DIT IS
EN OMMELANDS,
STAATKUNDIGS üiSCHOUW
P LAATS E LU X
Op Zaterdag, ll n Mei 1901.
5 centimen 't blad.
36stejaar. Talmerk 1839.
18te Mei
Transvaal
Schoeljetrekken
De lsle Mei
De legerhervorming
H. Haarprocessie te Kortrijk
Missiën der Karmelieten
Disealsen in Malabar
M
mmm
Te trekken bij den UitgeverTh 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap we zen ofte posttegen 3 frank 's jaars.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Voor de chrisfenen is de l,te mei het
Legin va. de Mariamaand.
De socia'isten hebben van den lsteD
mei eenen revolutionnairen feestdag
willen maken, 't En gaat niet mar
hunne goesling. 't Valt af.
En nogthans hadden christene de
mocraten beslist van de jare den
{•ten mei te vieren, te gare met de
socialisten. Die beslissing werd aange
kondigd in bladen der partij en in...
Voor uil.
Hoe is 't, in Godsnaam, mogelijk
dat meuschen die beweeren chris
ten te zijn, zulke beslissing nemen
De socialisten toch en steken het niet
weg dat, in hunne oogen, het tsU mei
feest een revolutiounair en anti-gods
dienstig leest is.
Wij en willen geen oude koeien uil
den gracht halen. Daarom herinneren
wij alleenlijk wat ciloyen VanderveMe,
de opperste hoofdman der Belgische
socialisten, woensdag l9ten mei zei, in
eene redevoering die hij tot zijne man
nen richtte van den balkon van hel
rood lokaal. M. Vandervelde riep uit:
De socialisten der twee wereld-
deelen hebben heden dezelfde eischen
gesteld. Overal waar het kapitalism
bloeit hebben zij dezen dag gevierd
en zij die meenden dezen feestdag
te verminderen door te zeggen dat
hij alle revolutiounair karakter ver
loren had, hebben hem integendeel
verheerlijkt. DE CHRISTENE FEES
TEN ZIJN DE FEESTEN EENER
WERELD DIE UITSTERFT het
arbeidsfeest is het feest eener we-
reld die opklimt en die welhaast zal
schitteren.
Die woorden zijn klaar. De socialis
ten hebben het l'le meifeest ingesteld
in tegeustelling der christene feesten,
't Is de revolutie die de Kerk wil ver
dringen. Eu christene democraten,
doen daarin meê
(Gazette van Brugge).
dankow, lGO'meters lang, is dinsdag
voltooid,[veertien dagen voor den be
haalden dag.
De vraag tot vergoeding
De vreemde gezanten te PekiDg
ïebben dinsdag besloten aan China
eene nota te zenden, meldende dat de
gevraagde vergoeding 450 miljoen
aëls beloopt. Zij vragen]hoe China
van zin is die som te betalen en ver
wachten het antwoord op het einde
dezer week.
Ghineesche afdeeling verslagen
Luitenant Klimmer, van het regi
ment duitsche ruiterij, met eene
patrouille ontmoette zondag op 200
kilometers ten westen van Kalzan,
nabij Nung-Juan-Hsing, eene afdee
ling chineesche ruiterij. Een gevecht
volgde en de duitschers bleven mee
ster van 't slagveld.
Oorlogloebereidselen in Rusland
Sinds eenige dagen is te Odessa een
buitengewoon groote hoeveelheid
krijgsvoorraad toegekomen om oogen
blikkelijk naar Port-Arthur en Vladi
vostok verzonden te worden. Een der
kaaien is opgekropt met wagens
wielen, onderzeesche mijnen, hou
witsers, benoodigd heden voor brug
gen, kassen en kisten. Er komt ook
te Odessa veel graan toe om aan de
krijgsoverheden van Vladivostok en
Port-Arthur gezonden te worden.
En brief van keizer Wilhelm
Keizer Wilhelm heeft aan de fran-
sche regeering een brief gezonden
om hulde te brengen aan de heldhaf
tigheid der fransche soldaten, en
vooral van commandant Marchand
bij de reddingswerken tijdens deD
brand in het zomerpaleis te Pekiug.
Brug te Pei-Tang-Ho
De brug te Pei-Tang-Ho, nabi.
