DIT IS
EN OMMELANDS,
m
m
m
Op
Zaterdag,
14en Februari 1903,
5 eentimen 't blad.
88ste jaar.
Talmerk 1238
Voor den Paus
Willen is Kunnen
De plichten der
Oude Strijders
Bewindschappclij k. IN ieuws
Venezuela
Midden-Amerika
Noord-Amerika
Rusland
Turk ij
Hongarië
Frankrijk
Duitschland
Onze Katholieke Senators
in 't Volkshuis F Yper
Een Muilestopper
Een flink antwoord
De Loting
Te trekken bij den UitgeverTK 36, in de Boterstratete Yper, en bij 's land boodschap 10ezen ofte postlegen 3 frank jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk co, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
w De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
qfp 0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAs.te Brussel, Tk 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma-
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, vanj ai die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Vorige lijst fr. 1237.94
M" Melles Baus, Ypres 100.0'
Onbekend 2.0
Aux intentions dune personne 25.00
Onbekend, Yper 2.00
ten 7
stip
Zondag, 15 Februari
in 'l Volkshuis
1° De hand van God,
drama in 3 bedrijven.
2° De gendarm heeft geen hart,
blijspel in i bedrijf.
Onze stad telt vele oude katholieke strij
ders, die aan de katholieke partij hun geld en
goed,hunnen tijd en hunne rust, en bijzonder
lijk hun viergen hertegloed met al de over
tuiging hunner geestdriftige jeugd, gewijd
hebben.
Zeker hebhen zij recht op de dankbaarheid
van alle katholieke herten, en zouden zij mo
gen aanspraak maken op eene welverdiende
rust.... ware het niet dat wij zonder ophou
den moeten strijden bet kwaad en rust ook
niet
Strijden dus moeten wij allen in 't katho
lieke kamp, oud en jong, groot en klein.
Alleenlijk zullen de oudere op eene andere
wijzeden vijand bevechten dan vroeger; doch
zij moeten den tol des strijds betalen.
Is 't dat hunne krachten verminderd zijn,
hun invloed, hunne ondervinding, hunne
behendigheid en voorzichtigheid zijn steeds
aangegroeid.
Is't dat in hun herte niet meer en blaakt
dat laaiende vier der lustige jeugd, hun kop
is verkoeld en hun wille verstaald... Min on
bezonnen en beter overleid is bijgevolge hun
oordeel min onstuimig en driftig is hun her-
te geworden, en gemakkelijker zal het weer
staan aan verleidende wellust, streelende
hoogmoed, ontzenuwende ontmoediging. Zij
zullen dus den lastigen strijd lijf om lijf, het
angstig zwoegen en zweeten, het afmattend
lichaamswerk aan jongere lenden en jeugdi
gere spieren overlaten. Maar zij zullen al de
schatten van hert en geest ten dienste stellen
der nieuwingelijfde jeugd.
't Is over die plichten der oude strijders
ten opzichte der katholieke jongelingen dat
wij een woordeken willen reppen.
Het goed voorbeeld
De eerste en voornaamste plicht der ou
deren jegens de opkomelingen is hun het
goed voorbeeld geven
Goed voorbeeld van een echt christelijk
leven zonder lafheid noch weekheid, zonder
vlekke of schande, zonder luiheid noch baat
zucht.
Goed voorbeeld van oprechte, diepgegron-
de katholieke overtuiging, zonder twijfelach
tige betrekkingen, zonder snoode judastrek-
ken onder den dekmantel van verbroedering
en heuschheid, zonder onderduimsche wer
king voor eigene bate.
Aanvuren en Opbeuren
Het is de plicht der oud strijders de jonge
lingen door hun gloeiend woord ten strijde
mede te slepen.
't Gebeurt somwijlen dat men bij de jeugd
eene zekere bedeesdheid ontmoet, eene onbe
paalde vrees voor het onbekende....
Aan de ouderen valt de taak de jonge
'knapen op te hitsen en moed in "t hert te
.spreken
Somtijds ook mocht het gebeuren dat men
onverschilligheid gewaar wordt bij de jonge
lingen....
