n
D I
IS
EN OMMELANDS,
s
Öp Zaterdag, 20en December 1902.
5 centimen 't blad.
37stejaar. Talmerk 1230
Rerstdag
De Wereld vóór Christus
De wereld na Chistus
Christusgeboorte
Besluit
Bewindschappelijk Nieuws
De vaart
Leve de Boeren
Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Yperen bij 's land boodschap we sen ofte posttegen 3 frank 's jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk £6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijkniet kinderachtig
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
O,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agknce HAVAS.te Brussel, Tk.32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, vanj al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Zware, zwarte duisternissen oinnul-
len het aarder ij k duisternissen van
bijgeloof en heidensche valschheid,
duisternissen van bederf en verrot
ting!
O watafsehuwehjk schouwspel levert
ons het Roonnnsche keizerrijk ooa
trent geheel de-gekende wereld-voor
de komste van den Wereld-Heiland
Beuevens een schitterenden stoffe-
lijken voorspoed, benevens eeue hoo-
ee uitgelezene, al te verfijnde bescna-
ving, wat een afgrond van ellende en
onwetenheid, wat e*n modderpoel van
walgelijkheden en verdierlijking
Qnder politiek oogpunt beschouwd,
zeker levert het heidensch Keizerrijk
het opzicht van een wereldbreed land,
allerlei bestuurvertakkelingen tot
éénen reuzenstaat verbonden Doch
hoe vernederend is het niet te besfali-
gen dat gansch de bekende wereld om
zeggens tot speelbal dient van éénen,
den allesoverheerschenden, alvermo
genden, alomgeduchten «Cesar»
Geen recht, geen wille, geen wei
meer.,,ten?ij des Keizers wil!«Sic volo,
sic iubes, sit proratione voluntas» «Ik
wil heten gebied hetredelijk of niet,
'k wille het en 't zal zijn
Het menschdom ligt eene slaaf-
sche kudde gelijk bevend, of ten min
ste gedweevoor de voeten van den
Staadsgod Gesar
Onder maatschappelijk opzicht, was
de toestand der beschaafde wereld
al niet veel edeler.
O die slaven die ongelukkige sla
ven door de beschaafdste romeinen
geheeten «Een tweede ras van men-
schen «zaken
De «prins der redenaars», Cicero,
zegt ievers «als een werktuig oud en
versleten is, en u niet meer en dient,
gij verwijst het op den zolder, gij ont
doet u ervan als een slave ons niet
meer dienen kan, mogen wij hem ook
afmaken
Of er vele zulke slaven waren, met
wier lijf en ziel de meester mocht spe
len, kunt gij hieruit besluiten,dat een
Romein, die slechts 5000 slaven telde,
doorging voor eenen arme
Onder godsdienstig oogpunt, was het
romeinsche rijk—leest het menschdom
vervallen tot de vernederendste af
goderij.
Kan er wel iets uitzinniger uitge
dacht worden dan het werk zijner
handen te aanbidden als eene godheid
Misschien welOe ondeugd zelve,
de bandeloostte ontucht vereeren en
vergoddelijken En dat doet Rome j
Eindelijk onder zedelijk opzicht be
geerde de toenmalige wereld enkel het
tooneel van de walgelijkste verrotting!