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Aoence HAVAS.te Brussel, Tk 32,in de Magdalena -
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van at die buiten Oost-
Westvianderen wonen.
gers van Ermelo geschreven, dat hij
de vredesvoorstellen van lord Kitche
ner geweigerd heeft, omdat de engel-
schen de onafhankelijkheid der Boe
ren niet willen erkennen.
Generaal French
Generaal French is ziek, en begeeft
zich naar Kaapstadhij heeft een
verlof van verscheidene weken ge-
Mislukte bewegingen
Wij meldden gisteren dat het com-
camdo van Delarey zich in drie korp
sen verdeeld had, die in verschillende
ichtiugeu achteruitgetrokken waren.
Dit beteekent eenvoudig dat de krijgs-
verrichtiuKeu der engelsche generaals,
om Delarey te omsingelen, eens te
meer mislukt zijn, want de drie
Boerenkorpsen zullen zich voorzeker
weer op een afgesproken punt ver
eenigen.
Schipbreuk
De eugelsche stoomboot Tentallon
Castle is dinsdag, te midden.vaa een
dikken mist, op het Robinsoneiland
op 8 mijlen van Kaapstad gestrand.
Je passagiers, waaronder de nieuwe
gouverneur van Natal, en de beman-
uiDg zijn gered.
De duitsche zendelingen
In den duitschen Rijksdag werd er
dinsdag gevraagd of er geene pogin
gen aangewend zijn ten einde de in
vrijheidstelling te bekomen van de
duitsche zendelingen, door de engel-
schen in Zuid-Afrika gevangen geno
men. De staatssekretaris van buiten-
andsche zaken, M. von Ricbtshofen,
antwoordde dat de engelsche regee
ring heeft doen opmerken, dat die
duitsche zendelingen niet genoegzaam
mnne genegenheid voor de Boeren
verborgen hebben, en dat daarbij
velen dier zendelingen hunne duitsche
nationaliteit verloren hebben, dat er
zelfs zijn, die de engelsche inburge-
•iug verkregen hebbeu. Wat de ver
nielde eigendommen der duitsche
ouderdanen in Zuid-Afrika betreft, de
luitsche regeering heeft daarvoor
vergoedingen doen vragen.
De goudmijnen
M. Chamberlain heeft dinsdag
avond in het engelsch Lagerhuis ver-
Gaard, dat, tot nader bevel, de goud
mijnen in Transvaal belast blijven
met dezelfde taksen als vroeger.
Tn de Kaapkolonie
De Boeren hebben op nieuw, nabij
Taaibosch, de spoorwegriggels opge
broken. De treins hebben eene ver
traging van twaalf uren ondergaan,
loch er zijn geen ongelukken te be
treuren.
De financiers vragen den vrede 1
Men verzekert dat Cecil Rhodes bi,
het engelsch gouvernement aandringt
opdat het aan eiken prijs den vrede
zou sluiten met de Boereu, daar de
vijandschap der Hollanders van de
Kaap jegens Engeland eene onrust
wekkende wending neemt. De engel
sche beursraven, die belangen hebben
in Zuid-Afrika, ondersteunen het
voorstel van Cecil Rhodes.
Een brief van Botha
Generaal Botha heeft aan de bur
Vergrooting van Natal
Uit Kaapstad wordt gemeld dat de
distrikten vau Utrecht, Vrijheid en
Wakkerstroom zullen afgescheiden
worden van Transvaal en bij Natal
gevoegd.
Gevechten in Transvaal
In het oosten en het noorden van
ransvaal hebben verscheidene hevige
evechten plaats gehad. Volgens de
engelschen beweeren, zouden de Boe
ren groote verliezen ondergaan heb
ben 40 dooden, 200 gekwetsten en
68 gevangenen. De engelschen zon
en belangrijke dokumenten, bank
noten, wagens en peerden buit ge
maakt hebben, maar zij spreken van
ïunne eigene verliezen niet.
Rinst den nacht tussctien maandag en
dinsdag laatst, hebben eenige schoeljes mee-
nen kluchtig te zijn met eene flessche irxkte
in stukken te smijten op het standbeeld van
Mijnheer Alfons Vanden Peereboom.