Welaan dan ouderen Hand aan 't werk
geslagen Vertelt aan die koele, koude, on
verschillige jongelingen, vertelt hun al wat
gij voor 't goede en voor God geleden en ge
daan hebt hoe gij u uit dien slag getrokken
hebt hoe des vijands plannen verijdeld
't volk mèegesleept enz.
Haalt uwe oude geschriften en nieuws
bladen uitleest hun 't is zoo leerrijk
leest hun wat onze vijanden al tegen Gods
dienst en Kerk gedaan hebben hoe arm
tierig bestuurd, hoe geld gebroken met ha
mers de arme menschen gebroodroofd de
rijkemans kinders vorengetrokken en deze
van kleine burgers en werklieden versteken
enz. Vertelt hun dat al en gij zult die
koele en koude jongelingen zien veranderen
in vierge kampers en heldaftige strijders
De gloed van uw woord moet de ijskorst
rond hun herte doen smelten, en daar of
ware 't eene sperke j maar neerleggen van
den gloed, die u bezielt. Later zal de storm
des strijds wel zelf dat vonksken aanvuren,
opjagen... en in laaie vlamme zetten.
Ziet gij den eenenpf den anderen,uitgeput
of neerslachtig of /ontmoedigd, de armen
laten vallen en de wapens wegwerpen
springt hem ter zijde en roept hem toe
Moed moed De Vlamingen en weten van
geen wijken Op staat op Hervat uwe
wapens De zege is aan ons
Zegt hem hoe gij, de oudere, wel tien,
twintig vijftigmaal hebt moeten storm loopen
eer gij eenen steenjuit dio forteresse van
't liberalismus kont doen begeven en hoe,
dank aan uw onverpoosd werken en weren,
spijts alles en door alles, eindelijk die ver
molmde barak» ellendiglijk ineenstortte!
ja, het woord der/ouderen beurt op
Geleiden en Bestieren
Strijdende jongelingen zijn als jonge
schier ongetemde peerden... vol vier en vol
geweld, stout en vermetel, forsig en licht,
onstuimig ook en ongestadig.
Den ouderen past het, uit reden hunner
ondervindinge en gezapigheid, den iever en
strijdlust der jongeren te geleiden en te be
stieren, opdat zij hunne krachten niet onnut
en zouden verspelen, maar liever al
hunne slagen zouden leeren berekenen. De
listen en hinderlagen des vijands zullen zij
den nieuw ingelijfden weten te ontdekken,
en tevens hun de wijze uiteendoen waarop
zij den vijand best kunnen kloppen. Over
dreven of ongepasten strijdlust zullen zij
intoomen, om hen, op gepaster uur, los te
'aten, en, als een overweldigenden stroom
tegen da vijanden te richten.
Zoo doende zullen wij met reuzenstappen
vooruitgaan op de zegebaan die wij over
enkele jaren ingeslegen hebben.
Onze werkzaamheid en onze eendracht,
ostelijke bronnen onzer verledene zege
pralen, zullen ons nog van triomf tot triomf
geleiden tot de glorierijke dag eens aan
breekt dat wij de vereenigde krachten der
godsdiensthaters voor goed zullen geklopt
en onmachtig gemaakt hebben, tot meerder
welzijn van Kerk en Stad en Staat
De onderhandelingen gaan nog altijd
hunnen gang, en men krijgt er geen
effen stuk aan. Waarom daar toch zoo-
ang over geplaagd en gezaagd? Waren
"e verbonden mogendheden een wei-
riigje toegevender, geheel de zaak zou,
van over verschillige weken reeds,
geklaard en geregeld zijn.
Intusschen duurt de bloem altijd
voort eu de schamele Venezuelanen
vergaan van gebi ek.
Al de republieken van Midden- kme-
rika: San-Salvador, Guatemala, Hon
duras, Costa-Rica en Nicaragua staan
weer overhoop en worden geteisterd
door oproeren die een tamelijk ernstig
carakter hebben.
Wanneer brengt Noord-Amerika
daar eens orde in die verwarde klos
De Amerikaansche Kamer der Ver
eenigde Staten van Noord-Amerika,
leeft eene wet gestemd tegen de
trusts.
