DRUKKERY IN ALLE SLACK,
IMPRIMERIS EN TOÏIS GENRES,
Plactselyk.
MartjcsDe candeeldag van klein II.
Sak ra-ment was gevierd by den ri<lder de
St tiers, door... de Fricadellen. O! dal was
leutig daer le midden dien hof ie zitten op
die lion (ene banken! Mel gebeuterde koekjes
trek I men er in, en smult men onder de
lommer der boomen! En gacn ze wal stop-
pig en sleeg naer binnen, een slok pinke
lend bier dat ze glelsen! O ja! dat was
my een leutige candeeldag!... Maer eilaes,
zoo zoel en is 'l voor 'l hert niet!... Immers,
die heer en Is van ons geloove niet meer,
en by en zou ze nooit in 't kasteel aeriveer-
'den, ware hel niet dat by in die vrouwely-
ke jeugd de toekomst van Yper te gemoet
ziel! Ware bel niet dal voor hem 'tFricadöl-
legeslacht een gesluehl is dat liergé hem
aenprees!
Een jonge heer, 't lichl en de verlos
sing van Yper, zegt men, kwam don 9 Juny
bietst, vroeg in de achlernoene. van de kie
zing van Gent. Zyn ryluig stond gereed en,
zonder een woord aen iemand le spreken,
slapte hy er in, grommelende en blikkende]
hy schudhoolde schuw en reed regte naer
de Potize. T ketterde binnen en kletterden
de wielen, en als men het wel onderscheiden
■kon, niets anders en was 'l dan hollandsobe
vloek en frausclie sakkers die der uitkwa
men!...En eindelyk, «alkost het iionderd din
zeilde. fianken, ten naesten keer moeten bier
de papek... buiten!
Is dat geen mooi dingen?... En peizen dat
die beer de eenigsle hope is van Grand Papa!
zegl my, .wal moei Yper daermée gewor
den!... Maer hppe dal die beere lang nog
zyne liberale woede zal verkroppen; wam
i'le Y per en verslaet men geen hollandschen
"vloek noch - en wil-men van die l'ransohe
swkers!.„
Eenedrukfout is Iaelst in ons Nieuws-
Mud geslopen a propos van de fyne vernuf
ten, die aen hun achterpoortje parade ma
ken van ongeloóf en goddeloosheid, als de
Processie voorhygael. IT staet: in nacht-
jas, maer 't moet. zyn: in eenen nuchten-
palelol, die aengedaen is en niet helpen en
kan dat hy dienen meet om Ons Heere te
hoonen.
Den Ouden. Eene redeneering
myn Oudenter gelegendheid van de Pro
cessie: Dezen, myn Ouden, die licht aen-
-sioken ol laten aensteken voor eene proces
sie die voorhygael, gelooven aen de tegen
woordigheid van Christus in 'l II, Sacrament
ol met. Gelooven zy er niet aen,.zy zyn
scliyuheilig en helpen, wat zy.superstitie
achten, verspreiden. - Ofwel .zy gelooven,
en als zy gelooven dal Jesusdaer is, zy moe
ien gelooven aen de goddelyke zendmg van
den Priester. Hewel, wat moet men van
zulke gasten peizen, als geheel hun leven
gesleten wordt in 't hestryden, m 'i lasteren
en vervolgen van de gezondenen Gods?...
Voor my, ik zie daer eene walgelyke tegen-
•strydigheid in, van den eenen kam gelooven
aen 't U Sacrament en vau den anderen, de
ministers er van zoo mishandelen!
Nog een ander besluit: indien men gelooft
dal Cliislus daer tegenwoordig is, men .ge
looft liet maer omdat Hy bet gezeid heeft.
Zoo men moet dan ook gelooven dal alwie
liet 11. Sacrament niet nul, «diemyn vleesch
niet cel en myn bloed met drinkt en heeft
het leven in hem niet; kwaed doet; 't zyn
ook Christus woorden.Ja,diegelooft aenZyne
tegenwoordigheid moet het H. Sakrament
ontvangen. Is dat niet klaer?