Eene groote vlekke is op het beeld te zien.
Wij hopen, voor de eere van ons ypersch
volk, dat de scheetjes niemand anders dan
droeve jongens zijn, die welhaast gekend
zullen zijn, en eene duchtige lesse krijgen
van wie het aangaat.
Telken jare trekt zij naar Kortrijkontel
bare vreemdelingen, die nooit hunne reize
beklagen, en weggaan met het vast gedacht
van nog weder te keeren.
Het H. Haar is eene van de kostelijkste
Relikwiën die op aarde te vinden zijn, en
wordt sedert eeuwen met eenen heiligen eer
bied bewaard en eene groote godsvrucht
vereerd in Onze Lieve Vrouwkerk.AUe dagen
der week, doch meer den Maandag en den
Vrijdag, komen Redevaarders er naar toe,
om genezen of bewaard te zijn van koortsen,
hoofd- en haarziekten, en hun betrouwen
wordt dikwijls treffend beloond.
Onze Goddelijke Zaligmaker, laat zijne
macht en goedheid niet zelden bijzonder blij
ken, ter gelegenheid van Processiën mis
schien omdat die godsdienstige Plechtigheden
openbare en niet afzonderlijke vereerlijkin-
gen zijn, en deze die eene gunst van zijne
bermhertigheid afsmeeken, tot meerdere
vurigheid in het gebed aandrijven. Vandaar
de voorliefde die de vereerders van het H.
Haar voor de Processie hebben.
Den Zondag 19*n Mei, zullen er bijzondere
treins en trams in alle richtingen zijn,zoodat
de vreemdelingen alle gemak zullen genieten
om naar de Processie te komen en huis
waarts te keeren.
Er zal dien dag een overgroote volkstoe
loop zijn in Kortrijk.
Onze radico-socialistisehe kamerheer Noll
heeft met gezel Vandervelde en tutti quanlij
gestemd voor deroode foeste van eersten Me'.
M. Nolf is daar nog eens volmaakt in zijne
olie die bestaat in de omwentelaars partij
een appeltje te smijten om een eitje, ik wil
zeggen hunne stemmen te krijgen tijdens
de kiezing.
Het klooster van Notre Dame des Mis
sionssedert eenigen tijd te Yper gesticht
om zusiers zendelingen aan te werven voor
den Malabar, dit klooster, zeggen wij,, en
laat aan Progrès en Weeke blad*» niti
toe nog te slapen.
Wij hadden waarlijk nog dat klooster
noodig roepen zij.
't Is aardig
Indien er iemand daarover te klagen had,
dat zouden de katholieken zijn die gewend
zijn aan die werken van christene Beschaving
hunnen penning te jonnen.
Maar dat liberalen, die hier je Yper en
elders voor zulke werken echte vi ekken zijn,
De middenafdeeling der Kamer vergader
de Vrijdag morgend en namiddag. M. Hellt-
putle las zija zeer uitgebreid verslag. In hei
eerste gedeelte onderzoekt hij den interna
tionalen toestand van het land en toont aai
dat deze niet in't minste zal bedreigd wor
den door de vermindering van diensttijd
zonder vermeerdering van contingent, en
door da invoering van het vrijwilligersleger.
M. H 'lleputte bewijst dat zoo het land ver
mindering van krijgslasten eischt, het nin
is uit gebrek aan moed of aan vaderlands
liefde, doch dat deze vermindering gevraagd
wordt omdat het land het overdreverie van de
krijgslasten, die het opgelegd worden, be
grijpt en omdat het geen betrouwen heeft in
de militaristen. Deze laitsten bedriegen het
'land en verduiken het doel dat zij willen
bereiken het alleman soldaat. De militair
commissie vraagt 180 000 manschapper
voor het oogenblik om er later nog meer te
vragen. Het land is ook tegen den kazerne
dwang omdat er niet genoegzaam zedelijke
en godsdienstige waarborgen aan de katho
lieke familiëa gegeven worden. De vrijheid
van geweten voor alien moet geëerbiedigd
worden, doch de katholieke ouders hebben
het recht te eischen dat men aan de krijgs
aalmoezeniers het middel verschaffe hunne
taak. te vervullen. Het tweede gedeelte van
het verslag van M. Hellepuite bestaat uit
eene studie over de acht voorstellen die door
de middenafdeeling reeds onderzocht zijn.
