DIT
EN OMMEL
ZALIG NIEUWJAAR!
L l M
STAATKUNDIG OHSCHOOW
Or Zaterdag 5" Januari 1901
5 cenlimen 't blad.
86stP jaar. Tal merk 3397,
VOOK DEN PAUS!
De Jubilé
Tooneelfeeste.
De nieuwe eeuw
Frankrijk
Engeland
Avondfeest
liet vlaamsch in Frankrijk
F
De niewe Eeuwe
4^ <f w?
i
w C^. L '(ft/rm e -,i ^J/^C
Te tiehken bij den UitgeverTk «16, in de Boteratrate, te Y-peren bij 's land boodschap wezen ofte post, tegen 3 frank 's jaars,
'T Nieuwsblad van Ypur verschijnt 's Vrijdags, cn 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars3 f. en den vrachtloon buiten Belgenlfmd.
Hel blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
1'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstiute,
Tk 16, te Yper.
tik
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Sedert twee drie jaar openen de katholie
ke dag- en weekbladen telken jare eenel
inschrijving voor Zijne Heiligheid den Paus
Dit jaar wordt zulks nogmaals gedaan.
De giften mogen gezonden worden naarl
M. Mallié, Bergstraat, l>2, te Biussel, ofwel
naai 't bureel van 't Nieuwsblad, Boterstraat,
86, te Yper.
l> bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechter- wegen f. 1overdruk, 8 fr honderd. Si
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt b.vsprok ut.
De Heeren van de Agence ÜAVAS.te Brussel, Tk 32,in de Magdalen.;
strale/en te Parijs, n°8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van a! die buiten Oost u
Westvlanderen wonen.
M' M°" Philippe Vandenberghe
Jufvr. Mulle
100 00
100.00
Kerke, spreid uw' mantel open
Over 't gansche werelddal,
Delg de dwaling, ingeslopen,
Die voor'i licht verdwijnen zal.
Mocht de zege 't volk bekronen,
Dal zoo strijdt vol heldenmoed
Mocht de wereld afkcei toonen
Voor die gieten 'i Boerenbloed.
Mocht dees eeuw ons land zien gloren,
't Klein, katholiek B lgenland,
Als een landjen uitverkoren,
Hoog geroemd ten allen kant.
Mocht het voort in vrede leven,
Trouw aan zeden, trouw aan plicht
Aan de Kerk voldoening geven,
Die hel volk tol voorspoed richt.
Geef de christ'oe jeugd een' leering,
Die den godsdienst kweekt en voedt
Die helpt tot de Kerkvereering
Kinders opleidt in het goed.
Heil u, eeuw, ons weer geschonken
Als een' weldaad uil Gods hand.
Eer gij ook zijl weggezonken,
Giooiheid zij aan 't vaderland.
De H. Vader heeft de gunstenen genader-
van den Jubilé voor zes maanden verlengd
voor gansch de wereld, buiten de stad Home.
Om deu allaat van den Jubilé te verdienen,
zullen de geloovigen, gebiecht en gecom-
municeerd hebbende, vier kerken, door de
i geestelijke overheid aan te wijzen, vijftien
I dagen lang, opeenvolgende of afgebroken,
kelken dag moeten bezoeken en God bidden
j voorde verheerlijking derKerk, de uitroeiing
der ketteiijen, de eendracht der katholiek
prinsen en de welvaart van het christen voL
De jaarlijksche biecht eu dePaaschcommunie
lellen met voor den Jubilé. In de plaatsen
waar er geen vier kerken zijn, zullen de be
zoeken in een of meer kerken zoodanig ge
regeld worden dat zij samen insgelijks hetI Btcelare, den 30" December 1900.
getal van zestig bedragen.
Mocht gij, lezer, hooge stijgen
In het nieuwe jarental,
Hulpc van den Heer verkrijgen
Om te doen wat Hij beval.
Eeuw, tot u ons laatste blikken
En de nieuw' dan in met moed.
Welgedaan doet nooit verschrikken.
Welkom, ei uw, gegroet, gegroet
V. H.
het belang der rechten van de
Kerk
Den 20 Januari zul de tooncelafdee-
ling der Katholieke Wacht spelen in
't Volkshuis te Yper,
Geriirdtw dc Zwarte,
drama, en JPer LTelefoon,
blijspel.