Eene christeue ja alle eerlijke pen-
negruwt die baldadige ontucht af
to msloni
Die Romeinen, die ten dien tijde als
heel treffelijke en deugdzame maanen
aanzien werden, «honestissi mi, optimi
viri» zoo ze de romeinsche schrijvers
heeteD, waren nog van de laagste drif
ten aangetast, en vonden geen hooger
doel te beoogen door 't menschelijke
leven dam'tverfijnste lijfgenot, rijkdom
en pracht, en bovenal, de roem en de
onsterflijkheid Ja, onkuischheid en
geldzucht, vreedheiden valsche pracht,
speldrift en gulzigheid, lafheid en
baatzucht, woekerden en tierden
gulzig in den moerassigen grond dier
goddelooze herten,en verdreigden alle
kiem van deugd en eerlijkheid voor
goed te versmachten
Daar trekken èn nederige herders
èn machtige Koningen' naar één en
hetzelfde oord.., naar éénen enzelfden
stal den Tempel der Godheid, de
Wiege van 't menschgeworden woord
KerstnachtKerstnacht
Emmanuel Een godlijk Kindis ons
geboren Een koning is ons geschon
ken Een verlosser is opgestaan
Want, ja, dat Goddelijk Kind, in
schijn zoo machteloos, zoo ver'alen, zoo
ietig..., is gekomen om het mensch
lom uit dien modderpoel van allerlei
ellenden te trekken, om gansch he
aanschijn der aarde te vernieuwen
Dertig jaar en waren nog niet ver-
loopen sedert de dood en de hemel
vaart van den Heiland, of de leeringe
van 't nederig Kindeke van Bethlehem
was reeds in aidedeelenvan'tRomein
sche keizer ijk verspreid De apostelen
oadden onder hun de wereld verdeeld
om hem te gaan winnen voor 't Kruis
en den God-menseh.
Binst de drie eerste eeuwen breidt
iet christendom zijne zegepralende
overwinningen altijd uit, spijts tegen
stand en bloedige vervolgingen, bij
zooverre dat in de vierde eeuw het
heidendom, als eene vermolmde wo
ning, ineenstort en in duigen valt
Doch, ziet
Daar blikkert eene slerre, eem
wonder-sterre, in het Oosten
Daar galmt een wonder-gezang door
de hemelruimte, welluidend begeleic
door heltrillende snaren en ruisschen-
de engelenvederen l
Sedert dien is het menschdom ui!
het slijk opgestaan, en het aanschijn
der aarde vernieuwd! Onder politiek
oogpunt beschouwd, levert ons de ver
chrislende wereld een heel nieuw
schouwspel op.
Alle macht komt van God heeft
iet Kindeke van Bethlehem gezeid.
Daarom moeten Koningen enVolke
ren, Vorst en onderdaan eerst en
vooral geven aan God wat aan God
oekomt, en den Paus Gods plaats
vervanger gehoorzamen.
DeVolkeren en de onderdanen moe
.en hunnen wettigen Vorst gehoor
zaam zijn, omdat hij door God aange
steld is om hen naar hun doel hier op
aarde het tijdelijk geluk ten
leste mogelijk te leiden.
Maar Opperhoofd en Beheerschers
hebben ook hunnen plicht tegenover
God en Kerk, zoo wij reeds gezien
hebben, en levens ten opzichte van 'i
volk dat hun onderworpen is. Wee
dus den Koningen die hunne onder
danen verdrukken of hun onrecht
liegen Wee den Koningen die uit
eer- of wraakzucht hun recht te bui-
.en gaan Wee hun zoo zij den volke
ontnemen wat de grondsteen is van
zijn tijdelijk en eeuwig geluk den
waren Godsdienst
En inderdaad hoe schoon,hoe mach-
rig, hoe edel rijst ons het christen
keizerrijk van Karei den Groote voor
Ie oogen
Paus en Keizer wrochten, hand in
hand, voor 't welzün van den lande.
De Kerk miek van de onderdanen ge
hoorzame, getrouwe onderdanen des
Keizers, eu van den Keizer een groot
moedigen, rechtveerdigen, godvree
zenden Vorst. De Keizer op zijne beurt
verleende den Paus wederliefde, een-
he:d en bescherming
Onder maatschappelijk opzicht ook
heelt de leering van den Kerst-Heiland
wondere vruchten voortgeteeld.
De slavernij is gevallen en vervan
gen door de dienstbaarheid, tot dat
eindelijk de Kerke, zon.ier geweld of
omwentelinge,den arme en den werk
man zijne volle vrijheiden weerdig-
heid geschonken heeft.
Armen zullen altijd onder u zijn
had Christus gezegd. Maar hoe veran
derd en verbeterd is hun lot.
