D I IS EN OMMELANDS, Bericht 1302 POTTELBERG STAATKUNDIGE OMSCHODW Op Zaterdag, 5en Juli 1902. Europa Amerika Nog al den liberalen kant DE PA ME ft Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschapu>ezen ofte post, tegen 3 frank s jaars. 't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland. Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. /.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate, Tk So, te Yper. Echt en recht, 't oud Volk indachtig; Kinderlijkniet kinderachtig Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't 0,f.30 van 's Rechters wegen f. i; overdruk, 5 fr. 't honderd. Iedei_ igjjf boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.a De Heeren van de Agence HAVAS.te Brussel, Tk,32,in de Magdalena- strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost- w Westvlaanderen wonen. Aan de Kiezers. Bij elke kiezing komen talrijke personen klagen dat ze op de lijsten niet aangeteekend zijn of nog erop staan met een onvoldoende getal stemmen. Sedert 4° Juli is men bezig met de lijsten te herzien; 'tzijn die lijsten, die in gebruik komen voor dekiezing van 4903. Wij raden onze lezers aan om van nu af de lijsten te onderzoeken en te zien of zij met het noodige getal stemmen zijn ingeschreven. Voor allo inlichtingen, zich wenden tot het bureel van den Ka tholieken Bond, in den Katholieken Kring, Meenenstraat. Aan onze lezers Voor 4 fr. krijgt gij 't NIEUWSBLAD t' huis gebracht van heden tot het einde van 1903. den naam voorbeeld is de grootmoedige Alexan-1 fraters,prediken daar nu het evangelie, der mis in zijne handelwijze jegens Te Drontheim is over enkele weken Polen en Fijnlanders. Over de Polen, de eerste katholieke kerk plechtiglijk spreken wij aanstonds. W*t de Fijn-lgewijd (geconsacreerd) geworden, landers betreft dat is een volkstam die, de eeuwen door, bijzondere voorrech ten genoten heeft. Al die oude ge-, bruiken, die beminde voorrechten I y?or t oogenblik is er hier eene goochelen en schermen me heeft de Gzaar met éénen Dennetrek ministeneele crisis, dat is, dat al de geloof en godsdienst, welken god bedoelen invtüW. PV™ dSÏMRioi-ter» aan deo koninp.Be.eid heb-1 - d™ «lijk T is het Zoroaster, Zweden 't oogenblik is er lijise kluchtvertooningen, met van Godsdienst gedoopt. Verder loochent het Laatste Nieuws het bestaan van God zelve. Hoort die goddelooze laai En als priesters en vorsten (die twee steunen en steunden altoos elkandei) het artikel beroerten en oostand Ên 't en is noel ben dat ze ervan door trekken,en geen I Jj°udba» C°Pfucius> Moses, Mahomet o beroerten en opstand. Kn ten is noSlmiüister wUlen blijven. Trouwens ?,b r^s tus 1 _w^s/eeren^Tet^e vet:s niet effen Daar ons vorig schrijven, over den algemeenen toestand van eenige b j- zondere landen, in den smaak onzer lezers gevallen is, geven wij hun van- dage een kort overzicht over een:gc andere landen. Rusland Polonië Wij spraken z.ooeven over Polonië. Dat is een land of beter, 't was een ri l met een grootsch verleden. Langen tijd, in de l6e eeuw was het 't bolwerk der christenheid tegen de Turken. Na allerhande wisselvallig heden «ierd dat schoon, datedel land 4 d»?rvolop hi.rger- - o schandelijke gerechtigheid oorlog, en t schijnt dal de opslande- tusschen Rusland, Oostenrijk enl in8en n, J„ Idie hunnen tijd vooruitgingen, groote den t heeft in dit land nog al erg gewoed k die verk,eind h*eeft,Kmet te wegens werkstakingen 't tot nu de len houden. gen er Goden van te maken