VAN YPEREN EN VAN HET
Zaturdag ln Mei 187t>.
Tiende Jaer. Nummer 487.
VANDERGHINSTE-FOSSÉ,
3 Fr. SO C. per «Itier,
YZE11WEU KW.
ln Mei.
Yperen, ln Mei 187b.
WE GBIOOTE KWESTIE.
Men is hedendaegs van alle kanten bezig
met te zoeken naer middels om den toestand
der volksklas te verbeteren. Wy spreken hier
maer van degene die regtzinnig de verzach
ting van het lol des werkmans betrachten;
en niet van deze die onder dat voorwendsel
eigenbelang of partygeest verduiken.
Daer zyn er velen die peizen dat zy tot
hun oogwit kunnen geraken, alleenlyk met
den werkman de stoflelyke middels te ver
schaffen om aen zyn brood te geraken, en
zelfs om een appeltje te sparen tegen den
dorst. Die mannen richten ten dien einde
alle slach van societeitén, spaerkassen en
volksbanken in; en niettegenstaende dal al
die inrichtingen wel medeslaen, de armoede
en het gebrek verminderen niet, en dege-
weldenaryën en de baldadigheden groeijen
gedurig aen. In Engeland, by voorbeeld,
waer al die sociëteiten en banken eerst en
meest opgekomen zyn, heerscht er aityd
voort eene geweldige armoede onder het
klein volk.
Van waer komt dat? Zyn deze sociëteiten
misschien slecht of onregtveerdig?
Deze sociëteiten zyn misschien geheel
goed, en zyn mogelyk hekwaem om de ar
moede veel te verminderen en de baldadig
heden tegen te houden, maer zv hebben
den invloed en de uitwerksels niet welke zy
zouden kur.nen hebben, en ziehier waerom:
Het meeste deel dier sociëteiten voegen by
haer inzigl van bet lot des werkmans te
verbeteren nog een ander inzigl, te weten:
van den werkman zyne godsdienstige ge
voelens te doen verliezen; en alzoo maekt
hel eerste inzigl het tweede onmogelyk; in
andere woorden, het is onmogelyk hel lol
Vun den werkman le verbeteren als men
vooruit en vooral niet Iracht licm christelijk
en tevens zedehjker le maken.
De ongodsdienstigheid by den werkman
is eene zekere oorzack van vervalling, van
verderf, van armoede, van opstand en van
Wanhoop.
De godsdienstigheid by den werkman is
eene zekere oorzack van onderwerping, van
hoop, van geluk in het huishouden en van
rust en vreugde des gewetens.
Al de menschen, en byzonderlyk de werk-
menschen, beslaen alzoo: als zy veel hebben
zy verteeren veel; en iedereen is een weinig
van Uilspiegels princiep: Men zaeü naer den
zak
Nu, van de twee een; wie zal er meest nut
trekken uit al deze sociëteiten en genoot
schappen van ouderlingen bystand: of wel
een werkman zonder religie, of wel een
werkman die regtzinnige chrislelyke gevoe
lens heefi?
Een werkman zonder religie kent geene
hinderpalen aen zyue driften, en de heiligste
en naluerlyksle pligten van zoon of huisva
der zal hy zonder aerzelen aen zyne passiën
slagtolferen! Wy spreken hier maer van eene
dezer ongelukkige driften: van de dronken
schap!
Waer is de hand waermede gy eencn
werkman, die geene religie heeft, van de
dronkenschap zult afleiden? Wie zal er hem
doen verstaen dat hy, uitpliglof wel zyne
ouders, of wel zyne vrouw en kinders moet
onderhouden en hun al het geld moet geven
dal hy wint? En veronderstelt nog dat de
armoede zich aen den heerd van dien man
niet kome nederzetten, welk geluk, welke
vreugd kan er beslaen in een huisgezin
waer God niet gekend is en waer er byge-
volg noch deugd noch ruste van consciëntie
kan beslaen? Al die iets van de wereld
kent of ondervonden heeft, zal wel weten
watdaerop antwoorden!
