esp» ii den t ien Uhei-alcii en liberalen. Troost. Zolder. liiïicralc krocgvcrinakcn. Ulenltceres feestdag gevierd op I'aesehen mestdag. Slari.s nieuws. De Goè Weke en Paeschiyd is een oogen- blik dal tneneenslaelije van'ioudechrislelyk Yper weêre ziel. T is T geen ik peisde op Willen-Donderdag, loen ik de ronde naer de kerken deed. 'T is scboone en Y doel deugd aen 'l herle alzoo eene slad iu beweging te zien, om den Heere van alle goed en alle belde in zyn H. Sakramenl eere eu aenbiddmg le geven, in de menigvuldige kerken en bidplaeisen waer Hy uilgesleld is. Maer de oude Yperlingen en kunnen niet natalen van eene gelykenis le maken mei hunnen jongen lyden ie jammeren. Ja, zeggen zy, 'l is vele beweging en vele zyn der op voet om de kerken le bezoeken, eu 't groolste gelal doel bel mei devolie ett geslichligheid; maer'k heb zoowel onthou den hoeveel schoonder eu treffender het was, als men de Magistraten eu siadsover- beden en de edelste en defligste Yperlingen, elk aen 'l hoofd van zyne familie, die open bare belydenis van Christus geloove, hope en liefde pleegden. Daer waer gy eene bunne met kmders ziel rondgaen, zag men ton 't hoofd van de familie hel hem Ier eere en len pligte reken allen door zyn voorbeeld le slichten. Weinig zyn der nog van die chrislelyke familieu die du zoo edel gebruik volgen. De eene zyn verdwenen, de andere verhuisd, en meer nog geketend door vulsche gedach ten en onchrisielyke doeuiug of flauwheid van karakter. Ton ook was hel nog eene oneerbiedig heid, cn algemeen afgekeurd, iu plaets van le gaen bidden, le paradeeren. En nooilen zag men jongelingen van 14 of 15 jaren, mei de handen in de paletol, een heen voo- renuit, hel hoold regie omhooge, rondky- kende en mei moeile hun kruis sluende hall en gebroken, lyk of men hel nu onlmoel!... Dat is zeker de vrucht van 'l nieuwmodell onderwys. Dal belreuten wy. Die oude Yperlingen hebben gelyk; maer zy moeten toeli bekennen dal die dag slich tende is, en dal er vele devotie en meer ge loove geloogd wordt ol dal hel geioofbaer is, achter al heigeen er gedaen wordl om dit al uil le roeijen. Dc l'ueschiyd ook, zeg ik, sol»lil hel oude ö.iron heeft't u al lang vergeven: I' was onbezonnen, onberaén, Wat gy op hem hebt neergeschreven, Gy hebt er toch niet nmgedaenl I De liberalen zyn allen vyanden van godsdienst en geloof maer zyn bel nicl alleu op de -/.elfde wys, wanl Bommigeu openllyk dc kerk en bare leering aentanden daer anderen bedeklelyk bunnc ongods dienstige plannen uitvoeren. De redens waerom sommige menscben bei liberalismus aenbangen zyn ook geheel verschillig. De eene is li bentel omdat hy eene oude nyd in zyn bert drnegl legen zulken of zulken persoqndie door de katboliekeii wordi voor gedragen op de kiezerslyst der katholieke, par(y; ion rogi ol len onregi meent by door dezen man mis- daen te zyn, en om dien enkelen pet soon zal men ccne gebeele party doen afvallen om zyn persoonlyk vyandscbapen wraek te voldoen. Een ander is liberael omdat by wil van de tnode zyn, omdat bet de goeste van den dag is fuut élre dc bonton. Men vindt dit slach van liberalen byzon- derlyk onder de nieuwe opgekomene rykeb; bel spreekwoord zegt immers: Als niet kuml lol iet, dan kent iel zyn zeiven niet. Velen zyn liberael om bel postje of de bediening welke zv verkregen hebben of willen verkrygen: zeker slach van fonctionnarissen peizen noodzukelyk ie moeien verslaefd