God vergeve het ons dat wij die GODDE LOOSHEDEN hier overdrukken. Maar is he niet noodig en heilzaam dat de menschel onder de oogen hebben wat de strijdende liberalen eigentlijk zijn en wat zij willen, Zuid-Amèrika. Voor|ze£gen en schrijven Zalmen nu nog verwonderd zijn dat de priesters hei liberalismus aantoonen als een groot gevaar vo> r godsdienst en land Al de liberale bladen, op eenige geheel kleine uit Coiombie Colombie is eene republiek noorden van in bovenhand hebben 4. Op voorwaarde nogthans dat de vrije scholen zouden bestuurd worden door een scdoolcomiteit van minstens drie personen (comiteit dat recht zou hebben vanwettelijken eigendom over de schoollokalen en het schoolgerief) en zich zouden onderwerpen aan het toezicht van de Staatsopzieners van onderwijs. De Métropole, katholieke gazet van Ant werpen, keurt dat ontwerp ten vollen goed, De Bien Public, van Gent is van een ander gedacht. Wat ik ervan denk, *t is 4° Dat men 't godsrecht.de waarheid en de valschheid, de godsdienst en de goddeloos heid op denzeltden voet niet zetten kan en dat de godsdienst voor allen redelijken mensche eene verplichting is. 2° Dat de ondervinding klaarlijk bewijst dat ongodsdienstigheid noodzakelijk leidt tot zedeloosheid en bijgevolg ongodsdien stige scholen onbekwaam zijn om de goede Duitschlaud verdeeld (1772—4793 4795), De Polen zijn een taai volk van Wat het loopende nieuws derf Zij verwerpen zelve het gedacht van den 3'Dat bijgevolg de Staat noch de gemeen- ïfcr in knr e iieniefiii waren en evenden Gnd. Indien de J& gemeen zonderingen na, verklaren gedurig Het zeden in de herten der kinderen te vestigen geloof, alle geloof moet uitgeroeid worden. Jen te bewaren. katholieken godsdienst. Wal hunne weke betreft, het volgt hier in korte eenigenwaren en levenden God. Indiende taal en zeden betref!, Duitschlaud en Rusland werken om ter meest om Polen te verduitschen en te verrassen 't Is eene ware vervolginge. Wilt. gij eens weten, beste lezers, hoe verre dat gaat in Duitschland, leest aandachtig In de poolsche provinciën door woorden De koning van Engeland betert altijd voort hij zit reeds in eeneu leunstoel. Men spreekt van kronings feesten in September De cholora is in China en te Duin kerke. Vreest nogthans niet. Amerika heefs beslist't is de oudei geestelijkheid de aandacht der geloovigen I 'en Bet recht met hebben van ongodsdienstig op die strekking niet trok, zou zij te kort j onderwijs in te richten. 4° Dat het blijven aan de eerste en de heiligste harer plichten. Wie m. et den godsdienst verdedi gen, indien de priesters hel niet doen Zulke goddelooze werking is niet alleen gevaarlijk voor den godsdienst, zij is nog verderfelijker voor het bestaan zelve der samenleving, van den Staat, van het vader- Dat land, dat op de kaarte vanI Pruisen ingelijfd mag het PoolschI weg al Panama dien men volgen ^1 'eertien dagen zei keizer Willem Europa, zoo eene overgroote plaats j aiet meer aangeleerd worden, 't moet voor het verbin hngskanaal. stad Aken - Het is uitzintbgte denken Vteen inneemt, is een keizerrijk dat thansjalles in't Duitseh zijn, (juist gelijk nu In Spanje, altijd werkstakingen en vojk ^„'bestaan zonder godsdienst'tis Czaar Alexander aan 't hoofd heelt. iQ 't noorden van Vrankrijk, geen woelingen.Doch,'t schijnt dal de jongeIomdat het Duitsche volk een godsdienstig Dat dit land eene schoone, machtige vlaamsch meer mag geleerd worden Alphtnse XIII doet spreken o~ er zijüe Volk