DIT
EN OMMELANDS,
1
m
m
m
STAATKUNDIGE OMSCHGUW
'L MATS EL IJK
Op Zaterdag, 14™ December 19017
5 centimen 'f blad
Talmerk 1870.
Koninklijke Fanfare
Katholieke Wacht
St Michielsturners
Hoe waar
Holland
China
Amerika
Engeland
Transvaal
In de Kamer
De krijgswet
Senaat
Stad Yper. Gemeenteraad
Vragen en Antwoorden
Ste Barbara
Wervick
Leve
M. Leopold Merghefynek
36^te jaar.
Te trekken bij den UitgeverTh 36, in de Boterstratete Yperen hij 's land boodschap we zen ofte post, tegen 3 frank
s jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Hel Wad en is niet min te trekken dan voor eert geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
■W 'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 76, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
YperschVlaamsch enbovenal
God getrouwe ik wezen zal
Nieuwe inschrijvers
op het Nieuwsblad van Yper en
oramelands voor 1902 krijgen
het blad voor nieten van au tot
nieuwjaar.
Ons nieuw mengelwerk en zal
maar rond nieuwjaar kunnen be
ginnen.
Zaterdag avond geeft de Ko
ninklijke Fanfare haar eerste win-
terfeeste, ten 8 1/2 in de Iweins-
zaal.
De heeren Leon Leire en C.
Vanhee, Autisten en Theoph. De
leu, hoboïst, alle drie van Wer
vick, alsook verscheidene heeren
van Yper zullen hunne meewer
king verleenen.
De heeren Louw en Plokhooy
zullen Zondag avond de feeste
bijwonen in het Volkshuis.
geven eene feeste in 't Volkshuis
op Zondag 29" December,'s avonds
ten 7 ure.
Meer dau een liberaal dagblad en
schaamt hem niet te zeggen dat er
volstrekt een einde moet komen aan
de gemeene handelwijze der socialisten
in de Kamers.
Zoo schrijft de liberale Précursenr
van Antwerpen
Niets en belet de Kamer een
reglement te maken,die hare weer-
digheid bpscherme, en toelate streng
te zijn met de bezetenen, die daar
erger handelen dan in de kroegen
Ylwie in volle Kamer durft zeg-
gen rat hij het stemmen der begroo
tingen zal beletten indien men zijne
dwangwetten niet wilt, aanveerden,
zou bij den kraag moeten gevat
worden en buiten gesteken.
Zulke dwinglandekens en mogen
geene aanspraak maken op de vrij-
heid vermits zij een anders vrijheid
aanranden.
Eenige goede voorbeelden in dien
zin zouden al gauw bekomen dat
onze Kamerzeden wat veranderen.
Het parlementarismus of het Ka-
merstelsel en heeft niet opgehouden
de echte beheerwijze te zijn van een
vrije volk.
Het kan alleen te wenschen laten
dank aan de flauwheid van deze die
de zending hebben over zijne weer-
digheid te waken. a
't Schijnt dat de Prins-gemaal een
onderzoek heeft ingesteld nopens de
geruchten die verspreid zijn aangaan
de zijne oneenigheden met het ko
ninginnetje.
Alle officiëele bladen loochenen dat
er demiDste oneenigheid heeft bestaan.
Is 't alzoo, des te beterwant 't
ware toch pijnlijk voor beiden indien
er nu al reeds moest tweedracht heer-
schen in het huisgezin.
De, keizerin-moeder heeft den kroon
prins zijn congé gegeven. Ais ver
goeding wordt hij hertog genoemd.
En de Keizer
Bah! in China heeft de Keizer niels
te zeggen: hij slacht van den man in
vele huisgezinnen: hij en woont maar
meeen de Keizerin-moedor draagt 'e
broek, 'f is te zeggen 't meesterschap.
Sedert een tijd was er onderhande
ling tusschen de Vereenigde Staten en
de volmachtigden van het oud Paua-
ooa-comiteit, voor de overname van
de werken aan het kanaal van Pana
ma.
Die onderhandelingen zijn ten einde
en de Amerikanen en gaan den weg
van Panama niet volgen voor hun
kanaal tusschen den Atlantischen en
den Stillen Oceaan.Zij nemen een heel
nieuwen weg langs Nicaragua.
Ten gevolge daarvan is de laatste
hope verdwenen van ai dezen die
hunne, spaarcenten gestort hadden
voor bet maken van het Panama-
kanaal: blijft de zake steken, natuur
lijk en is nooit niets meer uit te trek
ken.
