DIT IS
EN OMMELANDS,
i
m
m
m
m
I
Op Zaterdag, 27en December 1902,
5 centimen 't blad,
37ste jaar.
Talmerk 1231
[Sieuwjaardag
Bericht
Katholieke kring
Koninklijke Fanfare
Bewindschappelijk Nieuws
China
Frankrijk
Duitschland
Engeland
Portugal
Spanje
M. Nolf voor de pinne
Le dépité phonographe
De pokziekte te Yper
Feest in 't katholiek
Volkshuis van Yper
Poperinghe
i
1
Te trekken bij den Uitgever, Th 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap toe zen ofte post, tegen 3 frank 's jaars
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk lo, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence ÜAVAs.te Brussel, Tk 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van- al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
De zeer Eerweerde heer kanonik De
Brouwer, pastor-deken van St Maartens,
verzoekt ons te melden dat bij Nieuwjaardag
niet en zal ontvangen.
Ter oorzake van rouw,zal de heer Colaert,
volksvertegenwoordiger en Burgemeester
van Yper, op Nieuwjaardag niet ontvangen
Nieuwjaaravondzal als gewoonte de punch
opgediend worden kwart vóór middernacht.
De heer Voorzitter, uit reden van den
staat zijner gezondheid en zal de feesle niet
kunnen bijwonen,
We vernemen dat de Koninklijke Fanfare
eene avondfeeste voor Damen geeft, op
Zondag 11 Januari 1903, ten 7 ure, in de
Iweinszaai.
Jufvrouw Gabrielle Callebert, prijs van
't koninklijk Conservatorium van Brussel,
violoniste, heer Alb. Dejonghe, de gunstig
gekende kunstzanger, en de symphonie
«Onderons» zullen hunne meêwerking
verleenen tot dit feest.
De Venezuelaansche oorlog
Het geschil tusschen Venezuela en
de Europeescbe mogendheden is nog
in 't geheel niet vereffend, maar 't is
waarlijk hoop dat het niet lang meer
duren zal. Wij geven hier in t korte
het vervolg der gebeurtenissen sedert
het bombardement van Puerto-Cabello.
Eerst zullen wij zien wat de aanvallers
uitmeten, daarna wat er zoo al omgaat
bij de Venezuelanen.
De aanvallers
Nauwelijks was het bombardement
ten einde, of de Duitschen en Engel
sehen deden aan Pres. Castro de mare
dat zij vijf dagen tijd gaven aan de
Venezuelaansche koopvaardijschepen
om de haven van La Guayra te veria
ten.
Twee oorlogsbooten waaronder een
torpedo, wierden nog gekaapt of ge
pakt door den Duitschen kruiser Falk.
De schepen die met allerhande waren
en voorraad de haven van La Guayra
zochten binnen te varen, wierden te
gengehouden en verplicht terug te
keeren.
Vrijdag, 19*1, werd de blocus voor al
de Venezuelaansche schepen uitgeroe
pen en zaterdag is hij begonnen. Dit
is te zeggen dat geen een Venezue-
laansch schip noch in noch uit mag.
Ten gevolge dier blokkeering staan
al de beambten en werklieden der ha
ven zonder werk en zonder brood.
Twee Italiaansche oorlogschepen
zijn de macht der aanvallers nog ko
men versteiken. Victor Emmanuel
heeft aan de Venezuelaansche regee
ring ook een vermaan doen geworden
dat nog meer gepeperd is dan dat der
Engelschen en Duitschen. Hij is van
zins nog drie oorlogschepen te zenden.
Twee oorlogschepen van de Veree
nigde Staten zijn ook nog bij gekomen.
Waarlijk 't en zit niet goed voor de
Venezuelanen.
De Venezuelanen
De Venezuelanen zitten in slechte
lakens maar geven nog niet toe.
Schrikkelijk verbitterd zijn ze tegen
de Duitschen en de Engelschen, dat
spreekt van zelf. Geen een winkelier
wil iets verkoopen of leveren aan een
Duitschman of Eugelschman die in 't
land woonachtig is; maar deze zijn
bevoorraad door het gezantschap der
Vereenigde Staten.