De arme is de gelijke des rijken
De arme is de broeder des rijken
De arme is o onderwoord van
Gods wijsheid als God zelve. Wat
gij den arme doet, dat doet gij nnj
uwen God
IVat den godsdienst betreft, lang
en hoeft er niet gesteund om de over
treffelijkheid van den christelijken
godsdienst te doen uitkomen.
De Kerke van Christus hebben wij
reeds zien de heilzaamste vruchten
voortbrengen.
Hoe schoon, hoe machtig, hoe god
delijk van opvatting is de leering van
Christus
Hare plechtigheden en ceremoniën
dwingen nog dagelijks de bewonde-
ringe af van allen niet vooringenomen
mensch
Eindelijk onder zedelijk oogpunt
heeft de Nieuwgeborene van Kerst
nacht den menschen het beoefenen
der misachte deugden wedergeleerd.
Hoe weelderig tieren in alle gewesten
der wereld wondere bloemen van hei
igheid uit den akker der christene
herten
En onder dezen die tot de verhe-
venbeidder heiligheid nietengeraken,
zijn de ondeugden min laag, zeldza
mer, min openbaar, en tevens de deug
den veel talrijkeren veel verhevener
Ziedaar het werk van het Goddelijk
Cind dat over 19 eeuwen, opKerst
nacht, in den armen Stal van Bethle
ïem geboren wierd
Beste Lezers, een dubbel besluit,
dunkt ons, spruit, ah van zelfs, uit
de vorige reken voort.
Eerst en vooral, bedanken wij het
menschgeworden Woord dat Hij, om
onzen wil e, ter wereld is willen ko
men, om 't gevallen menschdom op
e richten, te versterken, te verlich-
;en, te heiligen
Daarbij, nemen wij het vast besluit
de leering van Christus zorgvuldig
na te leven.
Zijn wij onderdanig aan onze wet-
ige oversten, inzonderlijk aan den
Paus van Rome.
Beminnen wij den arme als ons
zei ven, als onzen broeder, als onzen
God!
Zijn wij fier over onzen Godsdienst,
en belijden wij hem, opentlijk en
kloekmoedig
Eindelijk, laat ons een treffelijk,
onberispelijk,een zuiver leven leiden!
Dan ondervinden wij de waarheid
van die wijze woorden welke de En
gelen rond het kribbeken zongen
Vrede aan de menschen van goeden
willeHelmar.
Venezuela beschoten
door de Duitschenen de Engelschen
Oorzaak van het geschil
S dert Ung staat Venezuela in re-
voiutie. Zeker Castroeen ongeleerd
mensch die noch lezen noch schrijven
kan, maar die een slimme vos is en
spreken kan gelijk een advokaat, is
daar President der Republiek. Jamaar
er zijn nog andere liefhebbers van dat
postje en zeker Matos heeft he n aan
t hoofd gesteld van eene bende op
roermakers om President Castro weg
,e kegelen. Castro en Mates hebben
elk hunne partijgangers en 't is nu
reeds een goê jaar, dat ze gedurig
vechten en oorlogen, zoodat ze geheel
het land in rep er. roere zetten. Over
korten tijd scheen het nochtans dat.
Pres. Castro de bovenhand hield.
Welnu, Engeland en Duitschland
doen daar nogal wat commerce en,
tijdens den oorlog, wierden er, on
wettig genoeg, verschillige Duitsch»
en Eogelsche koopvaardijschepen in
beslag genomen. Daarbij eenige ijze
renwegen of andere oudernemingen,
waarvan de uitbating toegestaan was
aan Duitscheri of Engelschen,wiercen
ingepalmd. Eindelijk hadden de En
gelschen en Duitschen die in de streke
wonen, erg te lijdeD, zelfs van de re
geeringstroepen.
Ge kunt peizen dat de Engelschen
e^ de Duitschen niet gesteld zijn om
alzooop hunne teenen te laten ter
den en dat zij gildige vergoedingen
geëis^ht hebben voor de nadeelen die
zij ondergaan hadden.
