hunne werkingen liy voorkeur in liet don
ker gebeuren.
Dit stuk is een omzendbrief van vier hlad-
zyden, dal geen naern van drukker draegt
en waerby de li.1, 's uitgenoodigd worden
in te teekenen op bel Bulletin van den G.\
Oosten van Belgie. Terzelfder lyd wordt
het aen de Br.*, verbodeneenig exemplaer
van dit werk, door oningewyden te laten
lezen.
In dit stuk leest men verder, dat in April
1873 ecne zitting der iruweelmannen heeft
plaets gehad, waerin Br.-. Van Humbeeck
cene redevoering beeft uitgesproken, in ant
woord op een bouwkundig stuk (redevoe
ring) van den Grootineesler-nationael, wiens
naem niet gemeld wordt; dat op 2a Novem
ber daerna, de belgisebe metselaers in ge
meenschap getreden zyn met de maglen
der vrijmetselarij in den vreemde.met de
groote Logies van üuilschlandinetdie van
Frankfort en met B.-. Bluntschli, wetgever
van den Kuiterkampf.
Op 1 January 1874 hebben aide belgisebe
vrijdenkers en de groot lichten, het jaerlyk-
sclie ordewoord ontvangen.
Eindelyk meldt de omzendbrief, dat op 31
Maert 1874, de herstelling des betrekingen
met de Groole duitsche Logies een voltrok
ken feil \vas. De stukken belrekkelyk deze
onderhandelingen, waervan de omzendbrief
gewaegl, bevallen ongelwyfeld kostbare in
lichtingen, a'engaende de vaderlandsliefde
onzer belgisebe truweelridders.
Jammer maer dat de oogen der oninge
wyden die geheimen niet kunnen doordrin
gen.
Plaetselyk.
De heek Burgemeester's redevoering op de
Fiucadelleprysdeeling. Enzegt hy
«voort, hel klooster werd bevolkt tot het
punt dal de geestelvke gemeente uit zes
of zeven-en-twintig zusters bestond.
Nog een van de oflicieele breede trekken!
van die trekken die communards maken! Ja,
wat houdt dat andersin dan ophitsing te
gen al wat een godsdienstig karakter heeft?
En is hel die ellendige en hooze Voltairepraet
niet die de bevolkinge van Parys zoo woest
en zoo barbaersch gemaekl heeft dat zy Bis
schoppen priesterspatersnonnen al
dooreen vermoordden in de dagen der Com
mune?...
En zoo een kout spreekt de Burgemeester,
in eene officieele prysdeeling, voor een paer
honderd vvftig dochtertjes der arme volks
klas! Is het te verwonderen of worden er
pelroteusen?...
En wat er gegrond is in die burgemees-
terlyke communarde tale?... Niet, ab>luil
Biet!... En is T boosheid of bolligheid die
den Burgemeester alzoo spreken doel? 'K
en weet niet, maer in alle geval is hetaf-
schuwelyk!
Ja, 'l is afschuwelyk vooreen Burgemees
ter, van legen een geheele klasse van men-
schen, die volgens wel en regt bestacn, een
andere klasse op te hitsen en te ruijen.
'T is afschuwelyk alzoo de goddeloosheid
aes te geven legen al wat godsdienstig en
geestclyk is!
'T is afschuwelyk, vooral en bovenmate
afschuwelyk, dit te doen in name van wy-
lent de godvruchtige en chrislelyke Mejuf-
frouwe Van Zuulpeene, wier goed men
aengeslagen heeft met eene wel legen regt
en regtveerdigheid!
Maer lael ons die breede trek onderzoeken.
Wat klooster en geestelijke gemeente be
treft, daervan is genoeg gezeid, en die niet
goddeloos blind is ziet klaer dacrin en, hope
ik, de heer Beke ook. Verder, de advokael
van de Toekomst geeft ons gelegendheid
daerop weder te keeren.
'T is nu het getal meesteressendal P.
Beke legengaet en dal hy aenrandt: 't waren
te veel meesteressen of te vele Lamoljcs!
Te vele? Ja, omdat zy een nonnekleed droegen
en, getrouwig aen hun doopsel en gcloove,
hunne katholieke consciëntie volgden; maer
te vele voor hun werk? Te vele volgens
Begt? Neen, heer Beke, neen! Dal is eene
beschuldiging die geen grond en heeft!
