DIT IS
T
EN OMMEL.ANDS,
m m
Öp Zaterdag, 14en Maart 1903.
5 centimen 't blad.
38ste jaar. Talrnerk 1242
Voor den Paus
Van waar de redding
Bewindschappelij k. N ieuws
Italië
Holland
Rusland
Engeland en de Congo
Griekenland en België
Venezuela en België
Vereenigde Staten
Het Pauselijk Jubelfeest
Verslag der Kamer
Te trekken bij den UitgeverTk 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap wezen ofte post, tegen 3 frank 'n jaars.
't Nieuwsblad van Yper verschijn! 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk £6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten O,fr.13 de reke binnen't biaü ia 't
O,f.30 van 's Rechtérs wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd, iecter
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken."
De Heeren van de Agence H.AVAS.te Brussel, Tk 32,in de Magdalena
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van] al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
Vorige lijst ff- 1503.44
Eerw. Heer Bestierder en Zusters van
'l Hospitaal, Wervick 15.00
Stephanie Budin, dienstmeid
1.00
De negentiende eeuw heeft groote dwa
lingen beleefd, die niet alleen op godsdien
stig en zedelijk gebied, maar ook en daar
door zelf op huishoudelijk en stoffelijk gebied
vele onheil bcwrocht hebben.
Het Liberalismus heeft langen tijd ge
heerscht op de puinen der Fransche om
wenteling omtrent gelijk raven en gieren
zweven boven een doodenveld na een bloe-
digen oorlog. Met zijne goddelooze en ont-
christenende gedachten, met zijne dolingen
nopens de zending van den Staat, met zijne
onbeperkte vrijheid, zijne gemaakte gelijkheid
en zijne valsche broederlijkheid, heeft het,
in de algemeene verwarring, een ongeluk-
kigen toestand te wege gebracht, die, zelfs
op stoffelijk gebied, zijne weergè niet vindt
in vele vroegere eeuwen.
Maar 't is het lot der dwalingen van niet
te blijven duren: de eene verdrijft de andere;
en om te beteren 't geen de vorige misdaan
heeft, doet de volgende dikwijls nog slechter
werk dan de eerste.
Zoo is het gebeurd met het Liberalismus
Uit de onverdragelijke huishoudelijke toe
standen welke die dwaling voortbracht, is
eene tegenwerking ontstaan. Het Socialismus
met dezelfde gedachten bezield en uitgaande
van dezelfde grondbeginsels als 't Liberalis
mus heeft een anderen weg ingeslegen en
om de kwalen te genezen die, bijzonderlijk
voor 't werkvolk, uit de «vrije concurrentie»
of onbeperkte vrijheid van 't Liberalismus
gesproten waren, heeft het geen beteren
middel gevonden dan van 't eene uiteinde
tot het andere over te gaan.
Het Liberalismus heeft de menschen, voor
al de minderen, gewond met ze alleen te
laten staan, aan hun zeiven overgeleverd, en
met ze tedoen vechten onder malkander voor
leven en welstand.
Het Socialismus wil ze genezen met ze te
binden en beweegloos te houden onder de
stalen ijskoude hand der aldoende gemeen
zaamheid. Alzoo is de eene kwaal door eene
slechtere verdreven.
Tegenover die dwalingen staat de Katho
lieke Kerk, onroerbaar en vast, docr Gods
hand gebouwd op eene rots, die Christus is
en zijn Stadhouder hier op aarde. Van haren
Stichter, die 't al geeft, heeft zij de beloften
ontvangen van dit leven en van 't leven hier
namaals. Altijd te strijden, maar altijd te
zegepralen dit ishaar lot hierop de wereld.
En hare leering nog onlangs voorgehouden
door Leo XIII, onzen roemrijken Paus, is
niet alleen bekwaam om deziel te verzorgen,
maar ook zoodanig geschut voor het tijdelijk
geluk, dat zij het niet beter zou kunnen be
werken indien zij voor niets anders van God
gegeven ware.
In die leering ligt de redding en daar ligt
zij alleen.