Meer en meer begint het engelseh
volk te morren tegen den iangdurigen
oorlog in Znid-Afrika, en tegen de
geldwolven, die om bunnen geldlusf
te voldoen, zoo onbezonnen Engeland
in eenen oorlog hebben gewikkeld,
waarvan niemand nog de uitkomst
kan ontwaren.
Sommige staatsmannen zijn aan 't
beramen van middelen om, zonder de
eere van Engeland te kort te doen,
een eervollen vrede te sluiten met de
moedige transvaalsche strijders.
Maar hoe middelen gevonden? De
boeren houden vooruit en vooral aan
hunne onafhankelijkheid en Enge
land zal hiertoe moeilijk kunnen he
sluiten, tenzij het ertoe gedwongen is
door de omstandigheden
Weinig belangrijk nieuws van den
oorlog, ter.zij een nieuwen trek van
generaal De Wet,die eene geheele le-
gerafdeeling gevangen genomen heeft
met kanons en voorraad.
Kitchener, die erg ziek is, en zelfs
niet in staat naar Engeland weer te
keeren, seint dat de engelschen eene
kleine afdeeling boeren hebben verrast,
en gevangen genomen.
De zitting van Dinsdag werd geheel en
gansch besteed aan ee,ne ondervraging van
M. Vandervelde, socialist,over de fofterkam-
pen in Transvaal.
Mevrouwen Louis en Mar. Botha, alsook
Mevrouw Steyn woonden de zitting bij.
Vandervelde sprak een geslegene ure lang
over de onmenschelijkheden door de engel
schen bedreven.
Andere kamerheeren, zoowel katholieken
als liberalen en socialisten,bevestigden zijne
woorden, maar ongelukkiglijk wat kan de
üeer Minister daaraan doen.
Geen enkele der groote mogendheden
durft of kan tusschenkomen om aan dien
barbaarschen toestand een einde te stellen.
Engeland weigert ten anderen elke tusschen-
lomst: boe wilt ge dan dat het kleine België
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
O.f-30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Iedei
hoek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agenge HAVAS.te Brussel, T* 32,in de Magdalen
strate, en te Parijs, n° 8. Place de la Bourse, ontvangen bekendm*
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
den wreeden engelschman dwinge op meer
redelijke wijze te werke te gaan
Die ondervraging is dus op niets uitge
loopen, zooals het voorzien was, en heeft
daarbij nog de Kamer eene volle zitting doen
verliezen, en nu misschien nog andere zit
tingen erbij, aangezien de bespreking Dins
dag zal voortgezet worden.
De krijgswet is deze week weinig vooruit
gegaan, 't Is klaar te zien dat de socialisten
en liberalen op alle manieren de stemming
der wet willen belemmeren en beletten.Maa
waarom moet de katholieke meerderheid zoo
goedzakkig te werke gaan Waarom en stelt
zij in eens geen einde aan die eeuwige zage
rij over alle soorten van dingen, die enkel
voor doel hebben de werkzaamheden der
Kamer zoo nutteloos mogelijk te maken.
Gisteren, Donderdag heeft de krijgswet
een goeden stap vooruitgegaan omdat niet
alles naar hun goeste en gaat, verlieten libe
ralen en socialisten de Kamer. De bespreking
der volgende artikels liep dan als op wiel
tjes,zoodat de artikels 3, 4, 5, 6 en 7 hebben
kunnen gestemd worden. Nog slechis twee
artikels bijven over.
Konde de linkerzijde vandaag nog eens
kootje zetten op zijn Ypersch, de wet
ware gestemd. God gave Y
De Senators hebben de wet op de speel
holen van Oostende,door de Kamer gestemd,
verworpen, 't Is nu de tweede maa! dat die
wet naar de Kamer moet wederkeeren.
Openbare zitting
van Zaterdag 14 December 190/,
ten 5 ure 's avonds,
DAGORDE
t. Mededeelingen.
2. Tram studie der lijn Yper Belle.
3. Tram verlenging der lijn Yper-Nieuw
kerke naar Steenwerek.
4 Landbouwcomice vraag om hulpgeld.
5. Muziekschooluitbreiding van het toon
kundig onderwijs en 'orgrooting 1901.
6. Buurtwege» n* 10, 11 en 16: Bekeize
ling.
7. Begrooting van stad voor 1902.
Ja, waarlijk, bet Weeke blad is een
ernstig en geleerd dagblad
In vele nummers van dit liberaal vuilblek
kunt gij gezegdens vinden die teenemaal
elkander tegenspreken.
