VAN YPEREN EN VAN het ARRONDISSEMENT.
Zaturdag 1"2 September 1874.
Negenste Jacr. Nummer 454.
üWj e it w e o k ar.
VANDERGHINSTE-FOSSÉ,
3 Fr. SO C. prr .0arr«
■V
Yperen, 12 September 1874.
])c iHMMly.akclj kheid van
den stryd.
Een verheugend verschynsel is dit het
welk de katholieke opinie in België oplevert.
Na lange jaren in minderheid tegen de mis
kenningen en de aenmaligingen van het
liberalism geprotesteerd te hebben, is zy de
meerderheid geworden en legt zy om dien
locsland te handhaven, eene lot hiertoe on
gekende krachtdadigheid aen den dag. In de
laelste kiezingen heeft zy eenige mislukkin
gen moeten aenstippen doch verre van er
zich over te ontmoedigen neemi zy maclre-
gelen om le volledige» wal in sommige
streken te wenschen laei.
Brussel, de hoofdstad des lands ,mner ook
dezelel van hel genot en de weeldejBrussel,
waer de onverschilligheid en de vadsigheid
van hel politiek leven verwyderen, Brussel
is begonnen met eenen katholieken cerkel le
krygen. Iloevele personen die verlegen zyn
zich katholiek le noemen, gaen de schacmte
verhezen met lid dier vereenigingte worden!
Iloevele jonge lieden gaen hunne krachten
en werkzaemheid niet aen eene ernstige be
zigheid wyden in plaels van ze in ledigloopc-
ry le verslylen! Iloevele moeiie en opoffe
ringen thans maglcloos gchruikl, gaen door
de samenvoeiing der krachten een door-
slaenden invloed uitoefenen!
Terzelver tyd denkt men ernstig acn de
katholieke gezindheid in de waelsehc gewes
ten eene doeltreffende in richting le bezorgen;
hel eenigsle toch wat liaer aldaer onlbreekt
om, mei welgelukken, tegen hel liberalism
in slrydpcrk le treden. Te Verviers heslaet
deze inrichting gedeellelyk, wy hebben ge-
dccllelyk gewonnen; en zon eene goede
inrichting le Soignies, te Ath, te Thnin en
Charleroi de weinige stemmen niet geschon
ken hebben, die ons aldaer voor onze zege-
pracl ontbraken? Ongelwyfeld ja; 'l voor
beeld van Vlaenderen is overigens daer om
aen te loonen dat eene goede richting het
liberalism, zonder hoop op wederkeer, kan
verdryven.
Ja het heeft lange jaren in verschillende
arrondissementen van Vlaenderen geheerscht,
en nu moet het zelfs le Gent zync kans opge-
vcn. En door welke reden? Door de onver
poosde moeite welke de kalhoiïeken er
inspannen om gecnc stemmen hunner vrien
den te laten verloren gaen, om de kiezers
het doel en de strekkingen van 't liberalism
vooroogen le houden. Hel is waer dal deze
laelste laek tegenwoordig gemakkelyk is
gemaekt, liet liberalism geefl zoo onbeschoft
en zoo openllyk den tengel aen zynen
godsdienslhaet dal hel van zich de gematig
de personen heeft verwyderd, die waenden
dat de worsteling grooiendeels eene worste
ling van invloed en personen was.
Thans is zulke bewering niet meer houd-
baer: het liberalisme is een kettery eene
scheuring en volgt de haen aller godsdienst-
verloocheningen; het dreigt, hel haet, het
vervolgt het kalholicism en poogt het, daer
waer hel magt bezit, door hel geweld te
verpletteren.
Deze toestand is niet nieuw, de Kerk heeft
altoos vervolgingen moeten lyden, doch
zelden hebben hare kinderen nu zich zoo
krachtdadig, binnen dc palen huns regis en
der wel, legen verzet.
Doorgans, en wy zien hel nog in vele
landen gebeuren, heslaet hunne verdienste
in geduldig en gelaten liet onregl le verdu
ren; hier integendeel, herinneren wy ons
meer dal hel leven een gedurige stryd is,
waeraen de Christen zich niet mag onttrek
ken.