De katholieke leden van den ge
meenteraad van Rome hadden beslo
ten aan den raad voor te stellen, ter
gelegenheid van het pauselijk jubel
feest, aan Z. H. Leo XIII de heil- en
zegewenschen der roomsche bevolking
uit te drukken. De burgemeester van
Rome, M. Golonna, verklaarde dat hij
dat voorstel zou bestrijden, onder
voorwendsel dat de Paus den koning
niet erkent, en dat hij dus den Paus
ook niet wil erkennen 1
Die kleingeestige beslissing bewijs
eens te meer de noodzakelijkheid der
herstelling van het tijdelijk gezag van
den H. Stoel te Rome waar de Paus
moet regeeren, kan er geene plaats
zijn voor sen koning ea zijne handlan
gers, die het pauselijk gezag durven
miskennen.
Krachtdadige maatregels zijn geno
men om de aangekondigde algemeene
werkstaking te beletten. Ook begin
nen de socialisten hen wat koester te
ïouden, en 't is even waarschijnlijk
als wenschelijk dat de vrede door geen
erge wanorders zal gestoord worden.
NieuYve katholieke leider
Tengevolge van het afsterven van
Mgr. Schaepman, zal het M. Kolhman
zijn, die als leider van de katholieke
groep in de Hollandsche Kamer zal
ptreden.
Frankrijk
De ergste vijanden der Fransche
regeering in haar voortdurend werk
van kerkvervolging en dwingelandij,
zijn eigenlijk geen vijanden, maar
vijandinnen.
Combes weet het wel, dat juist de
vrouw, de moeder, het langst zal
rachten het geloof voor haat en voor
ïare kinieren te bewaren.
Daarom zal hij de ridderlijke
aard der Franschen schijnt verdwenen
de vrouwen gaan bestrijden.
Generaal André is er mee begonnen.
Wanneer eene dame, vrouw van
eenen officier of minder militair, be
tend staat als godvruchtig, wanneer
zij dikwijls ter kerk gaat of ijvert voor
terkelijke instellingen, dan wordt tot
straf en vei beteringsmiddel haar man,
en dus ook zijzelve verplaatst naar
een minder gewenscht garnizoen.
Hoe kleingeestig, hoe hatelijk en
ïoe rechtveerdig.
L'CEuvre des Écoles d'Orient schrij fl
De katholieke aartsbisschop van Mo-
hiler, metropoli taan ven deRoomsch-
tatholieke Kerk, in Rusland, die voor
ie katholieke geestelijke orden en de
terkelijke scholen verlof tot vestiging
in sommige deelen van het rijk had
aangevraagd, heeft van het ministerie
van binnenlandsche zaken een gunstig
antwoord ontvangen.
Voortaan is de minister gemachtigd
om, zonder lusschenkomst des kei
zers, aan alle geestelijke orden en in
richtingen van katholiek onderwijs,
welke zich in Rusland willen vestigen,
iet daartoe strekkend verlof te geven.
Wat betreft de kloosterorden, die
uit Frankrijk werden verbannen,deze
zullen zich, na bedoeld verlof gekre
gen te hebben, naar goedvinden kun
nen vestigen in de provinciën, waarin
eene geregeld kerkelijke hiërarchie
bestaat, te weten in heel West-Rus-
aud in de Baltische provinciën, Po
en, Lithuaniëu, in het Zuid-Westen
en zekere gewesten van Azia. Ziedaar
wat er gebeui t au pays du knout
zegt hel tijdschrift, en in Frankrijk
mag men zelf niet een huis bewonen,
dat u toebehoort.
In de algemeene vergadering van
het Verbond der Engelache Koophan
lelskamers heeft men Dinsdag I
Maart, de geweldige en valsche be
schuldigingen besproken, welke tegen
de regeering van den Vrijen Congo
staat werden uitgebracht.
De Voorzitter van gezegd verbond,
zekere M. Holt, die, tusschen haakjes
gezegd, nog geen kleine kiuchtspeler
moet zijn, heeft het heel verstandig
gevonden den laster door anderen
tegen den Vrijen Gongostaat uitge
bracht, te herhalen.
