D IT IS
EN OMMELANDS,
m
ZONDAG 27 APHIL
MAANDAG 28 ftPRIL
PLAATSELIJK
STAATKUNDIGE OISCHOüv/
Holland
Zaterdag, 2d April 1902.
5 centimen 't blad.
37ste aar. Talmerk 1889
Kiezing van 25 Mei 1902
GHËLUVELT
Meeting te
Meeting te GHELÜWE
Meeting te BECELARE
Meeting te BOESINGHE
Transvaal
Spanje
IN DE KAMERS
18 centiemen daags
en 9 centiemen
Eene ezeloore
van 't Weeke blad
ïn de Wacht
Fiasco
Uit Westnieuwkerke
Algemeen Stemrecht
Revolutie en Werkstaking
Hoe zij 't Algemeen
Stemrecht eerbiedigen
Kortrijk. H. Haar Processie
Dadizeele
Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Y-per, en bij 's land boodschap wezen ofte posttegen 3 frank 's jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Hel blad en is niet min teirekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk 36, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. ledei
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.*
De Heeren van de Agence HAVAS.te Brussel, Tk 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Katholieke Kandidaten
Senaat
VERCRUYSSE GEORGES
Plaatsvervanger
VANDEN PEEREBOOM PAUL
Kamer
COLAERT RENÉ
VAN MERRIS FÉLIX
THEVELIN EMILE
Plaatsvervangers
THEVELIN EMILE
FRAE1JS ERNEST
BRUTSAERT CHARLES
KATHOLIEKE BOND
kwart voor ten elven
in de Bewaarschool.
's Achternoens ten 3 1/2 ure
in 't lokaal der Xaverianen
's Avonds ten zessen
in de Bovenzaal van 't Stadhuis.
ten 7 ure 's avonds
in de Zwane, bij Mellon-Coppin,
voor de Kiezers van
ZCYÖSGHOTE en BOESINGBE.
De hollanders zien met kommer
de verschillige toestanden der ziekte
hunner beminde Koningin. De
typhus want 't is wel die vreese-
lijke ziekte die Wilhelmina heeft
aangetast, de typhus volgt zijnen
natuurlijken gang, en tot 'iu toe kan
niemand met eenige zekerheid er den
uitslag van kennen.
De besprekingen voor den vrede
zijn gestaakt en de boeren-commau-
danten zijn naar hunne legers weer
gekeerd.
Zullen de engelsche voorsteilen
aanveerd of geweigerd worden Wie
kan het zeggen Dat de engelschen
den vrede verlangen en toegevingen
zullen doen om hem te verkrijgen,
dat is zeker.
Het. spaanscbe volk maakt groote
toebereidsels voor de eedaflegging van
zijnen jongen Koning Alfons XIII.
Kamer en Senaat hebben deze weke ver
gaard en zich bezig gehouden met s lands
zaken. Buiten dinsdag tijdens de bespreking
over de onlusten van Leuven, is alles uitne
mende kalm afgeloopen.
De socialisten zijn gekoeld zonder blazen.
Ze hebben in de fameuze algemeene werk
staking hun laatste poêr verschoten, en
ze zitten nu te koekeloeren op malkaar
gelijk... een uil in een ankeigat
De naaste weke zal ongetwijfeld de zittijd
eindigen en de kiesstrijd voor goed aanvan
Liberalen en Socialisten, die al te zami n
voor de herziening der grondwet gestemd
hebben, zullen den 25° Mei de gelegenheid
vinden om te bewijzen dat meer dan de helft
van 't land de herziening wil. De kiezers
zullen kunnen vrij en vrank beslissen, als
de grondwet moet herzien zijn of niet, en
dit zonder oproer of werkstaking, alleenlijk
met hun suimbi iefken.
Een pensioen van 18 centimen daags?
't Is eene schande en eene spotternij
Zoo riepen socios en liberalen wan'teer
ons katholiek ministerie twaalf miljoen be
schikte, om geheel België door, pensioenen
van 65 frank aan den ouden werkman te
kunnen geven.
En ziet, pas eenige dagen geleden, wordt
de algemeene werkstaking uitgeroepen.
Jamaar geen werk, geen brood.
Wie zal den werkman geld geven om
brood te koopen
Wij, zeggen de Soeios, wij zullen zor
gen, en inschrijvihgslijsteu rondzenden.
En de lijsten gaan rond.
De schatrijke Janson geeft 500 frank.