Jamaar zij klopten op doovemans
deure
Alzoo niet geboerd! zeg len zij
seffens zonden ze oorlogschepen af en
't spel was aan den gang....
Die nochtans 't fijne willen weten
eweren dat de Duitschen,sedert lane,
onderduims, Matos aangekotter f heb,
ben om oproer te maken, met de hoop
om zelf in troebel water te kunner
visschen.
Maar ja, men moet niet alles golon-
ven wat verteld wordt geheel de
zaak zal later wel eens uitkomen.
De gang der zaken
Daar President Castro geen gehoor
gaf aan het laatste vermaan dat de
Duitschen en de Engelschen hem ge
zonden hadden, zijn dezen niet slinks
gevallen, maar seff; s hebben ze ge-
zamentlij kgeheel deVenezuelaansche
crijgsvlootdie in de haven La Guayra
ag, gekaapt, gepakt zoude i wij zeg
gen z'hebben ze buiten de haven
geslee )t en drie daarvan in den grond
geboord.
President Castro heeft gezeid
katje mij, katje weêreen hij heeft
eenvoudig ai de Duitschen en Engel
schen die te Caracas (de hoofdstad)
waren, in 't gevang doen steken.
Jaraaar de gezant der Vereenigde
Staten te Caracas heeft aan Pres Gastro
tillekens den raad gegeven zijne ge
vangenen zeere los te laten, en Pres.
Gastro die veel rekende op de tus
chenkomst der Vereenigde Staten te
zijnen voordeele, heeft er niet op ge
slapen, maar ze seffens in vrijheid ge
steld. Onder hen was zelfs een Belg,
M. Goffart.
Het Venezuelaansche volk is woe
dend op de Duitschen en de Engel
schen. De vaderlandsliefde ontwaakt.
Bij duizenden vrijwdligers doen hen
opschrijven in 't leger van President
astro; de vrouwen zelve slaan hand
aan 't werk en voeren aarde toe om
de vestingen te versterken.
President Castro heeft eenen o Aroep
gedaan tot al de muiters en opstande-
ingen,vragende dat zij tijdelijk hun
ne oude veeten zouden vergeten en
meêdoen met item om den gemeeneo
vijand te bestrijden.
Duitschland doet een nieuw ver
maan aan Pres. Castro. Deze weigert
voldoening te geven,of beter 't schijnt
dat zijn antwoord, bij hetwelk hij
voldoening gaf, te laat is gekomen.
Bombardement
Zaterdag nuchtend, 43eB dezer, om
5 ure,geen antwoord ontvangen heb-
oende, hee.teen Düitsc'he en een En
gelsche kruiser, t ik van zijnen kant,
de stad Puerlo-Cabeilo begonnen be
ichieten. De forten der stad met hun
ne oude brokjes van kanons zocuten
te antwoorden op het machtig ge
schut. Na eene uur lagen ze geheel
in duigen...
Toen het nieuws van het bombar
dement te Caracas (de hoofdstad)
aankwam waren de gemoederen zoo
danig opgewonden dat het volk al de
ngelschen en Duitschen die in stad
waren, wilde verscheuren. President
Castro is er zelf moeten tussche i ko
men om de geweldenarijen te belet
ten.
President Castro heeft aan eenen
briefwisselaar van eene groote Ame-
rikaansche gazette verklaard dat hi
dn handelwijze van Engeland er
Duitschland niet begrijp .Hij besloot
Aangezien de som die door beidi
landen tot schadeloosstelling geëischt
wordt, waarlijk klein is en dat men
mij den tijd niet wil laten om, na be
hoorlijke overweging, te antwoorden
op de gestelde vragen, schijnt het
mij heel klaar dat b ide randen liever
geene vredelievende en vriendelijke
oplossing zouden hebben.
Zij moeten dus iets anders be
doelen, dat ik niet weet maar d it ik
misschien wel raden kan.
Sterk door ons recht, zuil >n- wij
den gang der zaken afwachten.
En wij van 's gelijke.
