DIT IS
EN OMMELANDS,
Op Zaterdag, 9Rn Maart 1901.
r» centimen 't blad.
36slejaar. Ta!merk 8406.
VOOR DEN PAUS!
Groote Fanfare
Tooneelfeeste
Voor de zendingen in China
De bloedwet
STAATKUNDIGE GMSCHQUW
Vóór en na de Fransche
revolutie
7*8 trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap we sen ofte posttegen 3 frank 's jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
Alles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk i-ö, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Vorige lijst 1074.70
Th. Benoist en zusters, Dranoutre 3 00
Onbekend cm den zegen van God
te bekomen t> 00
Binnen eenige dagen zal de lijste.die reeds
meer dan honderd duizend frank heeft opge
bracht in geheel het land, gesloten worden.
Die nog begeeren mee te doen, worden
verzocht zoohaast mogelijk hunne joiste te
zenden, 't zij naar Brussel, 't zij ten bureele
van 't Nieuwsblad.
Zaterdag 9n Maarte aanstaande zal
de vierde avondfeeste soirée-taba-
gie plaats hebben in de Iweinszaal,
ten 8 en half ure.
De heer Arthur Lamoral, kunst-
zanger te Kortrijk, en andere, zullen
hunne medewerking verleeneu.
Zondag 17 Maart, half-Vasten, ver
tooning in 't Volkshuis. Blijspel in 3
bedrijven: Een reisje naar
Oostende.
De Eere- Beschermende leden der
Wacht, die voorbehoudene plaatsen
begeeren, mogen zich wenden tot
M. Callewaert-De Meulenaere, van
Vrijdag af, tot den dag der feeste,
's noens.
tegen
Een der vijftien zendelingen, on
langs uit China teruggekeerd, de
eerweerde Pater Botty van 't
missiehuis van Scheut, zal in eene
belangrijkeen gemoedelijke Voor
dracht de omstandigheden uit
eendoen, waarvan hij getuige
was met zijne gezellen, en de ont
beringen en 't lijden die zij moes
ten onderstaan vóór hunnen te
rugkeer in hun land.
't Is na de glorierijke martel
dood van hunnen bisschop Mon
seigneur Hamer, dat die heldhaf
tige zendelingen, na ontelbare ge
varen, konden ontsnappen uit de
handen der boxers, met de woes
tijn door te trekken en alzoo in
Siberiën te geraken.
Die voordracht, aantrekkelijk
gemaakt door lichtbeelden, zal
gegeven worden in de Iweinszaal,
tea voordeele der zendingen in
China, Maandag 18 dezer maand,
ten 6 ure 's avonds.
Wij verhopen dat onze lezers
een goed onthaal zullen voorbe
houden aan de jonkheden, die
hun kaarten zullen komen aan
bieden.
Die moet weg.
Het is onweerdig jongelingen voor
eenen trommel te plaatsen, en hun te
bevelen steekt uwe hand daarin
het lot zal u zeggen of gij soldaat zul
zijn of niet.
Dat is de persoonlijke vrijheic
schenden.
Als dat mag blijven voortbestaan
dan begrijpen wij niet waarom de
Staat hetzelfde recht niet doe
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAS.te Brussel, Tk 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van ai die buiten Oost-
Westvlanderen wonen.
gelden om zijne douaniers, zijne gen
darmen, zijne postbedienden aan te
werven.
Ons volk stond tegen den school
dwang op en bet gedoogt den solda-
tendwang
Hetgeen men regeering noemt, moet
dus wel een machtig, of het Volk wel
een nietig ding wezen.
De oude Spartiaten, om de jeugd
overdaad te behoeden, lieten
aaar dronken slaven zien den dag
der loting zijn het bijna al dronken
slaven, die een slecht nummer trek-
ren.
Moeten zij dienen om de jeugd af
schuw te doen krijgen voor den drank
of voor de loting
Meest voor de loting.
Waarom moeten er den dag der
oling moeders weenen, vaders hun
li ar uitrukken, jongelingen razend
oopen waarom al die ergeltjke too-
neeleu, al die buitensporigheden, on
weerdig van den tijd waarin wij
even, onweerdig van de menschheid,
waarom
Omdat de Koning ziju getal man
nen moet hebben omdat bet land
moet kunnen verdedigd worden
Wij eerbiedigen den Koning, wij
eeren ons land daarom keuren wij
de loting af. De baldadigheden die de
otingsdagen schandvlekken, de nut-
ielooze uitspattingen, zoo van droef-
ïeid als van blijdschap, die ze keu
merken, zijn niet geschikt om den
eerbied in het algemeen voor Vorst
en Land te doen aangroeien.
