Drukkersknechten
KERKBOEKEN
osml."" '°wo,,er'in l898-
Stad Yper Gemeenteraad I
Onze Foore
Schrikkelijke brandramp
Eene schildersrekening
Het kolenverbruik op zee
EERSTE COMMUNIE
Slechten tijd
Wat men zoo al verliest
hij zaq geen groenen jas, en toen de mis ui'
was, bleef hij aan de deur staan om de men
schen te zien voorbijgaanmaar toen de
kerk ledig was, ging hij teleurgesteld naar
den winkel terug.
Hebt ge vader niet gezien? vroeg het
meisje.
Neen.
Dan is hij zeker door eene andere deur
uitgegaan. Ik heb hem gezegd, dat ge her
waart geweest, kom nu binnen twee dagen
terug, wart vader h;=d haast en moest de
staduit.
Waar is hij heen
Naar zijn landgoed Schwartzberg, vijf
mijlen buiten de stad.
Daniël rekende uit, dat hij met hard loo
pen tegen een uur of twee in Schwartzbert
kon zijn, dan was hij vóór den avond weer
thuis. Hij vertrok, en uitgeput van vermoei-
nis kwaua hij bij den lakenkooper aan.
Het spijt me, zei de koopmaD, toen hij
het verhaal van den goudsmidsgezel had ge
hocrd, het spijt me, ik heb de jas juist over
gedaan aan een van mijn klanten, die hem
zoo schoon vond, en die wij een groote be
stelling had gedaan. De man, van wien ik u
spreek, is nauwelijks een uur weg, 't is de
werktuigkundige Hartijn Haggen. Hij is te
paard naar Wittenberg gereden maar als gij
door het veld gaat, kunt gij een grooten om
weg vermijden en ontmoet ge hem misschien
nog op de eerste pleisterplaats.
Daniël nam nauwelijks den tijd om den
koopman te bedanken. Vijf minuten latei-
waren de huizen van Schwartzberg si ver
achter hem.
Het was bitter koud dien dag, maar Daniël
gudsie het zweet langs het gelaat. Langs
een steil pad was hij een heuvel beklommen
en van daar zag hij de herberg waar twee
paarden gezadeld stonden. Zou daar de man
ook zijn, dien hij zocht? Hij verhaastte zijn
schreden, maar hij het afdalen stiet zijn
vermoeide voet tegen eenen staen.
Daniël viel voorover met het hoofd tegen
een rots, zoodat hij gevaarlijk gewond werd
en bewusteloos den heuvel afrolde.
geern ook hulde aan den soldatenkring,
maar het is een bijzondere eigendom ei
daarom kunnen wij daar niet inkomen.
Dit is ten anderen vroeger reeds beslis1
door den schepenraad, geloof ik, nopens
Patersboveken.
M. Baron Surmont de Volsberghe.
Neen, 't is door den gemeenteraad zelve.
M. de Voorzitter. 't Kan zijn. Nu, ik en
weiger niet de zaak te onderzoeken, maar
'k ben van oordeel dat de stad niet en mag
tusschenkomen in de verlichting van bijzon
dere eigendommen.
M. Iweins d'Eeckhouttevraagtdater zou
voortgedaan worden om nieuwe lanteerns ie
plaatsen in de Statiestraat, Tempel- Boter-
straat
M. de Burgemeester. li. de Statiestraat
zijn er reeds drie nieuwe, en zij geven een
heel voldoende licht.
Wij zullen voortdoen en op korten lijd
zullen die straten en de Markt geheel behoor
lijk verlicht zijn.
Er zal in de statiestraat en tempelstraat
een lanteern meer zijn dan vroeger.
Om redens, die we hier niet en kunnen
uiteen doen en is het niet mogelijk al de
lanteerns in eens te plaatsen.
Verkoop van grond
De verkoop van grond in de Fiersstraal
wordt eenparig goedgekeurd.
Ouderdomspensioenen
M. de Voorzitter. Ik ben gelukkig over
de aanwezigheid van den heer Minister van
Nijverheid en Arbeid in onze zitting.