Hij voegde er zelfs bij dat de Congo-
staat de voorwaarden niet onderhoudt
van het verdrag van Berlijn, in 1885
gesloten, dat de Gongostaat schijnhei
ig te werk gaat in alles en dat de Bel
gische Congo eene we:;v;ü!ijke hel en
eene beleediging aan de menschheid
geworden is, waar de negers gefolterd
en gemarteld worden 1
Hij heeft zijnen aanval geëindigd
met voor te stellen dat men de Engel-
sche regeering zou verzoeken in on
derhandeling te treden met de andere
mogendheden die het verdrag van
Berlijn mede onderteekend hebben,
om te onderzoeken welke hervormin
gen er in Congo kunnen ingevoerd
worden.
En daar durft een Engelschman
voor den dag meê komen na de on-
menschelijke behandeling, waaraan
de Zuid-Afrikaansche Boerenvrouwen
en kinderen van wege de Engelsche
soldaten onderworpen werden in de
hiterkampen
Belgisch Congo, Engelsche Colonic,
ziedaar het droombeeld der Engelsche
slokkers
Zij zullen nog een
wachten.
beetje moeten
Een Grieksch koninklijk besluit
verleent, voor een nieuw tijdvak van
zes maanden, dus tot 20 September
903, mits wederkeerigheid, aan de
in G.iekenland ingevrerde Belgische
voortbrengselen, de handeling als de
meest begunstigde natie.
De Grieksche voortbrengselen zon
den eveneens, gedurende heizelfde
tijdvak, bij invoer, de behandeling als
de meest begunstigde natie genieten.
Bericht aan de handelaars.
Uit Brussel vordt verzekerd,dal het
Belgisch verslag Donderdag te Was-
lington onderteekend is door baron
Moncheur, minister van België, eu M.
Bowen, Amerikaansch gezant, gevol
machtigd onderhondelaar voor Vene
zuela.
Het verslag is,in algemeem n vorm,
gelijk aan diegene welk onderteekend
is geworden door de Amerikaansche
regeer ing.
Men weet dat de voornaamste
schuldvordering, van welke Belgie de
betaling eischt, diegene is van de Al
gemeene maatschappij der Waters van
Caracas eu welke, bij benadering, ge
schat wordt op 13 miljoen.
Zouden de Amerikaanders dan de
veroveringkoorts krijgen
De Amerikaansche Senaat heeft de
zeevaartbegrooting met eenige wij
zig1 ugeu aangenomen, en dus bepaald
lat vier slagschepen en twee kruisers
jer jaar gebouwd zullen worden, in
ie plaats van de drie slagschepen en
len eenen kruiser, die het Huis van
Afgeveerdigden wilde toestaan.
Te Home
Volgens wij vernemen door de dagbladen
en ook door bijzondere mededeelingen en
brieven door onze laudgenooten ons toege
zonden, zijn de feesten van 3 Maart in St Pie
terskerk te Rome allerprachtigst,onvergeet
baar, onzeggelijk geestdriftig en hemelsch
verrukkend geweest.
't Was bij 't zeggen zelfs van een protes
tant die naar Le Temps, van Parijs, zijnen
indruk overbriefde, een gedurig, zwellend
machtig en onmatig Evviva 11 Papa Ré dat
uit duizende en duizende herten en monden
borst, bij 't verschijnen van Zijne Heiligheid
den Paus, en gedurende de plechtigheid, lijk
't bruischen van de Middellandsche zee in
't volle van 't tempeest. Door den wille
van Zijne Heiligheid den Paus, hebben de
Belgen eene voorbeboudene plaats in de
Domkerke bekomen.
Zoo groot is de genegenheid van Paus
Leo XII1 voor zijne geliefde Belgen, dat niet
tegenstaande zijne vermoeidheid, en het
verbod van doktoor Laponi.hij zich verhaast
heeft om Zondag laatst aan de Belgen een
bijzonder gehoor te geven. En ofwel zij
nkel voor den Paus hebben mogen voorbij
trekken, om zijnen zegen le ontvangen, 't
was aan onze Belgische pelgrims eene over-
groote gunst en voldoening.