Waarom het loten, die zinnelooze
tvinding van eenen Napoleon 1,
dan nog behouden
Waarom die bloedwet?
Alle andere beroepen zijn vrij het
leroep van soldaat moet dat ook we
zen, vooral in een land als Belgen
and.
Alle partijen keuren het loten af,
en toch blijft het loten bestaan.
Er zijn er die van algemeenen
lieustplicht droomen daarvan willen
wij niet: 1° omdat er dwang is 2°
imdat de socialisten dien maar ver
langen om broederoorlog te kunnen
erwekken.
Anderen willen het plaalsvervan-
gen afschaffen daarvan willen wij
evenmin het blinde lot blijft ge
bieden.
Ons ideaal is worde soldaat
wie het wil, niet voor de lasten, maar
wegens de voordeelen die er aan ver
bonden zijn.
Men klaagt putten in den grond
over het volgepropt zitten van alle
vrije beroepen waarom stelt men er
geen nieuwe open
Wij begrijpen zeer wel dat er sol
daten moeten zijn; 'tis de dwang
die gebruikt wordt om er te hebben,
dieu wij afkeuren en bestrijden.
Indien soldaat worden, de voordee
len der andere staatsbedieningen
aanbood, hoe zou men de verzoekers
zien toestroomen
Dan ten minste zouden onze in
stellingen niet meer moeten beschut
worden door mannen die ze, zooals
nu, voor een groot deel verfoeien en
vervloeken, omdat het loten bunnen
levensloop dwarsboomt of hunne ge
voelens van gelijkheid krenkt.
Dat moet kosten, wij weten be
welde andere Staatsinrichtingen
kosten ook. Die kosten zijn echter
gemakkelijk om dekken men moet
ze maar verhale op de ouders der
ongelingen die dienstplichtig kun
nen gemaakt worden, en deze doeri
betalen naarvolgens hun vermogen
Zal men dat doen
Wij denken 't niet in België wordt
alles gelapt, nooit snijdt men de kan
iers geheel uit.
Het Volk kau, wel is waar, zijnen
wil opdringen aan dezen die zijne
vertegenwoordigers willen worden,
niet aan Hem die over België den
scepter zwaait, tenzij dezen die het
Volk vertegenwoordigen Hem kun
nen doen begrijpen dat zijn Troon
veel beter bewaard zal zijn door vrije
mannen dan door slaven.
Wie België van den soldatendwang
verlost, zal later geroemd worden als
de redder der natie.
Algemeen belang.
Het engelsch Lagerhuis
Het is eene ware vechtpartij, die
dinsdag avond in het Lagerhuis heeft
laats gehad. De Ieren, die zich sedert
iet begin van den zittijd weer bijzon
der wo"lig toonen, '.naakten obstrue-
tionnism en stelden allerhande wij
zigingen voor om de beraadslagingen
het lange te trekken. De onder
in
voorziter wilde te middernacht de
sluiting ter stemming leggen, doch de
eren protesteerden en weigerden de
zaal te verlaten om aan de stemming
deel te riemen: in Engeland zooals
men weet, stemmen de Parlements-
eden met zich in twee verschiliige
zalen te begeven, eu men telt de leden
op, die uit elke zaal terugkomen de
eenen zijn de ja-stemmers, de andere
de tegenstemmers. De onthouders
uomen eerst binnen als de optelling
gedaau is.
De Ieren nu wilden de stemming
beletten en maakten lawijd dat hooren
en zien verging. De voorzitter werd
geroepen, en deze bevool op zijne
beurt aan de iersche afgeveerdigden
de zaal te verlaten. Zij weigerden en
de meerderheid besloot ddm dat zij
tijdelijk zouden uitgesloten zijn. Zij
weigerden nu nog hardnekkiger te
vertrekken en de policiewacht werd
geroepen. De leren zijn echter van
geen klein gerucht vervoerd; zij
stormden op de policieagenten los, en
een schrikkelijk gevecht ontstond. De
agenten verloren hunne helmen, de
Ieren werden de kleeren van het lijf
getrokken. Er werd geslagen, ge
stampt, gebokst en de agenten werden
nog het ergst van al toegetakeld.
