DIT IS
EN OMM ELANDS,
PLAATSELIJK
>n Zatorctog, 27en April 1901.
5 centimen 't blad.
36,te ianr. Tal <?rV 1^37
Wat mijnheer Bara
in den tijd hield staan
't ls aardig
Stad Yper Gemeenteraad
Te trek/ten bij den Uitgever, T* 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap we 3en ofte post, tegen 3 frank 's jaars
't Nieuwsblad van Yper verschijnt's Vrijdags, en's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
l'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrati,
Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAs.te Brussel, Tk 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma-
2? kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
w Westvlanderen wonen.
Iedereen weet dat mijnheer Bars
in den tijd een onverzoenlijke vijant
was van de Katholieke kerke.
Nogtaus in bet begin zijner poli
tieke loopbaan heeft die man soms
eenige bewijzen gegeven van gema-
tigheid en rechtveerdigheid tegenover
de katholieken.
Dit was het geval wanneer hij in
jaar 1859 een proefstuk uitgaf om
den graad te bekomen van bijgevoeg
de doktor in rechten ter liberale
Hoogeschool van Brussel.
Vele kostelijke bekentennissen zijn
in dit stuk bevat. Wij willen er hier
eenige overnemen die nu bijzonderlijk
groote weerde hebben.
Artikel 16 der Grondwet eischtdai
het burgerlijk huwelijk het gods
dienstig huwelijk voorenga.
Mijnheer Bara bekent dat die arti
kel aan de burgerlijke macht het
recht van toezicht geeft op gods
dienstig gebied, op een sacrament der
Kerke.
Die schikking der Grondwet, zegt
hij, onderwerpt dit sacrament aan
eene voorafgaande toelatingzij stelt
dus den Godsdienst onder het beheer
va-" den Siaat, hetgeen tegenstrijdig
n is aan de Scheiding van Kerke en
Slaat, en aan de vrijheid van het
uitoefenen van den Godsdienst.
Verder nog zpgt hij daarover:
Artikel 16 is strijdig met de grond-
beginselen. De Grondwet en mocht
het godsdier stiq huwelijk t och belet-
ten noch regelen, vermits het een akt
is van den godsdiensten dus geheel
vrij moet blijven. Met hel godsdien-
stig huwelijk te willen doen voorenaf-
gaan van het burgerlijke, heeft de
Grondwet aanslag gemaakt op de
vrijheid.
Het is goed die woorden te ont
houden.
Zij wettigen ten volle de handel
wijze van sommige katholieken die,
om verzet te teekenen tegen de in
breuk op hunne godsdienstige vrij
heid, alle plechtigheden vermijden
tijdens hun burgerlijk huwelijk.
Wij veroorloven ons ter loops eene
bemerking te maken.
Volgens 2 van dit artikel 16, mag
de wetgevende macht eene bijzondere
wet maken waarbij in sommige geval
len het godsdienstig huwelijk het bur
gerlijke zou mogen voorafgaan.
Tot nu toe is die schikking doode
letter gebleven.
En nogtans hoe noodzakelijk is
zulke wet niet?
Om maar één geval aan te stippen.
Zulke wettelijke schikking zou hoogsi
te passé komen voor sommige men-
schen die, na een woelig leven, op
hun sterfbedde door een godsdienstig
huwelijk hunnen toestand voor God
en Kerke zouden regelen.
Jammer is het dat zulke wet aan
het dagorde onzer Kamers niet eri
komt die zoovele tijd verslijten in
nuttelooze besprekingen.
Wat artikel 117 aangaat, die de
jaarwedden der geestelijkheid den
Staat ten laste legt, mijnheer Bara
bekent dat daarom de betaalde kerke
lijke ambten geen publiek karakter
verkregen hebben, en dat de Staat
bijgevolg geen recht heeft op de be
zoldigde eerediensteu.
De jaarwedde en maakt van den
priester geen openbaren ambtenaar,
zegt hij, want de priester onerwijst
in name van EEN GEZAG DAT
GROOTER IS DAN DIT VAN DEN
STAAT.
Welk eene bekentenisse
Een katholiek en zou het niet klaar
der en beter zeggen.
Daaruit blijkt hoe hatelijk de han
delwijze is onzer belgische liberalen
die ten allen tijde den priester trach
ten te broodrooven om zijne gods
dienstige vrijheid en plichtbeoefening
te krenken.
Mijnbeer Bara aanveerdt ook dat
de Grondwet aan den Godsdienst de
openbare en vrije uitoefening zijner
plechtigheden toestaat.
