VA N TPEREN EN VAN HET A RROND1SSEMENT.
Zaturdag 10 April 1875.
Tiende Jaer. Nummer 484.
VANDERGH1NSTE-F0SSÉ,
:S Fr. .iO |i("i' .facr.
Ba k ES W E-: U K
Yperen, 10 April 1875.
Hoe uien iilHTiid worilt.
Hoe dikwyls gebeurt hel niet dat treffely-
ke menselien onder malkander zeggen: maer
lioe 'komt hel dal zulk of zulkeen zoo on-
chrirtelyk leeft en zoo beklagensweerdig
durft sterven'? En nogthans zyn grootvader
en gnooimoeder, zyn vaderen zyne moeder
waren toch zulke eenvoudige en deugdzame
menschenHoe komt het dat hy zyne voor
ouders afloochent en nu dien godsdienst
versmaedt, dien zyne ouders hem van jongs-
heen af moeten ingeboezemd hehben? Hoe
komt het dal hy God en zyn gebod vergeel?
Hoe komt liet dal hy spot met den godsdienst
en zyne dienaren? Hoe komt hel?...
Wy heweeren yiel op deze vraeg voor
ieder bezondcr geval le antwoorden. Wy
zullen trachten eenige algemeene regels te
geven
Wie wordt er liberaal?
De zedeloozen Als iemand geen herte
meer genoeg heeft om zyne kwade driften le
bevechten en in le toornen, wordt hy er
gemakkelyk de slaef van: hy vreest al wat
hem over zyne slechte daden berispt en hem
in zyne eerlooze vermaken kan slooren.
Daerom verlaet hy den godsdienst gelyk
een boozc jongen het vaderlyk huis, om
geene vermaningen en bedreigingen meer
le moeten hooren.
Lezers, kykl rondom u, ziet wie den gods
dienst veronachtzaeml en verlaet, en libe-
rael wordt; en getuigt met my dal de zede
loosheid regt naer 'l liberalismus leidt
Wie wordt er liberael?
Die zedelooze of ongodsdienstige boeken
of gazotien lezen.
Vele mcnschcn mecnen dat zy het wel zelve
zullen gewaer worden, als er iels in slael
■wat niet mag gelezen worden, en vragen
geenen racd voor hunne lezingen. Zy zyn
leelyk mis!! Daer zyn immers vele boeken
en gazelten, die onder den schyn van ge-
doogzaemheid en onverschilligheid, geheel
slechte inzigtcn verduiken en juist daerom
le gevaerlyker zyn. Bv gevolg wie boeken
of gazellen leest, die als oopartydig en ge-
duogzaem lussehen liberael en katholiek
willen passeeren, levert zich ongetwyfeld
acn 't liberalismus over. Laler zal hy slech
tere hoeken en slechtere gazetten lezen, en
met lyd zal hy geheel liberael worden van
lialoe liberael gelyk hy was.
Ik heb gekend en ik ken vaders en moe
ders in Yperen, die vele tranen en bittere
tranen zouden ontspaerd hebben, hadden
zy gelet op de lezingen van hunne zonen en
dochters, hadden zy die lezingen doen be
slieren door wien het toekomt, hadden zy
die slechte boeken uit hunne huizen welen
weg le maken!
11 ia wordt er liberael?
Die eene liberale opvoeding ontvangen
't zy in liberale scholen, 'l zy in scholen die
als vry en onverschillig willen aenzien zyn.
Een goede ouder, een goede meester moge
wel zyn beste doen, geen werk, geene zorg,
geene hoofdbreking, geene moede sparen,
en nog kan een kind kwalyk uitvallen; maer,
wal moet men van een kind, dat in eene
slechte school opgekweekt is, verwachten?
in eene school, waer 'l voorbeeld der mede
gezellen en deonverschilligheiddermeesters
tot'tkwaed, waertoe zy natuerlyk geneigd
zyn, opwekken? Wat zal van dat kind ge
worden, dat zonder ware godsdienstige ge
voelens opgekweekt, den vollen teugel aen
zyne blinde driften en zyne kwade neigingen
viert
Ik ken ook al ouders in Yperen, die voor
hunnen ouden dag eene zee van verdriet en
den nagel hunner doodkist gereed maken.
