EN EN VAN HET ARRONDISSEMENT.
VAN
Zaturdag 4 April 1874.
Negenste Jaer. Nummer 431.
VAM CERGH1M5TE-F0SSÉ,
8 Fr. per .Jaer.
Va E 15 W E O E IV.
Ypercn, 4 April 1874.
Neon, nl wat er schande voor Yper onze
vaderstad sleekl, al wat er kwetsend en
grievend voor ons christen vlaemsch herle
van Yperling is.in het heugelyk stuk, waer-
by de Fricadelleschool officieel geopend
wordt, en hebben wy op verre na niet kun
nen doen zien en gevoelen!
Er zyn van die wandaden die niemand
geen naem geven kan, en ja die, lyk of men
zegt, volgens de wet zyn, maer niettemin
zoo slrydig met alle menschelyk ge
dacht, alle menschelyk en godsdienstig ge
voelen, dat ze in geen lale eenen naem dra
gen. En zoo is dit stuk!
Vandage wil ik verder dat karakter doen
uitkomen; en als men niet blaséherte- en
zielloos en is, 't moet afkeer, en gruw ver
wekken.
'T Kollegie van Burgemeester en Schepe
nen van \per, in 't midden der negenliende
eeuw, in 't midden der beschaving, teekent
een sink waerin bcdektelyk onderverslaen
wordt wat de Toekomst, de Toekomst!
zeg ik, en t is al gezegd als men van
verachtelyk wil spreken, wat de Toe
komst, zeg ik, heeft uitgekraemd tegen de
oude Lamotjes, de eere en de glorie van
Yper.
Ja, zoo spreekt hel Kollegie:
o Volgens de wil der stichters, moet en
zat al de winst, die uit het kantwerken of
ander handwerk zou voortkomen, ten
profyle en vrye beschikking der kinders
of Itunne ouders wezen.
Niets mag van hunnen loon afgetrokken
zyn.... voor geene hoegenaemde reden of
voorwendsel!
Hewel, kan men in die woorden geen
echo vinden van 't gene de Toekomst zoo
dikwyls uitgekraemd heeft, en is dil eener
sladsregentie niet onweerdig?
I)e winst moet en zal len profyle zyn
der kinders! Will ge zeggen dat de vvinste
vroeger niet ten voonleele en der beschik
king was der kinders en hunne ouders? Zegt
het dan regtuit.
Niels mag van hunnen loon afgetrokken
zgn! Nog eens waerom die dobbélzinnige
bemerking? Nog eens; wilt ge laten ver-
slaen dal de oude Eamoljes iets van den loon
achterhielden? Dan is hel sehnemlcloos en
ccncr Regentje onweerdig. Wilt ge dal niet
insinueren, dan is uw gezegde eene dwaes-
heid lyk of gy er zoo vele begaet.
Een mensch, door eene onregtveerdige
wel uit zyn beroep en hestaen werpen, is
onmenschelyk; cenon weldoener verdruk
ken en op slrate werpen en zonder huis of
heerd slel lenis dubbel en dryduhbel on
menschelyk; eene vrouw of dochter weer
loos en onschuldig alzoo behandelen, is eene
lafherlige barbaerschheid; en twee-en-lwin-
tig dochlers, zonder verweer, die niet an
ders als geheel haer leven, gezondheid en
ja, wal zy bezaten den armen toewydden,
dal is eene barbaerschheid zonder name; en
die dochters alzoo behandelen omdat zy ge
loof hebben en God en zyne Kerk trouw beloofd
hebben en getrouw hlyven, dat is onmen
schelyk, lafhertig, barbaersch, en daerby
satanisch, want 't komt voort uit satanischnn
haet, 't is le zeggen, liael van God, en dner-
boven en is er niet meer te vinden!... Maer
't doet, nog komt er iets by, en 't is:... 't is
van de liefdadige en edelmoedige slaglolfers
onder hel verdachtzyn le laten van onregt
veerdige afstroopingen en 't is 'tgeen dit
manifest laet gebeuren hedektelyk, en ja,
"tgene nog onverdraeglyker is, sehynheilig-
lyk.
Zeggen dat de Lamotjes achterhielden en
zullen ze niet, en durven ze niet., maer het
laten verslnen! lyk in hunnen plakbrief,
daervoor zyn ze in stale!... Wat zeg ik?...
Over vyf jaer. Vanheule, in zyn fameuze,n
exposé, riep uit: Lom de nous. Messieurs,
de venir affirmer que les maitresses se
permettenl de soustraire urm portie du
salaire. a Verre, van ons, Mgnheeren,
hier te komen zeggen dal de meesteressen,
(de Lamotjes) durven achterhouden van
den loon(bladz. 14, Exposé.)
