DIT
m
A A
QMMELANDS,
w
EN
P0TTELBERG
de politiek
i)p Zaterdag, 26en Juli 1902,
37ste jaar. Tahnerk 1902
5 eentirnen 't blad»
/iVT BUITENLAND
Frankrijk
Kalholicke Fierheid
Te Yper
1302-1902
Te Kortrijfc
DE PANNEN
Uit Kortrijk
Lichtstoet
Redakteur en Vertaler
masm
Te trekken bij den üitgemr, T* 36, in de. Boter,trate, te Yper, en hij 's land boodschappen ofte post, tegen 3 frank
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
dc markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
1'es moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk £6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal 1
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is
O,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAS.te Brussel, Tk 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n°8, Place de la Bourse, ontvangen bekendmr
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Duivelsche aanslag op de vrijheid
De aanslag is gepleegd.
M. Combes heeft bevolen gegeven om
2500 kloosters te sluiten, 8000 kloosterlin
gen meest nonnekens, aan de deure te
zepen, 150 DUIST KINDERSop de strate te
smijten.
Combes
Is er wel ievers een hatelijker name met
walgelijker schaamteloosheid gedregen Zou
er wel tegenwoordig, in gelijk welk land dpr
wereld, een m.-.n te vinden zij A die meer tie
verachting van 't menschdom verdient dan
die ellendige geloMsverzaker
Door priesters wierd hij opgekweekt,
geleerd en onderwezen.
Thans spuwt hij op het priesterkleed dat
sijne eerste jaren behoedde en laat I et
ons maar vlakweg zeggen dat hij zelf
eens droeg en waarvan hij onweerdig wrs.
Hij kan het niet kroppen dat hij zijne
opvoeding te danken heeft aan xserkemantii n,
wrake wil hij nemen, volle wrake, over
hunne edelmoedigheid.
Ontaarde zoon der Kerk, slave sedert lang
van de vrijmetselarij, heft hij eene^ hei1'-
schendende hand op tegen zijne M~r h I
scheldt,hij vloekt,hij vervolgt,hij staat..
God zal u vinden, snoodaard
Maar neen... uwe slachtoffers bidden voor
U en vragen uwe vergiffenis
en de arme dutsen van kinders laat hij maar Ischolen sluit en de kinders op strate jaagt
KSS zijn de stoffelijke belan-1 K; MNolf, uit radikaalschap, dat
sen Die 8000 kloosterlingen en kostten geen I hier ook willen
burgers. Men zal genoodzaakt zijn duizenden hoor verplichtend onzijdig onderwijs Onzijdig
nieuwe scholen te bouwen duizenden
wereldsehe meesters en meesteressen zullen-■<- T h„„rnit
moeten betaald, vet betaald wordenis te zeggen opgedwongen.T.JIu het besluit
Waarmêe? Met de centender lastenbetaalders, «u ze.ve daat uit en
wier beurzen men, door nieuwe belastingen, k Versta t heel goed u
ÏÏSI verlichten. Meer „t is er I» nieuwe sohnlen nieuwe I.U.D Ate t nlsoo
Si1,,, «ten tegen houden nis M Nolf, U» d. voeten van II.
Combes, die, met de woede van een afvallige!Oombes
nog ten volle in zijn eersten stormloop is
tegen de Kerk die hij doodelijk haat
Protestatie of tegenbetoog
't En is niet dat alles zoo stille en zoo ge
makkelijk afloopt.
Bij lange niet.
De bisschoppen met den Kardinaal van
Parijs aan't hoofd beginnen krachtig verzet
Waarom moeten ai te dikwijls de
boozen alléén het hooge woord voeren
en boven allen kraaien
't Is TIJD, 't is HOOGE TIJD dat,
onderwijs wilt zeggen geuzenonderwijs. En straten en wegen, in buizen en
dat geuzenonderwijs zou verplichtend zijn, bergen, in herbergen bijzonderlijk, de
katholieken den toon geven, go al d il
goddeloos geuzengez wets voor goed
overschreeuwen en fot zwijgen dwin
gen.
Dat is KATHOLIEKE FIEBHEID.