De miljonair Vandervelde en zijne vrouw
geven er elk..50
De slimme duitsche socialisten zenden
f0 duist mark, ot 12 duist 500 frank.
Nog eenige andere sociale kopstukken
jonnen een mager penningske.
Hoeveel Mijnheer Nolf gaf, en weten wij
nog niet.
Maar in alle gevallen, als 't al bijeenge-
scharteld is, heeft men bijna 30 duist frank.
En daar men schikt dat er 300 duist werk
stakers zuilen zijn, zoo vindt men dat er
mogelijkheid is VAN EENEN GEHEELEN
DAG HET WERK TE STAKEN, EN AAN
IEDER WERKMAN 9 GEHEELE GENT1
MEN TE GEVEN!!!
Aan eenen werkman 18 centimen daags
geven, zoolang hij leeft, zonder dat hij daar
voor iets moete doen dat vonden de volks
vrienden belachelijk.
Eenen werkman, zelve tegen zijn wille en
dank, uit zijn werk trekken, in de zwarte
armoede werpen, en dan hem voor eenen
enkelen dag komen paaien met 9 centimen
dat is sociale en liberale menschlievendheid
NEGEN centimen 't is de prijs van een
franschbroodje.
ACHTTIEN centimen 't is de prijs van
een franschbroodje met een stuk kaas.
Men ziet dus dat die arme dutsen van
werkstakers den kaas van hun broodje heb
ben laten pakken
Lachen a part, verdienen die sociale en
liberale uitbuiters van 't volk iets anders dan
de verachting van alle weldenkende lieden
Wij lezen in 't Weeke blad
Zitting van Zaterdag 12 April 1902.
De vermeerdering van het getal leden der
wetgevende Kamers wordt gestemd met
110 stemmen legen 7 klerikale orithoudin-
gen.
M. Nolf heeft er voor gestemd.
Bemerkt die woorden tegen 7 klerikale
onthoudingen, gevolgd van deze M.
Nolf heeft er voor gestemd.
Als men dit te gare legt, ziet men duide
lijk dat Kareltjes blad aan die 7 hunne ont
houding verwijt als voortkomende uit hunne
klerikale gedachten.
Maar, in dit geval hier, zijn er een en zes
tig klerikalen die er voor gestemd hebben.
Teilen deze dan met
De waarheid is dat die zeven onthouders
redens hadden die in 't geheele, noch van
verre noch van bij, 't klerikalismus aan
gaan.
Het is dus eene dwaasheid van wege
Weeke blad uit te komen met die kleri
kale onthoudingen.
Veronderstelt (hetgeen wel mogelijk is
dat een liberaal van 't gedacht zij van de
zeven omhouders.
Die liberaal zou met veel meer recht aan
M Nolf kunnen verwijten met de klerikalen
gestemd te hebben.
De vergadering van zondag werd voorge
zelen door M. Iweins d'Eeckhoutte, eere
voorzitter, en voorzitter van den Katholieken
Bond.
Spijts de feesten van Dadizeele, die veel
Yperiingen hadden uitgelokt, was er veel volk
in de zaal.
Na de voorstelling der kandidaten, deed
M. 1 weins d'Eeckhoutte het belang inzien
der kiezing van 25 Mei, en cniek den lof der
kandidaten, die, als iedereen zij l beste doet
den 25 Mei zegepralend zullen uit de stera-
busse komen. (Toejuichingen).
MM. Va') Merris, Thevelin en Colaert ne
men beurtelings bet woord om eenige punten
van hun programma te bespreken.
De heeren Van Merris en Tnevelin beh.in
delen voornamelijk de kwestien vau 'i on
derwijs en de openbare liefdadigheid.
M. Thevelin heefi bestatigd dat M. Nolf
altijd met de socialisten stemde.
M. Golaert bespreekt de laatste gebeurte
nissen. Radikaien en socialisten zijn verant
woordelijk over het gestorte bloed.
Te Yper is een verbond gesloten iusschen
radikaien en socialisten. De kiezers zullen
hunnen afkeer voor dat verbond te kennen
geven, met den 25 Mei den 3" katholieken
kandidaat te doen doorgaan.
(Levendige toejuichingen)
M de Voorzitter herinnert verder dal er
den 11 Mei nog eene vergadering zal gebou
den worden, ditmaal voor al de kiezers van
stad.