Hewel, licht aensteken, is dat goloove bc-
lyden? Eu wat kan men toen zeggen van een
die sedert vyftig jaer zyn Paschen niet
houdt?... Nog eene klaerblykende legenstry-
digheid,!... Myn Ouden'k zou wel willen
welen hoe gy dal doet le gare slaen?... Peist
et wal op en l zal een middel zyn om Chris
tus Kerke te vinden, als ge reglzinnig zoe
ken wilt.
Katholiek zyn. Den Ouden is ge-
pynd met dat katholiek zyn of niet zyn. Men
ziel liet regluil van als Langrand uitkomt
of soorlgelyke, als hy de Historie te rade
gael en wy kennen zyne Historie! als
by zyncn hoop scheld woorden van twistzoe
kers, aftroggelaers, enz., enz., de priesters
naer 't lioold werpt, en met zeemenden
monden gebogen knie de liefdewet van 't
Evangelie voor oogen legt, zyl er zeker van
dat by verre gespeeld is. Hoor, myn
Oudenik ben ik regt voorde vuist, en 'k
en zal u niet antwoorden op de zelfde wyze;
en li naer 't aenzigte werpen de Spreux, de
lier mans, de Leclercqs, de Bootesde 67a-
vonsde sociëteit Pauwels,, en ja, hier te
Yper de Larabmsdie al van de liberale
kerke waren en toch hebben weten andere
te lichten; noch 'k en ga u niet spreken
van den afgevallen pa ter Log son-Merrirnun,
die bier tot schandael door de liberalen ge
vierd wordt, noch van Opsonreruw ine-
desehryver, noch van Mouls, de loftuiter van
uwon Frère, noch zelve van uwe Percevuls,
uwe Fontuinassenen de schandalen van
onze streken. Neen, myn Ouden, daervan
ai en zal ik niet gewagen, noch van zoo
menig lifoerael schandael; maer met reden
zal ik ti-spreken en nog myn dikwylsher-
haelile vraeg voorstellen:
To beer not to be,thai is the (/nestion,ka
tholiek zyn uf niet zyn, dat is de zaek.
A huude ik dat kulholiek zyn besluet in
Christus leering te volt/en under de gehoor
zaemheid van den Paus van Boomen.
Gy, gy scliyni bet tegenovergestelde te hou
den. Antwoord daer een keer vlak weg op
en loen.gaen we verder kunnen gaen.
Myne redens zyn deze, onder andere, om
maer de verstaenbaersle te geven:
.Katholiek zyn, is de leering van Christus
volgen onder de gehoorzaemheid van zynen
Stadhouder den Paus van Hoornen.
1° Omdat bet zoo in mynen catechismus
staet, en dat myn catechismus overeenkomt
met al de catehismussen of boeken der cliris-
lelyke leering, sedert achttien honderd ia-
ren.
Dat is een reden, dat me dunkt!
2" Omdat al de geleerden, geloovigen en
ongeloovigen, het alzooverstaen hebbenen,
als ze spreken van Religie, alzoo de katho-
liekeiReligie doen kennen.
3" 'Omdat al de geographien. liberale en
andere, als ze van de verscbtlligegeloofs-
leernrgeii spieken altyd zoo bet ka
tholiek geloove en de Kerke bepalen.—Gael,
■ziel isriaer naer uw onkatholiek kollegie en
vraegl een keer hunne geographie van Jo/y,
die .liiel al te katholiek en is, en daer ook is
hel alzoo geleerd.
4° Omdat Frère en Bara, als ze in de Ka
mers tegen de katholieken uitvallen, altyd
houden siaeu en zeggen dat, om katholiek.te
zyn, men ouder de gehoorzaemheid van den
Paus moet leven
b" Eindelyk, omdat ik nog nooit geen een
mensch, die vau eentwal weet en ernstig
spreekt, dat heb hooien betwisten.
K zou nog bewyzen kunnen halen uit hel
Evangelie, maer k en wil u vandage nog
niet tongen dal dit de ware leering van
Cluislus is; maer l is alleenelyk om malkan
der te verstaen over het woord katholiek.
Als gy dat nieten aenveerdt, gy zyl huiten
de conditiën om te redeneereu, en uw edel
werk blvft voort 't eerloos werk van Voltai
re, le welen: lasteren, spotten, liegeu en
verdoolen! En k late er u mée!
