DIT IS
EN OMMELANDS,
8
POTTELBERG
Op Zaterdag, 16en Oogst 1902.
5 centimen 't blad.
I> kerkvervolgingen
in Frankrijk j
Lachkruid
Te trekken bij den Uitgever, Tk 36, in de Boterstrate, te Yper, en hij 's land boodschap we zen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en *s Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
tiet blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk £6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
w De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't bi
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt bespi
■jgfe De Heeren van de Agence HAVAS.te Brussel, ïk 32,in de .\n<
strate, en te Parijs, n°8, Place de la Bourse, ontvangen bef
g kingeh voor 't Nieuwsblad van Yper, van< al die buiten o.r
w Westvlaanderen wonen.
Toestand
In drie woorden kan de tegenwoordige
toestand gekenmerkt zijn als volgt
Het sluiten der vrije scholen is bijna ge
daan, dicht bij de 2500 staan reeds leêg, de te zetten.
overige zulen dezer dagen gewapenderhand j 2° Met de zegels te leggen op de bijzondere
Roche. Hunne getuigenis kan geiden als eene «VRIJWILLIG!» zegt het Journal de j gegeven tot hertroerendetooneelen. Vrouwen I Arm Belgiëzuchtende 1 ral
dubbele kaakslag voor de fijne liberale IGenève, eene aanzienlijke liberale gazette, I legden zich op den grond neer voor de peer-1 wij hier hetzelfde spel niet mog- n
heerkes van Yper. vrijwillig c'est une trouvaille, dit is Iden der gendarmen, onder het geroep gelijk in Frankrijk
Op de rechterkake oprecht eene schoone vond! De kloosters Leven de Zusters Leve de vrijheid Weg Ja? De liberalen zouden dat
In twee punten, zegt M. Ollivier, gaat I nemen de vrijheid van teontbinden en uiteen I met het ministerie Een slotmaker, door I willen in ons eigen vaderland
men alleszins de wet te buiten |te Saan Huichelaar Het is de vrijheid I den komraissaris uit een naburig dorp meê-j Zeker, zeker.
1° Met de Zusters gewapenderhand builen Ivan deizei), wien men't mes op de keel legt. gebracht, heeft de deur opengebroken; de En waarom dat, eigentlijs
ander deuren en de vensters werden vervol Wel, om vele redens, mu r oude. id e
het18ens ingebeukt. De kommissaris is lants hierom.... Luistert, ik zeg. hr uw oio
Wat is dat
De ypersche liberalen spreken van
gesloten worden. [eigendommen. [sluiten der fransche kloosterscholen alsof 't
't En loopt nog op geen wielkes in Bretanje I 't Nemen van zulke maatregels en komt Jeentwat van niet ware
waar 't volk met geen middels wilt dat de het landbeheer niet toe, 't gerecht alleen zou| 5500 kloosters, wat is dat
Zusters buitengedreven worden. Verder [daar iets in te zien hebben.
leest gij eenige bijzonderheden daarover. j Kletse is één.
Hetgeen nog gedurig aangroeit 'tis de| En nu op de linkerkake
protestbeweging tegen hét hndsbeheu' enj L\j jujes Roche, de andere liberale oud-1derwijs en de opvoeding in ontvingen,wat isj begeven. Zij hebben vervolgens hunnen in j 750 duizend franks
En de 3000 onschuldige kloosterlingen
die ze vreedzaam bewoonden, wat is dat
En de 150000 kinderkens die er het on-1
een venster in de school gedrongen en heelt|om de kluitjes...