Ja, over vyf jaer, zoo sprak Vanheule in
de Gcmeenteraed, en de Gemeenteraed hoor
de 't en keurde goed, en nu de Burge
meester en Schepenen teekenen een stuk, en
de Gemeenteraed keurt het goed, (want't
meeslendeel zyn keurheeren) een stuk
dat geheel Yper met verontweerdiging ge
lezen heeft.
Daernchter moet men niet zwygen?... en
laten pcizen!...
En dat gebeurt in ons Yper... zoo chris-
telyk... zoo liefdadig... zoo meedoogend...
zoo... zoo... enfin, zoo al dat aen de regen-
tie niet gelykl!... 'T Yper, waer de regenlie
zoo weinig aen haer zclven gelykl dat zyn
Pasehen houden er nog eene noodzakelyk-
heid sehyntf...
O ja! 't Nieuwsblad was in rouwe op 11"
October en den Zondag daerna, maer nu is
zyn boord dry keeren te nauwe om den
zwarten band te hebben dien het zou moeten
dragen op den Hoogdag van Paschen, als
alles lacht en blyde is! Want op den derden
Paeschdag de Fricadelleschool opengaet, en
in die Fricudelleschoul er christenen gaen
zyn die Christus loochenen en de wereld
volgen!... Christenen, die beloofd hebben
te verzaken aen de... wereld!... Christenen,
die dagelyks zeggen: lk geloof aen de Heili
ge Katholieke Kerke! Christenen, die op
Witten Donderdag gepeisd hebben op de
instelling van 'l Priesterdom waeraen Chris
tus zyne zending vertrouwt! Christenen, die
zoo dikwyls gehoord en gebieden hebben:
die u, degeeslelyke Overheid hoort, hoort
my; die u versmaedl,versmaedl my Chris
tenen, enfin!... O! de woorden sterven in
myne penne en 'k en kan niet anders of
zuchten... een verloren Ach!!... En zeggen
met hert en zin: God betere T, God verlichte
ze, God vergeve 't hun!
C v r e p 4» Bs «I e ss 11 e n
8a—BB—B ■BBBegMBmBtMMMBragB - -il
MEN SCHRYPT IN BY
BOTEP.STRAET66, YPEREN.
en in al de Postkantooren van het ryk
V00T1 GKHEEI, MET LAND,
vooraf belae/baer.
.Men schryft niet min in dan voor een Jaer-
Verschvnende den Zaturdag van elke week. De aenkondiginsprys is van Ui centiemen den regel. De reklamen in't Nieuwsblad betalen 30 centiemen den regel. Een nummer genomen op het Bureel 1 con
De bygevoegde nummers voor Artikels, Reklamen of Aenkondigingen kosten 20 franken voor 100 afdruksels.
Poperinghe-Yper, 5-13, 7-28, 9-30, 10-38, 2-13, 5-03, 9-20. Yper-Poperinghe, 0-30, 9-07, 12-03,
3-57, 6-30,8-45,9-30. Poperinghe-llaxebrouek, 7-13, 12-23,4-17, 7 13, llazebrouck-Poperin-
ghe-Yper,8 33, 10-00, 4-10, 8-23.
Yper-Kousselaere, 7-30, 12-23, 6-43. Rousselaere-Yper, 9-23, 1-30, 7-50.
Rousselaere-Zintgt/e, 8-43, 11-34, 1-13, (m. 5,36,) 7-36, (9 -53 Lichterv Lichtervelde-77iOMrw/t,
4-23 m. Brugge-Roussel. 8-23, 12-50, 5-13, 6-42.— LiclUeiveldeWortry/c, 5-25 m. Zedelghem
Thourout. 12-00.
Yper Knrtryk, 5-34, 9 49, 11-18, 2-33, 3-23. Kortrvk-Yper, 8-08, 11-02, 2-56, 5 40, 8-49.
Yper-Thourout, 7-13, 12-06, 6-20, (den Zaturdag ten 3-50 's morgens tot I.anghemaick Thourout-
Yper, 9 00, 1-18, 7-43,den Zaturdag ten 6 20 's morgens van l.angliemarck naer Yper).
Comen-Waesten-Le Touquet Honplines-Armentiers. 6-00, 11-50, 3-33, (den Wuensd. 8-40 m. 6-30, s.)
Armentiers-Hout'lines-Le Touquet-Waesten-Comen, 7-40, 2-00, 4 43, (den Woehsd. 10-33 m.