Zes-en-twintig minnen voor de Lamolte-
school was te veel, zegt de Burgemeester!
In 't jaer 1770 bestond de godvruchtige
gemeente uit tien persoonen, met toelating
der keizerinne Maria Theresia;en er waren
niet half zooveel kinders als in 1873, 'l jaer
der brutale wegjaging!
Acht van die tiene waren meesteressen,
eene overste en eene keukenmeid!
Later, in 1780, den 30 Maerte, gaf Keizer
Joseph de toelating zooveel meesteressen by
te nemen als er noodig zouden zyn.
In de rekening van 1798 vindt men dat
er 10 meesteressen waren, twee keuken
meiden en eene overste; is 13 te samen! En
er waren nog geen vier honderd kinders!...
nog
eene
Lael ze ton een keer tot vier honderd ko
men, ten minste zullen er nog vier Mejuflers
of Mevrouwen of Barbara's er by komen en
een keer elk met haer hulpe, gy zoudt
gemeente hebben van in de dertig,
Burgemeester, en gv zoudt zeggen dal by
de Lamotjes in de twintig te vele was?...
Lael eens die Mevrouwen en Mejuffers oud
of ziek worden, en daer blyven; achter een
jaer of dertig gy zult er ten minste drie of
vier hebben,dus dry vier jongere in de plaets
met hun gevolg, ware al gauw een person-
neel van in de veertig!
En in de plaets van de houding en den
stap en den dans te leeren, leert ze een keer
spellewerken, gy zult een keer zien, Burge
meester, lot waer gy zult geraken!
En gy zoudt zeggen dal 20 Lamotlezus-
lers te vele waren!
Neemt nu, achter een bestaen van twee-en- j Jaren 111 ruste slyten. Heidenen alleene pei-
derlig jaren, dat er al drie of viere door zen anders
ouderdom onbekwaem waren en eene of Voor uwe oude, gy hebt gy pensioenen te
twee door ziekte belet, dal zou hel getal
algauw op 18 brengen: en inderdaed. men
weel dat reeds in 1786 hel gemeente uil 18
bestond!
Tot hier, Burgemeester, en hebt gy niet
te zeggen. Wat dc wet was, wal de wille
geven, wy, burgers, betalen ze, en alzoo en
hebt gy daerna niet te zien!... De Lamotjes
waren buiten pensioenen!...
Zoo, Burgemeester, dat de breede trek
van uwe zes of zeven-entwintig minnen,
even zoo eenonnoozele trek is als deandere,
wasder stichteres, wat Keizer Joseph II be- enbelachelyk, ware hel inzigl zoo bousniet!
geerde en vastgesteld had was wel gekend!
En toch er waren ton 18 godvruchtige doch
ters in hel gemeente der Lamolleschole! En
gy zoudt nu komen zeggen, als meer dan
dubbel kinders zyn, als de scholehonderd jaer
bestaen heeft en er naieurlyk meer kranke,
oude en afgewrochle meesteressen zyn moe
ten, dal 20 persoonen te vele is!
Naleurlyk, Burgemeester, dal er nooit 20
meesteressen kloek en gezond waren maer
wilt gy dal men de zieke en zuchtige op
strael werpe, dat deze die krachten en jaren
versleten hebben om de arme dochters te
leeren en te wyzen en deugdzaem te maken,
builengezet worden?....
In 1873 waren er twaelf werkende mees
teressen, Burgemeester, en met meer! Was
dat te veie?
Eu de andere tiene waren: eene overste,
dan keukenmeiden en zieke of afgewrochle!
En die hel gezien hebben, welen 'l: de La-
motlezuslers wrochten hen dood.'Arinnerig le
ven, vier honderd kinders leeren spellewer
ken, leeren naeijen, breijen, leeren lezen en
sehryven en hunnen Catechismus leeren!
'T is een schande, Burgemeester, dat gy
officieel uwe bolle beschuldiging wilt doen!
Maer laet ons zien, Burgemeester, met
hoevele meesteressen werken zy nu op de 204
kinders, waervan er 56 onbejarig in den
kinderenluin zyn? Met hoevele Mevrouwen,
Mejuffers en Barbaras werken zy daeraen?
Met achlezegt het burgemeeslerlyk
verslag!
Acht meesteressen voor 204 kinders!