zyn aen de liberale party oui hunne fonctie ie blyven houden of een posije ie bekomen: zy rekenen dat de katholieken te goed zyn om bun do plaetse te weigeren waerloe zy ge- regiigd zyn,en zy welen dal de liberalen te partydig zyn om eene bediening ie geven aen mannen, die alhoewel zy er alle regt en verdiensten toe hebben, nicl beloven willen hunne verslaofde dienaren lo zyn. Sommigen zyn liberael om wel (e slaen mei zulke en zulke persoonaedjen of familie omdal zy verhopen alzoo in alliance te komen mei de eene of de andere van bare leden. Eenigen zyn van gedacht dal men moet liberael zyn om wel zynen koophandel ie doen gaen, om zyne nyverheid wel uil ie oefenen. Het meeste gelal zyn liberael uil baeizuchligheid om de pratieke, zoo men gemeenlyk zegt. Hunne profyien liggen al den liberalen kant zoo zy peizen en zy keeren bel bekken naer den wind. Zekere j persoonen worden liberael mei den Pueschiyd; zy hooien mei den Vasten zulkdanige sermoenen, zy vinden in den biechtstoel zulkdanige rogiers die bun de waerbeid en hunne pligten vooren houden dal zy, om hunne knagende consciëntie le stilb-n, geenen beteren midJel vinden als de leering van Gods bedienaers le bestryden welke zoo onverschrokken bunnen hoogmoed, hunne onregiveerdigheid en schynheilighcid, hunne wulpsheid en bedorvenheid den oorlog durven ja moeien aendoen. Als ge ie mand mei den Paeschen lot den communiebank niet ziel naderen, wees zeker dat hy liberael is. Wy zyn absluil een woordeke troost verschul digd aen die lalryke onpliglige menschen, die in onze plaets en, zoo men zegi, door onze schuld zoo s'chandelyk alle weke in de colonnen van hel vuil- blad geslagloffurd worden. Brave menschen, gy hebt alle redens om u te troosten: immers len onregte gelasterd worden is geene schande, maer eene cere: len anderen, nie mand gelooft dal, lot de schryvers toe zelve zyn overtuigd dal zy leugens uitbraken. En ook, wie leesl er dat al? Een handvol mannen verslaefd aen de kwade bende, mei een hoop ligt- hoofdige meisjes die hun achierpiepen, al zeggen dal zy ook liberael zyn. Abonnementen aen die schimpgazelle zyn er weinig of geene; in al de her bergen waer zy ligt, na wy vei nomen hebben, wordl zy gratis toegezonden; de liberalen hebben bier geld daervoor, peis-je! Meest overal is men beschaemd van dien alge- mecnen spuigbak op tafel te laten liggen, men steekt hem van kant tot dat een lieliiebber er achter vraegt. Dan wordt hv uitgebaeld: inen wil immers toonen dat die gazette daer is, om in geen klodden te ko men met huispachter of toeziendcr. Toen een doorslaande artikel voor Poperinghe moet verschynen, zyt zeker dat er een groot gelal nummers overal in stad zullen rondgestrooid zyn. eet gy wat alsdan gebeurt? Hel vuilblad wordl dun ofwel geweigerd en weer naer den post gedra gen, ofwel zonder lezen in Purtugael gesmeten, ofwel straks in 't vier geworpen zoohaest liet in de handen van meester of meesteres valt, zelfs nog eer, want In vele huizen zyn de moisens daerloe bcmag- ligd. Ju, onlangs heb ik gehoord van een die. het vuil blad, welk tot zynenl toekwam, met zyne hand niet raken wilde en jap achter eene tang liep waermede hy hel greep om seffens in het vier te werpen. Daer zyn al genoegzame redens voor de gelaster de door het vuilblad om er zich niet mede te bekreunen, en integendeel zich te verheugen voor de belooning die hun Onze lleere beloolt, wanneer hy zalig