DIT IS
EN OMMELANDS,
PLMAT8EL IJ K
BüiïfiNLlMSCH MEOWS
0{> Zaterdag, 29npn April 1899.
5 centimen 't blad.
34stc jaar. Talmerk 1672.
Frankrijk
Australië
Philippijnsche eilanden
Hoe een christen hem wreekt
Engeland
Spanje
De nieuwe kieswet
en de Kamers
De werkstakingen in
de koolmijnen
Tweede Turnfeest van
St Michielsgilde
Odie Missie!...
Te trekken bij den UitgeverTh 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's lands boodschap we sen ofte post, tegen 3 frank 's jaars.
't Nieuwsblad van Ypïr verschijnt 's Vrijdags, en s Zaterdags na S
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon huilen Belgenland. 0
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt 0
op voorhand betaal..- 0^
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate, 0
Tk 36, te Yper. A
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agf.nck IIavas, te Brussel, Tk,32,in de Magdalena-
slrate, en te Phrijs, n° X, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlanderen wonen.
Zaak Dreyfus. - De uitspraak vau
het verbrekingshof over deherzieniug
yatt het proces Dreyfus zal waarschijn
lijk lot het einde van Mei verschoven
worden, omdat M. Ballot-Beaupré
zijn verslag niet vóór 15 of 20 Mei zal
gereed hebben.
Volgens Le Figaro heeft een
engelsche dagbladschrijver Strong,
voor het verbrekingshof verklaard
dat Esterbazv hem bekend heeft, hel
berucht hordereet geschreven te heb
ben op bevel van den kolonel San-
dherr, met het doel aldus een stoffelijk
bewijs te bezitten tegen Dreyfus, tegen
wien de staf slechts zedelijke bewijzen
kon inbrenger). Eslerhazy loochent
ooit zulke bekenten is gedaan Ie hebben.
Misdaad van Rijsel. In het onder
zoek der misdaad gepleegd op den
Kleinen Fovaux, werden erge onregel
matigheden begaan door het parket
van Hijsel en vooral door den onder
zoeksrechter M. Delalti. Zulks wordt
nu officiéél bestatied door de Kamer
weren van oud systeem bij Garlistepderen hebben van diezelfde Commu
nards, die hunnen dierbaren vadei
hadden helpen vermoorden
De godsdienst alleen kan zulke
heldhaftige gevoelens inboezemen
in beslag genomen. De gendarmerie
boudi een wakend oog om allen op
roer te voorkomen.
vau
in beschuldiging
steil i u
van
In de verschilligeStaten van Austra
lië beslaat eene blijgeestige beweging
om zich even als de Vereenigde Staten
vari Noord-Amerika te vereenigen,
tot eene niet ontbindbare federatie
onder de Britsehe Kroon. Posterijen,
telegraphen euz. zouden van een ge
meenschappelijk ministerie afhangen.
De verschillende Staten zouden eenen
vertegenwoordiger der kroon kiezen,
eene Kamer van afgeveerdigden en
een Senaat. Australië zoo voort aan
Engeland toebehooren.
De Amerikanen geloovcn in hel
kort de Philippijnsche eilanden over
meesterd te zullen hebben. Zij ver
nielen nu alles wat zij op hunnen weg
ontmoeten. In de provincie Manilla
Zijn al de dorpen reeds afgebrand.
Intusschen tasten besmettelijke ziek
ten hunne legers aan en de hongers
nood hcerscht op het eiland. Van
eenen anderen kant zijn de inboor
lingen besloten tot het uiterste toe te
strijden en de Tagalos aanvoerden in
hunne troepen al wie eenigzins de
Douai, die gelast was met het onder
zoek van het verslag door M. Delalé
opgemaakt. Ook hebben de leden dier
Kamer het onderzoek vernietigd ver
klaarden den onderzoeksrechter vari
Hijsel gelast geheel het onderzoek der-
zaak te herbeginnen en een ganschl wapens kan hanteeren, zelfs binders
nieuw dossier samen testellen. va" '0 jaai'-
Velen onzer lezers hebben nog ge
heugen van die akelige dagen der
fransche Commune,die zoovele slacht
offers maakte in de rangen der gees
telijkheid, des edeldoms en der burge
rij van Parijs.
Een der bijzonderste slachtoffers
was de heer Bonjean, voorzitter bij
het hof van verbreking. Een talent
volle man was hij, en bovendien en
bovenal een voorbeeldige christen.
Daarvan getuigen deze laatste woor
den, zoo eenvoudig en zoo treffende,
uit zijn gevang naar zijne familie ge
schreven
Ik verklaar u, in aide rechtzinnigheid
van rnijn herte, dat ik vergeve aan al deze
die mij eene onverdiende gevaugzitting doen
o .deistaan gelijk ik smeek dat God mij
ook vergeve de misslagen die ik begaan heb.