aan de Zusters bevel gegeven het lokaal t s| Hoe, om de kluitjes
verlaten. J Ja. Een klein herinneringske. Gij weet
De Zusters zijn vertrokken, aan den arm I nog wel van 't kluchtig scholeek-.-.-s van
van damen uit de streek, en hebben zich, 't jaar 79? Wilt gij weten,hoeve-«t
omringd van al de bewoners, naar de kerk heeft
voornamelijk tegen Combes. Alle slag vaD minister, bewijst, met teksten in handen, dat [dat
trek genomen iu bijzondere huizen. Het vol, 't Waren vijf en twintig li3 ale o
mannen uit de hcogc of uit de geleerde I Combes' maatregels onwettelijk zijn. En wat j
wereld, zij mogen liberaal zijn of katholi-.k, I is er daartneê te doen? Twee dingen,
zij komen op en teekenen verzet aan tegen Legt hij
de handelwijze van den ellendigen geloofs-j 1. De eigenaar moet zijn recht vervolgen]
verzaker. Wellicht zal hij niemand anders|en) zoohaast de zegels geleid zijn, aanstonds]
voer hem hebben dan de anarchisten, de eene reclamatie indienen en de zaak verste-
En de familiën der kloosterlingen en derheeft de gendarmen naar de statie vergezeld, kerijes. Weet gij hoeveel zij
kinders, die in hunne innigste gevoelens en I onder het geroep Slaat ze dood D j huil proper werkje 94 duizend 260
hunne diepste overtuigingen gekwetst zijn,[slotmaker is door de troepen moeten be-Jen 38 centiemen
wat is dat [schermd worden. De kommissaris had eene j In 't bijzonder
O eentwat van niet|kompagnie voetvolk en drie brigaden gen M. Janson trok voor twaalf zitdagen 3
llerteloozen l zijl gij niet beschaamd ?jdarmen onder zijn bevel. De gendarmen ei duizend 625 frank en 19 centiemen.
ken van 't eene tribunaal naar 't andere
vóór het hoog gerechtshof.
2. Als niets en baat, dan zal er maar één
raiddel meer overblijven, 'i is van met hon-
Iderd tot tweehonderd duizend te zamen de
belastingen niet te willen betalen.
Dit laatste kunnen wij niet onvoorwaarde
jlijk. aannemen maar is het wat verre
M.
j Roche het meent, en 't doet ons waarlijk
deugd den duchtigen klets van dien liberalen
minister zoo fel te hooren klinken op de
kaak van M. Combes en die van onze yper
j sche liberaaltjes.
En dat is twee
Hoe men de lezers fopt
Er is zeker wel een verschil tusschen
I kloosters en kloosterlingen
vrijmetselaars enraadt eens...
de Ypersche liberalen.
't En verwondert ons niet, wij wisten
*t wal; maar thans hebben wij hunne beken
tenis.
Dat zij de hatelijke wet in haar eigen goed
keuren, dat spreekt van zelfs en dat hebben
zij nooit gedoken.
Maar team*»*», terwijl het best. deel (sesproken, ussooveM t. klaarder Jto
der fransche liberalen de onbeschofte toe
passing der wet opentlijk. afkeurt, zijn de
ypersche liberalen onbeschaamd genoeg om
de kloosterzusters uit te schelden voor
opstandelingen tegen de wet, en zij geven
heel duidelijk te verstaan dat zij Combes
vlakweg gelijk geven en zijne dwingelaud-
sche bestierwijze bewonderen.
't Is goed.
Wij zullen dat in onzen zak steken om
het op tijd en stond uitte balenen er, i Is verscheidene kloosterlingen.
't stemming is, ds kiezers van stad en van
arrondissement wel mede in te lichten.
U die schoone wet
De fransche wet over de kloosters is eene
onrechtveerdige wet en eene d wang wet. V- ij
hebben dat genoegzaam bewezen overjaar
tosn zij nog in de makerij was.
Hebt gij nog onthouden waarin zij besta
Ziehier tot herinnering
Al de kloosterlingendie gevaarlij'-e
menschen die de zieken bezorgen,de kinds rs
onderwijzen en zendelingen vormen zu
Jen ontbonden worden en moeten uiteenga; u
tenzij als ze van wege 't landbeheer bemaeh-
tiging of toelating bekomen. En is't
die bemachtiging hun toegestaan is, zoo
zullen zij dan nog maar juist die vrijheid
hebben die men geeft aan straffelingen, t is
te zeggen aan zulken die reeds eene veroor
deeling ondergaan hebben en voor eene
tweede maal zijn vastgegrepen. Zij zullen te
allen tijde volgens willekeur (van 't bestier)
mogen ontbonden worden, en zullen ondei
de ooge en het toezicht leven van den prefekt
(die altijd een geus moet zijn) en van de
policie. Zij zullen aan zware straften onder
worpen zijn en verscheidene belastingen
betalen buiten alle anderen, totdat zij heel
en al ten onderen gaan.