verklaart degene die vervolging lydcn voor de regiveerdigheid. Een correspondent van Poperinghe. Verledeno werk, komen er twee horren opge streken in de iloiidstraet: zy staen stil hy eene splinternieuwe, roode poort, waerop Socicle privée geschreven siaet. Zegt Harry alzoo: Alla, toe, Pietje, komt 'ne keer hier met uw fransch; wat beleekent dal nu? En Pier seffens al zyn franse!) uitgebaeld: Socicle is sociëteit, en privée is beroofd zoo dan Sociélc privée is Sociëteit beroofd. Waervan is die. sociëteit beroofd? vraegt llarry. Van al wat deugt, zei Pietje. Ik voor my, Pietje, dacht aen geheel wat anders: t einden myn land slael er een berdelljen waerop men leest: cluissc privéeen myn meeser beeft my 'ne keer wysgemuekt dat dit wil zeggen: ik alleen en niemand anders mag Im-r jagen. Da erom, zegt Harry, zou ik gepeisd liebben dal er daer eene sociëteit woont die maer voor Menheere alleene is en maer moet dienen om Menheere alleen en zyn geld med'een te bewierooken. Dat kan ook zyn, antwoordt Pietje. A propos van die historie, herinnerde ik my dat het gazettedokteurtje de lokalen, die men duet- bouwt, gedoopt heeft onder den naem van geuschen tempel. Dat is niet zeer vleijend voor den stichter, ook weet ik van goê part dat Menheere het zeer kwalylt afgenomen heeft, en ware het niet van zyne onmisbare diensten, dat het dokteurtjo wel de boete van zulk een onberekend doopen zou betalen. Het mannetje moest noglhans wel welen dat het maer in den nood is dat een iegelyk mag doopen, en hier was geen nood, dewyl dat do publieke opinie sedert lang dit gebouw vereerd heeft met den naem van Zolder. Hoort eens waerin men zyn leute en plezier vindt in liberale staminels: Verledeno week wascr hier een liberale oolykaerd, die, in plaets van werken, alzoo een dertig pintjes bier binnongepakt had. Dus, bykuns strem en lam, uenveerdt die liberale dron- kaerl van een anderen liberalen kluchlenaer een glas jalap, dal hy uitdrinkt. Hy is om te bersten dervan: zyn lichaein is als eene levende brouwery, bel kookt en stoomt en rookt al wal er in is, en by geluk dal liet schuim en de gist konden gelost wor den, of hy stierf ter plaetse zelf. Dit liberael verken wierd op eene leere gelegd en van de Static lo1 omtrent de Markt gedregen, hel liet op de kalsyde leekens van zynen doortogt, want men zag eene ongebrokene reeks van gisulruppels, die van die brouweiy afleeklen. Die liberale gisimarchnndtot zyn zclven geko men, haest zich om le zeggen: Het past wel dal die poetseb.ikker van onze party is, anders zou ik hem een proces aendoen. Dat is liberale couragie II! Paeschen mestdag van dit jaer zal in de archieven van'l anderachtig muziek eene geheele bladzyde vervullen. Trouwens 't is alsdan zoo men zegt, dal de derde aki der fameuze pautomlue moet plaets liebben: Eerherstelling van Menheere. 'T is voor deze grootc luistcrlyke feest dal er twaelf iromine laers en twaelf ulairons dagelyks les ontvangen heb ben om gezaemtlyk met bel muziek deze groole plegligheid by te woonen, liet feest zal korts namid dag beginnen: groole wandeling rond al de stralen der stad. Voorenop de trommclaers met de clairons waerna hel muziek gevolgd van Menheere met de 300 eet leden. 