De vergadering wordt ten 10 ure geheven
De liberale associatie heeft opnieuw een
flimpe afgeloopenGelijk verleden jaar
lad zij gevraagd dat Minister Baron
Surmont de Volsberghe hier te Yper van de
kiezerslijsten zou geschrapt zijn, en gelijk
verleden jaar heeft het Beroepshof van Gent
op 8° April, die aanvrage verworpen:
Minister Baron Surmont blijft kiezer te Yper
tot spijt
van die 't benijdt
Onze briefwisselaar uit Westnieuwkerke
schrijft ons dat de liberale socialists
meeting van zondag laatst een groote fiasco
geweest is. Uitnemende weinig volk en vol
strekt geene geestdrift. De liberalen zijn hier
oprecht ontmoedigd ze strijden voor de
eere maar zijn overtuigd op voorhand dat ze
geklopt zijn en dat we den 25 Mei 3 katho
lieke kamerheeren zullen hebben in plaatse
van 1/S (twee en Nolf).
Het is dus uitgespeeld, dat uitzinnig en
bloedig kluchtspel door vereenigde liberalen
en socialisten gespeeld, 't is te zeggen de
strijd om het algemeen stemrecht te ver
krijgen.
Wij noemen dit een kluchtspel, zeker niet
dat het kluchtig of geestig was, verre van
daar maar omdat geheel die werking van
den kant onzer vijanden, socialisten en libe
ralen, niets anders was dan huichelarij en
fopperij.
Ji huiebelaais en Uppers zijn de socLlis
ten, zij die de eenvoudige werklieden wijs
maakten dat geheel die strijd moest dienen
om bun lot te verbeteren.
Z 'O verre ging bet, dat de arme mijnwer
kers der Borinage overtuigd waren dat de
verovering van 't Algemeen Stemrecht hun
aanstonds ging geven
De overname der mijnen door den Staat
Het verbod aan de ploegbazen de werk
lieden te berispen
Een weekloon van vijftig franken aan alle
werkers, ervaren of niet.
Die schoone beloften hadden door de
sociale leiders en opmakers zóó dikwijls e
zóó druk gedaan geweest, dat bet nutteloos
ware een Borijner te willen doen verstaan
dat dit alles valsch is.
Hadden de Hoofdmannen der socialiste
tiet ware doel van hunne werking moeten
bekennen
Hadden zij tot de werkers moeten zeggen
't En is voor u niet, maar voor ons dat
gij moet strijden wij zijn wel gerust in uw
lot, maar wij zien in 't algemeen stemrecht
een middel voor ons om g-oote mannen te
worden en aan 't bestier te geraken
Voorzeker en hadden de werklieden zio
licht niet een spel begonnen waarvan zij d
gebrokene potten betaald hebben in de plaa s
van de opstokeis.
Huichelaars en foppers ook zijn de libera
len geweest in die zake.
Door hun verbond met de socialisten,
hebben zij aan vele goedzakkige lieden doen
gelooveii dat de socialisten toch zulk geene
slechte jongens waren.
Hoe dikwijls en hebben Progrès en
Weeke blad aan de katholieken niet ver
weten de menschen den schrik in 't lijf te
gen met de socialisten als oproennakers
uit te geven
Dit alles, zeid n zij, en v.as niet anders
dau spoken tri ijdele hersenschimmen waar
mede de katholieken de eenvoudige lieden
willen bedreigen.
Maar wanneer de oproer losbrak, wan
neer de liberalen hunne vriendjes aan 't werk
zagen in die schurkenbenden die roofden en
plunderden en branden en moordden dan
stonden zij verschrikt, en als van de hand
Gods geslegen.
Eenigen van hen, beschaamd over het
verbond met eene partij die zulke geraeene
kerels lelde, trokken hunne boontjes uit het
spelzeldzamen hadden den moed die wan
daden openbaarlijk af te keuren; en verre
t meeste deel gebaarde hem doof en dood
als ware er niets gebeurd.
Van dit laatste getal is mijnheer Nolf, die
tot nu toe geen woord gezeid heeft om die
openbare ergernissen te schandvlekken.
Gelukkiglijk dat ons katholiek staatsbe
stier dóór was om met kalmte en krachtda
digheid den oproer te keer te gaan.
Het oproerig kluchtspel hebben wij zien
spelen in drie bedrijven.
Het eerste bedrijf mag men betitelen de
Bedreiging.
Bedreigingen in de Kamers, bedreigingen
in dagbladeren, bedreigingen in meetingen.