Welkom, bó van and're tijden,
Welkom, reesem jarental;
Brengt gij smert otwel verblijden
In uw' stappen, schreden al
Uwe zuster is bezweken,
lg in 't graf des lijds gedaald
Gij nieuwe eeuw zijt uitgekeken,
Jeugdig nu in 't ronde straalt.
Uwe zuzler is gestorven,
Schandelijk in bloed versmacht,
Heeft een' bilt'ren roem verworven
'^Recht moest wijken voor de macht.
Onrecht zag men alom plegen,
Onrecht tegen Kerk en Staat
Gruw'len op de volk'ren wegen
Roof en moord en euveldaad
God, in uw zeer hoog erbermen,
Zie genadig op ons neer,
Wil U onzer toch ontfermen,
Gij, o hooge Hemelheer.
Wees, nieuwe eeuw, bodin van vrede,
Strooi de ruste op uwe baan
Breng topoi» heil en welvaart mede,
Wees mul zegening belaAn.
Geef, nieuwe eeuw, toch aan den Vadei
Van de beelo christenheid,
Vrijheid, bron en levensader
Van der Kerk noodwendigheid.
begrepen.
De Paus heeft zijne stem niet laten
hooren in de consistoriale aanspraak
van 17 december, om te vermijden
hisselien te komen in de binnen(and-
sche zaken van Frankrijk.
De Paus meent meer dan wie ook
gewerkt te hebben voor den zede-
lijken vrede van Frankrijk en name
bjk opdat de katholieken zich niet
zouden verzetten tegen de republi-
kaansche instellingen.
Hij hoop!, dat Frankrijk zichzelven
gevaarlijke crisissen zal sparen, dat
het de diensten zal willen behouden,
die de Paus aari Frankrijk kan be
wijzen, diensten die onlangs nog ge
vraagd zijn door het hoofd van een
machtigen Slaat.
Ineen brief aan Mgr Richard, kar-
inaal-aartsbissehop van Parijs, heefl
ue Paus nit dezelfde gevoelens uilge-
Irukt. De verdwijning der klooster-
orders, schrijft hij, van die kampi
oenen der christelijke liefdadigheid,
zou aan het land onherstelbare
uadeeleo berokkenen. En de H.
Vader geefl te verstaan dat, indien de
fransche regeering in haar voorne
men vollierdt, zij h t voorrecht zal
verliezen dat haar toegekend was,
namelijk de bescherming over de
katholieke zendingen i het Oosten.
Die verklaringen hebben in de poli
tieke en diplomatieke kringen cene
groote opschudding verwekt.
Dc fransche minister van justicie
heeft aan de gerechtshoven en recht
banken laten welen dat zij geene
kerkelijke plechtigheden, uitgenomen
le lijkdiensten, meer in korps mogen
bijwonen en dat de II. Gcestmis
I afgeschaft is
Ken onderhoud met Leo XIII
Parijs, 29 december.
De Matin deelt een verslag mee van
jeen onderhoud dat M. Henri Dehoux
zou gehad hebben met Z. H. den
Paus.
Leo XIII zou ernstig geprotesteerd
hebben legen de houding van het
Fransche gouvernement. Hij hoopte ^hterzake naar huis keert cn Kitche
ner de kastanjes uit 't vuur laat halen,
zal door 4.000 man troepen, die van
Alderschot komen, worden begroet en
in triomf door de stad Londen geleid.
Nadat de veldmarschalk koningin
Victoria to Osborne (op het eiland
Wight) gesproken heeft, zal hij naar
willige?s in Zui 1-Airika is binnenge
slopen.
Ook in Engeland zelf begiut men
genoeg van den oorlog te krijgen. Er
hebben reeds verschillende inhechte
nisnemingen plaats gehad van perso
nen, ilie weigerden naar Znid-Afrika
te vertrekken. Gisteren nog werd een
lansier wegens wederspinnigheid ge
straft. -
Zijn naam is korporaal Campbel
'au het 17e lansiers. Hij werd te Cork
voor den krijgsraad gedaagd en lol
3 jaren gevangenis veroordeeld, wijl
hij, toen zijn regiment naar Zuid-
Afrika vcrlrok, stil de plaats gepoetst
en voor die eer bedankt had.