Zoekt niet om den naam le kennen van
deze die mij hier tegen recht en reden vast
houden en bijzonderlijk, en zoekt toch
nooit om mij rechtstreeks of onrechtstreeks
le wreken.
Ik verklaar u opnieuw, en zeer plechtig-
lijk, mijne teerbeminde, dal, wanneer ik de
diepste plooien van mijn hert onderzoeke,
De keizer van Rusland heeft onder
handelingen aangeknoopt met de
koningin van Engeland om eenige
punten Ie regelen betrekkelijk de
kwestie van Corea en de bescherming
van het grondgebied ten .Noord-Oosten
van China gelegen, tegen de inpal
ming der Japoneezen en der Duit-
schersde kwestie der Chiiieesche
ijzerwegen de stichting van Euro-
peesche koloniën en verschillige zen
dingen in China het bepalen der
grenzen van Afghanistan, Perzië,
Syrië ophouden van alle vreemde
tusschenkomst op Creta, zoohaast liet
gezag van Prins Joris zal gevestigd
z'yu volledige onafhankelijkheid van
Abyssinie en herstelling der grenzen
tusschen Egijpte en Abyssinie.
Rusland stelt als voorwaarde het
akkoord over deze negen punten
mede te deelen aan het fransch Staats
bestuur, wiens medewerking zou ge
vraagd worden om de bepaalde over
eenkomst goed te keuren.
In het engelsch Lagerhuis werd
eze week een voorstel van M. Dillon, jk er hoegenaamd geene gevoelens van haat
strekkende tot het niet vermeerderen
der engelsche krijgsmacht in Zuid-
Afrika, met 103 stemmen tegen 22
verworpen. M. Chamberlain verklaar
de dat altijd eene zekere verhouding
moet onderhouden worden tusschen
de engelsche vloot en de vreemde, en
dat, wanneer naburige mogendheden
hunne legermacht vermeerderen,
Engeland insgelijks zijne krijgsmacht
moet versterken.
In de omstreken van Barcelone
heeft de politie eene samenzwering
van Carlisten ontdekt en vijf personen
ingehouden. Bij verschillige buis-
zoek ingen werden een veertigtal ge-
of wrake gowaar word, noch tegen deze die
mij zoo onrechtveerdiglijk hebben doen aan
houden, noch tegen deze die mij misschien
het leven zullen benemen
Dat mijn bloed diene om mijne misslagen
uit te wasseheri, en op niemarids hoofd
nedervalle
Eenige uren nadien, den 24 Mei
1871, viel die voorbeeldige man onder
de kogels der Communards.
Die woorden van zijnen laatsten
brief hebben door zijne kinderen ver
staan geweest op eene wijze weerdig
van hunnen vader.
Immers het is nu meer dan 25 jaren,
dal zijne zonen hunnen tijd en hunne
fortuin besteden aan den onderhoud
en hel bezorgen van een weezenge-
slioht, waarin zij een groot getal kin-
Hoc gaat de nieuwe kieswet in de Kamers
onthaald worden
Ziedaar de vrage waarmede vele dagbla
den nu bezig zijn.
'i Schijnt dat het Staatsbestier rekent op
een vijfentwintig stemmen meerderheid
ten voordeele van zijn stelsel.
Mijnheer Woeste en wilt er hoegenaamd
niet van weten. Een of twee Antwerpsche
Kamerheereri zullen er mogelijks legen
spreken. Volgens 't schijnt en zal er van den
kant der Rechterzijde geenen anderen tegen
strijd zijn.
Geheel dc Linkerzijde,'! is te zeggen:
libtraltn en socialisten, zal er tegenstem
men, en dat met opzet. Ziedaar het orde-
wooid dat gegeven is, en slavelijk zal ge
volgd worden. Dalen wilt ni t zeggen dat
er niet hier en daar een liberaal is die hel
stelsel goedkeurt. Maar dat en doet er niets
aan. Hij zal hem geheel koeste moeten hou
den en meêdoen met den hoop.
Een liberaal immers dat is een man die.
vrij is
Al die gasten zeggen aan wie 't hooren
wilt dat zij alle middels zullen gebruiken
die in hunne maebt zijn
Wij mogen ons dus verwachten aan pro
pere zittingen der Kamers, n pogingen tot
oproer in de straten.
Meester zijn op strate en is niet moeilijk
voor 't Staatsbestier de wet immers geeft
daartoe alle machtmaar orde houden in de
Kerneis, dat is een ander paai mouwen.