is, dat het machtig en kloek is. toekomst heeft, is onbetwistbaar.'t hl Te Nreschen ging het over eenige wilskracht. Te beter. Gij moet geen khzer zijn om de waarheid waar, ten volle is het nog niet bo-1 weken bermhertig schuw. Het voikl [n Vrankrijk gedurig kerkvervol-lvan die woorden te vatten. Vruchteloos De liberale Etoile beige heeft eenen nieu- schaafd, en onder vele opzichten is h tl Was woedend eu verdedigde met gingen. Men spreekt weder van nog verachterd. Doch 't is juist daai in I razernij de kleine poolsche schoolkna-l honderde geestelijke gestichten te slui- dat de toekomende grootheid v; n pen, die liever dan in 't Duitseh teI ten VrijheidGelijkheid Broeder- 't keizerrijk gelegen is. Ongetwijfe Ml antwoorden, hen lieten ten bloede I lijkheid gaat hetrussisch reuzeurijk met ren-lgeeselen door hunne meesters zenstappen vooruil: nieuwe, nieMirn sl Qe oproerige familiën wierden ver wetten naderen het laud van de eur -Joordeeld voor hoogverpaad, en de peaansche beschaving alle slach vanl zachtmoedige ouderwijzers,tegen allen werken worden aangeleid om tl'1 I voorval, vroegen en bekwamen de uitgestrekten staat op de hoogte des toelatinge van in klas te gaan gewa-|baren raad niel luisteren. De klacht is ge hedendaagschen vooruitgangs te bren-lpend met een geladen revolver I grond gen. Doch is het van den eenen ka ill jQ poioni0 zijn de Polen uit alle de Etoile had er op gewezen dat de aan nog met ten volle on wi Keia ('njkesturen gesi0ten, ijzerwegen, posten vallen der liberale bladen, niet tegen het beschaafd, het staat ook vast, vanl [e„er universiteiten enz.,'t staat allzoogezeid klerikaliam maar legenden eenen anderen kant, dat het land deur "lo(en voor hen. I godsdienst zelve, toch zooveel kwaad doen eene overdrevene, te verfijnde 1 c- moeders die hunne aan de liberale Partiï en eene der oorzaken schaving nog met verkrenkt en ;n 't Pnnkeh nn.W lziin waarom deze partij gedurig in de kie- lamd is 't Is nogtans hetgeen met^ders thu» in t Poolsch onder-l achteruilgwJefnU) 8e§ert dien zijn meest al de andere lauden van Europa |WIJ?e? n Idie aanvallen tegen God en Godsdienst nogl hel eeval is I Onlangs nog stemden de Pruissen-1 eej erger, veel algeu eener, veel verwoeden het gevai is.jsche kamerg 230 mijii0eaen om - - s 1 verduitschen. 't Is dus niet trachten de liberale vrijdenkers ze te ver duisteren. Intusschen ziet men dat de lesse, welke] de liberalen den 25 mei gekregen hebben, niet gebaat heeft. Gelijk de Etoile het voor ziet en voorzegt, zal zulke uitzinnige handel wijze nog meer dan eene nieuwe nederlagel drukking van mtjr.e hoogachting eigene katholiek princiep is de Staat buiten de schoolhem komt het onderwijs niet toe. 5* Dat ten anderen de liberalen noch de socialisten nooit het bovengenoemd school- jntwerp zullen aanveerden. 6" Dat, moeste het Staatsbestuur in de huiden der liberalen eu socialisten vallen, /.ij niet lang wachten zouden van geheel dat stelsel omver te werpen, om die schooico- initeiten met hun recht van eigendom af te schaffen, en dan met hunne gewone manier van recht te verslaan al die schoollokalen en schoolgerief in te palmen. En bijgevolg, mij dunkt dat, ofwel geen e fficiëi onderwijs meer, ofwel nog beter zouden houden wat wij hebben. Aanveerd, Mijnheer de Opsteller, de uit- aan de liberalen verzekeren. Nog heden Een oude schoolmeester wen artiken afgekondigd, waarin zij bitterImorgend drukt de Etoile Sommigen der klaagt dat de meeste liberale gazetten naar antikatholieken zijn bezig met maken dal het - - - katholiek ministerie zoo oud zal worden als Matbusalem. 