Fier mogen en moeten wij,
Jamaar 'tis algelijk nog een groot i f ïer mogen eu muoicu ««xj, ue stoei, aien ae nneraieri neuen uauiiu-
vferschil tusschen M. Nolf en M. Gombes.'t Is liekeri, nog zijn met stelselmatige VJJ- dag doen uitgaan, is ingericht om de Groe-
je.ii Ok». toffonuonnrditr alles ts zeseren andpn van God en kerke radical rnnghefeesten der Oogstmaand afbreuk te
Die vaderlandsche drukpers van Brus
sel heeft haar doel niet bereikt: VranKrïjk
ergert zich niet om onze feesten en laat ons
vrank en vrij.
Ziende dat de liberale drukpers haar
schot miste, besloten de liberalen de feesten
langsI die zij niet machtig waren te beletten, kleene
her I te maken in 't gedacht van de vreemdelingen
en zooveel mogelijk van af te 'oreken.
Zoekt niet verder de reden van al de moei
lijkheden, waar de liberalen zich van deze
d .gen mede vergeestigd hebben, en van al
de zagerijen waar de vijanden van 't Natio
naal Gomiteit, ons stedelijk bestier en de
katholieken meetien mede te plagen.
De stoet, dien de liberalen heden namid-
katho
datM. Combes tegenwoordig alles te zeggen landen van God en kerke radical
beeft in Frankrijken dat M Nolf hier nie 10f socialiste kopstukken door me!
medal te zeggenen heeft noch ooit en zal zajk Volk g-een 'f minste gemeens te
hebben. In Frankrijk is 't radi-tad en hië? hebben.
is 't kaal kortweg. j Katholieken, vernederen wij ons
ue Disscnoppeu mei ucu naiu.nnm niet stellen wij ons aan geen gevaren i —--•--j---—.---7
Parijs aan't hoofd beginnen krachtig verzet NOTA. Zusters der Heilige Voorzienig-1 gezelschap van die m iu- delwi3ze der liberalen ja of neen van aard is
aan te teekenen tegen de willekeurige toe- beid, uit Rijsel weggejagen.zijn t Yper eene F om de belangen van herbergiers en nenng-
oassinst der ongelukswet. schuilplaats komen zoeken, en hebben ze nen op te zoene Ih^ppsk. h^ni-appii^n
b hnï ri kholieke nartii geven gevonden in het oude Gouden Hoofd. De hand drukken van ecu armen
i„ tue £,et ttfOtffekSft8f/a» Bravo, Arenberg werkmax, die,te
zijn tweede kake met en prjns Auguste d'Arenberg, op wiens kos verleid, oris vijan _g g
en eene school werd opengehouden, die nu dat ja, dat mogen wy noen, lechtzin-
Veischillige maires weigeren de be- ,p bevel van Combes gesloten werd, heeft in rug en met herte. Die man immers n
M. Combes
biedt.
die
ninghefeesten der Oogstmaand afbreuk
doen.
T Zal de laatste daad van vijandschap van
de liberalen tegenover de Groeninghefeesten
niet wezen.
Dat de Kortrijzanen oordeelen of de han-
lwijze der liberalen ja of
de belangen van herbi
doeners te bevoordeeligen.
Wij kunnen die handelwijze niet vader-
landsch vinden.
De Groeninghefeesten van Oogstmaand
I zullen vaderlandsche feesten wezen.
Waartoe de haat
een mensch kan drijven,
dat toont M. Gombes door zijne handelwijze
ten opzichte van de kloosters eu de schob n
Hij gaat te werke
Gelijk een blinde of een uitzinnige. E ;n
enkel voorbeeld Te Parijs in de hoofdstad,
loopen er 30.000 kinders op strate, bi]
faute van plekke in de scholen.
Wat doet Combes
In plaats van alles in werke te stellen om
eene schuilplaats te bezorgen aan dut ontzag
gelijk gioot getal kinders* ge tt hij i
bevel uit van, in de stad nog 76 scholen te
sluiten op den hoop...
Moet men- daarvoor zot zijn. of niet cm
't schoonste van al is dat het ondeiwijs.
volgens de wet, verplichtend is iedere ;n
moet zijne kinders naar de schole zend n.
Hoe rijmt men dat te gaar
2° Hij gaat opentlijk de wet te buiten.
Gombes sluit de scholen in naam van
art. 13 der wet over de kloosters.
Waldeck-Rousseau, zijn voorzaat, die de
wet gemaakt heeft, wierd in de Kamers on
dervraagd over den zin van dat ar tine! '<->
Welnu Waldeck verklaarde dat de vrije
scholen niet en gingen geslote i worden, dat
er alleenlijk sprake was van gestichten die,
zooals b. v. de noviciaten, in eigendom tt s-
behooren aan de kioosters.