De afdeeling heeft besloten aan deze voor
stellen de volgende wijzigingen te doen D
prijs van de plaatsvervanging zal hoogstens
1000 fr. zijn en veranderlijk volgens den
aard der regimenten. De vrijwilligers, die
van den krijgsdienst eene loopbaan maken
zullen 30 fr. vergoeding bekomen gedurende
de 30 eerste maanden indien zij eenen
nieuwen diensttijd van twee jaar minimum
dat liberalen daarover jammeren en klagen, j aangaan, zullen zij 40 fr. trekiten. De on
derofficlers zullen 15 fr. meer bebben dan
dat is dom.... indien het niet kluchtig ware.
De vermaarde jaarlijksche Processie van
het H. Haar van Onzen Heer Jeisus-Christus,
zal uitgaan den 19eo Mei aanstaande, zijnde
den Zondag na Ons Heere Hem elvaarten zal
ten driën en half des namiddags uitzetten uit
O. L. Vrouwkerk.
Die Processie is eene van de prachtigst»3
die men kan aantreffen de godsdienstig»-3,
bijbelscheen geschiedkundige groepen, die
men er in bewondert, munten ui l door hunne
keurige opvatting, hunne we^rgj ilooze frisch
heid en hunnen buitengewonen luister.
de soldaten. De milicianen die wees zijn
zullen ook recht op de volle vergoeding
nebben. De vrijwilligers van 12 maanden
(9 maanden weikdadigen dienst en 3 terug
roepingen voor eene maarid) zullen niet van
het contingent afgetrokken worden. Elke
vrijwilliger die twintig jaar dienst zal heb
ben, zal op 50 jarigen ouderdom recht heb
ben op een pensioen van 360 fr,, indien hij
soldaat is, of vaa 500 fr. indien hij onder
officier is. Het pensioen zal niet loegestaan
worden indien bedoelde vrijwilligers, vooi
den bepaalden oud-rdom, eene plaats vai
het gouvernement bekomen hebbeu.
Brief van den Eerw. Pater
Dionysius a Nativitate
UWSBLAD VAN YPER
1SSVZ.:
't Nieuwsblad yan Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het Wad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk iö, te Yper.
nTiMrrf i
Een nieuw klooster
J. M. fJ.T.
RoodeZee 27-3-1.(Octave Huysman Cuerne)
Teerbeminde Broeders in X'°
'k Hebbe alsan onze reize in 't lange geschre
ven naar Eerw. Pater Provinciaal, en 'k peize
dat gij ze ook wel zult gezien hebben, maar als
oude gebeurs van mijne kamer in 't klooster wil
ik U een woordeken op zijn eigen zenden en
met U te gare een ure speeltijd overbrengen.
Ziet gij ons hier niet varen op die groote mach
tige roode zee die ons wijf dagen vraagt om er
deure te jagen met ons vaartuig, 't Is al den der
den dag dat wij geen land meer en zien en wij
vliegen nog gedurig vliegen door de zuchtende
baren. Wij hebben tot nu toe een alderaange-
naamste reize gehad. Eerw. Pater Paulinus en
kan al geen kanten met de zee overeenkomen,
en van met dat het schip een weinig begint te
wiegewagen, voelt hij zijn herte en mage ont
roeren en daar zePater Philippus en heeft
er maar de eerste dagen een weinig van gewe
ten. 't Was kluchtig om hem te zien staan op
den boord van 't schip, zoo bedrukkeljjk en
ellendig kijken. Maar hij heeft tegen het geweld
der machtige zee gevochten en kloekmoedig
overwonnen, en zijne mage staat nu zoo wel
dat men op het schip zal riskieren van achter
tiom te verliezen en zyn wezen bieust lijk eene
krieke en is rond lijk een appel. Uwen ootmoe-
iigeu dienaar heeft al lachen met de anderen
ook de eerste twee dagen zijne herte bewogen
gevonden, maar 't was algauw uit met dat spel,
en daarom zit ik neerstig aan 'tschrijven. Broe
der Arnoldus is een held, hij en dei niet anders
in't eerste, als vragen of die zeeziekte allichte
ging opkomen, m' hadde gezeid dat hij er naar
verlangde en afgunstig was van onsen 't en
lukte niet: zulke gasten zouden moeten dobbel
betalen!.... Van den eersten af, hebben wij ge
lachen en leute gehad dat het al en te vele
scheelde. Waarlijks die ons hadden gezien zou
den gezeidhebben: dat zjjn geestige kerels, en,
ze en ziender niet uit ljjk mannen wie het spijt
alles verlaten te hebben en zoo verre te gaan
voor heel hun leven, om arme zielen van wilde
zwarten voor den Hemel te winnen. En 't is
waar ook. Nooit en hebt gij zooveel genoegen
en geluk en geestdrift gezien. Geen voordeel
noch glorie van de wereld en zou'ne mensche
dat kunnen doen smakenwij en hebben geene
stonde noch benauwd noch bedroefd geweest,
en 't is met een herte vol heilige aandoening en
verlangen dat wij van dag tot dag voortvaren.