De 245 aanwezige leden stemden
met eenparigheid het wetsvoorstel.
De geldmannen, die de trusts in
landen houden, verzetten hemel en
aarde om te maken dat de Senaat de
wet verwerpe. Zij pogen zelfs senators
uit te koopen, doch 't zal vruchteloos
zijn. De stemming schijnt verzekerd.
Volgens een bericht uit Kiëf aan de
Times, is in verschillende fabriekste
den in zuidelijk Rusland een wijdver
takte samenzwering tegen de regeerin
en de kapitalisten ontdekt. Ondei
fabriekarbeiders wordt openlijk op
roer gepreekt. De regeering moet dier
tengevolge voornemens zijn, in gehee
zuidelijk Rusland hef bestuur op mili
tairen voet in te richten, en den staa
van beleg af te kondigen.
De Sultan heeft bevolen onmiddelij
280.000 man troepen op oorlogsvoel
te brengen en naar Macedonië te zen
den. At de schepen der iMahsousse
maatschappij zijn opgoöischt voor he
vervoer dier troepen, die te Andriuo
pel, te Salonika en langsheen de Bul
gaarsche grens moeten post vatten.
Vrijdag hebben weder woeste too
neelen plaats gehad in de Hongaarsche
Kamer, ter gelegenheid van de bespre
king der kwestie of de Hongaarsche
taal, zoowel als de Duilsche, oliicee
was in het leger.
M. von Sell, kabinctshoofd, ver
klaard hebbende dat de Duitsche taa
de eenige officieeie was eu de Hongaar
sche enkel zon gebezigd worden bij
iet onderrichten der rekruten, ont
stond er een hevige twist tusschen de
minislerieelen en de aanhangers der
'iessulhpartij.
Het gewoel, rumoer en getier was
zoo grool, dat de voorzitter tot twee
maal toe de zitting moest heffen.
Nikkelstukken
Zaterdag heeft de Fransche Kamer
een wetsontwerp aangenomen waarbij
dikkelstukken van 25 centiemen zul-
en worden geslagen.
De kwestie te weten welken vorm
men aan de nieuwe stukken geven
zou, bleef voorbehouden.
Combes speelt den tyran
Verledene week had de minister-
cerkvervolger aan 1.300 katholieke
scholen de toelating geweigerd en he-
'en is dit getal tot 2,200 geklommen.
Om zijnen haat tegen den katholie
ken godsdienst bot te vieren, over
treedt hij de wet en sluit hij op eene
week 900 scholen waar duizenden
kinderen het onderwijs genoten.
Als de vrijmetselaars nu uiet tevre-
eu zijn,moeten zij wel moeilijk wezen.
De Jezuïeten toegelaten
Graaf von Buelow,de rijkskanselier,
leeft in de Duitsche Kamer verklaard
at de Jezuieten in Duitschland mo
gen terugkeeren op hun eigen, doch
niet gezamentlijk.
Het is nog geen volkomen rechther-
stelhet is in alle geval reeds een
maatregel, die pleit in het voordeel
van den geest van verdraagzaamheid,
welken de Duitsche regeering bezielt.
Het is een slap op weg naar het
regiem der vrijheid. Het is een bewijs
dat een rijk van dwang niet duren
tan en op broos zand is gebouwd.
Verleden Zondag, 8 Februari, vierde het
katholiek Volkshuis zijne twee Senators,den
heer baron Surmont de Volsberghe, eu den
heer baron Gaston de Vinck.