Maar in Frankrijk en zijn er bijna geen
vrije scholen waarvan de eigendom aan de
kloosters is.
Wat doet Combes?
Hij sluit de vrije scholen maai'helde: op
en lacht metde weten met Waldeck-Rousseau
zijnen uitleg.
En 'tland dat geloof gehecht had aan de
woorden van Waldeck, het ongelukkig
Frankrijk is bedrogen en... gefopt.
Minister Gombes
3« handelt tegen alle recht.
Daargelaten het recht der Kerk in zake
van onderwijs en het natuurlijk recht dei
huisvaders over de opvoeding hunner unde
ren rechten waarmede men sedert lang de»
spot houdt in Frankrijk, mocht men peizen
dat de tribunalen ten niinste nog iets te
zeggen hadden bij onze zuiderburen.
Maar neen, Gotnbes loopt achter de uit
spraken der rechtbanken niet.
Men wilt in appel ofte beroep gaan.
Niet te doen.
Combes legt de wet uit volgens zijne wille
keur, Gombes' wil is de wet.
Is er dan geen recht noch rechtveerdig-
heid meer in Frankrijk
4» Gombes handelt tegen de belangen des
lands.
Een der grootste belangen eens lands is
't onderwijs. Welnu 't spreekt van s zelfs
dat, door die domme toepassing der wet,
het onderwijs geweldig lijdt ia F^krijR.
Wat kaa dat mij schelen? zegt Combes,
velen van M. Combes uil te voeren en
de zusters in vrede.
En 't. voIk Podi ;e
Te Roanne als de commissaris kwam met
zij Lie garden om de zusers buiten te zetten,
weêrklonk welhaast 't geroep Weg! weg!
smijt ze in 't water. Leve de vrijheid En
de commissaris poetste de plate
Te Baios hield het vrouwvolk de wacht
rond de zusterschool. Ieder vrouw stond
met eene vorKe in den vuist De gendarmen
kwamen op maar teen zij de opgewonden
I heid dier vrouwen zagen,keerden zij wellicht
hunne karre en lieten de zusters gerust in de
schole.
In v le plaatsen was bet al ver hetzelfde.
Te Parijs zeive, in de hoofdstad, was hei
vooral eene grootscbe betooging ten voor-
deele der zusters.Langs alle kanten riep men
in de straten Vrijheid Frijhnd
Leve de Zusters fFeg met het ,,ouver-
ncmentfFeg met CombesfFeg mei
de Francs-mapons H eg met de dwin
uo"1 p nevei van v>uuiues scsiuxdu -- - Die wilt dat ze grootsch zijn als het voor
latenl^ijn eigen kasteel de school heropend. Imaar al te dikwijls het onbewus |,t geva[ betaamt werke mede met het Natio-
kin-
uoch
Katholieke fierheid eu is noch
derachtige zeifbewonderinge,
politieke onverdraagzaamheid
Wij, katholieken, weten dat niets
zoo tegenstrijdig is met de ieeringe
van Christus dan at wat de ootmoe
digheid en de broederlijke liefde
kwetst.
1 Neen, een katholiek en moet over
zijnen persoo i niet hooveerdig zen,
noch van zijn zei ven ingenomen; ook
en moet. hij zijne politieke tegenstre
vers met geen haa' en nijd bezien en
behandelen.
Ten opzichte van onze tegenstrevers
moeten wij altijd in ons herte oprecht
medelijden bewaren voor deze die ver
en misleid, a'leenhjk
slachtoffer van onbermhertige ^teioof-1 naai Comieit en ons stadsbestier, en hij zat
roovers. I werken voor de ver en 't profijt onzer stad,
Maar de hand drukken van iemand en de e re van ons vrije onofharikelijk Bel
de, eenige oogenbiikken laler, mei|gi6.
diezelfde hand, in slechte gazetten en
schriften, ons.katholieken,onzen go 's
dienst en onzen God zal aanranden
neen, duizendmaal neen !.-•
De hand drukken van vannen, die
met diezelfdehaui, tegen katholieken,
priesters en kloosterlingen zullen
stemmen, ongelukkige schoei wetten
doen doorgaan, 't brood uit den mond
der armen stelen, kruisbeelden uit de
scholen rukken, en kerken sluiten,
dat, neen, nooit
Dat is Katholieke fierheid.
win- ïdwaaid en misleid, a'leenhjk onze
- - n r".i meenstrevers zijn omdat de waarheid en tegen u opgestookt... Dat
gelanden! Demissie. Demissie. Geef g 0f..niet'genoeg-voor oogeu dikwjls goed in dea grond,
,o«« de Zusters weder! t h eene schan- hun i met£cno£ g overkomen.