Stryden wy aldus voort. België slrekl
hedendaegs tol toonbeeld aen dc katholieken
der gansehe wereld; dus liet houdt ook hun
ne hoop staendc met aen le wyzen dat onver
moeid streven eindclyk hei goed regt kan
doen zegepralen.
Verpligteiid oiiilwvys.
liet kosteloos en verpligtend onderwys,
dal is le zeggen, hel onderwys zonder God
en zonder cliristelyke zcdeleer, is, volgens
de liberalen, de eenigsle redplank die de
huidige samenleving van eencn gewissen
ondergang moei bevryden.De onwetendheid
zeggen zy, is de moeder aller kwalen; uit
haer spruilen dc zedeloosheid, de diefle, de
moord, do brandstichting cn alle andere
misdaden voort. Zekere liberale wysgeeren
hebben eenespreuk uitgevonden en roepen
uit: Hoe voller de schoolhoe lediycr het
gevang!
Dc Figaro, een parysch dagblad dal men
voorzeker van geen Catholicism mag ver
dacht houden, maer soms den moed heefl
aen de waerheid regt te laten wedervaren,
vergruist in een artikel, op bewyzen ge-
slaefd, de spreuk der liberale wysgeeren en
doel derzelver leugenachtigheid uilschynen.
Hel departement La Seinezegt de
Figarobekleedt de vyfde plaats voor hel
onderwys en de eerste voor de misdaden.
De tuger-lihgnheeft de eerste plaets
voor hel onderwys en telt 13 misdadigers,
op 100,UÜÜ inwoners, juist het zelfde gelal
als Le Fmistère dal op de kaert van het
onderwys den laelslen rang bekleedt. La
Corrèze komt op nummer 84 voor het
onderwys en geeft 7 misdadigers op 100,000
mwoners. La Seine el Murne siael op
nummer 18 voor het onderwys en er wor
den 20 misdadigers op gelyk gelal inwoners
aeugelrolfen.
Gezegd blad bewysl verder dal in de de
partementen of provinciën waer het onder
wys minst verspreid is, de regters en gen
darmen ook liet minst werk hebben.
Uit oflioieele opgaven beslatigt de Figaro
dat 25,000 ongeletterde personen slechts
5 beschuldigden opleveren, lerwyl 25,000
personen die lezen en schryveu kunnen er
meer dan G, en 25,000 die een hoog onder
wys genoten hebben er meer dan 10 geven.
Dus hel onderwys verzedelykl zoo min
als de ongeleerdlieid de moeder der misdaden
is.
Verder hewyst genoemd blad met cyfers
dat er in 18G8 op 3,028 vrygekomen ver
oordeelden 1317 in de misdaed hervielen,
onder welke men 810 gelellerdou en 501 on-
gelellerden aentrof.
Dus de spreuk: Hoe voller de school,
hoe lediger hel gevang, wordt hier ook
gelogenstraft.
M. De Lavergne, doctor by de galeijen
van Toulon, beweert dal de geleiierde galei
hoeven de onzedelyksle zyn. De bestierders
der groole gevangen huizen zeggen dal de
gevaerlykste opgeslotenen degenen zyn die
onderwys ontvangen hebben, want zy stel
len zicli aen als de leeraers der misdaed.
De zelfde navorsebingen toegepast aen
den vergelykenden toestand voor gevallen
van zinneloosheid, onwettige vereenigingen
enz., geven den zelfden uilslag. Zy bewyzen
dal de zedclykheid min of meer is. Het is
dus niet zonder reden dat aen den ouden
Cousin, dien voor-staender der Parysche
Hoogeschool, de droevige bekentenis ont
snapte: Als ik gezien heb dal de letterkun
de den hoogmoed en de drillen der stofle-
lyke genieiingen voortbreng!, dan heb ik
ontwaerd dat het lager onderwys onvol
doende, ja zelfs gevaerlyk zou wezen.