Indien 't Staatsbestier het Algemeen Stem
recht niet en wilde geven, alles ging omver
geworpen worden.
En 't Staatsbestier, steunende op de orde
ievende meerderheid des lands, weigerde
aar en stellig het spel der oproermakers te
spelen.
Dan begon het
Tweede bedrijfde Oproer. Droevige ge
beurtenissen grepen plaats, die eene gevaar
lijke weuding hadden kunnen nemen, ware
niet dat ons katholiek Staatsbesiier wijze
voorzorgen genomen had.
En alzoo stootte de oproer tegen de ge-
zamentlijice macnt van politie, gendarmen,
burgerwacht en leger, die welhaast de orde
wisten te handhaven.
Nog een bedrijf bleef er over de alge
meene werkstaking, die den vrijdag avond
uitgeroepen, den volgenden maandag door
de ontmoedigde leiders reeds ingetrokken
wierd, al hadden zij bij dieren eede gezwo
ren dat zij niet en gingen werken vooraleer
hun recbt geworden was.
er
Neen, de vereenigde antiklerikalen en zijn
maar flauw van afgekomen met hunnen
reuzenstrijd voor 't Algemeen Stemrecht.
De gebeurtenissen dezer laatste dagen en
zijn niet gemaakt om hunne partij te verster
ken integendeel.
Het zou ons niet verwonderen moest van
nu af het soeialismus in Belgie beginnen
dalen.
Altijd is het zeker dat, na de erge feiten
dezer dagen, er in ons land niemand zal ge
vonden worden die, orde en vrijheid en vre
de begeer end, gemeens zal willen hebben met
eene partij die zulke onnamelijke booswich
ten in heure rangen telt.
Wij verhopen dat die gebeurtenissen hoe
droevig ook, de voorbode zullen zijn van de
vreedzame doch krachtdadige wraak welke
kiezerkorps zal nemen op 25" Mei aan
staande.
Iedereen kent ciloyen Terwagne, bijge
naamd de wilde os der Polders.
Hevige voorstaander van 't Algemeen
Stemrecht, is hij bereid met de vuisten te
werken tegen al wie van zijn gedacht niet en
Dat die overtuiging ligt in het diepste van
zijn herte, zal het volgende feit bewijzen.
Daar was te Antwerpen groote vergade
ring der socialen voor 't uitsteken van de
kandidaten der aanstaande kiezing.
De poll moeste beslissen de poll, 't is te
zeggen de eenvoudige toepassing van 't Al
gemeen Stemrecht in de kiesvergadering
onder mannen van dezelfde politieke mee-
ning.
Welnu de poll, het Algemeen Stemrecht,
besliste dat ciloyen Terwagne geen kandidaat
meer was, en vervangen wierd door eenen
citoyen Goetschalck.
Natuurlijk dat citoyen Terwagne die be
slissing aanveerdt door het Algemeen Stem
recht uitgesproken
Niet te doen
Citoyen Terwagne briescbt gelijk een be
zetene tegen die uitsprake van 't Algemeen
Stemrecht, en hij weigert die uitsprake te
aanveerden.
Citoyen Terwagne immers slacht van al
de sociale kopstukken zij willen het Alge
meen Stemrecht voor zooveel het hun voor-
deelig kan zijn.
Anders... zijn zij er tegen.
Is 't klaar genoeg
Den 11" Mei, zondag voor Sinschen, ten
3 1/2 doet de H. Haar Processie haren jaar-
lijkschen Ommegang ie Kortrijk.
Vernieuwing in verschillige verbeeldingen
wordt er bereid. Daarbij, een nieuwe groep
met 96 deelnemende personen, vertoont de
indrukwekkende tafereelen van den Kruis
weg. Ten slotte wordt op de markt, vóór
den laatsten zegen, een prachtige kerkzang
uitgevoerd, waar niet min als 500 stemmen
samen komen, begeleid door twee fanfaren.
Bijzondere treins en trams in alle richtin
gen.
De krooning van het mirakuleus beeld van
O. L. Vrouw, had zondag machtig vele volk
naar de beroemde beêvaartplaatse doen toe-
stroomen.
Trains, treins, rijtuigen van allen aard,
't was alles opgepropt, zonder nog te reke
nen dat duizenden en duizenden per velo of
te voeteer naartoe getrokken waren.
De plechtige en prachtige stoet van 's na
middags was wpperbest. Godsdienstige en
ÜT 7SBLAD VAN YPER
v
is.