Het tegenwoordig reglement der Kamers
is te slap en te gemakkelijk met het weder-
spannige gepeupel der socialistische afge
veerdigden. En zoo zal de bespreking voor
zeker krielen van roepingen lot de orde,
toepassingen van censuur, uitdrijvingen uit
de Kamers zelve, opschorsingen van zitting,
enz., enz.
Maar indien de katholieken als een man
hun sterk houden, zullen de woelers verlo
ren spel spelen. Zij zullen tegen wil en dank
de bittere pille moeten zwelgen.
Wat het ministerie aangaat, het is vast
besloten geenen tijd te verliezen en er met
vuile voeten door te gaan.
Bravo
Zondag laatst zijn op verschillige punten
der koolmijnstreken, de Nijverheids er:
Werkersraden, door den Slaat ingericht,
bijeengekomen.
Die bijeenkomsten van bazen en werklie
den hebben, volgens ons, een klaar bewijs
geleverd welke de uwrc redens zijn van de
werkstakingen.
De opstokers der werklieden en zullen
niet boffen met de besprekingen die dddr
zijn gedaan geweest.
Trouwens daar is klaar bewezen gewor
den,hetgeen de socialisten te vooreri loochen
den, dat de mijnwerkers het meeste profijt
gelrokken hebben uit den bloeienden toe
stand der nijverheid en dat de loonen se
dert Maarte 1896, in geheel de koolmijn-
streke van 23 lot 30 ten honderd gerezen
Een der opstokers, ciloyen Falony, mijn
werker, zetelde in den Raad van Charleroi.
Mi n beeft hem gevraagd of 't waar was dat
zijn loon, in één jaar, van 4,25 fr. gerezen
was tot 5 50 fr. Hij heeft bekend van ja.
Maar die bekentenis en heeft bem van geen
haai doen veranderen in zijne eischen.
Hier moet nog bijgevoegd worden dat de
bazen nievers hadden laten weten dat de te
genwoordige loorien niet meer zouden klem
men.
Integendeel. Bijna overal waren er nieuwe
vermeerderingen beloofd, hetzij om aan
stonds toegpstaan te worden, hetzij op den
oogenblik dat de verkoopprijzen zouden op
gaan.
Al die bemerkingen zijn vruchteloos ge
weest.
De opstokers hadden beslist dat r 20 ten
honderd vermeerdering moest gevraagd
worden.
Dril moest gedaan worden en niets andets
mm
Gelijk bijna altijd. De arme werkman, na
dat hij en zijn huisgezin in gebrek zullen
verkeerd hebben, nadat hij schulden op
schulden zal gemaakt hebben, zal tot zijn
werk wederkeeren, misschien aan den zelf
den loon als vroeger.
Krijgt hij eene zekere vermeerdering van
daghure, hij zal maanden op maanden moe
ten werken en zwoegen, om de verlorene
dagen werkstaking te herstellen.
Daar zijn er nogtans die er bij zullen ge
wonnen hebben, en dat zijn de opstokers,
de leiders, wier inzicht is, ten prijze van de
armoede en het lijden van den werkman,
hunnen eigen hoogmoed te voldoen, en de
maatschappelijke wonde (lijk'zij haar noe
men) dieper en dieper te maken.
In andere woorden de duts van den
werkman zal de kastanjen uit het vier halen,
maar de socialist zal de kastanjen binnen
spelen.
zijn
De afgeveerdigde werklieden hebben de
cijfers r iet betwist, die de afgeveerdigde ba
zen hun onder de oogen brachten.
Zij hebben zelve niet willen aanveerden
van die cijfers te onderzoeken. Vele min
hebben zij willen hooren van overeenkomste
om het werk te hernemen.
Zij hebben laten weten dat zij geen recht
hadden van de zake le onderzoeken maar
alleenelijk bevel gekregen van eene nieuwe
vermeerdering te eischen van 20
Het is dus buiten allen twijfel dat die
werkstaking een booze trek is i.an wege de
opstokers.
Daarom keuren wij ten volle de handel
wijze goed der bazen die de verslagen vari
die verschillige bijeenkomsten hebben doen
drukken, en ze bij duizende exemplaren
onder de werklieden versoreidpn
Hel is goed dat de openbare denkwijz?
in zoo eene gewichtige zake, wete waaraan
haai- houden.
Hel is. goed ook dat de werklieden ver
staan lot hoeverre hunne eischen redelijk ol
onredelijk zijn; en dat alzoo, deze die van
goeden wil zijn en een rechtschapen herte
dragen, het hunne kunnen bijbrengen om de
overeenkomste tusschen bazen en werkers
te Letiachten.
Wat de leiders of opslok ei s aangaat,er
blijft weinig van hen te verwachten daar
hunne werking alleen voor doel heeft den
politieken winkel te doen draaien, en hunne
persoonlijke belangen te bevoordeeligen.