Katholiek zyn danis Christus leering
belijden onder de gehoorzaemheid van den
Paus van Boomen, Als men de leering van
Christus met hardnekkigheid loochent, men
is Ketter-, als men onder den Paus niet staen
en wil, men is Schismatiek!
Gy ziet wel dat Langrand daer niel te
passé en komt, zoo min als FonlainasH Dat
er tot hier geen sprake en is van onfaclbaer-
heid of niet! Lact ons dan een keer weten
of gy katholiek zyt of niet!... Zegt gy van ja,
ge gevoelt hoe gy mist in uw gedurig scliry-
ven; zegt gy van neen, wy zullen u bewy
zen dat gy nelïens de waerheid zyt. Voor
alle regtziunige lezers, "k gefloove dal dit
redeneeren heet!...
Tot per naesten, dan, studeert het wel en
loogt een heelje verstand, ten minsten zoo
veel als een schooljongen van M. üescamps,
oftewel een ziertje regtzinnigheid is 't dat gy
't verstand niet hebt.
Poperinghe. De de/initor van Pope-
ringhe, niet min als den Ouden, zit in nes
ten oin ons de Kerke Christi aen le wyzen.
Hy begint ons te antwoorden, met een koste-
lyke tylel op zyn gewrochte: Eene ezel-re
deneering! Kan een lylel edeler zyn en
kan hy heler gepast zyn, liyzonderlyk als hy
onder dien ty'.el redens geeft lyk deze:
Een ezel zou met zynen poot, even als hy,
onzen artikel in duigen kunnen leggen!
Hewel, 'k zeg: een ezel, met zyne loot,
zou, even als hy, ons kunnen uitbalken!
Maer laet ze, die redens, en zien wy verder.
Hope intusschentyd dal «de rede die vol-
maekbaer is, hel ook by hem zal worden;
doch er is weinig hope, want die stoma-
chubunda slo/iditus, 'ten is geen Cice
ro's lalyn! is byna ongeneesbaer, want
juist de waerheid is het die ze helpen moei,
en 't is ton dat zyne dwuesheid slomacha-
bunda, guUespuwende wordt!... Nu, dient
liet voor hem niet, 'l zal deugd doen hy de
genen die hy salanischer wyze bedriegen
wil.
Om hem uit den slag le trekken, ziet hiel
de fyne holligheid die hy aen zyne lezers op-
discht:
De hedendaegsche Kerke is de Kerke van
Christus niet .meer, schreef hy in zvne dwa
ze verwaendheid, over dry weken. Voor
iemand die vlaemsch verslaet. dal wil toch
zeggen dat de hedendaegsche Kerk, vroeger
de Kerk van Christus was en dat zy opge
houden heeft het te zyn. Wat beteekenl im
mers: «en is nu ty et meer?» Wa l ri iet meer en is,
heeft geweest en is opgehouden van zyn.
Als men niet botter als de slrate is, men ver
slaet dat, men voelt dat, men tast dat. He
wel. als hetgeen dat de Kerke Christi >vas,
opgehouden heeft van le zyn,die Kerke zelve
heeft opgehouden en zy beslael niet meer;
of men moet zeggen dat Christus twee Ker
ken ingesteld heeft, eene van vroegere jaren,
die opgehouden heeft, en eene voor nu,
waervan Van Merris, te Poperingl;e, zeker
de voorstaender of Paus is, of afgod m 't
goud, lyk of men wil, en zyne makkers de
aenhangers!
N'u, in de twee gevallen blyft onze rede
neen ng slaendc. lnderdaed, indien Christus
Kerke niet meerei) beslaèt, Christus en was
geen God. Zeggen dal Hy er twee ingesteld
heeft, nog eens'l is de Godheid van Christus
loochenen; want lly heeft gezeid aen de
Apostelen: 'A' zal met u zyn tul hel einde
der eeuwen. Dat wil toch wel zeggen dat
de Kerke die lly op St Pielër bouwde giiig
bestaen tot hel einde der eeuwen.
Dus, defuulor, keiler zyt gy: gy zyt Je
loochenaer van de Kerke Christi, en dacruil
moet volgen de andere kellery.de loochening
van Christus Godheid; oftewel e;y zvt on-
noozel.
