DIT IS
EN OMMELANDS,
SCHRIKKELIJK ONGELUK
m
PLMMTSLI JK
Op Zaterdag, 16Rn Maart 1901.
r> centimen 't blad.
VOOR DEN PAUS
Tooneelfeeste
Voor de zendingen in China
Een nieuw bewijs
Congo
Stad Yper Gemeenteraad
De pensioenen in Yper
M. Nolf
iaar. r'd »H 84-07
Te trekken bij den UitgeverTh 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap toe sen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
'r Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Hel blad en is niet min teirekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
Hes moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 16, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen losten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
O.f.SO van 's Rechters:wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd, teder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt bespro' en.
De Heeren van de Agence HAVAS,te Brussel, Tk 32,in de Magdal ca
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlanderen wonen.
Vorige lijst 4082.70
De geestelijkheid en eenige parochianen
van Becelare 30 00
Nog uit Becelare 4 00
Zondag 17 Maart, half-Vasteri, ver
tooning in 't Volkshuis. Blijspel in 3
bedrijven: Een reisje naar
Oostende.
De Eere- Beschermende leden der
Wacht, die voorbehoudene plaatsen
begeeren, mogen zich wenden lot
M. Callewaert-De Meulenaere, van
Vrijdag af, tot den dag der feeste,
's noens.
Een der vijftien zendelingen, on
langs uit China teruggekeerd, de
eerweerde Pater Botty van 't
missiehuis van Scheut, zal in eene
belangrijkeen gemoedelijke Voor
dracht de omstandigheden uit
eendoen, waarvan hij getuige
was met zijne gezellen, en de ont
beringen en 't lijden die zij moes
ten onderslaan vóór hunnen te
rugkeer in hun land.
't Is na de glorierijke martel
dood van hunnen bisschop Mon
seigneur Hamer, dat die heldhaf
tige zendelingen, na ontelbare ge
varen, konden ontsnappen uit de
banden der boxers, met de woes
tijn door te trekken en alzoo in
Siberiën te geraken
Die voordracht, aantrekkelijk
gemaakt door lichtbeelden, zal
gegeven worden in de I weinszaal,
ten voordeele der zendingen in
China, Maandag 18 dezer maand,
ten 6 ure 's avonds.
Wij verhopen dat onze lezers
een goed onthaal zullen voorbe
houden aan de jonkheden, die
hun kaarten zullen komen aan
bieden.
De toestand in Spanje verergert en
neemt eene wending, die geheel en
gansch overeenstemt met hetgeen te
voorzien was.
Eerst de betoogingen tegen de ka
tholieken en de kloosters door het
toedoen der vrijmetselarijdaarna,
gelijk in het distrikt van Barcelona,
geweldige woelingen van wege de
socialisten.
't En zijn nu de priesters en de
kloosterlingen alleene niet meer die
men aanvaltmaar de kapitalisten, de
fabrikanten en de vertegenwoordigers
van 't wereldlijk gezag
Van de kloosters en kollegien, die
men plundert en in brande steekt,
trekt men nu verder naar de fabrieken,
de kringen en openbare gebouwen om
daar juist hetzelfde vernielingswerk
te doen.
Was dit niet te voorzien
Ziedaar wat er van komt wanneer
men de driften van het volk ophitst
Immers wanneer men dien stroom
losgelaten heeft,wie zal er hem tegen
houden
Zoo veel te meer dat het de drift
alleen niet is die hier in 't spel is,
maar dat de houding van 't volk niets
dan redelijk en natuurlijk is als men
rekening houdt van de leerstelsels
welke de vrijmetselarij onder 'l volk
tracht te verspreiden.
Indien 't kloostergoed zoo aantrek
kelijk is om aan te slaan waarom
zou 't kapitaal dat min zijn
Indien men wél doet met de kloo
aterlingen vast te grijpen en aan
den muur te kletsen waarom en
zou men 't zelfde niet doen mei de
eigenaars en de bankiers
Al de beschuldigingen, de leugens
en de laster welke de vrijmetselarij
inbrengt tegen de kloosters, kunt ge
als eene handschoe ommekeeren en
aari 't kapitalism passen.
't Is één cn heizélfde liedje welk
men op twee versc'n llige toonen ka»
spelen. Hier valt dus maar den toon
te veranderen, cn dat kunnen de so
cialist kopstukken opperbest.
De feiten zijn daar om die waarheid
onbetwis'elijk vaste te s'.ellen.
Ten anderen degroole schrijvers en
sprekers der socialisten en steken dat
niet weg.
