D I
l S
EN OMMELANDS,
f
m
m
m
m
PLÉMTSEltéK
On Zaterdag, 16" Februari 1901.
eentimen 't blad.
36ste jaar. Talmerk 3403.
VOOR DEN PAUS!
De wereldbrief
Stad Yper Gemeenteraad
Kareltje komedie
De man met de pop
Te trekken bij den UitgeverTh 36, in de Boter strate, te Yper, en hij 's land boodschap we zen ofte posttegen 3 frank 's jaars
't Nieuwsblad van Yper verschijnt's Vrijdags, en "s Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr. 15 de reke binnen 't blad is 't
O.f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 3 fr. 't honderd. led.;:
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAS,te Brussel, Tk 32,in de Magdalen i
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlanderen wonen.
Vorige lijst
Onbekend
V. K. B.
Onbekend
958.70
20.00
5 00
3.00
Graves de Communi
Deo laatsten wereldbrief vau Z H.
Leo XIII nopens de christene deiao-
kratie, begroeten wij als een stuk dat
eenen zaligen invloed zal hebben op
de leiding der katholieke partij in ons
dierbaar Belgie.
Die brief bevat veel belangrijke
lessen en beslissingen die het ons
onmogelijk is in 't lang en in t breed
te doen uitkomen.
Wij denken nogtans dat het hoogst
voordeelig zal zijn voor onze lezers
de bijzonderste punten hier aan te
stippen.
Iedereen weet hoevele betwistingen
en welke hevige pennestrijd er lang
bestaan heeft nopens 't gebruik van
het woord christene demokratie,
en de zake die het moet beteekenen.
Eenige partijgangers van de demo-
kratiekè school verklaarden stelsel
matig den oorlog aan de leering en de
instellingen der behoudgezinden, pre
dikten den klassenstrijd, wilden de
stoutste politieke hervormingen wa
gen, en droomden van eene geheele
omkeering der burgerlijke en geeste
lijke maatschappij zelve.
Anderen integendeel, bekrompene
en kruipende behoudgezinden, aan
zagen als een dreigende gevaar, alle
maatregel bestemd om het lot dor
werkers te verbeteren en dezelve
eenen trap hooger te doen klemmen
in de maatschappij.
Voor de eerste was hel woord
behoudqezinde als een spotnaam.
Voor de tweede was de demokraat
het zwarte spook.
De wereldbrief van Paus Leo XIII
stelt een einde aan deze betwistingen.
Daarin wordt de christene demo
kratie bepaald en aangewezen zuiver
van al de strekkingen die haar ver
dacht kunnen maken. Maar ook
wordt er aangetoond hoe de beste
katholieken dezen naam kunnen aan
nemen wanneer zij bij voorkeur hunne
plichten van rechtveerdigheid en lief
dadigheid ten opzichte der werkende
klasse willen kwijten.
Dus, overal waar men meer woor
den dan werken zal tegenkomen,
overal waar men meer zal trachten
het lijden van 't volk te verbitteren
dan hetzelve te verzachten, zwicht u
van die leeraars, al droegen zij het
priesterkleed zij zijn alleenlijk kluit-
spelers en bedriegers.
Een eerste kenteeken dus der val-
sche christene demokratie is de on
vruchtbaarheid in werken.
Maar, daar is nog een tweede ken
teeken dat, nevensd.it eerste geplaatst,
een volledig en onfaalbaar merk is
van de valsche christene demokratie.
Dit kenteeken is het miskennen
van het gezag der geestelijke over
heid.
De Kerk is cene welingerichte
maatschappij, en niemand heeft het
recht daar eene plaats te nemen welke
hem niet toekomt.
Paus Leo XIII is bijzonderlijk streng
op dit punt.
Daarom zegt hij onder andere in
uitdrukkelijke woorden op het einde
van zijnen wereldbrief, tot de bis
schoppen
Is het noodig, maakt gebruik van
uw gezag om de zaken te matigen,
in te toornen, tegen te houden, opdat
de christene regeltucht in niets ver-
slappe, en dal niemand de orde stoore
die Christus in zijne Kerke daarge-
steld heeft
De goddeloozc druk perse gevoelt
zoodanig wel den zin der leering vau
dezen wereldbrief, dat zij (en met
recht) er uit besluit dat voor al de
demokrateu die hun niet willen
onderwerpen, er maar éérte zake over
blijft over te loopen naar
van het socialismus.
't legei
Laat ons hopen dat de plechtige
en beslissende waarschuwingen van
den H. Stoel weerklank zullen vin
den in alle herten die het christen
geloove willen behouden.