Leve Leo XIII, de vriend der Belgen
Te Yper
Zaterdag avond teil 7 ure hebben het
kkoord geluid van de vier parochiale ker
ken, de klokken van al de gestichten, en het
beiaardspel van den Halletoren de blijde
feest van Zondag aangekondigd. 's An
der dags morgend hebben vele geloovigen
hunne communie opgeofferd voor den Hei
gen Vader; ten tien ure zijn in de versierde
kerken.de hoogmissen met bijzondere plech
tigheid en daarna het dankgebed de TeDeum
gezongen geweest. Ten twaalf ure, onder
het blijde geluid van al de klokken der stad,
heeft een defiige stoet van alle katholieke
gilden en inrichtingen, met den gemeente
raad in korps zich gevormd om naar de
hoofdkerk van St Maarlens naar het solem
neele Te Deum te gaan deelnemen. Prop-
pensvol was de groote kathedrale kerk.Rond
het altaar stonden een dertigtal priesters in
t witte gewaad, acht met koorkappen aan,
rondom den Heer Deken geschaard en heften
allen met eene stem een prachtige Te üeum
aan. 't Was waarlijk indrukwekkend en
schoon.
Geheel de stad was bevlagd, en gansch in
beweging.
In 't Volkshuis
s Avonds ten 8 ure, boven de duizend
nieuwsgierige toehoorders waren in'tVolks-
buis vergaderd.
Het lokaal was geheel behangen en mooi
versierd vlaggen, opschriften, gedichten,
verlichte zinnebeelden, en gemaakte bloe
menkranzen wisselden zich bontkleurig en
vroolijk af.
Hulde aan Z. H. den Paus Leo XIIILeve
de Jubilaris doorklonk in al de gezangen,
had weerklank in alle herten, ontroerde alle
gemoederen, en welde op in geestdriftige
kreten en vreugdegebaren
De jubelzangen door den Orphéon
uitgevoerd met begeleiding van St Michiels
harmonie, waren verscheiden en machtig
Bijzonder toonkleurig en lief kwam het
triomflied voor (woorden van P. H. en mu
ziek van M. Louis Morel).
Eerw. Pater Van Langemeersch, S. J.,
hield eene kernachtige en boeiende aan
spraak waarin hij, de welsprekende en
goedgekende volksvriend, Z. H. den Paus
heeft doen uitschijnen ia zijne liefde voor de
werkende klas en als den krachtigsten voor
staander van hare billijke rechten. Hoe
schoon hij deed uitkomen den wereldbe-
heetschenden invloed van het machtige
woord van den Godsgezant, den eerbied
weerdigen grijzaard van 't Vatikaan Ook
bekwam hij de welgemeende toejuiching van
al de diepbewogene toehoorders. Bij zijn
aftreden van 't verhoog gingen Mijnheer de
Deken en pastoor, de Heer Burgemeester en
Heer Schepene Struye, Mijnheeren Biebuyck,
Boone en anderen hem hunne gelukwenschen
en dankbaarheid aanbieden.
Drie levende tafereelen sloten het feest
a) De Paus zegent een korps zouaven.
b) Overwinning der zouaven over de
Garibaldiërs te Mertana.
c) Verheerlijking van Leo XIII, paus-jubi
laris.
Meesterlijk opgevat, vol kleur, verschei
denheid en levendigheid waren die taferee
len, voorgesteld door de gilde van O. L. V
van Thuyne en de leerlingen van St Vincen
tius' kollegie. Overheerlijk was het schouw
spel. Het laatste tafereel verwekte de alge
meene toejuichingen, en allen als uit eenen
mond, hieven aan het blijde Viva Leone
Poperinghe
Hier oek werd zondag laatst de vijf en twin-
ligste verjaring der verheffing van Z. H. L
XIII op den pauselijken troon, f s>- h; -
vierd.
s Avonds te voren werd het vreu i,
oor het indrukwekkend geluid der ri
aangekondigd.