Beter dan iemand zal hij ons desnoods
kunnen raad geven over de betwiste punten.
In onze vorige zilling, M. de Minister,
hebben we in eerste lezing het reglement
gestemd op de werkmanspensioenen.
Nu zullen we nog eens eiken artikel herle
zen, de noodige veranderingen doende en
dan stemmen over geheel het reglement.
Meer dan een half uur lag Dauië! buiten
kennis aan den voet van den heuvel, toen
bij door twee reizigers die de herberg had
den verlaten, werd gevonden. Medelijdend
gingen zij naar hem toe. Arme jongen, bij is
dood, zei de een.
Neen, hij leeft, zei de andere, maar hij
is half bevrozen.Hij trok daarop zijn groenen
jas uit, wierp hem over de schouders van
den gewonde en droeg hem naar de herberg.
De vreemdeling had haast om te vertrek
kens Laat hem de jas maar zoolang houden
daar k a hij mee komen, als hij tot bewust
zijn. komt, zei bij tegen den waard; latei-
krijg ik die wel terug.
De dokter kwam en Daniël opende de
oogen. Rustig blijven,vriend, zei de dokter,
uwe wonde is ernstig doch ik sta er voor in
Maar Daniël slaakte eenen kreet van vreug
de; hij had den groenen jas, waarin bij ge
wikkeld was, herkend, hij was gered. Aan
den wijzen raad van den dokter stoorde hij
zich niet, hij sprong op, vroeg een paard en
reed spoorslags naar Nurenberg terug.
Het was avond, toen hij er aankwam; hij
trof zijne moeder in gezelschap van M.Trollop.
Waar komt ge zoo laat vandaan? vroeg
deze. Ah, daar is de jas! Nu ge komt, juisi
op tijd, morgen zou de kans verkeken zflii
geweest.
Nu komt de erfenis u toe.
Aldus eindigde voor Daniël Coppel de
geschiedenis van den groenen jas, van zijn
zonderlingen oom Hans Korbach.
Gazel van Antwerpen
Verslag tier zitting
van Zaterdag 16 Februari 1901
Het reglement verandert enkel in de
bewoordingen, die den grond der zake
weinig doen verschillen.
Uit de verschillige opmerkingen gedaan,
blijkt
1° dat er 135.000 boekjes meer zijn in
de pensioenkas, en het beheerder algemeene
spaar- en lijfrentkas 80 bedienden meer noo
dig heeft dan vroeger.
2°de zakeder twintig frank grondbelasting,
patenten medebegrepen,wordt voorbehouden
tot eene volgende zitting.
3° de stad en geeft geerie premiën meer,
wanneer de stortingen meer dan 60 fr
eigene stortingen bedragen, 't is te zeggen
stortingen door den persoon zelf gedaan.
Hier en tellen de stortingen, door anderen
I gedaan ten voordeele van den eigenaar van
het lijfrentboekje, niet mede. 't Is ook zoo
t'ij het Staatsbestier.
4° elkendeen zal mogen meedoen in de
pensioenkas; deze die een pensioen hebben
van openbare besturen en worden zelfs niet
uitgesloten. Deze bepaling wordt nanveerd
met 41 stemmen tegen 3 en ééne onthouding.
De heeren Decaestecker, Vanderghote en
D Huvettere stemmen tegen de heer Baron
Surmont de Volsberghe onthield zich.
De schikkingen worden goedgekeurd mei
14 stemmen en ééne onthouding de heer
Minister.
De overige punten van t dagorde worden
zonder bespreking goedgekeurd.
t Laatste punt belasting op de aanpalen
de eigenaars langs de wegen die in keizei
zullen geleid worden, zal nader onderzocht
en in eene volgende zitting besproken wor
den.