Waervan de helft niet leeren spellewerken,
en deze die'l leeren, op verre na den helft
van den lyd niet!
Twaelf meesteressen by de Lamotjes
voor door de 400 kinders, die al leeren
spellewerken en byna al den dag deure!
Past dat te gare, Burgemeester, en zegt nog
dal er te vele Lamoltezuslers waren!
En voor al die Mevrouwen en Mejuffers,
moest ze Barbara in eenen vierden regel te
gare krygen, Wat een personneel? Voor
ieder Mevrouw en Mejuffer een e femme de
chambre he ja, een Mevrouwe of Die-
juffer! en voor Mevrouw Scholle eene
kindermeiden laet ons nemen eene keuken
meid voor allemael! Dat ware algauw een
personneel van 18 tol 20!... En er zyn 204
kinders te leeren!...
De advokael blyfl tot Zondage!
IIiiifriilaiitlM'li nieuws.
ROOMEN. Op 21 Juny wierd een groot
getal afgeveerdigden van den edclstand
van Hoornen by den Paus in gehoor ont
vangen. Pi us IX stuurde hun eene kracht
volle aenspraek toe, waerin hy liet be-
knople vei bael deed van de wyze op wel
ke Hoornen, in 1870, overweldigd wierd.
'T was onder 'l voorwendsel van de orde
te handhaven en het Pausdom te vrywa-
ren dat Viclor-Emmanuel Hoornen over
weldigde; sedert dien verbeidt de eene
aenslag tegen het geeslelyk gezag der
Kerk den anderen niet.
En 't is met een hestuer dat zich aen
zulke misdaden schuldig maekt. met het
welk men willen zou dat Pius IX verzoe
ning zoeken moet. De Paus herhaelt dal
hy met zulke mannen niet kan overeenke-
men. Men kan maer eenen weg met eere
volgen, 't is de weg van geloof en pligt.
Daerna sprak Pius IX van al de vertroos
tingen welke de H. Kerk in vele streken
ontmoette; noemde met lof ons Belgie,
wees op al de voordeelen van geloof wel
ke langs alle kanten zich verloonen, en
deed vooral de groole belooging uitschy-
neri, welke op 16 Juny, Ier eere van het
II. Hert van Jesus, in dc woelzieke stad
Parys plaets greep.
RUSLAND. Sedert cenigen tyd wierd er
nog al veel gesproken van eene soort van
overeenkomst, die stond om gesloten te
worden of heler reeds gesloten was tus-
schen den Paus en hel gouvernement van
Rusland. Zooals men weet, waren sedert
eenige jaren alle betrekkingen tusschen
de twee hoven ganscli en geheel afgebro
ken. Eens durfde de afgezant van Rusland,
in de tegenwoordigheid van Pius IX las',
lerlael spreken en snoode beschuldigingen
uitbrengen legen de katholieken van Po
len. Pius LX, verontweerdigd over zooveel
schaemteloosheid en zoo verregaende
boosheid jegens die ongelukkige belyders
van bel geloof, joeg den Slaelsrnan, die
zulke onbelamelyke manieren bad, uit
zyne tegenwoordigheid.
Ten dien gevolge verbrak hel russisch
gouvernement bet concordaet van 1846,
en gaf, legenslrydig met bet kerkregt,
alle gezag over de bisschoppen van liet
keizerryk aen eenen geeslelyken raed, die
te Sinl-Pelersburg zetelt. De overeenkomst
waervan booger spraek is, bcslaet enkel,
zoo T schyni, hierin: le welen dat, het
russisch gouvernement, blyken gegeven
hebbende van dien mueiregel le willen
intrekken, de 11. Vader van zynen kant al
de toegevingen gedaeti heelt welke hy
doen kon zonder ievers in zyne pligt te
buiten te gaen. Dit bewyst dat de betrek
kingen tusschen den Paus en Rusland wat
verbeterd zyn. Dit zal Pruissen wel met
geene al le goede oog aenzien, maer T is
toch eventwel geene reden om groote
steun te maken op liet scheurmakende
Rusland, ten voordeele der katholieke
Kerk, in dc groote moeilykheden welke
zy te doorworstelen heeft.
ENGELAND. Over eenige dagen was de
engelsche minister, Lord Derby, aen een
banket, en daer heeft hyonder het drin
ken van eeu glaesje, ecu woord gezeid
dal nog al gewiglig is en in aenmerkmg
verdiend genomen te worden.
