werken.Dal blykl uil d<> rfdeiv van den lieer Schepen van 'i onderwys, die van geen godsdienst gewag en inaekl en die eent, Toekomst durft hebben voor tolk. Dus, de Ouders, en die Ouders alleene die hunne kinders zonder Religie willen, zullen liunne kinders in die banden betrouwen. Buiten die twee bemerkingen zyn er nog eenige te maken op de redevoeringe van Schepen Vanheule, die by uitgalmde op de prysdeelinge der Meiselooije en die rondge- leurd wierd in een by voegsel der roekomst. Vandage en wil ik maer een puntje opha len en nog een keer laten zien tot hoeverre men onbeschaamd alles durft. In die redevoering zegt de Schepen dat de Fricadellesclwot niet alleen de koslelooze lagere school van Stad moet zyn, maer dat er nog een kindertuin!', ingerigt is. Kinder tuin! alevenlwel! Tol hiertoe sprak men van dierentuinmaer kindertuinT schilt toch alle menschen te vele!! Nu, die tuin ol dat perk, waer men kinders moet lumen en perken als of het geen menschen en waren, dat is alzooeene wereldlijk gemaekle bewaer- sc/toul. Als men 't wel nagaet, eene heumerscho- te.. wereldlijk gemaekt naer den emch vuil den Ijd, en kan niet heler genoemd zyn dan kindertuin'. Inderdaed, lyk of wy het gezien hebben, geheel die wereldlijke opvoeding bcslaet in op te voeden zonder Religie. Eu eene op voeding zonder Religie is de opvoeding van die geen zieleen hebben. Nu, de eerste op voeding van die geen ziele en hebben ge beurt in een perk of tuin. Tot hiertoe was de eerste opvoedingschool van kinders ta il wuerschole Ltehceten; want de kinders eene r i' v s o in sü r it I i ii Plaetselyk. Opvoeding en onderwys. Opvoeding en onderwys zonder ReligieY is daerinêc dal onze oflicieele bazen beweeren de bescha ving en de verbetering van 't volk te be. ding wordt wereldlijk geniaeki en de schole verandert in tuin'. De officieele opvoeders en kweekers en hebben zeker niet gepeisd dal de benaming v;in kindertuin zoo juist bun werk noemt en geheel den aerd er van kennen doel! Maer wy durven twyfelen of er vele ouders zyn die voor hunne kindjes den tuin vóór de bewiierschole zullen kiezen, want weinig zyn der nog die peizen dat hunne kinders geen zieleen hebben of die begeeren dal zv j opgevoed worden als of zy geeue en hadden! j Maer welke «yn de wachters of hoeders van dien tuin?... Luistert, en zegt Ion nog dal de wereldlykmaking der opvoeding geen wonderwerk cn is! De eerste is een dochtertje van ISjaor, I zegge vyfiiert jncr; de tweede van veerltene! veei iiene!... Om een tuin le bewaken zyn zo oud genoeg; maer dat eene moeder haer jong sehaepje van een kind zou te bewaren geven aen zulke kinders,dalen kan ik my niet voorstellen, noch 'k en kan my niet inbeel den hoe men zooverreden spot durft dry ven met ypersche moeders!... Moest men iots zoo vertellen van China, 't en zou liet niemand gelooven, en de Toe komst zou de eerste zyn om te zeggen dat het uitvond is om geld af te troggelen. En nogthans, achter twaelve veertien eeuwen christendom en beschaving, men ziet dat te Yper gebeuren en officieel gebeuren!! Dal gaet alle permissie te boven! Moralilé publique. Als de openbare eerbaerheid overal moet in acht genomen zyn, T is voorzeker in dc scholen dat zy de nauwkeurigste zorgen vereischt. Doch dit en schynt juist hel gedacht niet te zyn van onze officieele opvoeders; zy en hebben geen anderen lyd kunnen vinden om de vertrek ken in de knechlelooije te herstellen dan juist na dc vakantie; en zoo beeft men daer het niet min als zedelyk verloog gezien van bloot openstaende vertrekken, binst twaelve veertien dagen. Docli nu zyn ze alzoo goed oftoe! -i- De staketting, langs weder kanten vnn den dam leidende naer de fabriek van M. Seys, liggen al sedert yvoken en maeden ge broken. T cn ware tnaer voorzigtig van dit zoo gauw mogelyk te vermaken, want met dezen tyd van Y jner moeten daer eene groo- te menigte werklieden by den duisteren voorbvgaen, on 'l ware te late beklaegd moest men een ongeluk te betreuren hel), ben Y geen