8-00 s.) Comen-Waesten 8-40 m. 9-30 s. (den Maend. 6,30 s.) Waesten-Comen 3-30, 11-10,
(den Maend. 6-50 s.)
Kortryk-Brugge,8-05,11-00,12-33,(M. 3-13,)6-55,(9 00LichtBrugge-Korlryk,8-25,12-50,5-13,6-42
Brugge, Blankenkerghe, Heyst, (statie) 7-30, 11-04, 2-50.7-33 Meyst, Blankenberghe, Brugge, 5-43,
8 30, 11-30. 3-30. Blankenberghe Brugge, 6-10, 8 53. 12-06.
Ingelmunster Devnze-Gent,5-15,9-41,2-15,Ingelmunster-Devnze, 4-30 2C kl, 7-15. Gent Deynze,
Ingelmunster, 6-58,11-20,4-39. Deynze-Ingelmunster, 9,10 2'kl. 8-20 s.
Ingelmunster-Anseghem, 6-03, 12-10, 6,15. Anseghem-Ingelmnnster, 7-42 2-20, 7-45.
Lichtervelde-Dixmude-Veurne en Dunkerke, 6-30, 9-10, 1-33, 7-35. Dunkerke-Ven rne-Dixmudc
en Lichtervelde; 6-53, 11-15, 3-45, 8-10.
Dixmude-Nieuport, 9-55, 2-20, 8-40. Nieuport-Dixmude. 7-40. 10-45, 12 00, 4-25.
Thourout-Ostende, 4-30, 9-15, 1-80, 8-05. Oslende-Thourout, 7-85, 10 10, 12-25, 6-15.
Selzaete-Eccloo, 9.03, 1.25, 8.25. Eecloo-Selzaete, 8,38, 10.15, 4.22.
Gent-Terneuzen, (statie) 8.17, 12.15, 7,23. (Antwerppoort) 8.30, 12 40, 7 43. Terneuzen-Genl, 0.00
10.30,4.40
Selzaete-Lokeren, 9.04, 1.30, 8.30 (den Woensd. 5.10 m.) Lokeren-Selzaete, 6.00, 10.23, 4.45.
(den Dyssondag 9.3-
con.nBsi?orfxjBitrTiiiiir
KORTRYK BRUSSEL
Kortryk v.
Brussel a.
6.40
9.20
10,53
1 33
12.33
2.25
3.43
6.00
KOIITRYK DOOR.NYK RYSSEL.
Kortryk
Doornyk
Ryssel
7.00
7 31
8.35
10.86
11.47
11.38
2.84
3.48
4.00
KORTRYK GENT
Kortryk v.
Gent a.
6.42
8.01
12.31
1.82
5.34
0.29
6.32
3.47
3.03
6.38
9.16
8.47
9.41
9.83
0.40
7.36
BRUGGE GENT BRUSSEL.
Brugge v. 6.49 exp. 12.39 3,34exp. 6.43
Gent a. 7.34 1.34 4,19 7.58
Brussel a. 8.50 4.05 5.26 9.31
Poperinghe, 2 April 1874.
Inbreuk der Da men. Tydens de muziekfees
ten die verleden zmn t gegeven wierden ter gele
genheid ven den Ommegang, schreven onze libera
len goheole gazetten vo' om te bowvzen dat zy in
Poperlnghe het treffelykste, liet deftigste, het ver
standigste volk voor hen had len. Om le toonen hoe
vnlsch en ongegrond deze beweeririg was, hebben
wy enkelyk gevraegd en onderzocht welke deftig
heid, verstandigheid en trcffelykheid er te vinden
was in de kopstukken van de IiDerate party, en
voornainelyk van hun welbekend en vermaerd op
perhoofd. Het spreekwoord is immers waerwoord:
zulle lioofd, zulke bende.
Wy vroegen nog, en men heeft ons niet geant
woord, of hel niet waer was dat verscheidene leden
van de liberale sociëteit eertitels ontvangen hebben
van Moeder Juslilia of Dame Themis, by zooverre
dat sommige uit de kiezerslysten geschrabt geweest
hebben voor eerlooze veroordeelingen; en men zal
zooveel te min antwoorden daer het schynt dat,zelfs
hedendaegs, sommige jongere leden deze eerschen
dende tradiliën willen voortzetten als een koslelyk
erfdeel hunner voorzalenNiettemin gaen onze
liberale schryvers allyd stoutmoedig voort, want
nu, dat de winterselie muzikale feesten vooiby zyn,
willen de liberalen dien zelfden thema hernemen,
doch zy zingen dit liedeken op een ander toontje;
zy spreken niet meer van het redclyk-te, het deftig
ste en het treffelykste volkidii was ii-ouwens a! te ri-
schicrlyk achter zekere eerschendende vonnissen; zy
BRUSSEL KORTRYK.