Dank aan hunne overmacht konden
zij nogtans de wederspaunige afge
veerdigden eindelijk buiten krijgen
een dezer moest door zes mannen
opgepakt en weggedragen worden;
hij had nog enkel het hemd en de
broek aan het lijf. Het gevecht heeft
omtrent een uur geduurd. De vloer
was overdekt met manchetknoppen,
horlogies, gordels, bretellen, cols en
kravatten. Verscheidene der agenten
zijn naar de ziekenzaal moeten ge
bracht worden.
Woensdag avond heeft de minister
Balfour aangekondigd dat hij een
voorstel zal doen om de leden, die
weigeren op bevel van den voorzitter
de zaal te verlaten, voor het overige
van den zittijd uit te sluiten. De Ieren
ïebben hevig daartegen geprotes
;eerd. Dat belooft ons nog eenige woe-
ige zittingen.
Aanslag op keizer Wilhelm
Keizer Wilhelm, die zich woensdag
e Bremen bevond, moest 's avonds
naar Berlijn terug vertrekken. Op
den weg van het stadhuis naar de
stad heeft een werkman, die zegt
Dietrich Weiland te heeten, een stuk
ijzer naar de keizerlijke koets gewor-
ben. De keizer werd aan de rechter
wang gekwetst en heeft zonder opont-
load zijnen weg voortgezet. De dader,
die onmiddellijk werd aangehouden,
schijnt in de hersens gekreukt te
zijn hij zou aan de vallende ziekte
ij den.
Bij zijne aankomst in de statie te
3erlijn, werd de keizer afgewacht
loor de keizerin enden rijkskanselier.
)e vermaarde geneesheer, Dr Berg-
rnann, is hem in het kasteel van Pots
lam komen verzorgen. De keize*
leeft aan het rechter ongheen eeu
woude bekomen van 4 centimeters
ang, doordringend tot op het been;
lij heeft veel gebloed, doch de wonde
evert geen gevaar op er is een een
voudig verband op gelegd.
Woensdag morgend moest keizer
Wilhelm deelnemen aan de inspectie
van de ruiterij-officiers van Potsdam,
doch hij heeft ervan afgezien. Hij
ïeeft ook de voorgenomen reis naai
AÖnigsberg doen afzeggen.
Dietrich Weiland, donderdag mor
gend opnieuw ondervraagd, verklaar
de dat hij niets wist van het gebeurde
van woensdag hij herhaalde voort
durend dat hij aan de vallende ziekte
ijdt. Hij schijnt volstrekt niet bewust
van zijne daden. Dietrich Weiland is
te Bremen geboren den 22 april 1881.
dij ziet er zeer ellendig uit en zijne
Heeren hangen in flarden. De policie
zoekt den broeder van Weiland op,
een schoenmaker, dien men denkl
ïem tot den aanslag opgestookt te
ïebben.
In de zitting van den rijksdag,
donderdag namiddag, hield de voor
zitter, M. von Ballestrem, eene aan-
praak, waarin hij namens de verga-
lering zijne verontweerdiging uit-
I ruk te over den gepleegden aanslag
en den Hemel dankte dat de keizer
en het vaderland van eeue schrikke-
jke ramp gevrijwaard gebleven zijn.
Al de aanwezige afgeveerdigden aan-
ïoorden rechtstaande de aanspraak
van den voorzitterde socialisten
hadden zich uit de voeten gemaakt.
Wij leven in eenen tijd dat wij de meeste
stielen en ambachten zien bederven en gan
sche huishoudens zonder reden zien onter
ven.
De oorzaak daarvan is de ongetoomde
mededinging, de losbandige concurrentie
Vóór de Fransche revolutie van 1789 was
ons land machiig en wereldberoemd dooi
zijne gilden, alle maatschappijen van ouder
lingen bijstand.
Al de ambachten vormden gilden. Het ge
tal gilden te Brussel was zeer groot gaat
maar eens de plaats van den Zavel te Brussel
bezichtigen daar ziet gij de verschiliige
stielen door beelden voorgesteld met de
Kleederdracht en de werktuigen hun eigen
Elke gilde had haren Patroon of be
sehermheilige, waarvan er heden nog eenige
herdacht blijven, gelijk Sint Eloy voor de
smeden, Sint Grispijn voor de schoenmakers,
Sint Sebastiaan voor de schutters, Sint Isi-
door voor de boeren.