President Castro weet niet meer
waar zijn hoofd staat. Hij had gere
kend op de Vereenigde Staten, maar
deze erkennen dat de eischen der
Europeesche mogendheden echt en
recht zijn.
Hij had ook gerekend op rgenti-
nn, Chid en Peru en gehoopt een
machtigen bond tot stand te brengen
onder de Zuid-Amerikaansche Repu
blieken. Inderdaad in al die landen is
't volk uiterst veronlweerdigd over
de handelwijze der Duitschen en En
gelschen, maar zij zullen algelijk niet
tusschen komen, dat hebben ze ver
klaard.
President Gastro had eindelijk ge
rekend. dat de opstandelingen, hunne
ouden veeten vergetende, met hem
zouden meegedaan hebben om den
gemeenzamen vijand te bestrijden.
Maar neen! Generaal Malos, zijn te
genstrever, heeft de stad Ci»dat-Bol-
livar ingenomen en er zijn hoofd
kwartier gevestigd. Hij maakt hem
gereed, zoo 't schijnt, om met tien
duizend man de hoofdstad Caracas te
gaan overrompelen.
Ja, 't zit scheef voor President
Castro.
De schuldeischers
Al de mogendheden die wat te goed
hebben van Venezuela komen nu te
gelijk op om bungeld terug te krij-
't Ware bijna kluchtig, ware 't
niet dat 'tons ook aangaat.
Engeland vraagt de kleinigheid van
18 tot 20 miljoen.
Duitschland eischt 13 miljoen.
Frankrijk heeft ook veel te goed,
maar de som is niet gekend.
Italië ook verscheidene miljoene u,
De Fereenigde Staten slechts 500.000
frank.
Denemarken rekent op 45,000 frank
Spanje heeft insgelijks zijne rechten
doen gelden.
Holland is nog bijgesprongen.
En BELGIE, eindelijk, ons eigen
vaderland, is sedert eenige dagen ook
op het tooneel verschenen. Wij weten
niet juist tot hoe hoog ous tegoed be
loopt, maar 't is zeker dat verscheidene
miljoenen op 't spel zijn en dat het
gouvernement reeds herhaalde malen
doch vruchteloos de betaling er van
gevraagd heelt.
In die schuldvordering is begrepen
deeisch der stichters van de naamlooze
maatschappij fVateren van Caracas
een Belgisch vennootschap dat destijds
gesticht wierd door M. Carlier van
Bergen. Nu, men weet dat die onder
neming, twee iaren geleden, door de
Venezuelaansche regeering werd over
genomen tegen eene reeks gewaar
borgde actiën, maar waarvan intrest
noch dividende tot nog toe niet wer
den betaald.
België ziende dat alle mogendheden
op den hals van Venezuela vallen en
de betaling eischen van wat hun te
goed komt, heeft gedacht dat het zijn
plicht was ook zijne rechten te doen
gelden, en daarom vraagt het aan de
Venezuelaansche regeering, dat, in
geval er eene overeenkomst wordt ge
sloten tusschen Venezuela en devreem
de mogendheden, ook België zou be
handeld worden op den voet der meest
bevoordeeligde natie.
Kwestie en zullen wij ook nog geen
oorlogschepen moeien zenden
Hoe zal het eindigen
President Gastro beeft laten weten
dat hij bereid is geheel de zaak over
te laten aan de beslissing van een
scheidsgerecht. Hij stelt geene voor
waarden, uitgenomen dat er geen
sprake mag zijn van een afstand van
grond.
Jamaar Gastro zou president Roose
velt van de Vereenigde Staten willen
hebben voor scheidsrechter, en deze is
daarmeê nie+ gediend omdieswiüe da!
de Vereenigde Staten zelve schuld-
eisehers zijn tegenover Venezuela.