Brussel v. 3.22 8.28 12.21
Kortryk a. 8.00 10.43 2.4t
5.35
7.53
RYSSEL DOORNYK KORTRYK.
Ryssel
Doornyk
Kortryk
8.20
5 43
9.37
8.23
8.36
9.47
1 t .OS
I 1.34
12.26
2.28
2.47
3.42
6.47
8.44
3 20
5.39
6.36
GENTKORTRYK.
Gent v.
Kortryk a.
Brussel v.
Gent a.
3.38
6.57
9.39
10.32
1 .28
2.49
4.24
5.31
7.2t
8.42
BRUSSEL GENT BRUGGE.
8.14 11.33 3.12
6 00 9.41 1.23 4.26 6.37
7.15 10.34 2.38 3.11 7.22
beweeren nu dus dat het schoon geslacht inbreuk
gemaekl heeft in hunne sociëteit.
By de 400 Damen, zoo zy zeggen, hebben deel
genomen in hunne feesten. Tot hoeverre deze optel-
ling gegrond is, en waer deze Damen gerekruteerd
zyn, zullen wy niet onderzoeken; wy willen er geen
het minste kwaed van zoggen, wy laten ze zoo
schoon als zy zyn, zelfs wy willen ze verschoonen
en toonen hoe de Damen elkander beminnen en een
parig zyn van gedachten en gevoelens, van trcffe
lykheid en eerlykheid.
Dit bewyzen wy kort en bondig door een enkel
feil:
Het is nanwelyks VYF maenden geleden dat het
liberael muziekgenoolschap eene serenade ging ge
ven acn zynen voortrelfelyken Vice-President, en
aen zyne weerdige wederhelft die ter dezer gele
genheid Vice-Presidente uitgeroepen en toege
juicht wierd. De Toekomst was bykans vol ge
schreven om deze manifestatie op te helderen
Welnu, het gerucht loopt in stad dal aide Damen,
ten getulle van omtrent 400, zoo de verslag- of beter
de beslagmaker zegt, uitgenoodigd zyn door de
Vice Presidente op een trektementje ter gelegen
heid van haren plegligen kerkgang.
De edele Damen, voornamslyk van den Valken
berg, bet Roodstraelje, de Meezcnstraet, enz., vol
erkentenis, zouden op hare beurt een bloemtuil óp-
offeren aen bare voorlreffelyke Vice-Presidente;
men heeft wel zulkdanige hulde bewezen aen den
President. Beide, even ryk in deugden, verdienen
beide evenveel eere en lof. Zulk volk, zul,ken wie
rook, zegt hot spreekwoord, en wy herhalen er nog
eens by: zulk hoofdzulke bende. De eene en de
andere zyn even zinnelyk en dolicaet.
Weet cr niemand van ecno fabriekc van zou(
en van die byzondere soort van zout die dienen
moet om samenspraken te zouten? Het ware voor
dien ellendige» schryvelaer van de Toekomst!'die
Zondag laetst liet geestelyk en wereldlyk bestier
van Poperinghe in eene dwaze samenspraek wil
door de modder trekken. Ilv doet dat zonder eene
once zout, wal zeg ik? zonder een graentje zout.
daervoor moet men dokteur zyn. Ali! arme lapper
dien gy zyl, gaet voortaen buiten uwen leest niet
meer. Zwigt tl van die zoutelooze samenspraken,
geeft voortaen al uw zout het zy engelseh of duiiscli
of russensch zout aen uwe zieken niet meer: houdt
er nog wat over voor uwe onnoozele Toeksmst\eiv.rs
ze zouden zich op een einde al te zeer kunnen be
klagen
Het voorledene. Poperinghe ten tyde van
Gwyde van Dampier reGraef van Vlaenderen.
(1280-1305.) ervolg. Er waren, men weet
bet genoegzaemgeene bestendige legers in dien
lyd; maer de gilden en ambachten oefenden zich
vrylyk in bet wapengebruik, en er bestonden wa-
pengüden (confréries mililaires) in byna al de
groole steden van Vlaenderen. De overheden waren
de dekens der gilden, en al deze wapenbroeders
waren goed uitgerust en allcrrykst gekleed: de eene
in het blauw, de andere in hel gheel, vele in het
wit met een rood kruis, kleeding die van den