K cn heb geen tyd noch plaelsc om ver
der uwe oolykheid, uwe verwaendheid le
doen zien, maer later komt ook. En denkt
niet dat het is om u halelyk te maken als
doctor ol' als burger, maer 't is otn van u
afkeer in te boezemen als ketter en geloofs-
beslryder, wal afschuwelyk is.
Boesinghe. Men zou gepeisd hel),
ben dat de Bidder van gulden vlies, |)e.
schaemd over zynen laetsten veldtogt der
gaeiperse, lyk of hy beschaemd is van de
togten die hem ridder van 't vlies geniaekt
hebben, zou gezwegen hebben en hem in 't
Kalver- of Klaverslraelje gehouden; maer
verwaende gasten en hebben geen schaeinte
Achter dry weken zoeken en peizen komt
hy eindelyk te antwoorden op onze vragen-
maer zoo belachelyk, zoo dwaes, zoo iibe-
raelachtig, dat geheel Boesinghe compassie
heeft met den ridder en zyne patroonen.
Ik vroeg of het was uit geest van ge-
doogzaemheid en uit liefde tot de vrede 'dat
de sloler geweigerd wierd aen de gilde-
broeders.
En wat antwoordt de /,/aiVspeelder? Hoort;
Er bestaen alhier geene gildebroeders
meer, dewyl de sociëteit ontbonden vei -
klaerd is geweest.
Die antwoorde is opgeroerd met eene spot-
terny ten opzigte van den Herder, spotter-
ny die men te Yper op 't Zaelhof, lyk te
Parys in Belleville en Montmartre hoort!...
Voor redelyke menschen, men trekt de
schouders op en zegl dal schuim komt tot de
hielen niet!
Maer om te redeneeren. dat vergeet hy.
Er zyn geen gildebroeders meer, zegt hy.
Waerom? Omdat er geen gilde meer en is.
En waerom en is er geen gilde? Omdat ze
ontbonden verklaerd is! Maer, ridder
't en is maer gy die ze ontbonden verklaerl;
en verklaerl gy al wal gy wilt, uwe ver
klaringen zyn zoo bitter kleene van weerde.
Niemand anders en beeft ze ontbonden
verklaerd, zelve achter die belachelyke
stemming op de ontbinding, niemand en
heeft durven verklaren dut de sucieteit ont
bonden was. Waerom? Die stemming was
van geener weerde, en bygevolg de gilde
blyft. Zoo de gilde bestacl en der zyn
gildebroeders ook, en aeu de gildebroeders
den sloter weigeren, is bun regt ie kort doen
en willen dwingen en trotseeren.
Maer k zou ik gildebroeder geweest zyn,
'k zou een sloler geliaeld hebben oftcwei
een vyle en 'k zou ik gescholen hebben.
Ten anderen, indien nu de gilde ontbon
den ware, wie heeft er regt op de perse?
wie beeft er regt om den sloler te houden?
Ten is de hoofdman niel, want met't op
houden der gilde ware hy hoofdman af.
Dus, van wege den hoofdman is het eene
aenmaliging tegen regt en reden, en eene
koppigheid dat in liberale herten alleen le
vinden is.
Dat is voor uwe eerste antwoorde, rid
der, wy zullen u,alzoo redeneerende, volgen
tot heleinde, en op nieuw uwedwaeshcid,
uwe boosheid en uwe goddeloosheid doen
kennen. 'I zal, hope ik, meer dan een Hoe-
singhenaer deugd doen, als hy zien zal wat
voor gasten bel zyn die zoo een pekkcl be
zigen!... Hy zal zien tol hoeverre men laeg
van herte en boos van gedacht is, een keer
dat t liberael venyn binnen geslopen is. O!
zwicht u, zwicht u van 't liberael venyn!
VANÜERGHINSTE-FOSSÉ,
110TKRSTKAKT, 66, YPERE:\.
VARIDERGHINSTE-FOSSÉ,
RUE AU BEURRE, 66, A YPRES.
ABIerhasuSr nicuwN,
Den 8 Juny had er te Marsilicn in Frankryk
eene overslichicnde processie plucis. 100,000 chris
tenen bezield met dezelfde gevoelens van gelonve
en betrouwen,overdekt en den beuvel van O.L.V.
lei W achle. Aen t hoofd van de processie kwam
de pauzelyke standaerd, en honderd duizende mon-