Zondag, in den vroegen morgen s
wapperde de pauselijke vlag of de vader:'
sciie driekleur aan al de huizen, eene belv;
dozijn uitgezonderd. Daarin ligt een bewijs
dat de bevolking van Poperinghe van Pope
ringhe in al hate standen trouw verkleefd is
aan den H. Stoel, en aan den eerbiedweerdï-
gen grijsaard die, reeds 25 jaar, als stad
houder van Christus op aarde, regeert,en nu
nog, gebukt onder den last van 93 jaar, de
katholieke kerk met zooveel wijsheid en luis
ter bestiert.
Na de Hoogmis vergaderden de katholieke
maatschappijen om zich daarna naar St-Ber-
tenskerk te begeven.
Deze leverde een schoon uitzicht op. De
vaandels der maatschappijen stonden in drn
koor in orde geschaard.
De geestelijkheid, de gemeenteraadsleden,
de andere overheden, de voorzitters der
maatschpijen, v< le bijzondere ingezetenen
der stad, enz., bekleedden deeersteplaatse>
iedereen, ten andere, had het zich als eerien
plicht gerekend de feestplechtigheid bij te
wonen, en de groote kerk was nog te klein.
Na het plechtig gezang van Te Deum, na
de gebeden en den zegen met het Allerheilig
ste Sacrament, werd er een geestdriftig lied
O moederkerk van Rome uit volle bo>st
gezongen door de leerlingen van het bis-
schopelijk college. Ja, er was vreugde, in
t herte, vreugde op 't geiaat aller oogen
straalden van geluk.
Daaina trok een lange stoet door de bij
zonderste straten van de stad; er was geest
driftig gespel, gezang en geroep wat bij
zonderlijk opgemerkt werd was de groepv-u
den Jongelingskring, die een schoon portret
van Zijne Heiligheid L.o AIR droe*, met
vlaggen en wimpels omringd.
Men mag zeggen dat de bevolking van
Poperinghe haar besie gedaan heeft eu op
weerdige en grootsche wijze de verja-
ing van 's Pausen troonbeklimming
heeft.
g gevierd
Te Brugge, te Rousselare, te Kortrijk, tc
Meenen, te Gent en overal in geheel B
prachtige uitbersting van christeitj
genheid, eerbied en liefde voor den
meenen Vader van 't christendom.
Te Brugge honderd banieren en vannen ,0
gingen zich schikken in dubbele hage tri de
kathedrale kerk. Laatst kwam het paus lijk
vaandel, gedragen door eenen graaf, oe
waaf. Hij trok door, en alle and
boogen zich eerbiedig voor hetpaur-ehj». v.„.
del in zijnen doortocht.
Leve Paus Leo XIII.
Geheel de zitting van dinsdsg w d
nomen door een onderzoek van de
feige gebeurtenis te Piétrebais (Dij Nijv i) j
Carnaval voorgevallen. Men weet dat er een
mensch doodgeschoten, en een gendarm
schrikkelijk vermoord werd. De socialisten,
in plaats van die dubbele moord te betreu
ren, hebben die gelegenheid te baat geno
men om geweldig uit te vallen tegen al wie
gendarm is. Debespreking is geëind' -.t
het aanveerden der eenvoudige d
socialisten stelden eene dagorde
blaam voor de gendarmerie.
M. Nolf
heeft, gelijk altijd, gestemd met de socialis
ten, terwijl MM. Huysman, Hymans, en an
dere gezapige liberalen hen onthielden.
Woensdag werd de bespreking voo'
van het wetsontwerp van M. Buy (wn VI
Nolf,... volgens het weekblad vao Yp r) u
dend aldus De prijs van insenrij in
het beknopt verslag (niet tezett- n ver
knopt beslag») wordt verlaagd totéén frank.»
(M. Daens, genezen van eene lange ziekte
is weder op zijne plaatse.)
w
■OBseasazs! .«mcra