Daar en verschiet het Weeke blad niei
in men scheert immers geene koe op een
haar.
Waarin het Weeke blad ook sterk
staat dat is in het uitvinden van allerlei
ezelariën om ze aan de katholieken ten laste
te leggen en alzoo het recht te hebben zijn
venijn op de papen te spuwen.
Alzoo zagen wij 't Weeke blad over
eenige dagen handelen over de H. Schrif
tuur waarvan het geen woord en kent.
Het giug er op los tegen de katholieken
omdat zij moeten aanveerden dat het H.
Schrift woord voor woord is ingegeven door
den H. Geest.
Nu, de katholieken leeren juist het tegen
overgestelde.
Onze lezers kennen onze handelwijze te
genover de goddelooze en dwaze artikels
van 't Weeke blad
Gemeerielijk en antwoorden wij daar niet
op omdat er weinig belang is daarop te ant
woorden.
Het Weeke blad is immers befaamd
en het is ons meer dan eens gebeurd gekende
liberalen hetzelve te hooren afkeuren.
Over twee jaar nog wierd het op zijne
duimen geklopt omdat het (dom weg, maar
waar toch *M. Nolf den radiko sodalis
tischen kandidaat noemde.
Toch gebeurt het somwijlen dat wij op
die artikels antwoorden.
Wanneer als er in die antwoorde iets te
rapen is voor onze lezers.
Maar bemerkt wel
lederen keer dat wij de penne opnemen
en aan de uitdagingen van 't Weeke blad
antwoorden, welke is de handelwijze van
dit hooggeleerde liberaal blad f
Hei gebaart van geen eentje meer en
zwijgt lijk vermoord.
Hoe klaar en hebben wij dit piet nog eens
gezien over eenige dagen
Het Weeke blad dat wel vijftig jaar
ten achteren is wanneer het de wetenschap
geldt, had daar de vondste gedaan van een
boekje dat geheel den katholieken gods
dlenst in gruizelamenten ging slaan.
In groote vette letters schreef het dat het
lijk a plus b bewezen was dat er noch Adam
noch Christus noch Paus noch Kerke en
was noch telde.
En het beriep de papen daar iets op
te antwoorden.
Wij namen de penne en schreven eenige
reken om lijk a plus b te bewijzen dat die
strenge wetenschappelijke argumenteering
over meer dan twintig jaar door de ernstige
wetenschap in duigen geslegen was.
En wat deed het Weeke blad
Het siond te gapen met zijnen mond vol
tanden en in yolgende nummers en kwam
er geen gebenedijd woord meer van die
strenge wetenschappelijke argumenteering
Nu komt het de beurt van onzen dank uit
te drukken aan de heeren Yperlingen. Twee
jaar hebben wij reeds het genoegen gehad
van ze in ons avondfeest te zien deelnemen.
Voorzeker hebben zij dit jaar zoowel als de
voorgaande hun best gedaan. De kleine
Luciaan Verhaeghen heeft sedert het laatste
jaar uiterst veel op zijn viool gewonnen bij
heeft als waren artist zijne twee concertos
n° 8 van P. Rode en die in Sol majeur van
Muscat) op meesterlijke wijze gespeeld.
De heer J. Dondeyne zeng ons mei zijne
lieve stem twee stukken, die het kunstmin
nend publiek uitnemend genoegen hebben
gedaan het waren Les filles d'Arles van
Fiégier en Sénérata vanG. Braga. Dit laatste
stuk heeft bijzonderlijk veel bijval gehad
daar het zoo lief oijgeleid was met vedel
door Lucien Verhaeghen. De heer J Derud-
der zong ons met kloeke basstem Les vêpres
üiciliennes van G. Verdi en La Neige van
Fiégier. Het zijn ook twee zeer aangename
muziekstukken die wonderbaar
waren.
Dan hoorden
gegeven
De uitvoering van Final de la 5" Sympho-
nie van Mendelsshon en Les francs luges
van Berlioz, heeft eens te meer den rappen
vooruitgang doen bestatigen van ons uit
muntend muziekkorps «de Staösharmonie».
De eere der uitvoering komt natuurlijk
eerst en vooral toe aan den bekwamen Be
stierder der Harmonie, die door onverpoosde
studie en taaien wille de grootste moeilijk
heden weet ie overwinnen.
Eere ook aan zijne muzikanten, die zooveel
nut weten te trekken uit zijne lessen
Zondag laatst was er feest in 't Kapitel.Dé
al oud bekende en bloeiende koorgilde La
Renaissance» gaf hare jaarlijksche winter-
feeste. Da eer- en beschermleden waren in
groot getal komen beantwoorden aan de
uitnoodiging.