En nu. neem eenen werkman die regtzin
nige christelyke gevoelens heeft. Die mensch
weel van sparen, van gematigd te zyn, van
profylig en werkzaem te zyn, uitpligl'. Hy
weet dat God hem zou straffen indien hy
dien pligt niet kweet, en zal beloond worden
als hy de pligten nauwkeurig kwyt. Zulk
een mensch is behulpzame zoon, zorgvuldi
ge huisvader, gehoorzame onderdaen en
gelukkig in zyne consciëntie en in zyn hui -
sclyk leven. Hy is werkzaem en hy zorgt
voor zyne toekomst, voor die zyner kinde
ren; hy verkwist zyn geld niet in den drank,
noch in andere baldadigheden, en hy is
tevreden in zyn lol!
Zicdaer hel verschil tusschen ccnen gods-
dicnsligen en eenen ongodsdienstige!) werk
man!
Wy zeggen bygevolg aen al degene die
zich met de verbetering van de volksklas be
zig houden: tracht by uwe stoffelijke middels
hel geestelijke middel der religie le voegen
en gy zult voorzeker lukken in uwe onder
neming!
Leert gy den werkman christelyk zyn, gy
werkt aen zyn geluk, gy zyt zyn beste
vriend en weldoener!
Leert gy hem ongodsdienstig zyn, gy
werkt aen zyn ongeluk, gy zyt zyn grootste
vyand en verleider!
Scliamlacl t e Eu ik.
Wy nemen uit de Gazelle de Liége het
volgende verhael over, aengaende de schan
dalige aenrandmgcn, waervan de katholie
ken te Luik hel voorwerp zyn geweest
Op 14 April II. opende de parochie St
Dems de reeks der processiën welke elkan
der in onze stad zullen opvolgen, ter gele
genheid van den jubilé; alles liep af zonder
wanorde, 's Anderendags rnoesi de tweede
processie plaets hebben; eene groep studen
ten vervolgde den stoel met geschreeuw en
geschuifel en dacht ongetwyfeld aldus de
derde en laetste processie te beletten.
Deze had noglhans den 20 plaets en gaf
aenleiding, van den eenen kant tol een af-
schuwelyk sehandael en van den anderen
kant lol eene moedige en heilzame bevesti
ging der vryheid van godsdienst.
Nauwelyks waren de eerste rangen der
processie van Saini-Dcnis builen de kerk ge
komen, of zy werden door eenen hoop op
roermakers achtervolgd. Hel waren studen
ten, welke tol die betooging waren uitge-
noodigd doorcirkulairs,rondgestrooidonder
de lessen der hoogeschool, waervan wy
er verscheidene ter beschikking der over
heden houden eenige lieden uit de ge
meenste klas en straeljongens aen welke een
student fluitjes uitdeelde.
Deze troep was omtrent 180 lol 200 per
sonen sterk; zonder ophouden schuifelden*
zy op gansch den doortocht tegen het kruis,
overschreeuwden door hunne uiljotiwingen
de lofzangen en den Magnificat en poogden
onder hun beleedigend getier het gebed
van den Rozenkrans leversmachten.
De stoet telde vyf tot zes duizend geloo-
vigen, voor meer dan de helft uit mannen
beslaende; de werkman ging er biddend ne
vens den edelman, de nyveraer nevens den
bankier. Danien en juffers uit de groote we
reld bemerkte men er, te midden der vrou
wen uit de volksklas. Byua allen waren aen
persoonlyke beleedigingen blootgesteld
doch allen hebben ze verdragen, zonder
naer hunne beleedigers op le zien en zonder
het gezang of het gebed te onderbreken, die
door bet getier, hoe woedend ook, slechts
by pozen overschreeuwd werd. Deze kalmte
der geloovigen deed de woede der oproer
makers nog aengroeijen.
Herhaelde malen, by liet in- en uitgaen
der kerken en vooral by het terugkeeren in
de kerk van Saint Denis, braken zy door de
rangen der processie of randden afgezonder
de personen, vooral vrouwen en pTiesters,
aen.