Fciic veel hclceïtciieinlc
hckria A'iife.
Ondanks hare vyandschap tegen de katho
lieke Kerk en hare instellingen, is de libera
le schynheilige Etoile beige gedwongen te
bekennen dat de oorlog, dien von Bismark
tegen de duitsche katholieken voert, aen de
verwachting der liberalen niet beantwoordt.
De liberale wetgevers hebben schoon wet
ten van uitzondering, van kwellingen ver
volging te smeden, de katholieken als ver
dachten le behandelen, de geestelyken op
eene groole schael uil. 't land te verjagen;
deze ongehoorde strengheden, in plaets van
de christenen le doen wankelen, verwekken
integendeel by deizende nieewe en moedige
helden welke, zonder vaer noch vrees het
slrydperk binnenspringen.... Tot zooverre
zyn de zaken te Berlyn gekomen, zegt de
Etoile, dut men zich de vraeg moet stellen:
Wat gaen wy nu doen? Dit is te zeggen:
Wat gaen wy nu aenvangen o'm de stand
vastigheid der roomsehe geestelykheid en
der gelóovigen te schokken, en aldus de ka
tholieke religie eiudelyk le verderlgen?
Na bestaligd te hebben dat Bismark en
zyne aenhangers besloten hebben tot eene
nieuwe verbanning der geestelyken en kloos
terlingen hunnen toevlugt te nemen, gaet
de Etoile in eene bewoordiging voort, die
van geen al te groot vertrouwen m tleein-
delyke zogeprael van bet liberalismus ge
tuigt:
Eu dan? vraegt de Etoile.... Men zal
dus nog en altijd in dien zin wetten moe-
ten smeden. Daer is het zwaerwigtig en
vreezelyk punt gelegen van den slryd die
in Duilschland is aengevangen. Ily breidt
zich onafineetbaer uit. liet waeraehtig ka-
tholiek leger weel zich te verbergen; liet
is ouvattelyk. Voor eenige persoonly klie-
den welke men treft en straft, rijzen er bg
duizanda tegenstrevers stilzwijgend en
moedig op; zij vervullen de opengevallen
plaatsen. T is de byna hersenschimmige
kant van dien slryd wiens gevolgen met
waerdeerbaer zyn dun melden slryd.
Dit schryveu van do liberale Etoile is liet
onlegensprekelyk bewys dat men m het li
berale kamp begint te ontwaren dat de bru-
lale inagl niet altyd zegeviert, byzonderlyk
als zy overtuigde katholieken voor de hand
heelt, welke aen God en zyne Kerk noven
alles willen getrouw blyven, en ook dat von
Bismark wel maglige legers overwinnen en
Duilschland, zoo als de Etoile het zelve zegt,
zouden de katholieken, hy duizenden, ge
durig opryzen en aldus op nieuw eene waer-
heid bevestigen welke van de eerste lydon
des Christendoms bestaen heeft, namelyk:
hoe harder de Kerke Ghrisli bestreden en
bevochten wordt, hoe geweldiger hare kin
deren vervolgd worden, ook hoe meer moe
dige en onbeschroomde helden er lot hare
verdediging zullen opstaen lot dat de Kerk
eiudelyk over hare vynnden, door de onmt-
putbare opofferingen van den wederstand
barer leden moet zegepralen.
Die uitslag moet ons niet verwonderen....
Reeds heeft de Kerk zoovele en zul ke hard
nekkige, zei Is bloedige vervolgingen gele
den; de grootste en magtigsle dwinglanden
Inebben gepoogd haer le verdelgen, doch de
Kerk is niet gevallen en reeds liggen lalloo-
zu barer vervolgersin den kolk der aerde
hel laetsle oordeel af le wachten. Zulks zal
Ook liet lot barer hedendaegsebe vervolgers
wezen; zy, zoo min als hunne voorgangers,
zullen de Kerk vernietigen, want,volgens de
belofte van onzen Zaligmaker, zullen de
poorten der hel,'1 is le zeggen: hare ver
volgers en verdukkers, legen haer niets ver
mogen.
maer magle-
ze zelfs tolael verdelgen ka
loos zal blyven, ondanks al zyne listen en
lagen, tegenover datgene 't welk men de
katholieke gewetens noemt.