Eene bemerking die, volgens ons hier we
le passé komt.
Wij zijn gewend geheele dagen de socia
listen tc hooren schreeuwen tegen het ka pi
taal.
Volgens hen zijn de kapitalisten bloedzui
gers die met. het zweet van den werkman
leven aan wien zij eenen spotloon betalen
als dagliure.
Weinu in het Walenland, waar de werk
stakingen eene plage geworden zijn, zijn
sedert eenige jaren van hier menigvuldige
socialistische samenwerkende maatschap
pijen opgekomen die miljoenen rijke zijn.
Denkt gij dat die maatschappijen bun
werkende volk beter betalen dan de kool
mijn bazen
Ge zijl er wel meê
Tot nu toe en hebben wij nievers gevon
den dat de werklieden hunne 5.50 fr. daags
wonnen, ol dat zij opgeslegen wierden als
de winsten der maatschappij vermeerderden.
Is 't geen waar dat d a socialisten recht
hebben geheele dagen te schreeuwen van
gelijkheid voor iedereen
Moet de werkstaking nog eene tijd duren,
de nijveraars zullen groote schade onder
staan.
Maar de werkman zal nog eens de eerste
zijn om te lijden.
Reeds zijri er pletlerijen stille gevallen bij
gebrek aan kolen ar dere werkhuizen zullen
volgen. Alzoo zullen duizende en duizende
werkmenschen tegen wil en dank hel werk
laten staan en in ellende vervallen.
En wat zullen wij zien binst de wijle?
Hetgeen wij reeds beginnen te zien dal
andere landen ons voorraad van kolen zul
len zenden, en dat al die woelingen en al die
ellende alleenlijk zal dienen om den vreem
deling rijke te maken.
En wat zal er hel einde van zijn
Nog nooit is er zoovele volk geweest in de
zale van het Volkshuis, als Zondag laatst 23
April.
De buitengewone bijval die de eerste feesle
genoten heeft, was voor dezen die ze bijge
woond hadden, een reden om weder te kee-
ren en voor anderen die ze niet gezien
liudden.masr er hadden van hooren spreken,
ene bekoring waaraan zij niet hadden kun
nen weèrstaan.
Het was waarlijk schoon en grootsch ter-
zelvertijde die macht van menschen te zien
uit alle standen der maatschappij den eael-
mati, den grooten en kleinen burger, den
werk man, den officier, allen gekomen ver
lekkerd op eene soorte van feesle die zoo
wel gekomen is bij allen.
Ook is er niemand in zijne verwachting
bedrogen; geweesten met recht mag men
zeggen dat die feeste buitengewoon prach
tig was.
Wat dc eigenllijke turnfeeste aaugaat, al
die bevallige bewegingen of oefeningen van
kronkelmarsch, boxe, knodsenwerk, scher
men met den degen,enz., hebben uitgevoerd
geweest met eene vlijtigheid en eenparig
heid waarvoorde kenders verstomd stonden.
Dit deel der feeste strekt grootelijks tot
eere aan den wakkeren en behendigen
wapenmeester, de heer Fl. Meyskens en de
bravos eri het handgeklap dat door de ge
heele zale dreunde, zijn een klaar bewijs
van de algemeene goedkeuring en ook nog
eene krachtige aanmoediging.
Daar stonden op den feestwijzer eenige
aangename verrassingen die allen met
uitnemende behendigheid en bijval uitge
voerd zijn geworden, door de heeren V. D.,
B en D. -
Die verschillige deelen van het eigentlijke
turnfeest, waren afgewisseld met aangename
kluchtjes in spel en zang. De Sineesche
waarheden bijzonderlijk hebben aangestaan
en herte lijk doen lachen.
De jo ge Ferrandt heeft eene krachtige
stemme en heeft de groote gave door klare
uitsprake hem tot t' einden de zale te doen
verstaan.
Wij moeten nog eens met velen lof spre
ken van de Sl Michielsharmonij. De stukken
die zij gespeeld heeft, waren van goeden
keus en de uitvoering opperbest. Proficiat
Mijnheer Desramault.
Kortom eene feeste waarvan geheel Yper
preekt met den grootsten lof; eene feeste
die getuigt van behendigheid eri taaien
moed eerie feeste van wiens lukken men
niet verwonderd is, als men weet wie er de
ziele van is.
't Moet zijn dat de missie nog beter gelukt
heeft of dat wij 't peisden, want de liberale
pennelekkers van Yper zijn waarlijk razende.
Nu dat de Redemptoristen weg zijn, heb
ben zij, in zeven haasten, een duivelskapelle-
NIEUWSBLAD VAN YPER
N
M IVL/AKU U1VV1UI' »M»I HUlil uv« w».v.w. «.«v» v|