De openbare zitting eindigd tea 7 ure
10 minuten.
gen op den hoek van den Antwerpsehen
steenweg. Deze twee fabrieken maakten om
zoo te zeggen een uitgestrekt gebouw uit
Beiden maakten dee! van den grooten blok
gebouwen, waar ook de elektriekfabriek er
het magazijn der stedelijke sehouwfcu gei
van Brussel gevestigd zijn. Het noodsein
werd gegeven door voorbijgangers, die de
politie der Frère-Orbmistraat liepen verwit
tigen. M. Massart, poiiciekornmissaris van
het kwartier, deed de vrijwillige pompieis
van de gemeente bijeen roepen. Weldra
weerklonk allerwege de noodhoorn. De pom
piers van St-Jans-Molenbeek, onder de be
velen van MM. Ferrand, bevelhebber, De-
gunst en Vander Eist, luitenanten, snelden
naar de plaats van den brand. Het vuur had
leeds eene schrikkelijke uitbreiding geno
men. De brand, die scheen ontstaan te zijn
ia de vetzuiverij van de margarinefabriek,
woedde met ongemeene kracht verschei
dene deelen van het gebouw waren reeds in
eenen ontzettenden vuurpoel herschapen. De
pompiers der gemeente richtten verscheide
ne lansen op den brand, doch weldra besta
tigde M. Ferrand dat het vuur eene snelle
uitbreiding nam en de pogingen zijner pom
piers onvoldoende waren.
Hij verklaarde aan M. Hollevoet. burge
meester vanSt Jans-Molenbeek.die ter plaats
was, dat de hulp van het pompierskorps van
Brussel noodzakelijk, onmisbaar was. M.
Hollevoet deed oogeriblikkelijk telefoneeren
mar de kazerne van de Kaatsspelplaats eu
twee stoomspuiten en al de beschikbare
pompiers vragen. Middelerwijl weerklonk
de noodtrompet der pompiers van Laeken in
de straten dezer gemeente en het vrijwil
ligerskorps van Laeken,met eene stoomspuit
en al het ander bluschrnaterieel, snelde naar
de Simonsstraat.
Een piket van het 9e linieregiment, ondre
de bevelen van eenen kapitein, richtte den
ordedienst in op den Antwerpschen steenweg
en de straten palende aan het brandend ge
bouw. Deze ordedienst was nooaig, gezien
de talrijke menigte die toegeloopen kwam
van heinde en verre. De vuurgloed werd tot
op den Leuvenschen steenweg gezien. Wel
dra stond de enveloppenfabriek ook in brand
en sloegen de vlammen geweldig tegen de
huizen gelegen aan den overkant, op den
Antwerpschen steenweg.
van den fabrikant en was lang de reisgenoo
vari den luchtreiziger Toulet, broeder vai
'ijnen baas Hij was het die over eenig
(jaren de luchtvaart inrichtte,waarin de brus
Iselsche luchtreiziger en twee gekende han-
deldiijvers der hoofdstad de dood vonden.
In de fabrii k Hollandia wemen een bon
lerdtal werklieden, en in de enveloppen
fabriek van M. Lucien Desbordes, origeveei
120.
5 12 6
3 6
2 2 6
14 17 9
1 7 6
1 7 6
7 1 7
5 6 35
ten
5 ure.
Al de raadsheeren zijn aanwezig onder
hen is de heer Minister van Nijverheid en
Arbeid, Baron Surmont de Volsberghe. M.
de Burgemeester zit voor.
Daar de gemeenteraad ditmaal ten 5 ure
begon, en wij maar ten 5.20 daar waren,
was reeds een deel van 't dagorde besproken.
Lanteerns op de Beestenmarkt
8 nieuwe lanteernen zullen op de beesten
markt geplaatst worden. De Yperscbe aan
nemers zulien verzocht worden in teieekenen
voor de aanbesteding, die op 1496 fr. wordt
beraamd.
M. D'Huvettere vraagt dat het stadsbestuur
ook eer,en lanteern zou plaatsen op den koer
van den soldatenkring, die hier ter slede
onder de soldaten uitnemende vele goeds
sticht.
't Ware een kleine onkost voor stad en
't zou vele deugd d ren aan den kring.
M. de Voorzitter. 'k Breng geheel
Talrijk zijnde barakken van allen aard
die hunne komste voor onze Foore hebben
aangekondigd.