De engelsche krijgsgevangenen
De engelschen, door dc Boeren ge
vangen genomen hij den aanval van
een trein te Banger, zijn in vrijheid
gesteld en naar Port-Eiisabetk ver
rokken. Zij vertellen dat het com
mando van Kruitzinger uit ongeveer
700 Boer n bestaat, met engelsche
ordonnanciegesveeren gewapend
lke Boer heeft twee peerden en twee
inlandsche dienstboden.
De Boeren te Roodehoogte
De Boereucommandos dringen ver-
Ier eu verder iu de Kaapkolonie. Zij
hebben dinsdag Roodelnogle bezel;
i et schijnt dal zij naar Graaf-Reinet
zullen trekken waarde bewoners zeer
slecht gezind zijn jegens de engel
schen. Zij hebben den telegraaf afge
sneden tusschen Carnarvon en Somer
set-West en tusschen Steynshiirg en
Murhaysburg.
De terugkeer van lord Roberts
Lord Roberts is woensdag morgend
ie Cowes aangekomen. Hij beeft zich
in r jtuig
waar hij
onrustwekkend geworden is. Het
schijnt dat het gebrek aan v>ap s
alleen de afrikaanders belet heef; zich
bij dc Boeren aan te sluiten. Op ver
schillende plaatsen hebben zij d zo
laatsteu [Deerden aangeboden. D l>o -
ren zijn reeds in Griqualatid-Wt n
hunne commandos .rukken op tr
Prieska. Zij worden in Kuruman ver
wacht. lil hot luidden der kolonie zijn
zij doorgedrongen tot nabij Gru if
Reiuet en in het oosten is hunne voor
wacht reeds in den omtrek van Crad-
dock.
Het afrikaanderscongres, te Wor
cester gehouden, li eft eene grove
opschudding
zaakl en ren
anli-engelschc inwoners
De held der ÏNatie
Lord Roberts, de held der natie,
maar die hij slot van rekening onver-
koningtn,
lat de meerderheid der republikancn
le schoolwet zouden verwerpen, die
eene beperking is van de vrijheid.
Hij zou niet hebben geprotesteerd,
lering van M. Wal-
deck-Rousseau, te Toulouze, en
tegenover het ontwerp op de vereeni-
iugen, meende hij dat het zijn apo I s0Uthampl0u stoomen en op 3 Janua-
stolieke plicht was te spreken.
Do Paus kon niet toelaten dat
Frankrijk het concordaat hervorme
iu een werktuig van oorlog cii ver
drukking. Hij denkt dat de geesle-
ijke orden, die bestaan krachtens dc
grondwet, uitgaan van den II. Stoel
en aan de Kerk behooren, tenzelfden
titel als de gewone geestelijkheid
Senc uitzondering zou eene onge
rechtigheid zijn. Twee landen, di<
n, om 12.25 's middags de statie Pad-
dingtou (Londen) bereiken. Bij de
statie zullen aanwezig zijn de prins
v ii Wales, de hertog van York, sir
Jvclyn Wood (plaatsvervangend op
perbevelhebber), sir Charles Clark?
kwartiermeester-generaal eu lord Wol
seley.
Het engelsch leger ontzenuwd
Meer en meer komen er teekenen
geen concordaat hebben, Engeland
eo do Vcreenigde Stateo, erkenuen te voorschijn, d.e bcW,j,.cu dal he
Ie vrijheid der (feestelijke orden. «Ata.uw.ng na-
J n i jQQ/i Hie het bil is. Reeds hebben wi| gehoord van
De gevolgen van de daad, nu 1 b.
D m .„.reed inniterii ouder de kolomalen, me
'ranschc 8—™"' ii,f "or n.mder dan ,4 oiliciers van dc fay»
Z^r^,gn,0U|i»eH^ Yeomanry liebheu „„langs hu,,|t„t Middelburg 'lis een oproep lot
T Is aan de christenc bèscha- ambt neergelegd en hierdoor ook hun den burgcroorlo
ju I recht op gedenkpenningen en andere
naar Osborne begeven,
ontvangen werd door de
die hem den titel van
lertcg en het orde van den Kotisen-
jand verleend heeft.