Mogen de verdwaalde
demokrateu
daaruit hunnen misslag leeren ken
nen, en in geest van onderwerping
aan het goddelijk gezag in de rangen
van het christenleger wederkeeren.
Mogen al deze die met de ware
vol! siiefde bezield zijn, in deze woor
den van den Stadhouder Christ! ceuo
aanmoediging vinden om met ver-
standigen en onverpoosden icver voor
iet geestelijk, zedelijk en stoffelijk
welzijn onzer belgische volksklasse
te werken.
ti bedanken voor de eere, die hij onze stad
heeft aangedaan met ineen duitsch tijdschrift,
dat te Berlijn verschijnt, een lofartikel te
schrijven over onze praalgebouwen en
eenige teekeningen te geven, die de belang-
ijkheid dezerjgebouwen doen kennen.
Wanneer de fransehe uitgave van dis
werk, dat onder druk is te Parijs, zal
verschijnen, zat het stadsbestuur een
vijftigtal afdruksels van het werk aankoopen.
De heer Hymans heeft aan Schepen-
Gemeenteraad geschreven om hen te bedan
ken voor hunne genegene gevoelens te zijnen
opzichte.
De heer Ingenieur Vanden Wouwer heeft
aanveerd deel te maken van het berek belast
met de heropbeuring onzer veemarkt.
Op vraag van M. den Senator Iweins
d'Eeckhoutte, gemeenteraadslid, heeft de
Schepenraad beslist den naam Arme Meis
jesstraat te vervangen door Sinte Elisabeth-
straat.
M. Iweins d'Eeckhoutte heeft klachten
gehoord van stadsbewoners, die mistevr iden
zijn omdat werklieden blijven staan bij den
Vijfhoek, bij het Vleeschhuis en elders, en dat
alzoo die ncringdoeners, waar zij staan, in
hunne! belangen bënadeeligd worden. Ware
er geen middel om die lieden, die de kans
afwachten om iets te kunnen verdienen,
eene plaatse Ut geven!',waar zij bij der hand
zijn, zonder iemand te benadeeligen.
Bij het Nieuwwerk, misschien? Alleszins
ook niet bij de brievenbus,' want dat is on
aangenaam voor.de personen die met brie
ven naar de busse gaan, en gestoord worden
door de soms al te ,'vrije indrukkingen, die
daar geboord worden.
Vroeger werd er nog gesproken van eer:
plaatse onder da balie, maar daar en zijn z<
ook niet bij de band, en ze verliezen alzoo
de kans iets te verdienen, als er moeten
wagens gelost of geladen worden.
M de Burgemeester zal zorgen dat do
werklieden niet meer in groepen blijven
staan op de plaatsen, waarover er geklaagd
werd. Hij zal trachten eene geschikte plaatse
te vinden, om eikendeen te kunnen voldoen.
Rapid-Glub
M. D'Huvettere begeert te weten als er
geene vrage gekomen is om hulpgeld van
wege den Rapid-Club met het doel eene
fcesie te geven den zondag na de peerden-
loopen op het minneplein.
langs de bascule. Mei al den anderen kant
in te rijden zal 't. waarschijnlijk gedaan zijn.
ïn alle geval, we zullen de noodige maat
regels nemen om dien toestand te doen
eindigen.
te
de
M. Iweins d'Eeckhoutte. vraagt dat
de Commissie benoemd om de zake van het
helpen der armen te onderzoeken algauw
zou bijeengeroepen wonion en dat vóór het
naaste diensjaar eene beslissing worde ge
nomen.
M. de Voorzitter.Ik 'n ben er niet tegen
dat die Commissie bijeengeroepen worde,
bij voorbeeld zaterdag en acht dagen maar
de zake van den bijstand der armen raakt
aan zeer belangrijke rechtspunten, die zul
len behooren we! in aandacht genomen te
worden.
M. Vanderghote. vraagt hoe het staat
met de klaverstraat, en met de nieuwe laan,
en ook met het herstellen der buurtwegen.
Daar en is voor den oogenblik niet te vele
werk. voor het volk; 'tis het slechste sei
zoen, en 't zou we! te passé komen kon men
algauw aan 't een ol 't ander werk begin
nen.
M. de Voorzitter De commissie gelast
met de buurtwegn gaat goed vooruit...
M. D'Huvettere. Z'en moet niet te rap
gaan als ze 't wel doet.
M. de Voorzitter. Zaterdag aanstaan
de zal de taks besproken worden voor het
leggen der buurtwegen.