Onder de aantrekkelijkheden hebben wij
vooreerst het prachtig gesticht van M. Henry
Opitz, dat verleden jaar zulken bijval genoot.
De heer Henry Opitz staat nogmaals voor de
Kasselrij en komt met een gansch nieuw
[programma voor den dag.
Talrijke beroemde kunstenaars zijn aange
worven, en zullen niet weinig bijdragen
|am het volk als vroeger naar den theater
Henry Opitz te lokken.
De prachtige Carousel-Salon Opitz-Van
Haverbeke zal daar ook zijn. Onnoodig nog
j den lof te maken van die prachtige inrichting,
die telken jare meer en nieuwere aantrekke
lijkheden ten toon spreidt.
te Sint-Jans-Molenbeek
Woensdag nacht, rond 1 1/2 ure, ontstond
er een geweldige brand in de margarinefa
briek Hollandia, gelegen in de Simonsstraat
en palende aan de enveloppenfabriek, gele-
Een pompier gredood.
Verscheidene pompiers van St Jans Molen
beek die in de Simonstraat werkten, zagen
opeens dat een groote muur op 't invallen
stond, zij riepen«Ach'eruil! Redde zich
wie zich redden kan Op 't zelfde oogen
blik stortte de muur met ijseiijk gekraak in.
Al de pompiers konden vluchten,uitgenomen
een, die onder de puinen bedolven werd. De
pompiers kwamen een minuut later terug en
I namen de steenen weg waaronder de onge
lukkige lag. De moedige pompier was dood;
Izijn hoofd was letterlijk vermorzeld. Dr Re
quette werd bijgeroepen en kon nog slechts
het overlijden hestatigen. Het lijk werd naar
het doodenhuis gebracht. Het slachtoffer is
de kaporaal Charles Basquin, van de pom
piers van St-Jans Molenbeek.De ongelukkig;
die in de Hoekstraat woonde, was gehuwd
en vader van vier kinderen. Een andere
kaporaal, M. Haering, dien men dacht ooit
onder de puinen te liggen, werd eenige
oogenblikken later, slechts licht gekneusd,
teruggevonden.
Alhoewel de bluschdienst uiterst moeilijk
was,daar ten gevolge van den hevigen vorst
het water dat uit de lansen spoot, in de luchi
vervroos en als ijs op den vuurpoel viel,
[gelukten de vereenigde pompiers er in rond
4 ure dei: brand te beperken Het was hoog
lijd; de twee fabrieken lagen reeds in puin
en de elektriekfabriek en het stadsmagazije
werden seeds door de vlammen aangetast
de muren van de omliggende huizen waren
reeds verschroeid en talrijite ruiten ge
sprongen,
Ten 5 ure 's morgends was alle verder ge
vaar geweken. De pompiers van Brussel
Konden naar hunne kazerne terugkeeren. De
pompiers van Sint Jans Molenbeek en van
Laeken bleven ter plaatse om de rookende
[puinen te bespuiten. De schade wordt op
twee miljoen frank geschat.
Ten 9 ure 's morgends steeg er nog eer
dikke rookzuil uit de puinen van de afge
bionde fabrieken op. De puinen waren met
ene dikke ijskorst bedekten aan de uitge
brande vensters en stukken kornis hingen
iange ijskegels.Eene talrijke menigte bevond
zich nog ter plaatse. Zoo het schijnt, heef
bet stadsmagazijn ook veel van den braric
-rieden. Gansch het telefoonnet dat over dt
fabrieken lag is vernield. De brand dei
Simonsstraat is een van de schrikkeiijkstt
geweest die in de laatste jaren voorgevallen
zijn. Door de ramp zijn talrijke werklieden
zonder werk,en dat in dezen strengen winter.
De verongelukte pompier was 28 jaaroud;
bet laatste zijner kinderen is nauwlijks veer
tien dagen oudverleden zondag werd het
gedoopt. De wanhoop der weduwe en van
hare arme kinderen is hertverscheurend.
De ongelukkige pompier werkte in de bil
jardfabriek van M. Toulet, hij was een neet
Als eigenaardigheid deeien wij de volgen
de grappige schildersrekening mede, gevon
den in oude boeken.