De bovenstaande woorden van de liberale
Etoile zouden dienen wel overwogen ie
worden vooral door onze belgische liberalen
die gedurig wenschen liet duitsche stelsel
van vervolging tegen de Kerk, hier in ons
land, le zien invoeren. Indien zy hun vader
land een weinig kennen, dan moeten zy de
overtuiging hebben dat hier, even als in
Duilschland, de katholieke geestelykheid en
de geloovigen zich noch door den aanhou
denden slryd, noch door de veroordeeling
tot zware co onbelaelbaro geldboeten, noeh
door gevangenis, noch door verbanning
zouden laten ontmoedigen. Hier gelyk in
Friiislschc vrylicid.
Op hevel van Bismark is het, op straffe
van boelen en gevang, aen do duilsche ga
zellen verboden de pauzclyke Encykliek van.
drn February laetst al' ie kondigen.
Vermits deze Encykliek besproken wierd
in de duitsche Kamer, heeft een katholieke
afgevaardigde van die gelegenheid gebruik
gemaekl om lezing te geven van dit Puuzu-
lyk schrift.
Daer het toegelaten is de redevoeringen
en de gezegden in de Kamer te drukken en
ai ie kondigen, zyn de katholieke bladen nu
ui de gelegenheid gesteld om dit te doen
zonder zich aen boeten en gevang bloot te
stellen.
De prnisischc liberalen schuimbekken,
maer de loer is gespeeld.
Er is kwestie van eene wol te maken
waerby de vooizitler der Kamer de magt
zou hebben om aen de katholieke vertegen
woordigers hei spreken te beletten volgens
zyn goedvinden.
Allo toe, liberale gazellen, pruisische be-
MEN SCHRYFT IN BY
BOTEBSTRAET, 66, YPEREN.
n ifl al de l'ostkantooren van het ryk
VOOR GEHEEI, HET 6ANO,
vooraf belaelbaer.
Men schryft niet min in dan voor eon Jacr.
NIEUWSBLAD
Verschynende den Zaturdag van olke week. De aenkondiginsprys is van 15 centiemen den régel. De reklamen in't Nieuwsblad betalen 30 centiemen tien regel. Een nummer genomen 6u het Bureel 13 een"
I nnmmnre ViMW Al'llk'plvi Rok lHYlP.n rtf A P.H k' ilni 11 tri nr»/j r» l/nelm. Ir\ L' l\ r\ \rr\r\v 'I HA l\ 1 mi I-oJ
De bygevoegde nummers voor Artikels, Reklamen of Aenkondigingen kosten 20 franken voor 100 afdruksels.
MmmammmmwmKmaBFmtmsii
Poporirighc-Yper, 3-13, 7-25, 0-30, 10 38,2-13, 3-03,0 20. Yper-Poperinghe., 6-30, 0 (17. 12-03,
3-37, 6-30,843,9-30. Poperinglie-llazebrouck, 7-13, 12-23,4-17, 7-13,lhuebrouok-Poperin-
ghe-Yper,8 33, 10-00,'4-10, 8-23.
Yper-Kouss'elaeré, 7-30, 12-23, 6-45. Rousselaere-Yper, 9-23, 1-30, 7-30.
Housselaere-/)V(f(/</e, 8-43, 11-34, 1-13, (m. 3,36,) 7-36, (9 33 i.iehterv.) l.inlitérvelde-Thourout,
4-23 in. Brugge-Rousscl8-23, 12-30, 3-00, ti-42. Lichlervelde-Kortryk, 3-23 m. 9,01, 1,30,
5,37, 7.21 Zedelghem Thourout8,40, 1,05, 5,14, 6.38.
Yper Kortryk, 3-34, 9 49, 11-18, 2-35, 5-23. Kortryk-Yper, 8-08, 11-02, 2-36, 5 40, 8-49.
Yper-Thourout, 7-13 12-06, 6-20, (den Zaturdag ten 5-30 's morgens tot Langhemarck.) Thouroul-
Yper, 8 40, 1-10, 7 00, (den Zaturdag ten 6 20 's morgens van Lnnghemarck naer Yper).