In de ruime zaal van 't Kapitel, hebben de
leden der Gilde, met onze reeds gekende
vrienden van Yper, een echt kunstig en ver
makelijk avondfeest gegeven.
Hei is eerst aan La Renaissance dat
de eer toekomt. De leden dezer maatschappij
mogen terecht als ware kunstminnaars be
groet worden. Immers de twee koorzangen
Le matin van De RUlé, en l'Adieu des Mene-
strels van A. Saintis, waren zoo behendig
gezongen dat zij het algemeen verwachten
te boven gingen.Eere aan hunnen overmoei
baren en achtbaren bestuurder M.Am.Hervent
ea aan al de Heeren zangers.
Wij hadden nog het genoegen drie onzer
stadsgenoten te kunnen toejuigen. Het waren
de Heeren G. Pector, Th. Deleu en L. Leire.
De heer Pector gaf ons met veel behendig
heid en smaak Lucrèce Borgia van Meister,
eene zeer moeilijke fantasia voor clarinet.
Lof zij hem. De heeren L Leire en Th.Deleu
hebben ons een tweespel laten hooren voor
fluit en hauibois Guillaume Tell van Demers
seman en Berthelemy. 't Moet ter hunner
eere gezegd worden, het stuk heeft aller be
wondering verwekt door het oprecht mees
terlijk spel.
wij nog iets nieuws voor
Wervick; t was bet Quatuor Napolilain voor
maudoliunen, mandole en Zitüerbarp. Zeer
lief en koddig. Het heeft de Wervickanen
zeer aangestaan.
Kregen de liefhebbers van schoon muziek
hunne goesting, die geerne lachten mochten
ook hun herte ophalen. De trio Les Trois
Ténors Sérieux uitgevoerd door de Heeren
G. Delahaye, J. Dondeyne en J. Derudder
heeft geheel de zaai herielijk doen lachen.
Voor bis gaven zij ons den trio van Boccace;
dit stukje was ook zeer kluchtig en heeft veel
bijval gehad.
In het tweede deel hadden wij Choucrouie
et Macaroni ook een kluchtig tweespel door
M. L. Leire en Gustaf Dumont. Deze heeren
zijn twee altisten in dat vak, daar het stuk
bijzonder moeilijk is om uit, te spreken. Voor
t eindigen kwam M.Delahaye met M.Derud
der ons es deux chanteurs sans places geven
Tranen hebben wij gelachen bij 't uitvoeren
van ditschoon en kluchtig muziek van Hervé.
Wij hopen dat deze heeren ten naaste jare
nog van deze soort zullen hebben.
Wij en mogen niet sluiten zonder een
woordeken welverdienden lof uitte drukken
aan den heer Gustaf Desramault, die als
begeleider, met eere zijne lastige taak heeft
gekweten.
Eere en dank zij dus aan al deze die het
hunne bijbrachten tot 't inrichten van dit
welgelukte feest, bijzonderlijk aan de heeren
Jules Robaeys,voorzitter, Henri Leleu.onder-
voot zitler, Charles Lannoy, schatbewaarder
en sekretaris, Edmond Dumont, Camilie
Lesaffer en Gustaf Dumont.
Renaissance gij haalt eere van uwe feeste,
wij zien dat gij uwen ouden faam en kunst
min getrouw gebleven zijt.
't Was eene schoone feeste Dinsdag, ter
gelegenheid der blijde terugkomst van den
heer Leopold Merghelyrickgezantschaps
secretaris in China.
Van 's morgens vroeg speelde de beiaard.
Op de Halie en St Maartenskerke wapperde
ons driekleurig vaandel. De Yperlingen ver
haastten zich ook om hunne huizen met
vaandels te versieren, en rond den middag
was er op den doortocht geen enkei huis
meer zonder vlagge of wimpel,en niet alleen
op den dool tocht, maar in andere, zelfs af
gelegene straten, wapperde ten allen kante
onze vaderSaridsche driekleur.
Aan de statie
Var» ten tweên reeds wemelde 't van 't
volk binnen en rond de statie. Onder de aan
wezigen bemerkten wij M. Ferdinand Mer-
ghelynck en Mevrouw Merghelynck, Baron
en Baronnes van der Bruggen, lede;; der
familie,de heer Senator lweinsd'EeckUou'
Markgraaf d'Ennetières, Fraeijs, Sein p ne,
enz. en vrienden en kennissen van den moe
digen jongeling.
i
3
BBS"
wr^Tj
4