Ten slotte vraegt de Figaro of men om
die reden het onderwys niet mag versprei
den? En hy antwoordt: integendeel, men
moet de scholen vermenigvuldigen, de on-
derwyzers en onderwyzeressen eeren en de
leerlingen aeumóedigen. Men moet hel on
derwys verspreidenmaer het moet met de
opvoeding yeyuerd gaen, op den godsdienst
gestaefd en zede tg k wezen.
Men bevechicdus hel ongodsdienstig on
derwys hetgene den arme even als den ryke
enkel hunne regten en nooit hunne pligtên
leert, hetwelk halfgeletlerden vuorlbreiigl;
dat onderwys eindclyk hetwelk den land
bouwer de verachting der aerde, den werk
man den afkeer voor zyn ambacht enden
zoon des burgers de mispiyzing van liet be
roep zyns vaders inboezemt.
Dit doende zal men alleen de samenleving:
van de verdelging die haer bedreigt kunnen
vry waren.
Foil ISisiiiark
ei» ilc 14.al kolieken.
Men is-op weg allekaïholickegeuootschnp-
pen af te schallen. Van omgangen, bedevacr-
len, keuiawogen, gebeden op slrael, onder
den blooten Hemel, wil men niet meer. Al
de liberale gazellen slaen vol van de zooge-
zeide wanorders, twisten, gevechten, waer
aen omgangen en hedevaerten plaels geven.
T is een ordevyoord van hooger hand.
'T is de voorbode, de nahode zal volgen.
Ileeds zyn er maelregelen lol inkorting
genomen. Die maelregels zullen door de
francmacous der wetkamer worden goed
keurend en uitgebreid in den zin der
dwinglandy.
'T zal, volgens liberale gewoonte, een
masker zyn van regt.
Hel gouvernement woedt meest tegen de
vereenigingen van werkmansjongelingen,
eerst gesticht door M. Kolpirig. Dage-
lyks wordt eene of andere van die vereeni
gingen gesloten.
J ln de provincie Posen zyn er thans vyflig
O - 1 II.HII1 ilg
MEN SCÜRYFT IN DY
boterstraet, 06, yperen.
cn in al de Posikantoorcn van het ryk
VOOIÏ GEHEEL HET UNO,
vooraf betaelbuer.
Men schi'yt'i niet min in dan vooi' een Jacr
Verschynende den Zaturdag van elke week. De aenkondiginsprys is van 13 centiemen den regel. De rcklamen in 't Nieuwsblad betalen 30.centiemen den regel. Een nummer genomen op het Bureel IS con.
De hygevoegde nummers voor Artikels, Rcklamen ol Aenkondigingen kosten 20 franken voor 100 afdruksels.
Poperinghc-Yper, S-18, 7-28, 0-30, 10-88, 2-18, 8-03, 9-20. - Yper-Poperinghe, 0-80, 0-07, 12-09,
3-87 0-90,8-48,9-30. Poperinghe-llazehrouek, 7-13, 12-23, 4-17, 7-13,Uuzehrouck-Poperin-
fhe-A per,8 39, 10-00,4-10,8-28.
Yner-Rousselaere, 7-90,12-26, 0-48. Rousselaere-Ypcr, 9-29, 1-30, 7-80.
Uousselaere-/ir«(/3e, 8-48, 11-34, 1-13, (m. 8,80,) 7-30, (0 88 Lichierv Lichtervelde-T/tOMroMf,
1 2>j m Brugge-lioussel. 8-23, 12-90, 3-13, 0-42. Lichtervelde-Kortryk, 3-28 in. 0,01, 1,30,
,49 7 21. Zedelghcm Thourout. 8,40, 1,03, 8,20, 6.38.
-- Kortryk, 3-34, 9 49, 11-18, 2-33, 3-28. Kurlryk-Yper. 8-08.
11-02, 2-96, 9 40, 8-49.
Yi.erThourout, 7-13, 12-00, 6 20, (den Zaturdag len 9 90 's murgeiis tot Langhemaick Tliourout-
Yper, 9 00, I 18, 7-45,den Zaturdag ten 0 20 's morgens van Langhemarck naer Yper).
gomen-Waesten-Le Touquet-Houplines Armenliers. 6-00, 10,13, 12,00, 6,40. Arinentiers-Houphnes-
Le Touquet-AVaesten-Comen, 7,23, 10,30, 4,10, 8,40. Comen-\Vaesien8-40 m. 0-30 s. Waes-
inn-^nnmn B-HO. 9.Ö0.