Comen-Waestcn-Le Touquet -Ileuplines Armentiers. 6-00, 10,13, 12,00, 6,40. Armentiers-Houplines-
LeToiiqiiet-Waesten-Comen, 7,23, 10,50, 4,10, 8,40. Comen-Waesten8-40 m. 9-30 s. Waes-
ten-Comen 3-30, 9.30.
Kortryk-Brugge,8-03,11-00,12-33,(M. 3-13,)6-53,(9 00Licht.)Brugge-Koriryk,8-23,12-30,5-13,6-42
Brugge, Blankenkerghe, Ileyst, Slael, 7-25, 11-04 2 50,7-33 (bassin) 7-31, 11-10, 2-36, 7-41 (exp)
'Ileyst, Blankenberghe, Brugge, 5-45, 8 33, 11-23, 5 30,
lngetmunsler Devnze-Gent,5-13,9-41,2-15,Ingelmunster-Deynzc, 6-08 2' kl, 7-15. Gent Deynze,
Ingelmunster, 6-58,11-20,4-40, 7,21. Deynze ingelmunster, 7,31, 1,00.
Ingelmunster-Anseghem, 6-05, 12-10, 6,15. Anscghem-lngelmungter, 7-42, 2-20, 7-45.
Lichtervelde-Dixmnde-Veurne en Dunkérke, 0-30, 9-08, 1-33, 7-33. Dunkerke-Veurne-Dixmude
en Lichlervelde, 6-45, 11-10, 3-40, 5-00.
Dixmwde-Nieuporl, 9-55, 2-20, 8-40. Nieuport-Dixmude,(Stad) 7-40, 11-53, 4-23,
Thourout-Ostènde, 4-50, 9-15, 1-50, 8-03, Ostande-Tliourout, 7-55, 10-10, 12-25, 6-15.
Selzaete-Eecloo, 9.03, 1.25, 8.23. Eecloo-Selziieto, 5,33, 10.15, 4.22.
Geni-Terneuzen,' (static) 8.17, 12.15, 7,23. (Antwerppoort) 8.30, 12.40, 7 43. Terneuzeo-Gent 6 00
10.30, 4.40
Sèlzaete.Lokeren, 9.04, 1.30, 8.30 (den Woensd. 5.10 m.) Lokeren Selzaele, 6.00, 10 25 4 4 5.
(den Dyssendag 9.30)
COH.R.lilSI>OBIX>Ji|JV'riE IV1
KORTRYK Uinjsstl.
BRUSSEL KORTRYK.
Kortryk v.
Brussel u.
0.37
8.50
10,53
1.33
12.33
2.25
3.47
0.14
6.33
8.54
Brussel v.
Eortryk a.
3'22
8.02
8.28
10.46
12.21
2.44
5.35
7 56
0.47
8.44
KORTRYK DOOIOTK RYSSEI..
Kortryk v.
Doornyk a.
liysoel a.
0.37
7 28
7.38
10.30
11.47
12.08
2.34
3.48
4.00
RYSSEL DOORNYK KORTRYK
3 34 8.47il!yssel v.3.13 822.
6.39 9.41 Doornyk a.5.42 8 56
6.33 lO.OülKortryk a.ü.42 9.49
I 1.03
11.29
12 31
2.22 4,43
2.40 3.30
3.44 6 40
5.20 8,00
8,3!
9,38
KORTRYK GENT.
GENT KORTRYK.
Kortryk v. 0.42
Gent a. 8.01
9,49
11.05
1-2.31
1.51
3.44
5.04
0.40
7.56
Gent v.
Kortryk a.
3.13
6.37
9.38
10.30
1.28
2.54
4.24
3.34
7.-21
8.47
BRUGGE GENT BRUSSEL.
Brugge v. 4,390.49 7,04 9,3912.343,432,525,596.43.1
Gent a. 3.317,34 9,1310,54 1.494.284,076,327.58.
Brussel a. 6,288.3010,3512.39 4.006.147.348,549.31 J
c?
BRUSSEL GftNT BRUGGE.
Brussel v. 7.20
Gent a. 8.2!)
Brugge a. 9.-23
8.14
9.41
10.34
11.06
1 12
2 38
3.12 3 55
4.21 7.17
5.11 8.38