Danig schoon en stichtend eh
Twee kaakslagen
Wat de toepassing der wet betreft, wij
hebben reeds in nr van 26 Juli meer dan
genoeg bewezen dal Combes teenemaal
de wet te buiten gaat.
Wij hebben naderhand ons bewijs ge
staafd door de bekentenis van doorslaande
mannen uit de liberale partij in Frankrijk.
Men is nooit sterker dan alswanneer men
de getuigenis van zijne eigene tegenstreversI men af te wachten, er maar zoo
mac inroepen. Ehwel dat kunnen wij. van door trekken. En ge gaat.
Laatstmaal nog brachten wij twee ge- Ewel, kozen, gij hebt vrijwillig gehoor
wezen liberale ministers te berde, M. René zaamd aan de uilnoodiging(\t) van den staat
Goblet en M. Ch. Dupuy die beide Combes' jazeker vrijwillig en uit eigen beweging
handelwiize'volstrekt afkeuren. schier uit zuivere goeste.
nanaeiwij nHot ai?nn mteen gedaan
tot Herteloozen
2500 kloosters
Wilt gij een klaar gedacht opvatten van 't
geen het is, 2500 kloosters
Er zijn in Belgenland rond de 2500 ge
meenten
Zoodus moest men hier in ons land, door
eene wet op zijn fransch, 2500 kloosters
sluiten, 't ware voor ieder gemeente één
Gij ziet het, eentwat van niet
Sluiten en wegjagen
Te Ploërmel werd de zusterschool geslo
ten, ondanks de protestaties van de inwo
de soldaten kregen het ook zoo benauwd. M. Bergé dezelfde som voor tien zitdagen,
dat zij zich met de kolven hunner geweerei ,jat is 362 fr. en 51 cent. pi d E- vat
moesten verdedigen. De kommissaris heeft van niet, eh?
de zegels in de school gelegd, en een bericht m. Jotlrand ontving 4 dub, 1 47 i
aangeplakt, meldende dat het verbreken dei 25 cent. voor vier zitdagen, da. is luizend
zegels met gevangenzitting zal gestraft wor honderd en zeventien fr en vijf en winticj
den.
Te Aumont in het departement der Lo-
zère is het erg gegaan.
Vijf brigaden gendarmen zijn in rijtuigen
uit St-Chely aangekomen op 3 kilometers
centiemen per zitdag Leg ze mij daar
En daarop sluiten wij.
O die oolijke liberalen
ners der gemeente, die terecht deden op-
In een klooster zijn er toch gemeenlijk merken dat het eigenlijk eene
is, die de Zusters besturen, en dat het mini
Ewel de ypersche liberalen weten hunne jsterie self eene uitzondering gemaakt heeft
lezers op te vesten dat het getal kkoosterlin voor de bewaarscholen evenals voor dr
gen die hunne scholen moeten verlaten tot gods-cn gasthuizen. De sluiting is niet zen
omtrent »KOO belooptder moeilijkheden gegaan. Toen de kommis
Arme sukkelaars, hoe kunt gij u zeiven saris met de gendarmen te Ploërmel aan-
zoo schoone tegenspreken *w«m, werd bet alarm gegeven en
Eenige reken booget schrijft gij dat om bevolking kwam toegesneld om bare gene-1 °eveIen
trent 3000 kloosters (de helft van 6000, genheid voor de Zusters te
slagorde op. Zij werden onthaald op het ge
rotp van Leve hel legerLeven de gen-I
darmen Leve de vrijheid De mannelijk!
inwoners sionden voorde deur der school!
geschaard. De eigenaar der school, graaf de
Longueville, zette zijne landgenooten tot
'bewaarschool I lca'mte aan' we'Kerde vastberaden den
preket en de gendarmen in het klooster te
laten komen. De onderprefekt deed de drie
vermaningen.