8 30 (Zon 6-18) 7 23. Blankenherglie Brugge, 6-10, (M. 7-42) 8 93, 11-93, 1 43, 3-05, (exp.)
4 30,'0-00 (Zon. 0-33) 7,00.7 48, 9-00.
Incclmunsler Dcynze-Genl,3-15,9-41,2-15,- Ingelmunster Deynzc, 4-90 2' kl 7-18. - f.ont-Deynze,
In'-elmunstrr, 0-88,1 1-20,4-46. Deynze lngelmunsler, 7.31, 9,10 2' kl. 11,94, 9 19, 8,20.
Ingelmunstcr-Anseghem, 6-05, 12-10, 0,15. - Anseghem-lngelmunsier, 7-42 2-2n 7 43.
Lichiervelde-Dixmndo-Veurne en Dunkerke, 6-30, 0-08, 1-33, 7-55. Dunkerke-Veurne-Dixmude
pn Lichlervelde, 0-3-4-H, t)-0i).
Dixmude-Nieupoi't, 9-33, 10.33, 2-20, 5,10, 8-40. (10,10, D.) - Nieuport-Dixmude,(Stad) 7-40.12-00,
4-24,3,30, 9,30, (hains) 7.30, 11,50,4,15, 5,50, 9,20.
Thourout-Ostende, 4-50, 9-19, 12,05, 1-30, 8-03, 10,15. Ostende-Thouroul, 7-53, 10-10, i2-25>
4,43,6-15, 9,15.
Selzaele Eecloo, 9.08, 1.25, 8.25. Eecloo-Selzaete, 9,33, 10.13, 4.22.
Gent-Terneuzen, (statie) 8.17, 12.15, 7,23. (Antwerppoorl) 8.30, 12 40, 7.43. Terneuzon-Gent, 0.00
10.30,4.40
Selzactc-Lokerën, 9.04, 1.30, 8.30 (den Woensd. 5.10 m.) Lokeren-Selzaele, 0.00, 10.29, 4.45.
(den üyssundug 9.3d).
O O IA Tl ESPOSTDliNTIIin,
KORTRYK BRUSSEL.
Kortryk v. 0.37 10,53 12.38 3.47
Brussel a. 0.20 1.35 2.25 6.14
BRUSSEL KORTllYK.
KORTRYK DOORNYK RYSSEL.
Kortryk
Doorn yk
Ryssel
G.37
7 28
7.37
10.56
11.47
12.03
2.54
3.48
4.00
KORTRYK GENT.
Kortryk v.
Gunt a.
0.42
8.01
12.3!
1.51
3.34
6.29
0.32
3.44
5.04
6.35
8.58
8.47
9.41
0,53
0.40
7.50
Brussel v. 5.22 8.28 12.21
Kortryk a. 8.00 10.40 2.44
5.35
7.36
RYSSEL DOORNYK KORTRYK.
Ryssel v.
Doornyk a.
Kortryk a
5.20
5 42
0.34
8.23
8.90
9.47
11.05
11.34
12.20
2.18
2.40
3.38
6.47
8.44
5.20
5.39
6.33
GENT KORTRYK.
Gent V.
Kortryk a.
5.15
6 34
9.39
10.51
1.28
2.40
4.24
5.31
7.21
8.42
BRUGGE GENT BRUSSEL.
BRUSSEL GENT BRUGGE.
Brugge v.
Gent a
Brussel a.
6.49 exp. 12.34 3,52exp. 0.43 8.Ulexp.iBrussel v. 8.14 11.33 3.12
7.34 1.49 4,42 7.58 |Gent a. 6 00 9.41 1.23 4.2(5 0.37
8.30 4.(10 3.50 9.31 10.20 IBrugge a. 7.20 10.34 2.38 3.11 7 22
3.58
7.23
8.28