gemakkelyk gebeuren lom. Ho. pe dat onze burgervaders hunne zoo dik- wvls ttewaende bezorgdheid voor ile wer kende klas zullen aen den dag leggen. Wernick. Morgen Zondag, wezen- de den 23 October, zal de Suciétéphilliar- mooique van Wervick een luisterlyk niuzio- kael avondfeest geven aen hare eerleden, in dezalo van het Kapitel, Ooivaerslraet. Om zes uren juist 's avonds zal bet aenvang nemen. Gedurende lift Concert zal er eene omhaling gedaen worden voor liet goed werk der II. Familie. De vreemdelingen aen stad zullen een frank intree betalen. Al de vrienden van Yperen, Poperinghe en omstreken worden uitgenoodigd om door hunne tegenwoordigheid dal liefdadig en levens verzeilend feest le vereeren. Dm Wervick op zulke dagen gezien hebben we len hoe de Werviekanen eenen zwier, eene levendigheid aen zulke feesten kunnen ge ven, hoe de rytuigen rollen van alle kanten en boe geen een familie le kort en blyft, maer allen houden om die liefdadige verga deringen op te helderen en aen te moedigen, en zoo meer en meer den geest van ware vriendschap en nauwe vereeniging voor goed van langs om meer le doen leven. Ook weinig plaelsen waer zoo een tulryk, uitge lezen en treffelyk publiek en zoo overeen- stemmige, blydzume byecnkomsten zyn. Geerne zouden wy zien dal al onze vrien den, welpeizende en welwillende, te Wer vick dien yver, die levendigheid, diesoorie van geestdrift gaen putten om hunne goè gedachten en göe wille in werke te stellen. Ayere, zegt Pius IX, wy moeten werken en geen een goè werk laten gaen, hoe kleine bel schynt; want Y is met al die werken te samen genomen, en zelve met die eerlyke, geestige en liefdadige leesten, dal bel katho liek en chrisien leven van langs om meer moet sterk worden en alles bezielen. Wy wenschen onze vrienden van Wervick een ultlerbesien uitslag. Roe sing he. Van deze weke is een erg ongeluk gebeurd: Zekere PI). Davos van name. beeien vervoerende, is gevallen en met zvn arme onder de wielen van de k nre geraekt. Zvn arme is gebroken, doelt verder gevolgen en zyn niet te vieczen. Eggaitciiliimlscii iV it'll WS. 'nis IX blyft voort m gevangen en ROOMEN. Z. 11 goeden staet, en hoewel omringd van vyanden schynt by geruster eu niet meer betrouwen dan ecnig ander Vorst van Europa. Dagelyks ontvangt I') en houdt niet op leonderwyzen en aen ie moedigen om le bidden, le werken en le lyden. T spyt ons van niet altyd zyne woorden te kunnen geven. ITALIË. Minghetli zit in nesten: lly had zoo geerne gehad dal de katholieken had den mogen deel nemen aen de toekomen de kiezinge. Alsdan gingen de liberalen van alle kleur en allen graed te samen spannen tegen dc katholieken en Y minis terie Mingbclti ging wacrschyulyk bc- waerd zyn. Maer dc Non licet1'ij verboden van Zyne Heiligheid hoe dal plan doen mislukken; want aen Non licet van Z. II. antwoorden de katho lieken: Non possumus.wj cn mogen nm En alzoo zal Mingbclti en zyne aenhan- gers le worstelen hebben tegen andere liberalen, roo radicalen. Garibaldi staet op rang le Roomen, zegt men. Maer t cn'J nog niet zeker; want von Bismark en hec nog niet gezeid of bet wel is. Gy f1100 weten dat Pruissen daer vfele tc zegg('" beeft in de kiezinge en dal bet hom, o overal, cr nccrslig mèc bemoeid is-11 37/. Aartsbisdom Meclielen, den 4 Ssoleinhcr 1874 Van WiiCHEi.KN(feestdag van <le II. Rosalia). F/EBWAAIiDE I'aTER, In 18ti8 lie.ii ik de inrichting van den gedut'igen Rozenkrans aangemoedigd en ik wensch dal uw tijdschrift zeer veel lol liet liewaarlieden van zijnen titel bijdrage. De Rozenkrans geleidt ons tot Josus Christus door den zeifden weg dien liy heelt verkozen om tot omte komen, dat is door de Allerheiligste Maagd Maria. De Rozenkrans doei ons onzen goddclijken Moester kennen in de onnilsprokejijko verborgen heden zijner mcnschwording, van zijn leven, lijden, dood en glorie. De Rozenkrans bekomt ons, door de ged uiige aanroeping van de Moeder Gods, do noo- dige. genaden om tot de ware liefde en lot de ware navolging van Jesus-Christus