Elke gilde had haren Raad, die in de gil-
dekamer vergaderde, en uit de deftigste en
bekwaamste mannen van het vak bestond.
Elke gilde had haren Proost of Priester,
en zelfs in vele steden haren autaar of hare
tapet.
Elke gilde had haren hoofdman of Deken,
en eene vlag baar eigen al de leden waren
Gildebroeders en gildezusters, die malkan
der hielpen tot vooruitgang van het ambacht.
De gilden hadden een wettig bestaan en
mochten allerlei verbonden sluiten en ver-
koopen waaruit volgde, door den duur van
die lange samenwerking, dat Belgie bekend
was om zijnen rijkdom, gelijk nog blijkt uit
de kerken en kunstgebouwen tot stand ge
bracht.
Zelfs waren die gilden ten tijde van oorlog
vrseselijk en vernielend tot zelfbehoud inge-
ichthet waren de gilden die te Kortrijk
ie Fransche overmacht in het slijk neder-
Alles was voorzieneen deel van de
winsten der gilde ging in de kas tot onder
stand van weduwen, van weezen en van
ersletene en gebrekkelijke gildebroeders.
De prijs der waren en der werken, de buur
n de loon, werden in de gilde vastgesteld.
Bijvoorbeeld voor een paar schoenen of bot
en werd een hoogste pr ijs in de gildekamer
esproken. Ook de minste prijs werd aan-
eduid zij namen voor regel dat een oppas
send en matig werkman met zijn werk zijn
broed moest kunnen winnen.
Op die manier kon niemand op korten tijd
schatrijk worden niemand ook was er die
zijn brood mits te werken, niet kon winnen.
Het werk zelf werd soms verdeeld om aan
eenieder werk te geven. De dronkenschap
was gestraft. Zij namen voor regel eer
lijk duurt het langst, de kleine winsten zijn
de zaligste en de gilde zorgde voor de
broodwinning van al de gildebroeders.
Om in de gilde aanveerd te worden, moest
men een stuk afmaken, waar de meeste
moeilijkheden in voorkwamen. Dit werk
werd in de gildekamer gebracht en werd het
aanveerd en goedgekeurd, dan mocht gij
voor het publiek werken en op uw uithang
bord meesterschoenmaker of meesterkleer
maker, bijvoorbeeld, zetten anders niet.
Daaruit volgde dat er dan goede smeden,
wevers, dekkers, metsers, enz. waren er
waren geene verbrodders en stielmannen
die knoeiwerk leverden, of maar half hunnen
stiel kenden.
Ziet maar de borduurwerken, de smederij,
de slotmakerij, het metswerk van vorige
eeuwen; onze eeuw met al hare mekanie-
sen kan daar niet aan rieken.
Was er nu bijvoorbeeld een schoenmaker,
een timmerman die boven den hoogsten
prijs vroeg, of onder de laagste markt werk-
e, hij werd aangeklaagd, en was hij plich-
tig, hij werd vermaand, bij hervalling nog
vermaand, en bleef bij boven of onder de
markt werken, hij werd uit de gilde gevon-
nisd.
Dan mocht hij op zijn uithangbord met
dien stiel niet meer pronken en hij was een
verloren man in deoogen zijner medeburgers,
omdat hij, niet eerlijk zijnde, den stiel be
dorven had. Hetzelfde nu geschiedde nopens
alle bedrog, in alle bedrijven.
Daaruit volgde dat de Belgen, na verloop
van tijd. de meester schilders waren en de
meester-metsers van gebeel de wereld dat
de Belgische kooplieden de wereld door, alle
gezag van reebtveerdigheid eu eerlijkheid
genoten, en dat Brugge de rijkste handelstad
werd van heel de wereld.
Heel het Belgische volk was ingericht op
ee< en voet van christelijKheid, vau genot,
van reebtveerdigheid en van werkzaamheid.
De fransche revolutie heeft hier eene me
nigte kerken en kunstwerken vernield, en
als een citroen ons land uitgeperst en uitge-
YPPP
I rtiA
MII.IIIIIMi.iM.IMHI.i.1.. «lil. .11
of-gen.