De vrijheid der eerediensten en
bevat niet alleenlijk het recht van te
doen hetgeen zij begeeren binnen de
kerken; zij geeft hun ook de toelating
in de straat te komen. De uitoefening
van den godsdienst ter strate, is vol-
gens de grondwet geheel en gansch
vrij. De processiën, het bedienen der
Sacramenten, het wijden van kerk
hoven, het planten der kruisen, de
begravingen en andere uitwendige
plechtigheden EN MOGEN NiE'l
BELET WORDEN.
Hoe pijnlijk en valt het niet voor de
'ransche katholieken van te moeten
zien dat, niettegenstaande de ver-
daring van de rechten van den menscli
endenburgerniettegenstaande de
eugenachtige leuze Vrijheid, ge
lijkheid, broederlijkheid, het uitoefe
nen hunner godsdienstige vrijheid
maar een ijdel woord meer is I
Voor de fransche geuzen die het
dragen der soutane zouden willen
verbieden, heeit Mijnheer Bara eenige
woorden die treffende zijn.
Niets, zegt hij, en slaat meer de
inbeelding dan de godsdienstkleedij
Het is dus niet te verwonderen dat
bijna alle godsdiensten voor hunne
bedienaars een kleed aangenomen
hebben dat in betrek staat met de ge-
wichtigheid van hun ambt. Niet al
leen geeft het kleed gezag aan dezen
die het draagt, maar het vermaant
hem ook zijn zeiven te eerbiedigen,
wilt hij van anderen geëerbiedigd
worden.
Eindelijk halen wij eenige woorden
aan die in de tegenwoordige omstan
digheden van buitengewoon groot ge
wicht moeten zijn.
e IVanneer men eenen godsdienst
wilt beschermen, moet men hem be-
schermen in al zijne led^n. De kloos
ters zoowpI als de wereldlijke geeste
lijkheid, maken deel van het katholi-
cismus zij zijn zelve de sterkteen
het leven van den godsdienst. fVilde
men redelijk zijn, de kloosters zou
den ook hun deel moeten hebben in de
weldaden der wet.
Bemerkt wel deze woorden
DE KLOOSTERS ZIJN DE
STERKTE EN HET LEVEN VAN
DEN KATHOLIEKEN GODS
DIENST.
Die woorden zijn als een krachtige
weêrklank die uit het graf komt van
Zondag achternoen hebben de socialisten
hier meeting gehouden.
De uitnoodigingen lieten weten dat de
gezellen zouden vergaderen in de herberg
Het Klein Hoekje en dat Anseele en Shaw
daar zouden 't woord voeren.
Noch Progris noch Weekeblad
en hadden daar een woordje van gerept.
Het Progrès zegt al kwaad zijnde, dal
de heer Burgemeester geweigerd had de
tooneelzale te geven ter beschikking der so
cialisten.
Is 't zoo, de heer Golaert heeft zeer wel
gedaan, niet anders doende dan zijne voor
zaten zoo liberalen als katholieken.
Waarom en hebben de vrienden van
Progrès en Weeke blad alsdan de
schoonezale der Strijkers niet ter beschik
king gesteld der socialisten, hunne vrienden?
Mysieiie
Of lievergeen mysterie.De tijden immers
zijn nu veranderd. De liberalen hebben nu
lanen Kamerheer naar hunne goeste, en zij
'n mogen hun eigen volk niet misdoen.
Al te vele koekeloeren met de socialisten,
dat zou nu te slecht effekt kunnen maken op
de kiezers.
Als 't stemming is, 't is dan tijd genoeg om
verbonden aan te gaan met die propere ke
els.
Is het waar dat de socialisten bij dieren
eede gezworen hebben hen in 1902 niet meer
n deri zak te laten steken door de liberalen
van Yper
Die 't leeft, zal 't zien.
Staatsman; als eene roede die de fran
sche en belgische vervolgers dei-
kloosterlingen ten bloede komt gee-
selen.
Drie inschrijvingen zijn toegekomen,
6332 fr. 6800 fr. 6800 fr.
't Is madame Roose-Dael, die de aanbe
steding heeft.
Middelbare School
De rekening voor 4900 wordt goedge
keurd.
Verslag dei* zitting
van Zaterdag 20 April 1901
De openbare zitting begint ten 5 ure.
Ai de raadsheeren zijn aanwezig, buiten
den heer Minister Baron Surmont de Vols-
berghe. M. de Burgemeester zit voor.