De menigte verroerde niet, en men hoor
de de mannen zeggen Men zal ons moeten]
verpletteren om tot bij de zusters te gera-
Ken. De onderprefekt bad en smeekte het
te laten uitvoeren,
betoonen Del0*00*1 zijne woorden werden opdof gemor
UÈj PA LI IV JE BI
yan Kor tri jk
bewijzen hunnen voorrang
sedert 25 jaren.
vect s?ii 1 bevel gekregen hebben van te slui- school werd door de gendarmen omsingeld
zeg1 gft-I oevei gelegd, o binnen I peerd bevel eene charge met den blanken
onthaald. Hij gal dan aan de gendarmen te
en men moestde deuren inbeuken om
Hos rijmt men dat I l^aken. He „endsrmsn hadden «roo.e -W De peerd» sua.en
O dat is heel gemakkelijk. moeit, om de inwoners ,e doen tken I ,er eJ,.m r
luistert Van dio 3000 of daaromtrent die er met de Zusters vergaderd waien. uni b b
ziin er slechts 400 waar,an de klcosterlingenkommissaris verzocht den eigenaar de D™ 0. ">™Sle sprin-
hen gewapenderhand door de gendarmen Lerbinlenis te teekenen dat hij de Znsler, in l«»
hebben laten buitenzetten. In al de andere de school niet meer zou toelaten. De eigenaar
lagen de kloosterlingen wel onder dezelfde weigerde en verklaarde dat hij de zegels zou
bedreiging, maar een dag of twee eer de j verbreken, indien zij gelegd werden. Onder-
gendarmen'moesten komen, zijn zij er vrij |iusschen duurde de betooging
ter eere der
Verscheidene personen werden gekwetst,
doch het zicht van het bloed deed de veront-
•veerdiging ten top stijgen en de mannen
stelden zich in slaat van verdediging. De
Madame zit in tweedeklasse op den trein
van Poperingne naar Yper, welken dag,
zou'k percies nu niet meer kunnen zeg: n.
Madame streelt op haren schoot haar schoon
bevallig hondeken.
Aan de statie van Vlamertinghe stapt een
mossieu op, die lustig aan 't rooken is.Mijnheer
zegt Madame,'t is verboden van hier te rooken!
Maar lijk of Mijnheer niet haastig was om uit
te schéén en toch voortsmoort, daar zè, z
Madame, en zij gooit Mijnheerens bran ie ion
cigaar door het venster. Daar zè, zegt Mijnheer,
en hij smijt Madams hondeken er achter. Of
Madame en Mijnheere alle twee kwaad zijn!
of ze verwijten, en hun recht gaan vervolg, n
intusschen was den avapeurin de statie van
Yper gekomen. Madame, kwaad als en kobbe,
springt uitden trein, en Mijnheer er a u11
ze loopen te wege naar den chef, als M ms
I7 i wachtmeester en den gendarm kapten steedshondje komt tegen geloopen al kwlspelsteerten,
'JZ niet' meer."ïeVi was M. Clement, kommissaris te voort met het scherp van den sabel en troffen 't droeg tusschen de tanden den
j En natuurlijk en tellen dezen met meer
Vrijwillig
Weet gij wat het is, vrijwillig J
Raadt tot morgen uchteod,gij zult hel nog
niet weten.
De ypersche liberalen zullen het u leeren
Horkt liever
Zie, ge krijgt daar al op eens een klein
I briefje van wegens het gouvernement,waai
bij
|uwe haspen en spillen
Chambery, naar de school gekomen met vier verscheidene malen een vader van tien kin- SluTgeteekend.