Wat de niéuwe laan betreft, daarover zal
ook zoohaast mogelijk beslist worden.
M Vanderghote. En de Klaverstrate?
M. de Voorzitter. We zullen verplicht
zijn onteigeningen te doen, daar sommige
aanpalers met geen middels in 't vriende
lijke en willen overeenkomen.
M. De Caestecker. Wave 't niet beter
nog wat ie wachten voor de rechtlijning der
nieuwe laan, vermits we nog niet geheel
zeker en zijn van den weg. die den tram
aldaar zal volgen
M. de Voorzitter. De laan zal brééd
iienoeg zijn, om voor den tram geene moei
lijkheden te moeten vreezen.
M. D'Huvettere. Ware 't niet beter
eerst voor goed de strate door te trekken
van de Elverdirigheslraat naar de kalsijdt
van Vlamertinghe, vooraleer toe te laten da
er daar gebouwd worde.
Ze zijn daar al bezig met fondatiën te
delven, en 't zal dan, wie weet het, eene
nieuwe onteigening zijn.
M. de Voorzitter. Onmogelijk dat er
M. de Voorzitter. 't Doet; de schepen-«daar reeds gebouwd worde, destad en heeft
De leering van dezen beroemden
wereldbrief en is niet gemaakt om
aan te staan aan dezen voor wie de
christen demokratie alleenelijk een
troon was voor hunne hooveerdij, of
een gemakkelijke middel om de be
geerlijke driften van het volk aan te
jagen.
De christene demokratie, goedge
keurd en aangemoedigd door Zijne
Heiligheid, bewerkt de ware belaugen
van het volk, en niet de baatzuchtige
en gevaarlijke inzichten van dezen
die de volksliefde bijzonderlijk be
trachten om naar den hoogen te
kunnen geraken.
Volgens den wereldbrief kan men
de echte christene demokratie erken
nen aan hare werken.
'T is ten anderen het woord van het
Evangelie, den goeden boom kent men
aan zijne vruchten.
"Verslag tier zitting
van Zaterdag 9 Februari 1901
De openbare zitting begint ten 5.10 ure.
Al de raadsheeren zijn aanwezig, buiten
M. den Minister van Nijverheid en Arbeid.
M. de Burgemeester zit voor.
Brief van den heer Baron Ruzette
De heer Baron Albert Ruzette heeft naar
het stadsbestuur eenen brief geschreven, in
zijnen naam en in naam van Mevrouw We
duwe Ruzette, om hen te bedanken vooi
hunne deelneming betoond in het overlijden
van den diepbetreurden heer Gouverneur
Baron Ruzette.
Boek Hymans
Het stadsbestuur heeft naarM. Hyman
van Brussel eenen brief geschreven om hem
raad is zelfs reeds't akkoord om de vrage
toe te slaan; begeert gij het,we kunnen
bij dringendheid de zake ep 't dagorde bren
gen, en de gemeenteraad zal erover be
slissen.
M. Begerem. Laat ons wachten tot
Zaterdag, vermits er dan nog eens zit
ting is.
M. D'Huvettere. Welja; vermits ik nu
toch iets wete, die heeren kunnen officieus
verwittigd worden.
M. de Voorzitter. Ja, maar de gemeen
teraad blijft volkomen vrijen wij en kunnen
ons tot niets verplichten zonder dat de ge
meenteraad beslist hebbe.
M. D'Huvettere. Dat is klaar; we zijn
t akkoord.
't Slachthuis
Schijnt dit
de
Bascule van
M. De Caestecker. 't
bascule van 't slachthuis niet altijd juist en
weegt en dat kooplieden of verkoopers som-
lijds klagen over de onjuistheid van het ge-
wogene op die bascule. Ik zou aan den
schepenraad vragen dat hij de noodige maat
regels neme om aan dien toestand een einde
testellen.
M. de Voorzitter. 'k Ben gisteren reeds
gaan zien naar 't slachthuis, en heb de bas
cule doen onderzoeken. We zijn van oordeel
dat de oorzake gelegen is in het vervoeren
nog geene toelating gegeven, noch zelfs
geen bouwplan goedgekeurd, vermits we
sog geen bouwplan gezien en hebben.
Die doortrekking van de strate maakt deel
van de rechttrekking van het statieplein en
hangt af van 't gouvernement.
Er is zelfs sprake van de Veurnestrate te
verbreeden tot over de vaartde brugge
over de vaart zal ook moeten verbreed
worden.