In het sakristy van St - Den is zyn nog
verscheidene, aen stukken gescheurde pries-
terlyke gewaden le zien. Verschillende on
derpastors der stad hebben slagen ontvan
gen. Aen de zael Cockerill werd de eerw.
heer pastor van St-Denis door een zesligial
woestaerds omringd, toen hy poogde de
door hen gebrokene rangen der processie le
herstellen. Zy zouden hem lot op den boord
der Ma es gedrongen hebben, indien de po-
licie en eenige mannen uit bet volk hem
niet waren komen bevryden. By het binuen-
gacn der processie moest men een jongen
priester, die op het punt was te bezwyken
onder de gewelddaden, waervan hy het
voorwerp was, uit den hoop halen en hem
in een huis der Regencies!rael binnen bren
gen.
In de Hoofdkerkstraet vielen twee vrou
wen, welke door de oproermakers vervolgd
werden, zinneloos van schrik, voorde voe
ten der mannen die zich in de eerste rangen
bevonden. Aen den ingang der St Paulus-
kerk werden andere vrouwen, welke wy
zouden kunnen noemen, neergeworpen en
met de voelen getrapt; langs alle kanten
werden er vrouwen woest vastgegrepen,
geslagen en bare kleèren gescheurd. Aen
sommige werden de oorslingers uit de ooien
gerukt en aen allen werden de walgelyksle
beleedigingen naer 't hoofd geworpen.
Vele mannen hebben van de studenten,
die mol kriippels of gaenstokken met looden
koppen gewapend waren, slagen ontvangen
die hel bloed deden vloeijen.
Wy verhacslen ons te beslaligen dat de
MEK SCHRYFT IN BY
BOTERSTRAET, 66, YPERKN.
en in al <ie I'ostkantooren van het ryk
VOOR GEHEEL HET LAND,
vooraf belaelbaer.
Men schryft niet inin in dan voor een Jaer.
Verschynende den Zaturdag van cike week. Do aenkondiginsprvs is van 15 .centiemen den regel. - De
De by gevoegde nummers voor Artikels, Reklamen of
■Ml
reklamen in 't Nieuwsblad betalen 30 centiemen den regel. —Een nummer genomen op het Bureel 13 een
Aankondigingen kosten 20 franken voor 100 afdruksels.
iB-fimHiiBrt'-frrii-rfi-iirr-T-Hr nwarn1 uw-,- - utr •inTrnir7rm''rTTirr,iTirroiiMi:r^ .j.
Poperinghe-Ypcr, 5-15, 7 00, 9-30, 10-55. 2-15, 6-05, 9-20. Yper-Popermglid,6-43), 9-07; 12-05,
3-57,6-50,8 43,9-30. l'operinghe-IIazebrouck, 7-03, 12-28, 4-17, 7-13,ilazcbrouck-Popcrin
ghe-Yper.8, 33, 9-50, 4-10, 8-25.
Yper-Kousselnere, 7-50, 12-23, 6-43. Rousselaerc-Yper, 9-23, 1-30, 7-50.'
Röusselaerê Brugge, 5,44 8-43, 11-84, 1-13, 4,39, 7-36, (9-53 Lichterv.) Lichter velde-Thowout,
4-25 m. naer Óstende. Tbourovt-Liéhtervelde 12-02 van Óslonde.- Brugge-Roussel.7-28,8-$8', 12-30
3-00,li 42,8,46. Lieliirr velde-Kortryk5-23 m. 9I', 1,30, 3,37, 7 21
Yper korirvk,5-34,9-49,11 -15,2-38,5-23,7-15.(Den-2'kl:)- Kortrvk- Yper,7 00(1'en 2id.)8 08,1 i-02,
2-56.5 40,8-49.
Yper-Thourout, 7-18, 12-06, 6-20, (den Zaturdag ten 5-50 's morgens lot Langhematck.) Thourout-
Yper, 8 40, 1-10, 7-00, (den Zaturdag ten 6-20 's morgens van Langhemarck naer Yper).