Ten 8 1/2 ure deden de Heeren Senators,
vergezeld van den Raad van 't Volkshuis en
de hooge geestelijkheid, hunne intrede in de
overgroote zaal. Aanstonds dreunt door de
zaal het blijde vaderlandsch lied, gespeeld
door de Koninklijke Fanfare, die welwillend
de feeste was komen opluisteren en vergees
tigeu. De rangen schuiven open, de hoeden
wuiven, de handen klakken, wen geestdriftig
de kreet weerklinkt Leve de baron Sur
mout Leve de baron de Vinck 1 Toen
de Senators plaatsgenomen hadden op het
verhoog, hield de achtbare Heer advokaat
Sobry, voorzitter der Katholieke Wach
eene korte doch kernachtige en meesterlijke
aanspraak, waarin hij onze twee Senators
welkom wenschte in het Katholiek Volkshuis
dat hen zoo genegen is, en waarin hij den
lof uitspreekt onzer twee overtuigde katho
lieke Senators, lof die ten anderen op ieders
lippen ligt.
De Heer baron Gaston de Vinck heeft uit
nemenden goeden indruk gemaakt door zijn
vriendelijk voorkomen en zijne hartelijke
eenvoudigheid. Seffens bespeurden al d
aanwezigen dat hun nieuwe Senator gewoon
is te verkeeren onder burgers cri werklie
den en dat zij bij hem zonder vreeze zullen
mogen gaan aankloppen, verzekerd van her
telijk ontvangen te zijn. In korte woorden,
ronduit rondom, zonder beslag, zei de Heer
de Vinck dat hij dweersch door katholiek is,
en beslist zijne talenten, zijnen invloed en
zijnen tijd te besteden aan 't welzijn van
arrondissement van Yper. Vele groote rede
voeringen zal hij niet uitspreken, men
klapt reeds te vele in beide Kamers maar
hij zal, gezamentlijk met ons katholiek mi
nisterie, trachten vele goede wetten te stem
men, en buiten het Senaat, aan groot en klein
vde diensten te bewijzen. Bravo Dat is
verre 't bijzonderste.
De Heer baron Surmont heeft eene luimige
aanspraak gedaan,met die openhertige recht
zinnigheid die hem kenmerkt.
Hij moet voortaan door de kiezers niet
mter gestemd worden, maar zal voort ter
hunner beschikkinge blijven en, tot aan zijne
dood, ieverig werken voor 't zedelijk en
stoffelijk welzijn van het arrondissement
van Yper, Overigens verzoekt hij de aanwe
zigen en bijzonderlijk de werklieden goed
gebruik te maken van de schoone wetten
door de katho,ieken gestemd,en steeds hunne
goede weldoeners indachtig te zijn
Daverende toejuichingen begroetten die
overtuigde rede, terwijl de Koninklijke Fan
fare hare blijde deuntjes speelde'.
Eindelijk bedankte de heer voorzitter So-
öry, en kondigde aan dat onze heeren Sena
tors raildelijk, ELK 100 FRANK ten beste
geven aan het Volkshuis, om onder de leden
verloot te worden.
Leven onze Katholieke Senators
Progrès en Weekblad zingen op
alle toontjes dat de stad in schulden zit.
't Is ten anderen het eenigste beentje waar
aan zij kunnen knagen...
Welnu, ZIJ LIEGEN, en zij weten dat zij
Daarom geven wij hun den volgenden
muilestopper
UITDAGING
Wij dagen M. Nolf uit, éétie der onder
staande beweringen te logenstraffen
I. De Katholieken
hebben A. In 12 jaar lijd vele, schoone
en nuttige werken gedaan.
B. Geenen cent schulden gemaakt,
G. Geen centiem nieuwe lasten
geleid.
2. De Liberalen
hebben A. In 50 jaar omtrent, bijna geen
deugdelijke werken uitgevoerd
ter contrarie.
B. De stad tot over den kop in de
krotte gestreken krotte met
striepen 1
G. Nieuwe lasten geleid,oca hunne
geldverkwistingen te vergoe
den.
M. Saint Pathiek, kom maar voor 't pu
bliek, wij zijn gereed... en slagveerdig
Wij ontvangen van wege eenige edelmoe
dige katholieke jonkheden eenen brief tin
telende van geestdrift en diepgevoelde katho
lieke overtuiging. Wij drukken hem volgeerne
over, verzekerd dat hij aan al de katholieken
waarlijk deugd aan 't herte zal doen, daar
hij de rechtzinnige uitdrukking is van op
echt edele gevoelens,en tevens de voorbode
van den schitterenden katholieken zegepraal
n October aanstaande
Leest en oordeelt
Geachle heer opsteller,
In 't laatste verschenen nummer van uw
geëerd blad deelt gij den oproep mede door
het Weekblad gericht aan de liberale
jeugd van Yper.