M. D'Huvettere. Dat en zal toch het
leggen van 't water niet beletten zeker
M. de Voorzitter. In 't geheel niet,
vermits we't zullen leggen langs den ande
ren kant. Dezen zomer zal het water gelegd
worden.
Zooals ge ziet, mijne Heeren, is er werk
genoeg te wege, en de Ypersche werkman
zal heel goed zijne bezigheid vinden, al is er
reeds gezegd en geschreven dat er niets zou
gedaan worden van de jare.
genheid vinden, om het breedvoerig
bespreken in eed volgende nummer.
Zeggen we enkel in 't korte wat
stad van zin is te doen
De stad geeft 10 c. per frank ei; e sl r-
ting tot aan 15 fr. voor ai de leden der p -
sioengilden van stad.
Deze die zich doen inschrijven cóor bun
elfde jaar, krijgen éen frank inkorapremie
aan 12 jaar, nog een frank, en aan 15 j mr,
nog éen frank.
De behoeftigen, die op 1" Januari 1900
reeds 40 jaar of meer waren, krijgen in
plaats van 10 c. per frank 50 c. per frank tof
'12 fr. eigene storting.
A'.s behoefiigen worden aanzien, deze die
aan d n staat geen 20 fr. rechtstreeksche
belastingen, patenten meêbegrepen, en
betalen.
Na de lezing van 't verslag van den heer
Sruye, ontstaat over elk punt van 't regle
ment eene lange bespreking, en de stemming
van 't reglement in eerste lezing en is
maar gedaan rond 7 ure en half.
Zaterdag 16° wordt het reglement in
tweede lezing gestemd.
Heden Zaterdag avond, ten 8 ure en ha!r,
feeste in den Boe te geven door de.
Zangersgilde «l'Orphéon».
Altijd dezelfde, dit Kareltje van 't Wede
Had.
Bij 't lezen van sommige titels in 'f. Weeke
blad zou men dikwijls genegen zijn om te
peizen dat ro,en iels 'grootschs of ernstigs
voor de oogen heeft.
En nauwelijks heeft men eenige reken
gelezen of dekluchtenaar komt te voorschijn.
Wit en zwart zeggen over dezelfde zake,
daar en verschiet ons Karehje niet in.
Al dikwijls hebben wij de gelegenheid
gehad dit. te bestatigen.
De verledene weke hebben wij nogmaals
dezelfde kluchte in 't Weeke blad tegen
gekomen.
Zoo lezen wij 't volgende aan 't hoofd van
net blad
Waaneer wij een vijftigtal jaren
achteruit blikken en den tor stand onzes
land van toen vergelijken met den
hedendaagschen, dan vraagt men zich
met reden af hoe het mogelijk is, dat
op dit kort tijdverloop, een vrij volk
als het onze, zoo laag kan vallen, zoo
diep onverschillig worden om zich
maar al te lamlendig door onze mees
ters de bisschoppen te laten drillen...»
En zoo voorts eene kolom en half.
En aanstonds na dien artikel komt er een
ander beginnende met de volgende woorden;
Onbetwistbaar is het volksleven in
deze laatste jaren tamelijk verbeterd.
Gelijk gij ziet nog eene poetse van Ka
reltje Komedie.
Pensioenkas
M. Struye leest een breedvoerig en be
langrijk verslag nopens de werkingen dei
bijzondere afdeeling, belast met het op
maken van een reglement voor de pensioen
xas en de toelagen van stad.
Daar dit stuk, volgens beslissing van den
gemeenteraad, naar de weekbladen van stac
zal gezonden worden, zullen we dus gele-
Zoo noemde men Mijnheer Valentin
Dewaeghenaere die in onze stad geboren ten
jare 1810, over korte dagen te Lyon in
Vrankrijk komt te overlijden.
Mijnheer Dewaeghenaere welke men
kortweg Mijnheer Valentyn noemde, of
De man met de pop, was de wereld door
hekend als de vermaardstealler buiksprekers.
Veertig jaren lang doorliep hij Europa,
en gaf in alle groote steden en zelve in de
hoven van Koningen en Keizers, eigenaar
dige vertooningen van buikspraak.
Daartoe bediende hij hem van eene wassen
pop, ter grootte van een kind, met dewelke
hij gebaarde allerlei samenspraken te doen.
Hij is gestorven te midden de foore
kramers met dewelke hij leefde, en op zijne
begraving waren al zijne stielmakkers van
't Lyonsche tegenwoordig.
- -
—i
aHxa&assgapewBnig-'jga
m
m
m
Q4HS&+-4
Jr.* (ur«