te geraken. Ik wil u bier iets vertrouwelvks openbaren, eer waarde Pater, dat ik een geheim zou noemen, indien gij geen belangen hadtom liet kenbaar te maken. Welnu, ik las eertijds het leven van den heiligen Yincentius van Paulo, en ik zag hierin da1 de geliefkoosde oefening dezes grootrn Heiligen was, in alle dingen onzen Heer Jeans Christus tol afbeeldsel van zijn gedrag te nemen. Dit in alle dingen scheen mij moeielijk om te begrijpen en ik vraagde mij boe. hel geschieden kan van altijd in dts voorbeelden des lleeren een levensgedrag te vinden voor al de wisselvalligheden van ons leven. Welnu! wat mij toen duister scheen, heelt liet lezen van deil Rozenkrans mij duidelijk gemaakt. Ja, welkihinig de levenslaiideii ook zijn waai in de Voorzienigheid ons plaatst, zijn er onderrichtingen in Jr sus Chris tus en deze onderrichtingen zijn voornamelijk over vloedig, niet, wanneer wij zijn leven toet hoogdra vende bemerkingen «verwegen, maar, wanneer wij liet eenvoudiglijk in den geest des gebetls beschou wen, onzen toevlucht met betrouwen nemende tot de tussclienkomst van Maria, de middelares van gebed es van genade Aan al die deswege eene neiging van twijfelmoedigheid gevoelen, zeg ik: Beproeft en gij zult het ondervinden, (iuslate el videte De Rozenkrans eene keten van gebeden zijnde, is ook eene keten van volharding. Dal uwe welbe minde medegenomen, er tot de dood aan verknocht blijven en dat uw Maandbericht in tie godsviuelit van den heiligen Rozwnkrans nieuwe en talrijke leden bijwiiine. Ontvang, eerwaarde Pater, de verzekering mijner erkentelijke en toegedane genegenheid. -j V. A. Aarist). van Mechelen. Julius Van Merris van Canada, Proven en pieur (grondgebied van Proven) wonderwel die kunst van de Romeinen (ik wil zeggen ezels) kennen en oele- non. Zy noemen dat verbroederingsfeesten inde.r- daed zy zyn broeders en dit op vele manieren: zy zyn beide, niellegenstaende al liet geweld van hun ni-n rykdoin, in de laétste kiezing met bun liheralis- inus van kante gezet geweest; beide zot van glorie en ambitie en, niet berstende van verstand noch van geleerdheid, willen zy nogthans de plautse wederom heklecdeu welke zy, door hunne uitbe- kwaeniheid en partydiglieid zooveel als door hun liberalismus, verloren hebben: daortoe gebruiken zy alle uitdenkelyke middels, de geweldigste en de lialclyksle de eerste. Iedereen weel le Proven line, ten gevolge van de kiezing, eene bvna honderdjari ge weduwe hare hofstede heeft moeten verlaten; en geheel Poperinghe spreekt van de schendige han- delwyze van onzen Poperinghschen tyrnn die eene lachentigjarigc weduwe uit zynè hofstede heeft gezel omdat haer zoon verdacht was Mynheeren's kniegebogen slave niet in alles te willen zyn. Daer liet geweld en de bloote mugi niet overal even nuttig maer zelfs dikwyls schadeiyk zyn, ge bruiken beidie de verleiding van hel geld en van de feesten by liet gemeene volk; welk zy door den drank en buitensporige vermakelykhedon van het werk, en hel zuiver genoegen van buisseiyk leven aftrek ken, om hetzelve door alle baldadigheden te ver heesten. Doch de iniddcd die beide hoogst noodzake- |yk schatten en op eene wonderbare wvze in liet werk gesteld hebben is de bemerking van het opmaken der kiezerslysten. Hoe en op welke manier de eanadasche signnr, toen hy schepen was in 1871), omtrent 1ÖO kiezers achterliet, is genoeg gekend en geweien, maer hetgeen dient veropenbaard en uitgeklonken te yv.irdeti is de slimmigheid en oolyk-1 beid van den baron, die nog eens in zyne reklatneni legen liet opmaken der kiezerslysten van het sche I penkollegie van Proven de vetnuflheid van zyn j verstand en de diepgrondigheid van zyn adminis i tralie ve kennissen heeft laten uitschyiieii. Door het- ingeven i'n met de medehulp van zynen onafscheid haren tafelgenoot, de faux bonhomme Alfons. heeft de afgekqokte burgemeester van Proven omtrent- dei tig reklamen ingezonden waervan geen eene gegrond is en geen eene van de vereischte formali-i I ziele hebben en aldus moeten opgebragl teilen der wet voorzien: ziedarr een wetgever en j zvn Maer rill, met llCt progres, die opvoe- Popertnghe, 22 October 1S74. Weel ge wueriiieè do liberalen van Poperinghe plezier hebben in hun leven?.. 