Dit artikel wijst eerst ea vooral op de
gewichtigheid der aanstaande kiezingen
volgt eene jammerklacht over de onverschil
ligheid der liberale jongelingen; nogtans
bevestigt bovengemeld artikel dat de liberale
jonge wacht vast besloten is door te werken
en wakkert ze aan sprekersbonden te stich
ten, fel te discuteerer. in de herbergen en
geweldig propaganda te maken.
Na dit schrijven medegedeeld te hebben,
stelt gij de volgende vraag Wat zegt de
Katholieke jeugd van zulke taal
Wat wij ervan zeggen
Het volgende
1° Wij ook, katholieke jongelingen, aan
zien de aanstaande kiezingen als zeer ge
wichtig, niet uit vreeze dat er liberalen
zouden kunnen in den gemeenteraad breken,
maar omdat wij overtuigd zijn dat, in
October aanstaande, de liberale partij voor
goed den genadeklap zal krijgen, zoodanig
dat za nooit meer den kop en zal durven
noch kunnen opsteken.
2" Wij moeten, God zij gedankt, niet
klagen over al de katholieke jongelingen. Is
er hier en daar een die wat flauw valt, al
de andere en ze zijn talrijk staan zoo
veel te vieriger en te nijdiger
3° Wij,op onze beurt,zijn insgelijks beslist
regelmatig onze vergaderingen bij te wonen
an hardnekkig door te werken.
Wij en moeten niet meer aangespoord zijn
om eenen sprekersbond testichten. Hij groeit
en bloeit Onder ons en de liberalen zou
den kunnen vroeger ermêa kennis maken
dan zij hst wel begeeren.
Verders beloven wij onze steke te staan
tegen de geusche lawijtmékers en hun, des
noods,publiek in d' herbergen,een duchiigen
mondstopper toe te dienen.
Gij ziet het ons antwoord is kort en
klaarimmers «de zang der kerels 'n is niet
lang, maar zegt veel
Wij durven dus luidop bekennen, voor ai
die 'thooren wil, dat wij, katholieken en
Yperlingen in 't herte, geenen duim achter
uit en zullen schuiven, maar bereid zijn, naar
't voorbeeld onzer ouderen, met onze pen en
ons woord den Godsdienst, 't vaderland en
de belangen onzer geliefde moederstad altijd
te verdedigen.
Neen 'ten zal niet gezeid zijn dat katho
lieke jongelingen achteruitdeinzen voor li
berale.
Dat zeggen en dat zweren wij
Zoolang als wij ons weren, wij,
'T en zal 't en zal
'T en zal
Aanveerd, geachte heer Opsteller, de ver
zekering onzer achting en gelief dezen brief
tn uw eerstkommend nummer op te nemen.
Onder ons
Bravo Bravissimo Dat is gesproken
Met zulke gesteltennissen onder de katho
lieke jongelingen, zal de zegepraal in october
toekomende voorzeker onder ons nog nooit
zoo prachtig geweest zijn
't Weekblad» geeft het Nieuwsblad
gelijk, de baldadigheden at te keuren die
Maats hadden ter gelegenheid der loting.
Maar.... Er moest een maar bijzijn, na
tuurlijk! Maar, zegt het, 't is de schuld
van.... ons klerikaal Staatsbeheer
Men moet de lotinge afschaffen zegt
het.
Tot daar't akkoord, Weekbladje.
Eu de persoonlijke dienstplicht invoe
ren.
Neen, Weekbladje, alzoo niet.
jongen Dal is de zin
Wie is er voor de vrijheid
De liberalen vragen:
ALLEMAN gedwon
gen soldaat
De katholieken vra
gen
NIEMAND GEDWON
GEN soldaat
NIEUWSBLAD VAN
f
LIEGEN.
En EEN VRIJWILLIGERSLEGER INRICHTEN,