Zij hebben ten minsle de gave van
rechtzinnig te zijn, cn zij en doen niet
ijk die pbarizeërs die men liberalen
noemt en uit wier spreken en schrij
ven men dikwijls noch mossel noch
visch kan rapen.
Om maar een socialiste kopstuk te
noemen, wat heeft de welgekende
Viviani in de fransche Kamers gezeid
over de wet tegen de kloosters
Ik ben gelukkig mij te kunnen aan
sluitenzegde hu, aan die eerste,zeer
goede, maar te onvolledige toepassing
der socialistische leerstelsels. Deze wet
zegde hij verder, is maar eene af-
korting op de groote vereffening die
altijd ons laatste doel is en blijven
moet. De dag en is niet verre meer
dat wij die wet zullen toepassen op
al de kapitalisten
Als meu die feilen nagaat en die
woorden verstaat, men is waarlijk
verstomd over de doenwijze van som
mige liberalen die met zulke mannen
hand in hand gaan en op die wijze
hunnen eigenen ondergang bewerken.
Er is weere veel sprake van. 't En
moet niemand verwonderen na bet
Paaschverlof zullen de Kamers er hen
moeten meê bezighouden.
De koning wil Congo aan Belgie geven,
't Is een geschenk waarover veel andere
landen blijde zouden zijn. Schier alle landen
immers hebben koloniën, overzeesche bezit
tingen. Zij hebben ze moeten veroveren
met de macht der wapenen, of afkoopen of
aanhechten in voorwaarden die kostelijk
waren, dikwijls na lange, vele en moeilijke
onderhandelingen met andere mogend
heden.
Voor Congo ging het anders. Overeenige
jaren was die schier onmetelijke streke
daaromtrent onbekend. Op de landkaarten
was de plaatse van Cóngo voor een groot
deel in 't wit opengelaten, tenzij aan de
kuste. Nu is het alzoo niet meer.
De kolonie bestaat, met een volledig
bestier nijverheid en handel zijn er op
ongewone maniere aangegroeid. Niet alleen
is er een natuurlijke weg die de voortbreng
selen naar de kust voert, de waterweg,
de stroom waaraan de Staat zijnen name
ontleent, de Congo maar zelfs wierd er
een ijzerenweg gemaakt die den stroom
vervangt daar waar hij geen dienst kan doen
Die ijzerenweg is een wonder van wils
kracht.
Dat alles is het werk. van ééncn man
onzen koning, 't Is verstommend. Misschien
zijner in de geschiedenis geen twee voor
beelden van eene kolonie alzoo gesticht en
ingericht, door het toedoen van éénen' per
soon. Elders, zelfs in Engeland, voorzekei
n Frankrijk en Duitschiand, heeft men
daarvoor al de Staatsmachten noodig en
nog en gaat hei zoo wel met, op verre na
met.
De Congostaat is daar nu, met gansch
zijne inrichting. De koning vraagt aan
t land Wilt gij er van, gij moogt hem
hebben, zonder dat ik iets vraag in ver
gelding van al de opofferingen die ik er
voor deed.
Belgie vei tegenwoordigd door de
Kamers had tien jaar lijds om zich ti
Dedenken. De tien jaar zijn omme. Er moe
een kom af van komen.
Wat gedaan
Indien wij in de Kamers zetelden, zouden
wij er meer dan twee keeren op deuken
vooraleer eene beslissing te nemen.
't Beste ware. volgens ons, de zaken ie
tien zooals ze nu zijn 't is te zeggen Congo
bijzonderen eigendom van den koning dei
Beigen Congo onafhankelijk van Belgie..
Belgie heeft er nu het voordeel van, zijn
handel, zijne nijverheid vinden er uitwegen
en Belgie en heeft er den last niet van, in ch
de verantwoordelijkheid, 't Is al profijt en
geen verlies.
Dat en is niet geheel edelmoedig, zult gij
zeggen, inderdaad. Maar in zake van beslier
mag het herte niet luider spreken dan hel
verstand.
De ondervinding Dert ons Is Congo aan
Belgie, aanstonds zult gij de bestierkosien
der kolonie zien vermeerderen. Daarbij, in
Congo, gelijk in de meeste overzeesche
bezittingen, is er gedurig opstand, nu waar
hier, dan waar daar. Er moet daarvoor een
leger zijn. De Belgen en moeten daar nu
voor niets in lusschenkomen. Dan wel. Niet
dat men de jongens van hier naar Congo
zou zenden tegen hunne goeste. De grond
wet verbiedt dat. Maar het geld zou van hier
moeten komen. Daarbij zal men, in het be
staan vari eene kolonie, die officieel aan
Belgie is, geen reden vinden om eene
oorlogsvloot te eischen Dat alles kost geld,
stukken van menschen.