gendarmen te peerd en twee gendarmen te deren, die weerloos voor hen stond de man[
voet. Meer dan 400 mans en vrouwen ston-|bekwam een tiental wonden,
waarvan eene
den voor de school en beletten hen binnen te misschien gevaarlijk is. Vijf of zes anderen |jg [)a»eraa(J 0f jg [jet
Iringen. Meer dan twee uren lang hielden werden ook gekwetst, twee werden onder
ij den tegenstand vol. Eindelijk deden de de hoeven der peerden vertrappeld, bijna AOnnCïlOüüergaiig
gendarmen eene charge verscheidene vrou-Jallen werden door de sabels getroffen. I Combes in Vrankrijk, will b pro
wen werden gekwetst en onder de hoevenj De groep ging enkel uiteen, toen de sabels ven of hij de Kerk cn hel kal
tje van wegens nevkuu acht'dagen der peerden vertrappeld. Hel hekken der op den muur der school afbotsten. Er waren geloof door het geweld ka; 1 1
gij vei zoci zij it met I school werd tenslotte omvergehaald en de Jacht gekwetsten, waaronder een gendarm, J nen. Veh-n vóór hem, hebben het be
haspen en sp.llen le ™r»»'e»2"e, de„ri„eebeukt. De eigenaar der eehool. de die in een bijaonder huis zijne wonde
zonder markies de la Ghambre, werd met geweld jlaten verbinden. De gendarmerie te peerd
en zijne kleederen ver-[bleef niettemin machteloos om de menigte
scheurd. De vrouwen, verontweerdigd, heb-1 weg te jagen. De gendarmen te voet grepen
- imriQtPn 7no niet I deur ingebeukt. De eigenaar der school, de Idie in een bijzonder huis zijne wonde gingr I P^oefd, maar te vergeefs
ïee en o~ uw 1 atjei.I markies de la Ghambre, werd met geweld Jlaten verbinden. De gendarmerie te peerd j Zekerlijk, als langzamerhand en
iatgij, die een Reffel gendarmenop strate huitengesleept kleedfiren ver-1 hi»»f niottpmin mnohtoioos om de manboteI voortdurend een volk of eene natie
i.omplimenten^oor g J scheurd. De vr
U EiTgij, Wgè /chart in uw haar, en ge zegt J ben daarop M. Clément vastgegrepen en hem [toen overarms de betoogers vast of stieten
bij u zeiven en ja
te doen, en, aangezien ik er toch van door
er is daar nu niets aaneene kastijding toegediend. [ze met 't kolf van 't geweer, onder de hoe-
Te Arvillard gebeurde de sluiting derven der peerden. Zoo gelukten zij erin zich
school met ongehoorde onbeschoftheid. [een doortocht te banen tot aan de deur. Twee
De Zusters werden buitengezet, en de [slotmakers van Marvejols werkten eene
aliengskens is ontchrislend geweest,
ais het volk onwetend is geworden,
lat de chrislene «eest is gezon-u u,
de
moet en dat wij nu zulke lijden beleven, en-
wel ja, ik zal, zonder de komst der gendar-
zelfopofferinu, versmacht en de chris-
tene zeden ontkend en vergeten z u
heworden, dao, ja, dan is het moge-
tjk dat een harde sla of een
aanstonds J -igenaars, die hunner eigendom niet wilden [halve uur om deze open te krijgen. Eerst ten J lidmaat van de H. Kern afscL
Vandage
insgelijks gewezen
den dag M
schier uit zuivere goeste,
komsn wij met twee andere,j Combes heeft dat alzoo uiteen
liberale ministers voor I wegens de kloosters, en de ypersche libera-
Enile Ollivier en M. Jules |ien hebben dat vooizeke achter gezongen,
verlaten, weiden geslegen. De kinderen, die2 ure namiddag werden de zegels gelegd,]
in de klassen waren, werden buitengewor- [doch ten 4 ure waren zij reeds verbroken,
pen en onder de hoeven der peerden ge
sleurd. De vrouwen, die tegen die wreed
heden protesteerden, werden zelfs belesdigd
en mishandeld.
Te Landerneau heeft de sluiting der I
school s morgens ten 4 1/2 ure, aanleiding Jdat al te lezen krijgen.
Arm Frankrijk
Zóó is een groot deel van Duiiseh-
land, in de zestiende eeu w, tot het pro-
testantismus overgegaan zóó is iet
Oosten, door eene heerscbzuchtige en
verslaafde geestelijkheid aangevoerd,
van Rome afgescheidenzoo heeft
Arm Frankrijk zoo zuchten wij als wij j Mahomet met zijne volgelingen, op de
kusten van JNoord-Afrika, West-Ysië
UWSBLAD VAN
Co verlangt eiu oen ou auaer nieuws te
vernemen over de gebeurtenissen in Frank
rijk betrekkelijk het sluiten der scholen.
Ziethier