President Roosevelt zou dus liever
ebben dat het geschil onderworpen
zij aan het scheidsgerechtshof van den
Haag (hoofdstad van Holland).
Engeland en Duitschland zijn ook
wel bereid de zaak te laten vereffenen
door een scheidsgerecht, zij zeggen het
toch maar zij vreezen ook dat Presi
dent Castro die aanvraag gedaan heeft
om tijd te winnen.
't Ware toch alleszins te wenschen
dat het spel alzoo konde eindigen, zon
der oorlog. Vooreerst 't en zou zoo
veel meoschenlevens niet kosten,daar
bij 't ware schrikkelijk veel geld ver
spaard en eindelijk de mogendheden
zouden alzoo nog gemakkelijkst aan
bun geld geraken, want 't schijnt dat
de douanen in Venezuela zoodanig
'eel opbrengen dat al de schulden in
twee, drie jaar daarmeê zouden kun
nen betaald worden.
De christenen zijn nog niet gerust
gelaten in China. De apostolische vi
caris ven Setchoau, M. Dunand, heeft
aan den onderkoning dier provincie
een verslag overhandigd over de on-
usten die aldaar plaats gehad hebben.
Te Sou-Kia-Wau wierden de gebou
wen der zending en de huizen der
christenen geplunderd en in brand
gestokende zendeling M. Dupuis,zijn
helper Houang en een duizendtal
christenen wierden vermoord.
De zendingen van Tsi Toni-Wa en
van Tsuen-Ghoni-Keou werden ver
nield, evenals 200 huizen van christe
nen, een honderdtal christenen wer
den vermoord. Op. verscheidene an
dere plaatsen nog zijn er vernielingen
en moorderijen te betreuren.
Verscheidene duizenden christenen,
van alles beroofd, zwerven nu rond,
ten prooi aan de diepste ellende en
nog altijd opgejaagd door de chinee-
sche rooversbenden.
't Groot nieuws van den dag is de
aauhouding van de Humberts. Daar
over meer bijzonderheden verdeiDie
scuurken waren de meeste aftrogge-
laars van de wereldverscheiden mil
joenen hebben zij weten te ontvreem
den en 't schijnt dat sommige groofe
mannen onder de radika'en en de
francs-macons in die zake betrokken
zijn. De Humberts waren sedert lang
op de vlucht en 't radikaal ministerie
van Frankrijk werd beschuldigd hun
ne vlucht bevoordeeld te hebben, 't
Nieuws dier aanhouding is in 't mi
nisterie toegekomen als een donder
slag. Wij zouden kunnen van aardige
dingen hooren.
De laatste zitting van den Rijksdag
heeft negentien uren geduurd zonder
staan. Zij begon ten 2 ure namiddag
en wierd slechts geëindigd 's ander
daags 's nuchtends ten 9en. Ten slotte
wierd de wet op de douanen- of tol
tarieven gestemd met 202 stemmen
tegen 100. 't Is een harde slag voor de
socialisten.
John Buil, de Eugelschman, hóeft
het lastig voor den oogenblik. Hij
komt nog maar versch uit den bloe
digeu oorlog in Transvaal en nu nog
kost het onderhoud van de Eugelsch
garnizoenen in Zuid-Afrika, weke-
Tijks, de kleinigheid van 250.000 fr.
Hij zit dan met zijne moeilijkheden
in Venezuela.
Hij heeft nog eenen oorlog op den
nek in Indië en eenen in Somaliland,
waar de landvorst of mullah nog verre
is van hem over te geven. De slimme
mullah zou wel willen vrede maken
maar niet als overwonneling. Hi
eischt immers eene haven op Engelsch
gebied en vrij invoer van wapens.
Ja, de Engelschman heeft het lastier;
maar hij moet algelijk oprecht mach
tig zijn om daar ai tegen te kunnen,
't Zal wel eens een tijd komen dat.de
Voorzienigheid aan den hooveerdigen
reus zal zeggen 't Is nu genoeg
Te Lissabon, de hoofdstad, loopt het
gerucht dat Spanje en Portugal de
grondslagen beleggen van een weder
zij dsch verbond.