In antwoord op een adres van wel-
vom, hem ten stadhuize overhandigd,
rukte lord Roberts zijn spijt uit dat
zijn terugkeer het teeken niet is van
het herstel van den vrede, zooals hij
iet gehoopt had. Het spijt hem voor
al Afrika te verlaten, zegde hij, doch
lij heeft het volkomensle vertrouwen
in lord Kitchener, wiens taak bemoei
ijkt wordt door de beweegbaarheid
der Boereu, de groote uitgestrektheid
en dc onvruchtbaarheid der streek.
Voor den afloop van den oorlog is er
uiet (c vreezen, voegde hij erbij, in-
Iieu men de Boeren wel doet begrij
pen dat Engeland vast beslote 1 is den
eindzegepraal te behalen.
De afrikaanders
Uit Kaapstad wordt gemeld dat het
getal afrikaanders in de Kaapkolonie,
lie zich bij de Boeren hebben aan
gesloten, reeds 10,000 beloopt.
De overheden der Kaapkolonie heb
ben een oproep gericht tot de inwo
ners, om hunne hulp te vragen len
einde den inval af te weeren. Zij ver
Maren dat de Boeren in hel oosten
der Kolonie reeds doorgedrongen zijn
in de kolonie veroor-
algcmoenc opstand d?r
is te ver
wachten. Te Carnarvon hebben de
Boeren zich meester gemaakt van den
koerrier en de dcpechen vernield.
Een sterk Boereucommaudo rukt naar
Fraserbui'g op. De staat van beleg is
uitgeroepen in de distrikten Fraser
bui'g, Prince-Albert, Worcester, Feres
en Sutherland.
Zaterdag 12" dezer, avondfeest in de
Iweinszaal.
De heer Marien van Meelden en verscln i-
der.e heeren van S:ad zullen hunne mMo
wvrkin verleen en.
D kwestie van het vlaamsch wordt door
de fransche regeering ook ;1 gebruikt als
een oorlogswapen tegeri de geestelijkheid.
De p istor der paroch e van Külem, in het
.rrondissement Duinkerkc. had geweigerd
catechismus in het fransch te lesren aar den
oon van den soboolmeester. Deze schreef
ar het aartsbisdom, en daar gaf men den
pastor gelijk, daar de keus tusschen It
samsch cn het fransch voor de cathecbis-
tnushssen cn de sermoenen overgeUte.i is
in den pastor van elke parochie. De
schoolmeester heelt i.u aan den ministe r van
erediensten geschreven, en daar schijnt
men de geestelijkheid te wiüen in't o I k
st'lleb. Men zou er willen dat de priest rs
ielpen om de vlaamsche bevolking vei li t
Noorden te verfranschen.
langen.
ving dat Frankrijk zijne positie m .wut «pbj-p
h n ,n- ouderschewingsteckens verkoren. Du
hel Oosten verschuldigd is, te u ml-,,
lis zeker een klaar bewijs dateronte-
Hdgiu™'»! hééft"iol hie.toe|vreJcnheid onder de EugeU.1.0 vrij-
Onrustwekkende toestand
Dc engelschen zelf erkennen nu dat
de toestand in tie Kaapkolonie zeer
T n allen kante werden er feestelijkheden
ngerjcht voor 't sluiten der negentiendo
cuwe en't begin der twintigste.
Te Kortrijk ging de gemeenteraad, \cr-
gezeld van een 40lal maatschappijen, stoets-
g'Vvijzc naar de Hoofdkcike, waar ten
ilechtig te Deum gezongen werd om den
leerd te bedai ken voor 't verleden en zijnen
zegen af le smreken voor't toekomende.
Te' Brussel werd er ten stadhuize een
dansfeest gegeven.
Te Yper gaven Stadsharmonie, Groote
Fanfare en Koorzangers een welgelukt mu
ziekfeest in de Halle (Groote Botermarkt).
Zeggen we eerst c-n vooral dat de plaatse
waar't verhoog was opgericht, niet ai to
wel geschikt en was. Beter had het geweest,
naar ons bescheiden oordeel, 't verhoog te
plaatsen omtrent halverwege de greote zale.
Builen die bemerking moeten wc beken
nen en we doen 't. geerne, dat de Fanfare,
evenals Harmonie, wel gespeeld heeft, cn
dc Orphéon met zijne hooren uitnemende
veel genoegen heeft gedaan.
Diesoorle van feesten staan het volk aan,
eu we en weten niet waarom dat dn nu en
dan niet en zou in rhaald worden.
l'l.