't Zou wel kunnen zijn. Gazette van Brugge.) De overmacht verspringt van 't eene|®P°e ™ers AO geworden. Onder voorwendsel van te ant land naar het ander. In de 16eeeuw Polon,e te verd«itsc^ten. t Is dus met woorden aan de Etoile, verklaren de meeste •rut mn„u;„ü cranio I te verwonderen dat het daar somtijds I liberale gazetten nu dat het niet het kien was t het machtige bpepjedat bo'en- Lfeam, is dal men moet aangaan en uil IlilIlllCer de Opsteller Van kraaide later ging die boveohand|»P w>( godsdicnst belrefl) gij zie, roeien, maar dat w 6ods|ie„3t j, die" v |van hier wat de katholieke Polen men moet vernietigen, moeten verwachten van het protcs tantsch Pruisen en het schismatieke van Kortrijk bewijzen hunnen voorrang sedert 25 jaren. die bovenhand spookt over naar Vrankrijk, om eindelijk aan Engeland over te komen Zou Duitschland in eene meuwe moest Duitschland op zijne beurt het Ieren, Boeren, Polen De Réforme van 1 juli schrijft Mijnheer Verhaegen, katholieke volksver «Men zegt dat België katholiek is laat tegenwoordigervoorGent-Eeclooheefi laatst ons aanveerden dat het alzoo is. Ehwel.lmaals in de Revue sociale catholique een «men moet België van het katbolicismusl ()ieuw ontwerp van schoolwet besproken. afrukken. Het is de plicht van alle vrijden I wil een plaatsken vergunnen in uw kers,die in het katholiek geloot een gevaar „eacjjt blad, om over dat ontwerp eene korte zien. t En is daar geen reden waarom de,B Moed toch, spijts alles; Vlamingen I an(jere liberalen zelve katholiek zouden I be9?rdee 'e £eye" waren onlangs uiet veel beter. Ierland Daar kwam het woord Ieren mij zoo aanstonds te binnen, 't Is in oppergezag over de mogendheden zien overgaan naar Rusland. Althans is het zeker dat de huidige keizer vau Ruslaud eeneu machtigen stoot gegeven heeft aan zijn volk. Hij is verstandig, vooruitstrevend, mee- aauaiuuua <.t gaande en vredelievend. Is het hij nietI^riand al^et veel beierong'e" die de beroemde vredeconferentxe f«» lukki eiland, aan de krone van den Haag tot stand gebracht heeft E fand gehecht, wordt ook op Over eenige weken schreven dedag- on ®enschelijke manier behandeld, en bladen dat de keizer ernstig dacht aan had jQ den tjjd eene schoone rol eene grondwet ofte constitutie waar i:„* vprdrnUt onderI u, p Pu ij mojAi; i„_ j unef0i,on i Oe spelen. iNu ligt net veraruKt ouuei k b ad ook zal het ongetwijfeld mede hij zi n land zou besteken denrvoet van den Britt,en, wijl Enge-1 Gij moet weten, beste lezers, dat|land hem bereidl om feeste te vieren, Rusland nu aan den keizer eeuel de wakkere verdedigers der onbeperkte, over alles uitstrekkende lepeu> aaugehouden, in af- ^perkl de atoie°dteid drLeiLTn -sc»4i"8e dat zii veroordeeld worden! Welnu eene constitutie of grondwet! is noodzakelijk eene beperkinge van Noorwegen BCSD,ÜU, „1D. de macht des vorsten, ingezien dezel Dat is een protestantsch land doen I ^aafSje Nieuws zegt dat de godsdienst door de grondwet eerbiedigen en onder-! het katholicismus gaat er thans rapL ,je priesters en vorsten uitgevonden is houden moet «elijk een andere. vooruit. Belgische preekeeren (Domt en de k worden en alle antikatholieke propaganda zouden veroordeelen. Op 1 juli ook hield het liberaal Laatste Nieuws hem ook bezig met den artikel van den Etoile beige. Het Laatste Nieuws schrijft In 1'Etoile Beige las ik een artikel, ge