Jacob van Rysselberghe in de kerk van
Daknam eenigen tijd gewerkt hebbende,
eischte 92 gulden, 16 stuivers Brabantsch
courant. Daar de kerkmeesters deze som
wat overdreven vonden, verzochten zij hein
een geschreven rekening te willen inleveren.
Des anderendaags ontving men de volgende
I rekening
De kerkmeesters van Daknam schuldig
aan Jacob van Rysselberghe, als volgt
GIJ. st. cl.
1. De tien geboden vernist en
verbeterd.
2. Pontius Pilatus schoon ge
maakt en een nieuwen band aan
zijn muts gezet.
3. Een moordenaar aan 't kruis
gedaan en eenen vinger aangezet.
4. Den linkervleugel van den
[engel Gabriel verguld en er eeni
ge pluimen ingestoken.
5. Den haan van Petrus eenen
nieuwen steert gemaakt en zijnen
kam versierd.
6. De meid van den hooge-
priester Caïphas driemaal ge-
wasschenen haar aangezicht doen
blinken.
7. Den hemel vernieuwd, eeni
ge sterren ingestoken, de zon
vergulden de maan gekuischt.
8. De vlammen van het vage
vuur aangehitst en eenige zielen
gerepareerd.
9. Het vuur der hel geweldiger
gemaakt. Lucifer eenen netten
steert aangezet, zijne klauwen
gerepareerd en eenige ketingen
voor de verdoemden gemaakt.
10. Het hooi, het strooi in den
stal van Bethlehem vernieuwd en
een nieuwe sport'in de kribbe
gestoken.
11. De tabbaard van Herodes
nieuwe boorden aangezet, de lee-
ren broek van Annas gelapt en
twee knoopen aan zijn vest gezet.
12. Tobias op reis met den
engel Raphael een paar slopkou
sen aangedaan en twee riemen
aan zijnen reiszak gemaakt.
13. De plekken van Balaam's
ezel uitgedaan, zijn ooren ge
kuischt en zijne hoefijzers ver
nieuwd.
14. Het aangezicht van Sara
driemaal gewasschen, gevreven,
geschilderd en vernist.
15. De ladder van Jacob her-
maakt, geverfd en twee nieuwe
sporten ingestoken.
16. Een nieuwe steen in den
slinger van David gelegd, het
hoofd van Goliath doen zwellen
en zijne beenen verplaatst.
17. Het haar van Judas rost
gemaakt en zijne vingers gekort.
18. De ark van Noé met teer
bestreken, twee glazen pannen
op gelegd, een venster vernieuwd
en Ncé een paar ruime mouwen
aangedaan.
19. Het hemd van den verlo
ren zoon gewasschen en gerepa
reerd, zijn broek nagezien en
hersteld en borstels van eenige
verkens vernieuwd, hunnen
steert doen krullen en drinkwater
in de bakken gedaan.
20. De kruik van de Samari-
taansehe vrouw gestopt, aaneen
gelijmd, in 't nieuw geverfd en
een oor aangezet.
1 70 4
2 5 3
3 6
2 5 3
8 15 6
2 12
1 6 6
Nu wtér wordt de verkooping aangekon
digd van die gevonden voorwerpen in het
eerste halfjaar 1900
En wij lezen onder de talrijke kleeren
zi.-o mans als vrouwkleeren, pardessus, rok
«en. pelerines pelsen, zakdoeken, enz
157 vilten. 5 booge en 41 strooien' mans
hoeden, 205 klakken, 272 paar handsch<ie.
nen 259 Ongepaarde handschoenen, ruim
1300 parapluis en parasols, over de 550
wandelstokken, 282 papieren pakken, meer
fan 300 pakken in handdoeken en zak
doeken.
Verder tallooze boeken, portemonnais,
spaarpotten, messen, rookgerief, brillen,
tampen, horlogies, juweelen, enz.
Er bestaat tegenwoordig als een wedren
tusschen de verschillige transatlantische
stoombootlijnen, om op den koristen tijd de
overvaart tusschen Europa en Amerika af
tc leggen. Weinigen maken zich een gedacht
van de kracht door deze vermeerdering van
snelheid vereischt.