Er wordt geklaagd dat de kalsijden in
stukken gereden worden, voornamelijk door
dezen die belast zijn ze te herstellen.
M. de Burgemeester zal maatregels bestu-
deeren om daaraan een einde te stellen.
Lijn Westnieuwkerke
Er werd over korten tijd nog geklaagd
over de tramlijn Westnieuwkerke, die, voi
gens 't schrijven der gazetten, weinig te
oen had en hare onkosten niet uit en keerde.
Jit een gedaan onderzoek blijkt er dat de
opbrengst gedurig aangroeit, en dat de stad
reeds geld trekt van die lijn.
Borduren voor de Voorlanden
Het bestek was 4200 fr.
Drie aanbiedingen werden gedaan voor
3782 29 fr. -- 4042 fr. 3868 fr.
Mm' weduwe Vonck is aannemer verklaard,
daar zij de leegste inschrijver was.
M. D'Huvettere. 't Is te hopen dat de
prijzen der steengroeven nu niet en zullen
opslaan Algemeen gelach.)
M. de Burgemeester. Wij en hebben
ons niet meer gewend tot buizen die ons
verleden keer hebben in den brand gelaten
Straatlanteernen
Voor 't maken der lanteernen waren er
zes inschrijvers 1041 1240 1064 404
1057 1480 fr. Het bestek bedroeg 1096 fr.
'tlsoe heer Ser. Tavernier, die aannemer
is verklaard.
Riool St Jacobsstraat
Het bestek bedroeg 6372 07 fr.
Feesten van Aalst
M. de Voorzitter doet opmerken dat er
geen sprake geweest en is van naar Aalst te
gaan met 't muziek en de pompiers.
Met de pompiers alleen zou dat rond de
500 fr. kosten.
De schepenraad denkt dat het beter ware
enkel de helft der mannen te laten gaan, om
reden dat er gedurende de afwezigheid van
het korps zou kunnen brand ontstaan, en dai
niemand geern daarvan de gevolgen zou op
zich nemen.
Men zou maar de helft der mannen en de
helft der officieren laten gaan. De onkost
ware dan maar 250 fr.
M. Bouquet denkt dat het betamelijk
ware naar Aalst te gaan met muziek en pom
piersde Aalstenaars zijn ook alzoo naar
Yper gekomen. De wederkeerigheid ver
eischi dat we ten hunner opzichte hetzelfde
doen.
M. de Voorzitter. Geheel wel, maar ik
n wil da verantwoordelijkheid niet op mij
semen. Is de raad van uw gedacht, hij zal
ingevolge beslissen en ook de verantwoor
delijkheid nemen.
't Is te hopen dat het niet en zal branden
dien dag, maar moest er bij gevalle brand
ontstaan, wie zou er blusschen Er blijven
slechts tien mannen in stad, en er zijn er
zoovele noodig voor de leêre alleen.
M. Boone. In die voorwaarde is er
een middel nog uit te gaan met muziek en
pompiers.
M. Begerem stelt voor dat er 50 mannen
zouden gaan met het muziek, of ten minste
40 en 't muziek.
de Burgemeester vraagt de verdee
ling van het voorstel Begerem. Hij zal stem
men voor 40 mannen, maar niet voor het
muziek.
't Voorstel 40 mannen wordt een
parig aangenomen.
't Voorstel om ook het muziek te laten
naar Aalst gaan wordt verworpen, met 10
stemmen tegen 4.
M. de Voorzitter. 't Is wel verstaan
dat het muziek dan een ander uitstapje zal
doen.
De rekeningen en begrootingen van kerk
fabrieken worden tot eene volgende zitting
verschoven.
M. D'Huvettere vraagt wat er zal ge
daan worden met het oud klooster der Arme
Klaren
M. de Voorzitter. Tot nu toe en is er
nog geene beslissing genomen.
Godshuizen. Boomverkooping
Goedgekeurd.
Disch
Verpachtingen. Goedgekeutd.
M. D'Huvettere vraagt dat Disch en
Hospicen wel zouden doen verstaan in hunne
verpachtingen dat zij geene pachtverminde-
ring en zullen toestaan. Maar al te dikwijls
en gebeurt het dat goede pachters te kante
gezet worden, door schartelaars, die in de
verpachting alle geld uit geven en dan korts
na de verpachting komen vermindering
vragen.
MM. Fraeijs en Vanden Peereboom zeg
gen dat in Godshuizen en Disch reeds derge
lijke maatregels zijn genomen.