Conien-Waeslcn-Le Touquet Houplines-Armentiers, 6-00, 10,18, 12,00, 6,23. Armentiers-Rouplines-
Ee Touquei-Waesten-Comen, 7,25, 10,50, 4,10, 8,40. Con)en-Waesten8-43 m. 9-30 s. Waes-
ten-Comen 3-30, 9,50.
Kortryk-Brugge,8-05,11-00,12-35, 4-05,6-55,(9 00Licht.)—Brugge-Kortryk,8-23,12-50,5-00,6-42
Brugge, Blankcnkerghe, Heyst, (statie.) 7-25, 11-04 2 50, 7-33 (bassin) 7-31, 11-10, 2-56, 7-41
Heysi, Blankenberghe, Brugge, 5-43, 8-25, 11-25, 5 30,
Ingelmunster Devnzo-Gent,5-00,9-41,2-15,— Ingelmansier-Deynze, 6-08 2' kl, 7-13. Gent Deynze,
Ingelmunsier, 6-88,11-20,4-41, Deynze-lngelmunster, 1,00. 2' klas 8-20.
Ingelmunster-Anseghem, 6-03, 12-55, 6,13. Anseghem-lngelniunster, 7-42, 2-20, 7-43.
Lichtervelde-Dixmudc-Yeurne en Dunkerke, 6-30, 9-08, 1-35, 8-00. Dunkerke-Veurne-Dixmude
en Lichtervelde, 6-35, 11-10, 3-40, 5-00.
Dixmude-Nieuport,9-30,2-20,S-45.Nicuport-Dixmud9,(bains)7-20,11-50,4-18, (Stad) 7,30 12,00 4,20
lhourout-Ostende, 4-50,9-18, 1-50, 8-05, Ostende-Thouruut, 7-38, 10-10, 12-25, 6-15.
Sclzaete-Eeelou, 9.08, 1.25, 8.28. Eecloo-Selzaeto, 8,35, 10.15, 4.22.
Gent-Terneuzen,; (statie) 8.17, 12.13, 7,23. (Antworppoort) 8.30, 12.40, 7 45. Térneuzen-Gent 6 00
10.30,4.40
Selzaete-Lokeren, 9.04, 1.30, 8.30 (den'Woensd. 8.10 m.) Lokeren-Selzaete, 6.00 10 28 4 48'
(den Dyssendag 9.39).
coït,n.ioapoiïr>BWTiBiï;,
KORTRYK BRUSSEL. BRUSSEL KORTRYK.
Kortrvk v. 6.37 10,53 12.33 3.47 '6.35
Brussel a. 9.20 1.33 2.28 6.14 8.34
KORTRYK DOORNYK RYSSEL
Brussel V. 5.22 8.28 12.21 5.38 6.47
Kortryk a. 8.02 10.40 2.44 7.86 8.44
RYSSEL DOORNYK KORTRYK.
Kortryk v. 6.37
Doornyk a. 7.28
Ryssel a. 7.38
10.86 2.34 5.34 8.47
11.47 3.48 6.39 9.41
12.08 4.00 6.35 10.00
Ryssel v.
Doornyk v.
Kortryk a.
5.13 822.
5.42 8.56-
6.34 9.47
1 1.05 2.22 3.20
11.29 2.40 5.39
12 26 3.38 6 33
KURTRYK GENT.
GENT KORTRYK.
Kortryk
Gent
6.42
8.01
12.31
1.51
3.44
5.04
6.40
7.50
Gent v.
Kortryk a.
5.15
6.34
9.38
10.81
1.28
2.49
4.24
5.31
7.21
8.42
BRUGGE GENT BRUSSEL.
BRUSSEL GENT BRUGGE.
Brugge y. 0.49ex. 12 34 2,82 3,43ex. 6.43.1 Brussel v. 8.14 11.38 3.12ex
Gent a. 7.34 1.49 4,07 4.28 7.38. Gent a. 0.00 9.41 1.13 3,25 4.26
Brussel a. 8,50 4.00 6.02 9.31 .'Brugge a. 7.15 10.34 2.38 4,37 8.11
4,59ex 5.55
6,37 7.28
7,22 8.33