titeld Na Achttien Jaren. Gezegd artikel, mogelijk met de beste inzichten der wereld geschreven, zou ech- kleri- door de godvreezende gazetten gretig wor- den overgenomen 't is uitmuntend koren op den roomschen molen. Het Laatste Nieuws zegt dat de liberalen van de Etoile botermelk-liberalen zijn Het vlaamsch liberaal bladje verklaart vlakaf dat het naar den raad van gematigheid, door de Etoile gegeven, niet wil luisteren. Het Vlamingen, de groote dag nadertOp 11 Juli aanstaande, zal het 600 jaar geleden zijn dat onze voorvaderen eenen der roem rijkste zegepralen behaalden waarvan de ge schiedenis gewag maakt. Een leger van 20,000 vlaamsche strijders, heeft op il Juli 4302 eene fransehe legermacht van 60,000 'mannen onverschrokken aangevallen en tieldbaftiglijk neêrgeveld Dien dag wierd het lot van ons land be - slist indien wij, den dag van heden, een vrij Yüersche onafbankelïj'C volk uitmaken indien wij k I God zij gedankt bij Vrankrijk niet in gelijfd zijn, dan is het wel dank aan de schranderheid onzer voorvaderen die de fransehe listen hebben weten te verijdelen, aan de onverschrokkenheid onzer helden van 4302, die 't fransch geweld hebben geknakt en teneêrgeslegen M. Verhaegen vindt dat de tegenwoordige Daarom moet de 11 Juli voor alle wel- schoolwet niemand ten vollen voldoet, noch |denkende v'amingen. ja. voor alle vader liberalen, noch katholieken. En inderdaad de liberalen zijn niet tevre den met de tegenwoordige vrijheid die zij] hebben van het katholiek onderwijs te wei geren voor hunne kinders: zij willen onzij dige en goddelooze scholen voor allen hebben. landsminnende Belgen, een blijde hoogdag wezen In een aanzienlijk groot getal steden, is, telken jare, de 11 Juli reeds prachtig en geestdriftig gevierdBrugge, Rouselare, Thielt, Veurne, Kortrijk, Gent, Antwerpen, De katholieken vinden dat het ongeoor- jenz., enz., richten dien dag tal van feestlijk- Inofd is hunne centen te doen dienen om I heden in. In alle gemeenten en dorpen, onzijdige scholen te onderhouden en hare I wappert de vaderlandsche vlag, en doortrekt meesters te betalen. I het alles levendmakend muziek de wemelende M. Verhaegen stelt voor als volgt4° deIstraten gemeenten zouden krachtens de wet, volko-1 YPER en mag noch zal ten achteren men vrij zijn de godsdienstleer voor hunne I blijven officiëele scholen toe te laten of uit te sluiten.] Van du jaar bijzonderlijk behooren wij op 2' De burgers die andtrs van denkwijze zijn] buitenge wonwijze dien blijden, roem vollen dan het gemeentebestuur zouden insge'ijksj zegedag te vieren.'tis immers HET GULDEN vrij zijn scholen volgens hunne denkwijze JUBELJAAR houden moet gelijk Jammer dat op d- ters somtijds vlekken liggen. Zoo, bij van himue fransehe en duitsche con in te richten. 3. Gelijke subsidiën of hulpgelden uueu —orV katholieke godsdieust wordt door het Jammer dat op de schoonste karak-luicanen), het voorbeeld navolgendeIlogieblad geheeten roomscbe fabelleer, gemeente, provincie en Staal zouden 1 ifa..;io<it.o ™ti_! kare belachelijke, zieke en onzede-j beide scholen toegekend worden; maar Met vele genoegen hebben wij gezien dat van eene jeugdige jongelingengilde de bloeien- aanlde gilde van 0. L. Vrouw van Thuinc een warmen oproep gedaan heeft aan al de P I rr7/^/-Y*>Hr*Tï I Grp.Pi.Q p 11Uhp.ifl np. iiannap.hf np.r cplnnuitrpn I ulvtl i U11 AO VA Cl CE A ^UvAl A vUwli Tf HQA v MA VA v I j v

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1902 | | pagina 1