M Fraeijs voegt er bij dat M. D'Huvet
tere ongetwijfeld de verpachting bedoelt vart
Br ielen.
Daar was 't een buitengewoon geval. Er
was gezeid geweest dat men 60 fr. van
t gemet niet en zou aanveerden. Nu de pach
ter zei dat hij te Langemarck goed aan zij n
brood geraakte met 67 fr. te geven voor
land dat veel slechter was als dit waarvoor
hij nu 65 fr. zou beulen.
Het onderzoek heeft bewezen dat hij volle
waarheid sprak. Waarom zouden wij hem
dan geweigerd hebben.
Pensioengilden
De heer Struye leest een breedvoerig ver
slag nopens de schikking waarbij geene bij-
premie verleend wordt aan de personen die
meer dan 20 fr. rechtstreeksche belastingen
betalen. Uit dit verslag blijkt dat 80 per
honderd van de personen die meer dan 20 fr.
betalen volstrekt niet noodig en hebben bij-
premiën te genieten.
Het reglement wordt dan geheel gelezen
en eenparig gestemd.
Rijselstraat
M. de Voorzitter. Als gevolg aan de on
derhandelingen, die wij gehad hebben met
het Staatsbestier voor 't herleggen der Rijsel-
strate, stellen wij u de volgende overeen
komst voor met het gouvernement
De Staat zou de eerste sectie der Rijsel
strate tot aan St Pieterskerke herleg
gen gelijk de Boierstraat en dit op eene
breedte van 7 meters. Het overige zou langs
wederkanten ingenomen worden door de
voorlanden, die zooveel zouden verbreed
worden. Daarbij zouden nog de Meenenstraat
en de Diksmuidstrate op dezelfde manier
rleid worden.
Op de verbreede voorlanden zouden langs
wederkanten der Rijselstrate boomen en lan-
leerns geplaatst worden.
De steenen der Rijselstrate zouden ge
deeltelijk kunnen dienen voor 't herleggen
der groote makt, waar de voorlanden ook
zouden merkelijk verbreed worden en boo
men geplant.
De Staat zou de boomen planten en de
stad zou ze enkelijk moeten onderhouden en
natuurlijk de voorlanden leggen.
k Heb de zake der voorlanden doen on
derzoeken en 't bestek doen opmaken dat
zou aan stad 22 930 fr. kosten, voorlanden,
anteerns, enz. Misschien ware er nog mid
del de Staat zijne tusschenkomst te verkrij
gen voor het maken der voorlanden.
M. Boone. Is 7 m. breedte genoeg voor
eene strate
M. de Voorzitter. Op 7 m. is er middel
om met drie rijtuigen nevens elkaar te pas-
seeren, 't geen natuurlijlfheel zelden gebeurt.
M. Boone. Zal er ook een veloweg zijn?
M. de Voorzitter, Neen, die zijn afge
keurd.
Boone. De veloweg in de Boter
strate is ook reeds gedeeltelijk in stukken.
Met nauwe straten ztjn de wagens dikwijls
verplicht af te steken op de velowegen en
daardoor komt het dat er reeds vele steen
tjes gebroken zijn.
M. de Voorzitter. De onkost is mis
schien wat groot voor stad, maar 't is eene
buitengewone gelegenheid, die wij niet en
mogen laten voorbijgaan. Andere werken
kunnen misschien wat wachten.
Wij en mogen geen goedkoope steenen
gebruiken voor de voorlanden. De kalsij-
steenen der Ourthe kosten min, maar ze en
zijn op verre na zoo sterk niet als poifier.
Tt Poperinghe hebben ze er gebruikt,
omdat ze niet seffens andere en konden
rijgen, en nog onlangs heeft de heer
Schepene Van Merris mij geztid da' er ver
scheidene reeds gebroken zijn.
Wat de uitgave betreft, onze geldkasse is
in goeden staat. We hebben nog ruims
50 000 fr. ongebruikt liggen. Onze inkom
sten vermeerderen. De trammaatscbappij
zal ons jaarlijksch eene somme betalen voor
t gebruik van 't water en we zullen dit ook
eischen van de Vlaanders? Als ze wille»
water hebben, zullen ze 't moeten betalen.
We inogen dus heel gerust ziju dat de stad
gemakkelijk aan al hare verplichtingen zal
kunnen voldoen.
M. Boone. De salsijsteenen der Rysel*
«s"3
V
ft