Katholieken, drukt de ruwe ban i
van 't wt rkvolk ofschoon verleid
volk is
en zal
Conferentie van
Kanonik üuclos in
't Folkshuis
6 Juli 1902.
Moest men wel zoo
luidruchtig den ver
jaardag van den Slag
der Gulden Spor en vie
ren? Elkeen is van
dat gedacht niet, ver
re van daar.
De Belgen hebben
Liberale
manifestatie van
de Septemberfeesten
ons de Zusters weder i 1* eene sctian-\omdat" men Ioverkomen. Iafgeschaft omdat zij
deVrijheid 1 Vrijheid En to.» J.e d'é° bedro'„ Wioken- Maar de mk,ke band van radikaie "Tjf-
a;nïmm^rÓ!S^,Wbwieidvm««!m|te^0^tiTd^>POvèretokt en vei-jscM», d»God. onieb Vader, en onzejSerixinerdenen nu
.ters aangaai u.e, ver»iu.i ver-Uehoin, die God, onzen Vader, en onze
ontelbare menigte vol geestdrift, door de I steende ui f boosaardigheid, stelselma- Moe Ier de H. Kerke m t aaugezichte
straten van Parijs.'t Was een opi echte j g0(js<Jienst en kerke aanranden, slaan neen zij zouubevuiten
zegetocht. die moeten wij, zonder wrok nogthans
Als zulke feiten geen sprekend bewijs F wak nverbiddeUjk schliwen en RieZing
bil"Jke<"roulwmrii^nn Te Boussli (Charleroi) had Zondag
van te verstaan. |bestr;jden. eerie gedeeltelijke provinciale kieziug misschien om ons aan
Bovendien zijn er vele van Combes'vrien j Dat bekennen wijgeernc, en luid plaats. [Vraakrijk aangenaam
I de geschiedenis, den
1 Slag der Gulden Spo-
Irenin 4302 geleverd.
En waarom? Is 't
den, zelts in 't ministerie, die beginnen te
zeggen dat hij den bal mist en stom migheden
doet.
Zullen ze hem kunnen koelen
Plicht der katholieke»
Ja, er bestaat eene katholieke fier
heid die noch de ootmoedigheid noch
ie broederlijkheid en kwetst, maar
die terzëlfdertijd de katholieken belei
het slachtoffer te zijn van 't mensche-
De liberalen werden geklopt en erjte maken, daar wij
De plicht der Fransche katholieken, ja, I opzicht, en van 't noodlottig ge-
van al dezen die nog eenigszms de vrijheid zeischap van in 't kwaad versteend»
lnt iirtnht homifinpn pn in hnn lDtlci Wlll6I) I jj§|f0V0PS
en bet recht beminnen en in hun land willen
behouden zien, 't is van den strijd aan te
gaan, met wijs beleg en taaien moed, tegei
de dwinglandij die Frankrijk wil ten onde
ren brengen.
Iets dat hun ontbreekt 't is de eendracht'
Kosten zij toch eindelijk verstaan dat zij zon
der de eendracht nooit nievers en zullen
Fier dus mogen en moeten wij, ka
tholieken, zijn, over ons Geloof en on
zen Godsdienst.
Wij zijn immers de eenige ware
dienaars van den God-rnensch en
zal geballoteerd moeten worden tut
schen katholieken eu socialisten.
De anticiericalen zijn fel achter
uitgegaan, zegt de Chronique.
Op twee jaar tijd hebben de katho
lieken 2600 stemden gewonnen.
Ziehier de cijfers
4900 1902
I nu met die natie in
j vriendschap leven
(Een liberaal blad,
I nummer van 13 Juli).
12, Juli 1902.
De liberale partij
heeft zich onthouden
van alle deelneming
in de feesten van
Yper. Zij heeft hare
bijtrede gedaan aan
het vaderlandslieven
de feest van Kortrijk,
en zij heeft wel ge
daan.