Veronderstellen wij eene stoomboot, die
6 knoopen loopt, 't is te zeggen per uur 6
mijlen, ieder van 1852 meters aflegt; en
nemen wij dat zij eene zekere hoeveelheid
steenkool verbruikt. Indien men de snelheid
wil verdubbelen en 12 knoopen loopen
denkt niet dat het voldoende is het gewicht
der machien en den koolenvoorraad te
verdubbelen. Door de proefnemingen hebben
de ingenieurs kunnen berekenen, dat men
de beide hoeveelheden moest vermenigvul
digen met 8
Indien men de snelheid wil verviervou
digen om tot 24 knoopen te komen, welke
heden vereischt worden van alle groote tran-
sailantikers, moet men het gewicht der oor
spronkelijke machien en den voorraad steen-
solen, in de koolhokken vervat, vermenig
vuldigen met 64,
De nieuwste der Duitsche paketbooten
bezit machienen, hebbende gezamenlijk
eene kracht van 28 000 peerden, en hare
vuren verbraken 36 000 kilogram steen-
Kolen per uur
gevraagd
in de Boterstraat, 36, te Yper.
6 10
7 15 6
er
21. Onze eerste moeder Eva
gewasschen, en met olie bestre
den, den appel doen blozen, de
schicht van het serpent geslepen
en zijne schepter vernieuwd, de
versleten tanden van Adam ge
scherpt eenige nieuwe ingezet en
nem in den appel doen bijten.
2 7
4 5
Totaal *92 16 - verbeleren-
Bij Callewaert De Meulenaere, drukker,
lolerstraat, 36, nieuwe keus van
PATERIVOsTERS
PORTE-MON NAI ES
laatste modellen en voordeeligste prijzen.
De socialisten kunnen niet genoeg jam-
meren over den hedendaagschen ellendigen
toestand der werklieden. Welnu, een hun
ner profeten, de heer Denis, socialistische
volksvertegenwoordiger, schrijft het vol
gende in zijnen Atlas de Statistique
5 Rorici *8135 en 39, won een wever 580 fr
s' jaars; een schaliedekker, 500; een land-
bouwwerkman, 290; een mijnwerker in
Henegouw, 600 fr. Rond 1885 tot 89 win-
snnZ'j' 'nonVfn hunnen kant' im> *300,
800 e» 1100 frank. Van he. eene tijdvak
tot het andere zijn de werkuren van 14 on
11 gevallen. 0p
°76nif0naï bed"jvigheid vertegenwoor-
Op 31 December 1899, telde men, iQ de
welke 687' 896 inbrenge'S' Van
ke 687.896 met spaarboekjes van 1 tot
tot 100 fr. eü 316,668 boekiesvan20
Dat wil niet zeggen, dat de toestand der
werklieden niet kan verbeteren. Als de
werkman zich niet meer door de socialis-
SUk,aten Ver,eiden t0t^k-
stakingen, die het vertrouwen der werk
gevers wegnemen en de kalandizie doen te
looi gaan, als er wat meer orde in de huis
houdens zal heerschen, en voor al, als er
eens vaarwel gezegd wordt aan den nood-
iottigen genever, die zooveel huisgezinnen
zedelijk en sioffelijk ,en onder breien,
r wa, 2al gebras, borden 0p deoVas-
enavonden w.irnia daghuren verloren,dan,
6 K zal de toestand der werklieden merkelijk
Wie wil weten wat er in een half jaar op
den spoorwegtrein zoo al verloren wordt,
moet nu en dan in den Moniteur eens na
zien, wat er bij de halfjaarlijksche verkoo-
ping van achtergelaten voorwerpen voor
den dag komt.
Te bekomen bij
CALLEWAERT-DE MEULENAERE
drukker, Boterstraat
verschillige soorten van aller
beste keukenboeken
v o°r bereiden van spijzen
en confituren.
ht
UI
cl
as
m
m
tn
ar
I VfirhAt Aran
te
«a*..
