Quos vult perdere Jupiter demcnlal
prius. Ms Jupiter iemand wil ten onder
brengen, begint by met bcm krankzinnig te
maken.
Jupiter heeft met dit work begonnen,
scbynl het: hel liberalism wordt stapelgek.
liet dankt de sympathie der wereld te
zullen winnen met te bekennen dat hel
heerschen wil tegen regt, tegen rede en te
gen alles; dat het wil bovenkomen 't is ge
lyk door welke middels en door welke wa
pens, dat het de party is van 'l geweld en
van de broedermoord.
Want wat is een bloedige burgeroorlog
anders dan een broedermoord?
Zeker, zeker, het liberalism wordt gek!
1'liH'fsclyk.
De heer Burgemeester's redevoering op de
Fricadelleprysdeeling. Maar, zegt de
Burgemeester voort, de fundatie. La Motte
had opgehouden te bestaan als burgerlijke
persoon; eene wel alléén kon haar doen
herleven.
In lusschentijd duurde haar onregel-
matig bestaan voort en waehtte (Iiaer
onregelmatig beslaen?) niet zich van alle
beheer en alle toezicht van wegc de bur-
gerlijke overheid te ontslaan.
De geestelijke overheid heerschte er als
onafhankelijke gebiedster.
Daer is een under trek van den Burge-
meeslep'sbree.de, maer niet min boten boos
dan de eerste, en uiteengedaen in eene tale
en slyl waertoor een schooljongen zon he-
schaemd zyn. Ja, bedryvende werkwoorden
zonder onderwerp gebruiken, zooverre gael
de Burgemeester's onkunde! En hy durft vnn
onderwys en geleerdheid spreken! Maer dat
later!
Ziet hier hoe deze breede trek krom loopt:
Hy komt van te zeggen dal de Gouver
neur eene Commissie bad doen iurigten ten
jare 1841, en aenslonds daerna zegt hy dat
de fondalie opgehouden had van als burgcr-
lyke persoon te bestaen!... Zou men niet
zeggen dat, in 't gedacht van den Burge
meester, de fondalie maer na 1841 opge
houden beeft van als borgerlyke persoon te
bestaen?...
En de Burgemeester moet toch alderbest
weten dat, indien de fondalie liaer beslaen
als burgerlyk persoon niet verloren heeft in
1795, zy bel niet meer verloren beeft sedert
dien, en bygevolg nu nog moet hebben!...
Waerom, Burgemeester, dal mengelen van
daten? Is 'l bolligheid of boosheid?
Dan gaet by voort en zegt: in lus
schentijd. Wanneer is dal? Is dat sedert de
inrigling van de Commissie? Is dal sedert
dat er alle twee jaren rekening gedaen
wierd? Of wanneer is dal? Nog eens al, Bur-
meesler, nog iels dal duister, dat leenemael
verward is! Wal interest hebt gy van alzoo
alles duister, verward vooren te stellen?
Ila! Burgemeester, dat is geen offtciecle
taIe, dal is Toekomsllalel Deze ook mengelt
en verwart alles en laet alzoo lusschen in de
eene beschuldiging na de andere los; cu gy
ook, met uwe historie der fundatie, gy en
doel niet anders dan beschuldigen, en daer
om mengelt gy alle dalen dooreen!... Daer
is 't eerste, Burgemeester, en 't schoonste
niet!
Nu ter zake. Wal legt de Burgemeester
bier ten laste? Ily zegt of wil zeggen dat
de Lainoljes hen onttrokken aen alle be
heer en alle toezigt van wege de Stadsover
heid.en dal de geestelijke overheid er als
ONAFIIANKELYKE GEBIEDSTER heerschte!