Wat. dezen aarig-at,
zij vreesden Vrank: ijk
te kwetsen,zij mogen
weten dat Vrankrij
in de betooging van
Zondag, zelf verte
genwoordigd was. 't
Is de werking van
Vrankrij k in 1830
vergeten, van te ver
onderstellen dat die
natie het kwalijk ne
men kan dat België
zijn geluk betooge
van vrij en onafhan-
Katholieken
Liberalen
Socialisten
4000
4600
12000
6525
4326
9233
onze
van Kortrijk
bewijzen hunnen voorrang
sedert 25 jaren.
macht in de eendracht, en op den dag aai fler 0ver.
de fransche katholieken allen eenarachtig
zuilen werken en strijden voor 't veroveren En laat ons nooit, neen nooit, u
van hunne rechten en vrijheden, op dien dag misplaatste schaamte of lage baatzuch-
zullen zij, vast en zeker, de bovenhand heb- tigheid, onze plichten verzuimen, ol
ben in hun vaderland. ons katholieke overtuiginge wegste-
God «ave dat 't niet lange meer en duurde! 1 ken en verduiken
Toemaatje Fier, 't hoofd recht, gaan wij
Weet eij van welke partij M. Combes is vrije wegen.
Hij is RAD1KAAL. Laat godsdiensthaters lustzoekerseD
Radikaal andere die ik niet noemen wil ons, iri
Ja, radikaal. It voorbijgaan, steenigen met smaad
En M' Nolf, geeft hij hem ook met uil eu spot) ea gaan wjj v00rt 't hoofd
voor radikaal I nog rechter en.... laien wij de vuilig-
Ja zeker, M' N df is radikaal. heid liggen 1
Zoo. COMBES EN NÜLi ZIJN A I £n jaten wij ook nooit, no it, uit
T EE RADIKAAL armzalig menschelijk opzicht, alswan- .a[JK[. vw-umcicu, c
Ja, alle twee ram i vijancieD van God en kerke, onze tusschenkomst uitlokken,
En t is uit radikaaischap dat 4 Uodsdienstige gevoelens kwetsen, en verbieden of ontzenuwen.
bes alzoo de kloosterzusters buitensmijt, de|ouu
13 Juli 4902.
Aan een ordewoord, dunkt ons, gehoor
zamende, schilderde de liberale drukpers de
Groeninghefeesten af, als gericht tegen
Vrankrijk.
De vaderlandsche drukpers wilde
Vrankrijk verbitteren, eene diplomatieke
de feesten doen
kelijk te leven.
(Hetzelfde blad,
nummer van 20 Juli).
Pier. Maar dat is wit en zwart, Frans.
Frans. Mais c'est le Progrès des idéés,
ga. Et puis cela dépend des cas.
of
|Saint-Patik Ernest zit, la cigarette ii la
bouehe, aan den schrijftafel zijn
artikel Cortège aux lumières
voor 't Progrès op te stellen.
Benedikt Aelbroek zij pijpe met nen truis
in den mond,vertaalt in't vlaamsch,
Nestjes gevrochle om het in 't
Weekblad te kletsen.
Ernest. Opgelet, Benedikt en niet gela-
ctien Ge moet weten ikke en gij en gij
en ikke schrijven voor een ganscb ver-
schillig publiek. Ik schrijve ik in 't
frausoois voor 't uitgelezen deel van onze
radikale kudde. Ge moet dus begrijpen
ende verstaan dat ik, zooveel het in mijne
macht is, moet trachten kiesch tt zijn in
mijne uitdrukkingen en entwaiscn fat
soen aan mijnen artikel geven .Gij, schrijft
voor 't strijkersvolkje en dat goedje en
"J EL
ÜUL' VKKFLlliIllC.lNU unz,wuiu uuuui..n.w --j T" I 3
1 -1 I1 Uownnnnd I n f n rj 1 7 -ïl MIC H I i S
v hun in., Jn H ifarko Ti 'f ri 0-p7, i p. h 191 w ij heideren op, uit
au r-1 j --j j
I U li «A --"l
aer ue ceiiuLduuw iinjiiaaio *«1-1 uvu
komen Dddr gelijk bij ons en elders ligt de I G0<i dienen is koning zijn.
«xonhf in de eendracht, en op dendagdatj r, j