Spanje zou eene toenadering mri
frankrijk betrachten,en daar Portugal
eeds de bondgenoot is van Engeland,
?oo zou dit nieuw verbond de betrek-
ungea tusschen Engeland, Portugal,
Spanje en Frankrijk merkelijk verbe-
eren.
Onzen groet en bestegelukwenscheD
aan M. Silvela, den nieuwen eersten
ministèren hoofd der Spaansche ka
tholieken. Spanje is sedert verscheide
ne jaren diepe vervallen door de schuld
en de onbehendigheid der liberaleD
die er aan 't roer waren. M och te M.
Silvela er in gelukken, zijn schoon en
edel land in vollen bloei te doen her
even
Het is vast en zeker dat ons vlaarnscbe
volk houdt aan goede zeden wij doen
Nolf de eer aan de vlaanasche liberaler
daarin ook te begrijpen.
Welnu, M. Nolf, daaruit spruit voor u.een
strenge plicht, dien gij, dewijl uwe mannen
beweren dat gij fijn zijl, zonder twijfel
duidelijk ziet.... en niet vervult Die plicht
de schennis der goede zeden zooveel
mogelijk te bevechten.
En dienzwaren plicht hebt gij NIET vervuld!
De katholieken, die gij, als een nieuwe
cato, zoo geerne sermoent in uw verwaten
Progrès en uw edel defiig «Weke blad»,
de katholieken hebben eene wet gemaakt en,
God zij gedankt, gestemd, zonder u en spijts
u, TEN VOORDEELE DER OPENBARE
ZEDELIJKHEID. Die wet luidt als volgt
Degene, die in openbare vergaderingen
of plaatsen ontuchtige kreten, zangen of
toespraken doet hooren, zal gestraft worden
voor schennis der goede zeden, zooals be
paald is door artikel 383 van het strafwet
boek. En indien deze gezangen, kreten ol
toespraken gehoord worden door minder
jarige kinderen, zullen deze straffen verdub
beld worden.
Dat is onze wet en wij zijn er fier over.
Gij, M. Nolfhebt gestemd met de socia
listen, tegen het bestraffen der openbare
zedeloosheid
IEDEREEN OORDEELE
Helt ge niet gezien vous n'avez pas vu
Hewel wat
Dat Mijnheer Van Merris,katholieke volks
vertegenwoordiger, in de Kamers de vol
looting heeft gevraagd van de vaart Ypjr-
Comen.
Jawel en toen
Wel, Moeheu Nolfhorkte lijk een luister
vinke. Hij bewonderde Van Merris' redens
en slokte ze letterlijk in zoowel en zooveel
dat Moeheu Nolf 's anderdaags in de Kamer,
willen of niet, 't zelfde liedje afdopte.
Eikendeen schoot in eenen schaterlach
Hoe men, ;s. propos van vaarten, aardi?
kan varen, nietwaar Moeheu le dépité pho
uographe
Wij houden alles, alles staan wat wij, in
antwoord aan het Weekblad, hebben gezegd
en bevestigd.
Geen een punt is door het Weekblad we
derlegd geweest.
Wij wachten nu zijne dreigementen af.
Prachtig feest, verleden Zondag, onder
alle opzichten.
Vooreerst was de keus der stufeken won-
dergoed Breidel en De Coninck, een histo
risch drama in 4 bedrijven eu 5 tafereelen,
tintelend van vaderlandsliefde en boeiend
ge en kunt niet meer.
Dat stuk van groote gehalte, hebben de
leden der bloeiende tooneelgilde Willen is
kunnen zonder verder te springen dan
hun stok lang is, en zonder het oorspronke
lijk gewrocht den nek af te wringen, met
welverdienden bijval wedergegeven.