Indien Congo nu zijne kosten maakt of
daaromtrent, zou het nog alzoo zijn, eens
dat Congo tot den rang van Belgische kolo
nie zou verheven zijn Men mag er aan
twijfelen.
Omdat Congo aan Belgie zou zijn, zouden
de Belgen daarom meer handel drijven met
Congo? 't En is niet gezeid, want in
't wederlandsch verdrag staat er dat, in
Congo, alle volkeren gelijk moeten behan
deld worden, op handelsgebied.
't Beste ware dus den tegenwoordigen
slaat van zaken te bewaren.
Nogtans, indiende koning nu eens zegde:
Goed en wel, maar dat en kan niet zijn. De
last of de verantwoordelijkheid is te zwaar
voor mij. Wilt gij er niet van, goed in dii
geval en hoe zeer het mij spijt, moet ik
Congo aan een ander land geven. Frankrijk
heeft, in dit geval, de voorkeur gevraagd,
't Staat in het verdrag.
Dat ware een ander paar mouwen. De
Kamers en zouden niet lichtzinnig mogen
antwoorden Ehwel, geef het aan wier
gij wilt wij en begeeren het niet. Trou
wens, Congo, eens in de banden van een
vreemd land, het is klaar dat het daar voor
de Belgen zou verslechten. Bloed trekt en de
nieuwe bezitters zouden natuurlijk hunne
landgenooten bij de Belgen vorentrekken.
De Belgen zouden het eerste en bet meeste
werk gedaan nebben, en de andere zouden
met de beste brokken weggaan, 't Ware nog
al hard.
Ja, er mag twee keeren op gepeisd wor
den. Alles heeft zijnen meê en zijnen
legen... Eu aan gedane zaken is niet te ver
anderen. Daarom verzint eer gij begint.
(Gaz. van Brugge).
Verslag tier zitting
van Zaterdag 9 Maarte 1901
De zitting wordt geopend len 4 en half,
onder voorzitterschap van M. den Burge
meester Colaert, en in 't bijzijn van al de
raadshëeren, buiten de heeren C. D'Huvet-
tere en Baron Surmont de Volsberghe, die
belet zijn.
Er wordi kennis genomen van eenen brief
van graaf d'Urse), waarbij deze laat weten
dat hij in dienst getreden is als gouverneur.
St Jansstraat
De stad is 't akkoord met Muie Six Dela
cauw en 'i rechttrekken der St Jansstrab
wordt bepaald goedgekeurd.
De aankoop van een huis in den Doorgang
voor 2700 fr. wordt goedgekeurd.
De heer Ingenieur Vanderghole steltvoor
ten hoogste 3000 kgr. te laten laden op de
karren di de bouwstoffen bij halen voor bei
kasteel van Mevrouw Mahieu van Hoilebeke.
't Is noodig maatregels te nemen om de
wegen niet geheel te laten in stukken rijden.
M. Boone doet opmerken dat 5000 kgr.
niet overdreven en is voor zulke karren.
M. Vanden Boogaerde vraagt als de
aanpalers belast zijn met de dijken uit te
delven langs de gemeente- en buurtwegen.
M. de Voorzitter. Neen, 't is de stad
zelve, en we zullen zorgen dat het werk ge
daan worde.
Na eenige bemerkingen nopens de ver
lichting van den hof der statie, wordt de
zitting geheven.
De zake der ouderdoms en werkerspen
sioenen is waarlijk in Yper niet verwaarloosd
Van den oogenblik dat de wetten en minis
teriëele verordeningen nopens dit gewichtig
vraagstuk alles in 'i klaar trokken, hebben
de Ypersche katholieken hunnen plicht ver
staan en zich moedig aan 't werk gesteld.
Mannen van goeden wil, van onverpoos
den iever, van edelmoedige zelft poffering,
hebben aanstonds de noodige opzoekingen
gedaan opdat alle personen van 65 jaar
oud, en in de vereischte voorwaarden zijnde,
het jaarlijksch pensioen van 65 franken
zoude kunnen genieten.
Terwijl eenige volgeerne bun huis ten
dienste der bezoekers stelden, gingen andere
huis uit, huis in opdat er niemand en zou
ontsnappen aan T genot welke de milde
jonste van 't Staatsbesuer hun moest meê
orengen.