Burgemeester, hier eerst een uitleg van
woorden. Wal wilt gy zeggen met uw be
heer? Wilt gy zeggen dal de Lamoljes niet
en wilden leenemael onder het gebod der
Stad staen, en hunnen levensregel, en hun
onderwys, en hunne scholc veranderen le
gen de inziglen der stichteres en de statuten
der stichting?Dat is waer. De Lamotjes
en hebben nooit dat beheer erkend noch
gewild. Want de Lamotjes welen dat er
noch Stad, noch Slaet. noch keizer noch ko
ning en is die mag of kan de inziglen van
de stichteres tegenkomen: datstrydt immers
tegen 'l nateurlyk regt en is meer dan eene
burbaerschheid! En lyk of ik reeds gezeid
hebbe en nog zeggen zal, uwe fricadelle-
school is een gedenkstuk van die barbaer-
sche overtreding en miskenning der god
vruchtige inziglen van Mejuffrouw Van
Zuutpeene! Neen, de Lamotjes, en moglen
noch en konden hel beheer der wercldlyke
overheid hierin ondergaen.
Ook noch Hobespierre, noch Napoleon de
kerkvervolger, noch de protestant Willem,
en geen een maire of burgemeester onder
hen, noch zelve Carton, en hebben ooit aen -
spraek geinackl op dit beheer'....
Al die kerkhaters en hadden zooverre niet
gepeisd, of waren ton redelyker dan de
kerkhaters van heden. Zoemer Alfons heeft
dat beginnen, de zoete l'ieter Bekeen de
wrokkige Vunheule moesten dal bewerken,
en hebben er eindelyk geraekt met Bara's
wet!...
Daer. Burgemeester, dat is voor 't beheer'.
Voor hel toezigt der Stadsoverheid? Wat
gy daerinec zeggen wilt is zeker hel nazien
van de rekening en het bestier der fondalie,
gezamenllyk met de geeslelyke Overheid?...
Is het dal, daervan zeg ik u lyk den laetslen
keer: dit en hebben de Lamotjes nooit ge
weigerd!... En gy liegt en lastert als gy dit
hun ten laste legt, en nog eens zeg ik u dal
gy nicvers geen een bewys daervan en zult
uithalen!
Eindelvk de geestelijke overheid heerschte
er als onafhankelijke gebiedster!
Maer P. Beke, zoudl gy willen een andere
Bismark zyn en willen dat de heer Pastor of
Director u komt vragen wanneer hy mag
bicehte hooren, wanneer hy mag absolutie
geven, wanneer 11. Communie, hoe hy god
vruchtige dochters bestieren moet, wal voor
sermoenen ol conferenten hy mag geven,
wat meditatiën hy moet voorschryven,
hoe de catechismus leeren, enz., enz.?...
Immers... onafhankelijke gebiedster?De
geeslelyke Overheid in al wal onder
hel geeslelyk gezag valt, en kan noch
en mag noch en zal nooit anders zyn
of onafhankelijk'. Hier in Vlaenderen en
Yper en heeft dal nooit anders geweest, en
nooit en heeft er iemand daer iels legen ge
zegd! 'T en is maer sedert dal Bismark zou
willen Paus spelen dat de liberalen in België
dit namen durven; en gy ook, Pieter, gy
zyt al zoo verre dat gy Bismark van Yper
zoudl willen zyn.... Hcwel, Pieter, moest
dit eens plaels hebben en kunnen ten uitvoer
gcbragl worden, het nieuw gevang zou vol
priesters zitten lyk de gevangen in Pruissen,
wam, zouden zy al zeggen, 't is beter te
gehoorzamen aen God dan aen de men-
schenl... En de Politie zou nog nuniien
moeten buiten zetten.
Maer neen, Pieter, dal en is uw gedacht
niet, men doet u meer zeggen of dal gy en
weel of en wilt!
Voor 't overige, Pieter, de heersching
der geeslelyke Overheid bestond in getroti-
wig de inziglen der stichteres en de statut
ten der stichting te volgen, en dan in te
verschaffen wat er aen de fondalie te kort
was om al de kinders te leeren; binst dal de
Stad er niet meer achter en keek en dat de
llospicen de Lamotjes hadden laten glctsen!
Daer is de heersching, Pieter!
Nog eens, Pieter, zyt gy niet beschacmd
voor de rolle die men u heeft doen spelen in
deFricadelleprysdeeltnge?. Tol Zondage!
Klooster. 'K en heb de verleden weke
de Toekomst niet gelezen, want 'k en doe
dat maer als 'l moet zyn, en zoo was er
my iets ontsnapt dat een vriend my heeft
doen bemerken. 'T was een antwoorde op
eene van onze artikels nopens defricudelle-
redevoering!