'S avonds gasiinael en voor den bou quet van deze ongehoorde feest: Eene Apotheose! Menheere geheel in hel leliewit gekleed: al de bezems eu burstelaers van geheel de stud zyn in het werk om hel stof, vooi Meuheeres voelen weg te vagen uil vrees dat zyn zuiver en onbevlekt kleed de minste vlekke zou ontvangen. Een vos of een hond, 'k wil ervan zyn, zal de lofspraak uitgalmen en bewyzen dat Meuheeres luister ongeschonden onder hun geslacht moet bly- ven schilleren. (Groot huu.lgeklak.j Medegedeeld. Passcheudaele, 11 April 1873. De correspondent van de Toekomst heeft hem beroepen op Hoozcbeke, en hy geeft daer nog een keer aen een snare getikt, die wonder slecht in zyne hoorei) moet klinken. Voor 't verleden van Iioozebeke, daer en is niet op weer te keeren, de processen, 't woelig bestier enz. 't is daer verwezen geweest door de kiezers, en sedert dien heeft Roozebckc ruste genoten en geniet er nog. Maer die ruste en vrede steekt tegen aen de zeune van Papa! Na geheel mislukt te hebben te Pas- schendacle, waer zyne aklien zoo gedaeld zyn dat hy er de vrede en overeenkomst niet meer breken en kan, wilt hy op Roosebeke de oude slechte dagen vernieuwen. Ily hoeft beginnen eene oppositie ma ken, waer alle verdeeldheid weg was, hy die zoo van vrede, overeenkomst, verdroegzaemheid en ja van chrislelyke liefde spreekt. Maer te Roozebelce, verstael men de tale van dat fyngebekt serpent, hel oude is nog le wel in memo rie ei) de zeune lyk papa krygl de builewachte mei geheel zynen aanhang. Dus verwezen le Roozebelce lyk le Passchen- davlc, hy zou moeien zyn oneer cn schande in den Acp gaen duiken eu nooii meer uilkyken, en nooil aen niets meer roeren en vooral hem onthouden van correspondent!én, die hein niet alleen, maer zyne familie ten oneere strekken. Maer neen, scliaemievry en beroofd van alle eer gevoel, lyk al deze die le vule andere gevoeligheid hebben, hy wil, spyis zyne hinders, zyne tegen strevers bekladden en byzonderlyk den koster belasteren, bedekt en met schynheiligheid. Alzoo zei hy: Kostergy zytryk enmagtig geworden. Waerom van rykdom en mugi gespro ken?ls't omdat de koster hem zou antwoorden: Myn goed en myne magl zyn ecrlyk verkregen en niemand en zal my komen verwyten dat ik door kromme sprongen binnengepalmd heb, of ii iemand ergens uitgesloten. Kunt gy en uwe Ape- ii vrienden 't zelfde zeggen? i> Ik mag myn aenzigi loogen te Langemarck en a Jtoesinglie en overal; kunnen al deze die my u aenranden 't zelfde zeggen?... Zorgt en peist op ii u zei ven, en laet my gerust voor uwo ruste en u eer! Die anlwoorde ware verdiend en klaer; en daer- om nog eens ware 't voor den correspondent der Toekomst'i schoonste van te zwygen. X. N. S. 'K heb over acht dagen vergelen een woord te schryven over de slichtende dood en de luistcr lyke begraving vun Karei Soelaert. 'T en was maer een werkman, maer een van die dweersdeure brave, chrislelyke werkmenschen van den ouden eed. Hy was geacht, bemind, on ja, geëerbiedigd van eikendeen, lyk een Heilige; zoo scboone was zyn leven, zoo godvruchtig en stichtende zynen handel. Ook zyne dood heeft in onze chrislelyke procbië eenen indruk gemaekl en eene droefheid in alle rangen en staten, lyk of het zou het hoofd en de beschermer van Passcbenduele geweest zyn. Niet te verwonderen dat zyn lykdienst zoo luister- lyk en prachtig gevierd wierd en bygowoond door groole en kleine, tinne en ryko, door broederschap pen, genootschappen en sociëteiten!... Dal deze eenige reken eene hulde zyn aen zyne zoo chrislelyke eu stichtende memorie

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1873 | | pagina 2