Drie koppen voor één Beul, blijspel in één
bedrijf, is wel het schoonste,het knoddigste,
het luimigste blijspel dat er ooit gespeeld
werd. Buiten dien welgeluklen keus, ten
tweede onberispelijke uitvoering der stukken,
ja zelfs, voor wat het blijspel aangaat
meesterlijke uilvoeringe.
M. De Jaegher, met 5 zulke spelers moogt
gij naar een concours gaan
Hertelijk proficiat, M. De Jaegher.
Hertelijk proficiat ook, gij knappe tooneel-
spelers. en dank voor 't verzet ons verschaft.
Dank ook aan u,onvermoeibare muzikanten.
Eindelijk vele volk, rijk en arm, groot en
klein, priester en leek eene ware verbroe-
deringe.
Hier een woordeken dank, welverdienden
dank aan de toehoorders: Nog nooit hebben
wij zoo een voorbeeldig auditorium gehad.Op
het eerste teeken, algemeene stilzwijgend
heid. 't Was waarlijk aangenaam alzoo alles
zoowel te hooren en te verstaan.
Nu, 't was schoone ook. Niemand die
begeerde geruchte te maken of buiten te gaan
van vervelinge om daar te staan schilderen
lijk sterrelingen.
Wanneer het naaste Tooneelfeest
Maandag laatst,ia er vergadering geweest
van den gemeenteraad. De bijzonderste ge
beurtenis van deze zitting is de mededeeling
geweest van het ontslag van den heer
Berten als Burgmeester.
Dit nieuws miek eenen diepen indruk op
al de gemeenteraadsheeren die tegenwoordig
waren.
Iedereen zocht woorden van spijtigheid
en jammer, maar de ontsteltenis was zoo
groot dat men er geene vond.
Sedert meer dan dertig jaar was M. Berten
burgemeester van de stad Poperinghe.
Geboren den 2 April 1812, hij heeft de
jaren van zijnen hoogen leeftijd besteed aan
zijne studie van Notaris, maar veel langer
nog aan het bestuur zijner geboortestad.
Meer dan vijftig jaar heeft hij in den 'ge
meenteraad gezeteld en sedert bet jaar 1871
'bekleedde hij het burgemeesterschap.
Als notaris, was hij recht en werkzaam
ook was zijne studie een der bloefendste die
men bier ooit gekend beeft.
Als burgmeester was hij onpartijdig,
voorzichtig,spaarzaam en vol zelfsopoffering!
De geldmiddels der stad zijn zeer be-
schrabt en het inkomen gering in verhouding
met de noodwendigheden.
De godsbuizen en 't bureel van wel dig-
beid mneten jaarlijks voor n* gioou öom
geholpen zijn dooi tu-i smdso. stUu
Daarbij het grondgebied van Poperinghe
is uitgestrekt zcodat de behoeften uitnemen
de groot zijn voor kalsijïng en onderhoud
van wegen.
Burgemeester zijn, in deze voorwaarden,
en is niet gemakkelijk en, 't en is geen
kinderspel van de twee einden aan een te
kunnen kroopen.
Dit, nochtans, heeft M. Berten binst zoo
lange jaren gedaan, zonder eerzucht, zonder
eigenbelang, alleenlijk uit genegenheid voor
zijne geboortestad.
Aan hem de eeuwige erkentenis van alle
weldenkende burgers. De ouderdom, die
niemand spaart,had zijne krachten gekrenkt,
doc'a niemand en was er die niet gewenscht
had van hem als eerste magistraat te be
houden tot het einde zijner levensbaan,
Ook iedereen betreurt zijne beslissing en
iedereen zal in hem den grooteri burger
eerbiedigen, die, eene halve eeuw lung, in
de raadskamer van zijne stad gezeteld heeft
en nooit geen ander doel gehad heeft dan het
welzijn zijner stadsgenooten.
Hij leve immer in het geheugen van alle
goede burgers
Deze zoo belangrijke gebeurtenis verbiedt
ons van te spreken over andere zaken die
onze stad aangaan.
Het zij voor later.
BLAD VAN Y
A
V
A
A
A
LI