Een advokaet heeft gemeend slaenile be-
wyzen gevonden te hebben om legen ons te
houden staen dat de Lamolteschoo! een
klooster was, lyk of Marie Therese verboden
had: zoo dat op de Lamotlesehool de bena
ming past van momstère.
Ily begint, die advokaet, lyk een gewone
Toekomstschryvev, met ons te beledigen en,
onder andere, te zeggen dat wy van kwa
de trouw zyn en in onzen artikel zooveel
leugens als woorden schryven! Ook nog een
komplimentje van onwetendheid!
Wat kwade trouw aengael, advokaet, dat
is een laster; gy en zyt in state niet eenig
bewys ervan te geven, dus gael met uwe
kwade trouw waer zy 'i huis behoort.
Van onwetendheiddaerin kunt gy gelyk
hebben, er zyn vele dingen die ik niet wete
en daerin slacht ik de anderen, maer
'k en spreek geineenelyk niet'van dingen die
ik nieten weieen daerin en slachle ik u niet
advokaet! 'K zal hel u toogen
Van leugens, advokaet? er komen nooit
geen formeele leugens uit myne penne; 't
kan gebeuren dal ik kwalyk onderrigl ben;
maer leugens dat en dient geen katholieken;
De waerheid moet met waerheid verdedigd
zyn en de valsehheid met van alles! en daer-
om dient u alles! Daerin nog verschillen wy.
Zooveel woorden zooveel leugenszegt gy,
en aenslonds daerna, aenvcerdl gy wat wy
gezeid hebben over 't woord cloture, slot! 't
en is maer op't woord monaslère dat wy
in stryd liggen.
Monaslèrezeggen wy, is gebruikt in den
zelfden zin als cloture of slot, in de statuten
van Marie-Thérèse.
Monaslère, zegt gy, is gebezigd om te be-
leekcnen al wat hel volk klooster heet. 'l is
le zeggen overal waer men nonnekleederen
ziel! 'l is toch daer uw gedacht, nteen ik.
Uil onzen uitleg volgt dal de Lamotle
sehool nooit geen monasterie en was.nit den
uwen volgt dat zy monasterie geworden is
met dal de meesteressen nonnekleederen
aengedaen hebben!
Begint gy al te zien advokaet hoe onnoo-
zel uw gedacht is? Wat! een gemeente, eene
vereeniging wordt monasterie alleenelyk
met veranderen van kle^ding! 't is belache-
lyk. niet waer advokaet!
En nogthans, advokaet.'t is 't gene gy
zeggen moet; want van 17GG lol tegenwoor
dig en is er in de Lamottegemeenle geen
veranderinge in gebragl tenzy de klceren!
Zoekt nu al uwe diclionnairen van regt
uit om ievers le vinden dat een gemeente
veranderd vanacrdtnel de enkel verandering
van kleeding!... Ja T, advokaet, bekent met
my dal uw gedacht belachclyk is!
Maer laet ons de bewyzen van den advo
kaet regtslrceks le keere gaen
Gmjoizegt den advokaet, in zyn re
pertorium van civiele, crimincele en cano
nieke reglsgeleerdheid zegt op hel woord
Monaslère Convent, lieu oil de meur ent
lesmoines. II se dit aussi dun beu oü de-
meurenl des religieuses de gunique ordre
que ce soit.
T is te zeggen in 'f vlaamschr,Monaste
rie is eene plaats waar de moniken wonen.
Men zegt het zelfde van de plaats waar de
kloosterlingen van 'l vrouwelijk geslacht,
hel zij van welk orde, wonen.
A zoo zegt de advokaet!... en daer! 'l is
bewezen dal de Lamotlesehool monasterie
is!..., wat zegt gy van zoo een advokaet?
oolyk is T niet waer?
Inderdacd hy heeft vergelen lezockenwal
een monik en een religiuuse ofte kloosterlinge
is. Tisklaer advokaet,dal waer kloosterlingen
wooncn een klooster is; la Palisse weet dat!
maer in 't regt wat is een kloosterling of
eene kloosterlinge?'t is T gene gvjvergoet,
oolyke advokaet? Daerby gy vergeet ook te
zeggen wal een kloosterorde is.lladtgy dal
gezocht en gepeisd, gy hadl wel gevonden
dat de Lamotlesehool geen klooster gewor
den en is met hel veranderen van kleederen
by de meesteressen
Het tweede bewys van den advokaet is
alzoo slaende als het eerste.