De toestand der onzydige landen,
zeide hy, is beden veel moeilyker als
voorlyds, en indien er oorlog in Europa
uitberst, zullen er misschien landen zyn
die ui de botsing zullen medegetrokken
worden tegen wil en gedacht.
Onze toestand maekt eene geheele
uitzondering uil en is goed geschikt ocu
de vrede in Europa le doen eerbiedigen.
Met ons zal men van geene grenspalen
spreken; iedereen weel wel dal wy niets
van onze naburen wenschen, en ik hoop
dat men ook wel weel dat wy niel vree
zen van door hun iels ontnomen le wor
den.
Die woorden zyn in een zekeren zin
geruststellend voor de kleine landen en
inzonderlyk voor Belgie. Men ziet er toch
ook uil dal men le Londen sommige mo
gendheden aenziel als min of meer be-
goesl lol iupalmingen, als hel zou kunnen
gaen.
SPANJE. Nog eens waren het al valsche
lydmgen welke de lelegraf ons gebragt
beeft, van overwinningen door de Alfon-
sislen behacld; die overwinningen zyn
weer al in neerlagen veranderd. In Cas-
lillie zyn bel de Carlislen die de overhand
behaelden. Generael Saballs heeft in Cata-
lonie de stad Moulins del Beg, op dry
uren afstand van Barcelone, ingenomen
en geheel bet garnizoen krygsgevangen
gemaekl. Quesada durft het gevecht niet
acngaeii in het noorden, en Jovellar heeft
Dorregaray nog niet hel minste
acn
kwaed gedaen.
Allerhande nieuws.
Maer zult gy zeggen, de oude en zieke
effen aen buiten! Ja, Burgemeester, dat kan
ofliciel zyn, maer nievers in geen een ge
meente en gebeurt dal. Die zyn leven voor
andere gesleten heeft, mag wel zyne laelste
Men sclirvft ons uil Houshrugge-Haringlie:
In tcgenwigi van den reeds gunstig gekenden
handboogschuller van Meenen, die le Armcnliers,
Hazebrouck en Ryssel, zoo heldhaftig zyne kunde
liel kennen, bezit de gemeente Rousbrugge-Ilarin-
giie ook haren man, die in dit liefhebberyvakniet
overtroffen scliynl te kunnen worden.
Do lieer Edouard Alexander, heeft den 8 July,
laeist, de kans gewaegd van in uen uren lyds de
pers van Rousbruggc van bare 68 bevallende vogels
le onibloolen.
De wedding was wel niel groot, (iwee honderd
en lien trunks) doch is bel weerdig verhaeld le
worden, daer er lot zoo iels veel slerkie en juist
heid in bel schieten noodig is.
Ziel bier den uilslag
Hel eerste schol is gegeven geweest len 4 ure 's
morgens.
1,764 pylen hebben de boog onlvlogen.
En de schutter, nog len vollen zyner kracblcn,
velde, na vyf uren en lien minuien schietens, den
toetsten vogel neder.
Hel bravogeroep der aenscbouwers was luidruch
tig maer de verwondering en de tevredenheid van
zulk een kundig schutter in hun midden le bczilten
veel grooler. En wy, wy zeggen ook: bravo voor
den schmier Alexander
Men scliryfi uit Brugge, 10" July
Woensdag kwam hier eene amerikaensebe ren-
baen of manége, cene van de grootste die wy uoil
gezien hebben. (De zelfde die Dynsdag avond bier
te Vperook eene veriooning zal geven.) In vier uren
lyds was de barak opgcslegen, 's namiddags ree
bet persooneul in stoel rond de stad met een
peerden en veel ko-telykc ryiuigen 's avonds
men de eerste veriooning, Donderdag avond'8
laetsle zy eindigde om 11 1/2 ure cn tegen dat ',ct
dag werd was de markt gekuischt en ze waren naef
Blankenberglie.
Daer gaven zy twee verlooningen. Zaterdag vva
ren zy ie Oostende Maeudag waren zy te 1 hourout
om eene veriooning te geven, en Dynsdag waren iy
te Uousselaere.
Dat mag men wel zeker een vliegende 8ineii
kaeuscbe renbaen noemenhé
Eene der incest strafbare daedzaken beefi in