'T dokieurije zul T u loeren: Zy plakken alle kwczelury aim hunne hespen(ahoo.)>V\ t-l dulilcur voor dal loven; maer dan?Ware ik als gy ik zou wat meer peizen op myn {paf- Hel gerucht loopt in stad dat 'l lol<leurtje Trip trip zynen congé j..fzal krygen Men is niet koiiteni over hem, omdat de zieken van Rcninghclsl geen genoegzame rerhetering doen, en men heeft alreeds geinfnrmeerd of zekeren jongen ervaren dokior van Poperinghe hem zou willen vervangen. Het spreekwoord zegt: Die zoekt die vindt. Zoo die wal verdient moet wat hebben. Maer 't is 't dokieurije die niet lachen en zal! Wy zullen Cher Cliuu en zynen hond doen bemerken dat Wanneghem-Lcdc niet verre van Andenacrde gelegen is,en dat zy daer in npone veld zullen vinden voor hunne jiigi of ontdekking van verloren of onbermherlige honden. Zeker goddeloos en zedeloos gazettescbryverlje en daerliy grooto geldduivel van Poperinghe, kan niet lydcn dat eene godvreezende dochter een groot deel van liaer geld en goed liever verteslamentcert oen haren kozyn die deftige priester is,op eene arme parochie; in plaets van dit te laten heel en gansch vallen in de handen van zekeren kozyn die om zyne welbekende hemeltergende bandclwyze overal me( de vingeren gewezen is en onder liet ergste gespuis van Poperinghe gerekend is. Dat volksken zou wel willen met de godvruchtige en godvreezende menschen spotten en schimpen en na hunne dood van hunne goederen en gelden bo ven eenander erven om nog meer in hun baldadig seliryven en klappen voert te guen. Zy zyn zot die roeden maken om zichzelven te gecselen. Verbroedering. Asinus Asinum fricat, zeiden de Romeinen: dat wil zeggen: De eene ezel streelt den anderen. 'T schynt dal baron Mazcman van "ewezen weiuitvoerder die de wellen verstapt geivk r> I de Ylnmingeu bebreeuwsch, en dezelve weet toe lei passen omtrent gelyk een zwyn (tnet permissie) in eene koetse. Als twee zulke mannen le gader komen, omringd van hunne slaven en achlerloopers, staen zv eerst vei bacsd van huyne weerde en grootheid: daerna hun mond gaet open en zy spreken: De eerste, Heer van Couthove: Menheere, ge zyt ne goè jongen die geertl andere jongens ziet en daervooren verre en wvd bekend zyt. 'T is een' schande dal die domme Poperinghenaers u daervan geen rekening en houden Ten anderen zvt gy de rvkste niet? en ryke zyn is dat niet genoeg of moet dit niet genoeg zyn om alles te zyn en te kunnen in de wereld? Den anderen; lieer van Canada: Baron, gy zyt lie man die, kouten kan. Hoe dat zulk een talent uit de regéntie gerucht is en Versla ik niet. Lel eens wel op de kiezerslysten tegen de naeste keer en ge zult er weer in komen Ten anderen rekent op my, ik zal u helpen. Ten allen kante: Bravo! Bravo!.. Er is verbroe dering. Uocrna verbroedering op strael. Maer dat was 'l schoonste, niet. Wy weten niet hoe hel inogelyk is zoo hclsch bliksems valsch te tuilen met schoone blinkende instrumenten en wanneer men den klee- nen tenue aen beeft. Dat was watfrachiig geen welluidendheid. Het ging wel met hel geroep en getier die de verbroedering uitmnekte. op slrale. Van de verbroedering aen tafel zullen wy spreken te naeste keer. Van sedert het wild liberalismus te Pnperin"hc woelt, is er nog geen een priester verplaetst ge weest zonder dat bot Yporsch vuilblad den weg gaenden priester met smaed en spot beeft beladen cn den toekomenden met gekkernyen en bedreigin geil heeft onlhueld De doodcn'zclf zyn meigcspaerd geweest, en lang zal men onthouden welke lusier- tael een vuige korrespondent op de doodkist van den achtbaren lieer Vandale heeft durven spieken. Welk volk is dan dut liberacl gespuis? En zeggen dut een Van Merris dat ondersteunt en geleidt! X.

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1874 | | pagina 2