In die laatste werking bijzonderlijk beeft
onze Yperscbe geestelijkheid een treffend
voorbeeld gegeven van genegenheid cn iever
voor 't welzijn der welkende klasse.
Eere zij aan hun
Wij denken niet dat er op het grondgebied
van Yper één persoon zou vergeten zijn.
Ook het werk d r pensioenkassen heef
eene groote uitbreiding genomen.
Eene menigte maatschappijen van onder
tingen bijstand zijn tot stand gekomen in
onze katholieke scholen, patronaten, con
gregatiën, gilden, genootschappen van den
H. Vincentius, enz., enz.
En binst dien tijd, wat deden onze Yper
scbe liberalen
Schrijven en bun volk aanwakkeren om
daarin mede te doen; maar buiten dat...
niets
Trouwens om zulke werken in te
steken zijn er twee dingen noodi.., ten
eerste zeiopofferingen dat en hebben de
liberalen maar als 't kiezing isen ten twee
de geld, en dat hebben de liberalen wel,
maar... voor geen ander.
Tous pingres, al vrekken, zou de libe
rale Ghronique zeggen en dat hebben
onze Ypersche liberalen nog eens te moer
newfzen in deze omstandigheid.
i Is van den liberalen volks vertegen woor-
iger van Yper dat wij willen spreken. Hij
en had in de Kamer niet kunnen zijn toen
gestemd werd over de kwijtschelding van
den anarchist Moineau en Cie. De volgende
tting kwam hij af. 't Spijt mij, zei hij, dat
k afwezig was want in dit geval, zou ik
de kwijtschelding, 't. is te zeggen de vrij»
telling van Moineau, versteenden anarchist,
mijter van dynamietbommen, gestemd heb-
oen.
Dus, al de liberale volksvertegenwoor-
gers van West Vlaanderen, mogen, onder
t oogpunt, op denzelfden voet gesteld vvor-
en MM. Termote, Vandervenne, Nolf
n Buyl, natuurlijk.
t Zijn al mouwvagers der socialisten, c-n
mannen die toonen dat zij de ncodw mdig-
tièden van een landbestier niet verstaan. Im
mers zij willen volledige eerherstelling ver
enen aan eenen gast, die weigert genade
e vragen en die het niet weg en steekt dat
bij nog altijd met de zelfde gedachten be
leid is.
t Land zou verre gebracht worden met
zulke knapen aan 't hoofd.
Gazette van Brugge.)
op den ijzer weg
te HEULE
Twee dooden. Talrijke gekwetsten
Zaterdag avond, rond ten elven, kwam de
mare in stad dat er een schrikkelijk ongeluk
gebeurd was in de statie van Heule. Men sprak
van verscheidene dooden en talrijke gekwetsten.
De rechtstreeksche trein n° 9 uit Brugge, die
ten 6.12 te Kortrijk moest toekomen was'ont-
riggeld. Onnoodig te zeggen dat er seffens een
vloed van volk naar de plaatse des onheils
stroomde.
Het ongeluk
Die trein en houdt niet stille in de statie van
Heule. 't Was dus omtrent ten 6.10 dat hij in
volle vaart deze statie voorbijstoomde en plot
selings, in de stilte van den avond, eenen ge
weldigen slag veroorzaakte die heinde en verre
gehoord wierd. De reizigers wierden met ge
weld de eene tegen de andere geslegen. De be
woners van rond de statie kwamen geloopen
en de reizigers die op den trein zaten, voor zoo
veel zij nog konden, sprongen buiten, 't Was
een angst en eenen schrik zonder einde,en hier
en daar stegen klachten om hulpe op.
Wat was er gebeurd?
Ten gevolge van eene slechte richting van het
wisselspoor was de trein n° 9 van de reizigers-
lijn op de koopwarenlijn geloopen, en eer de
machinist hem rekeninge kon geven van 't on
geluk dat hij te gemoet iiep, kwam de reizigers
trein in volle vaart gebotst tegen een goederen
trein van 8 wagens, die daar geladen stonden.
In haar geweld zat de machiene van den reizi
gerstrein op een der wagens geladen met zak
ken guano,en viel eindelinge op haren linkeren
kant. De fourgon, waarin de hoofdtreinwachter
stond, keerde om op zijnen rechteren kant. Een
rijtuig van 2e klasse dat volgde kwam hem ver
brijzelen tegen de machien en een rijtuig van
3C klasse zat ie peerde op een van de 2°. De drij
wagens en t machien en mieken maar eenen
hoop brokken en stukken meer uit. De treia
bestond uit zes rijtuigen.
m
m
«i
■Gfi25SUX8II8R£K>if
geweest.