Een en ander over Venezuella
't Is in 4499 dat de Eurooeanen
voor de eerste maal den voet z tten
in die streek. De spaarische reiziger
Ojeda, die den vermaarden Amerigo
Vespucci aan boord had, bemerkte
toen hij langs gindsche kusten aan
vaarde, een klein stadje op piloten of
oalen gebouwd. 't Is n >t lijk een
klein Venelie, zegde hij,(in 't spaansch
una Venezuellaj, en geheel de streek
is Venezuella ^ebieven.
Venezuella heeft eene opp rvlakte
van 412 miljoen hectaren, dat is 34
keeren zoo groot als Belgieen het
felt slechts rond do 2 mihoen zielen,
dit is nog het derde niet va de hel-
ische bev >lkmg. Het is een van de
rijkste landen van Amerika zi ne
kopermijnen zijn de schoonste van
geheel de wereld.
Het leger telt er, op vredesvo- r,, 9
duizen I man maar dewijl er sedert
bijna eene eeuw gedurig gevochten
wordt, mogen om zoo te zeggen al de
mannehjke inwoners er beschouwd
worden als soldaten. Het schijnt dat
-resident Castro zeer geerne gezien
wordt in het leger.
Dinsdag laatst heeft M. Van Merris de vol-
ende vraag gesteld aan M. den minister van
financiën en openbare werken.
De menigvuldige klachten die, sedert ver
scheiden jaren, in de Kamer gedaan wierden
door de afgeveerdigden van het arrondisse
ment Yper wegens het niet voltrekken der
werken voor de vaart tusschen de Leie en de
Yperlee, die Klachten zijo tot hiertoe zonder
weerklank gebleven. Aanzienlijke sommen
werden in de vorige jaren door de Kamer
gestemd on dit werk te voleinden. Welnu
niets of schier niets van die sommen is ge
bruikt geweest.
Ik vraag of het gouvernement vanzins is,
in den loop van het toekomende jaar, die
werken tot voltrekking der vaart tusschen de
Leie en de Vperlee, te hernemen.
M. de minister zal op die vraag antwoor
den in de eerste zitting na de nieuwj sar va-
Kantin.
Kinderachtigheid
's Anderen daags, heeft M. Nolf aan M. den
minister dezelfde vraag gesteld.... Zoudt ge
niet dood vallen? 's Anderen daags, dezelf
de vraag, eer hij de antwoorde kende van
M. de minister Zulke vraag, na deze van
M. Van Merris, was gansch nutteloos en zul
ke handelwijze is leenemaal belachelijk en
kleingeestig. Maar Nestje toch Als M. de
ninister zijne antwoorde zal gegeven hebben
opde vraag van M Van Memè, wat zalbij üog
antwoorden op de uwe Hij zal ze in
Maar Menheere Nolf, ge komt daags u de
maaltijd,'t zijn vijgen achter paschen, ga
loop het vragen aan M. Van Merris
M. Bertrand is schepene van Schaerbeek
en volksvertegenwoordiger van Brussel. De
man zit er warm in.Hij bezit schoone eigen
dommen en maakt deel van den raad van
verschillige geldmaatschappijen. Mijnheer is
niettemin...socialist voor een anderen stijf...
vasthoudist en kapitalist voor zijn zeiven.
Tot daar. Nu gij den man kent, moeten
wij zeggen dat hij
in de Kamer
de regeering aangevallen heeft, omdat zij
de grenzen voor het vreemd besmet vee
esloten houdt. Hij besloot dat het a ar de
reden was waarom het vleesch zo'o scha eb
was.
M.van de Brugg n
mimsiei van landbouw, volksvt-rtegei. woor-
diger van Thtelt.die de zaak op zijn duimpje
&ent, heeft aan den ciroyen een antwoorde
gegeven, die naar den rook niet en smaakt.
Het spijt ons dal wij gansch de redevoe
ring van den heer minister niet kunnen
geven. Maar bij heeft krachtdadig en met
V
1
NIEUWSBLAD VAN YPER
I
V
v y