Ohdie schoone, troostende roep van den
Heore! Veni, sequere me! Ja volgt mij verre
weg van al wat U dierbaar is, verre weg van
uwe Ouders, en broeders en zustersverre weg
van uw geboorteland, een streke U onbekend,
volgt mjj op den weg dien ik U zal toonen, zon
der schroomen of ommekijken, op den weg van
het H. Kruis. Ja, tole Crucem tuam, et sequere
me! volgt mff door gevaren en ongemakken,
door ziekten en kwellingen, door vreemde,
onbekende wilde oorden, met het kruis op uwe
schouders. En vreest niet, ik zal met U zijn, zegt
Jesus, ik zal U ondersteunen en helpen entroos-
ten, en valt gij, tjjelijk of late onder den last,
houdt uw herte kloek en vroom, 't is voor mij,
en: ego ero merces tua magna nimis! Oh!
Broeders, mij zoo dier aan't herte: moge Jesus
U ook zijne almachtige stemme in uw herte la
ten hooren. O roep des Heeren! ontvlamt die
jonge zielen van heiligen iever en moed voor de
arme zielen.... En wij varen voort, verder en
verder van U, maar nader en nader met der
herten. Ja onze herten zijn metU gebleven, en
's nuchtens, als wij in onze eenvoudige kabine,
op ons armtierig autaarken, het H. Sacrificie op
dragen, peizen wfj op U en bidden voor U. Oh!
die schoons, aandoende H. Misse op bet schip
gelezen, op dien machtigen waterplas, daar
Jesus meester van is en over regeert. Oh men
sche, ge zjjt zoo kleene te midden die onmeet
bare watervlakte! Oh! Priester en zendeling
hoe groot zfjt gij met de macht van den Schepper
in uwe gewijde handen En gij volgt ons met
herten op onze lange reize, verlangende achter
nieuws van uwe broeders die gij met tranen jn
de oogen den vaarwel zeidt en den broederkus
gaaft. En onze herten waren bewogen! Ohl
schoono .dag, vol glorie en zaligheid in den
Hemel en op de wereld. Hoe diepe wierden de
hertei. ontroerd op dien dag, en hoeveel gratiën
en heeft den Heere ons allen niet geschonken
Morgen komen wij tot Aden toe. Nu zitten wij
nog altijd voort in de röo zee. Indien zij niet
rood is van koleur, ze is warme genoeg om te
doen peizen dat zij gloeit ljjk vier. 'k Zitte hier
en 'k zweeto dat 't van mijn voorhoofd en
langs geheel mijn lijf leekt. Dat zijn toch dingen 1
't Is al den vierden dag dat wij niet anders en
zien als hemel en water: blauw al onderen
blauw al boven en geen wolk nievers, maar de
gloeiende zunne die in de zee scbingt en onver-
dragelijk is. GeluKkiglijk dat bet schip wel
overdekt is met dik lijnwaad, somtijds zelve
dobbel gespan. En 's avonds is het schoone met
de prachtige mane die zoo zoete en zoo lieflijk
boven op en in het water sch ingt, en al die ster
ren, zoo pinkelende klaar, en alles zoo stillei
U'5>;
JP