In een edict van Marie-Tlierese slaet er
volgens den advokaet:
Wy verbieden en inlerdieren aen alle
i> overste van orders, couoenten, kloosters
en de geestelijke gemeijntens van beide de
geslachten, de novitiën te aanveerden tot
de professie voor den ouderdom van vijf-
i) en-twinlfg jaren volbracht.
En liet dekreet van Karei van Lorreinen
vertaell door het enkel woord monaslèrede
woorden kloosterconventen en geeslelyke
gemeijntens.Dus ten tyde van Marie-Therese
beleekende monaslère, klooster, convent,
en geesteleltjke gemeente
Hcwel, ja, advokaet, maer beleekent dat een
gemeente lyk de Lamotjes? Dal is de kwestie
en gy laet ze daer!
Dat decreet zelve geeft ons gelyk. Inder-
daed, als Marie-Therese de professie verbood
en kon hel niet anders zyn, my dunkt, of
de professie waerin men de PLEGTIGE be
loften deed. en 'l is 'tgene Karei van l.othu-
ringen verslaen beeft en daerom gebruikt
bv bel woord monasterie in den kerkely-
ken zin, T is te zeggen: een gemeente wuer
de PLEGTIGE beloften afgelegd zyn.
'T is 't geen wy gezeid hebben.. En voor
de vrouwen zyn zulke gemeenten slot, en
daerom gebruikte Marie-Therese cloture en
monaslère in den zelfden zin!
Daer, advokaet, zoo sterk zyn uwebe-
wyzeu!
Allerhande nieuws.
M. Dumoulin, pilsor deken van Gbistel, is
den 29 Juni, aldaer overleden, in den ouderdom
van 72 jaren en 4 maenden.
Mgr. komt deken van Ghisicllcs le noemen den
Eerw. lieer llocke, pastor te Lichtervelde.
Donderdag rond 5 1/2 ure na middag, is de
donder gevallen op de hofstede gebruikt door Fan
cies fluyghe, le Avecappelle, en heeft er wat tclloo-
ren kapot geslagen, papier van de muren afgerukt
enden gevel der huizing wal beschadigd. In eene
weide, gebruikt door Glicele niet ver van daer, is
een peerd en in het gras van Cardinael, eene koei
doodgeslagen,
In September aenstaende, zal er weer eene
bedevaert uil Belgie nacr de grol van 0. L. V. van
Lourdcs, in bet zuiden van Franktyk, vertrek
ken, met omreis langs Issoudun en Paray-le-Mó-
nial.
De Monüeur van Zondag deelt een konink-
lyk besluit mede van den 3 dezer, wacrby de wet
gevende zittyd van 1874-73 gesloten wordt ver-
klaerd.
Acn do katholieken die naer Oostende gaen,
berichten wy, dal er in die hadplaels. Weststwel,
38, een katholiek hotel geopend is, welk levens de
vergaderingplaets is van het katholiek verbond,
Groole zalen zyn ter beschikking van genootschap
pen, en hy. dit hotel is liet Café du Cercle, uilslui.
telyk voorbehouden voor de leden van al de ka
tholieke kringen en door hen aenbevolene perso
nen.
De stad Toulouse (Frankryk) en al de omlig
gende sleden en dorpen zyn sedert een pacr weken
door een wreede overstrooming geteisterd gewor
den.De daerdoor veroorzaakte verwoestingen blyken
allerversclirikkclykst te zyn. Alleen le Toulouse
zyn 20,000 menschen zonder dak en 000 huizen
vernield. Een deel der stad, met hare omstreken,
heeft over een uilgestrekheid van drie kilometers
onder water geslaen. De voorstad S. Cyprien is
geheel verwoest; alle bruggen over de Garonne zyn
weggeslagen; talloozc huizen zyn ingestort, en nog
is de gansche grootte van dc ramp niet le berekenen.
Daer het water in de gazpypen gestroomd is, ver-
