DIT IS EN OMMELANDS, t m m m m Op Zaterdag, 4™ April 1903. 5 centimen blad. Leo XIII, Paus der werklieden Bewindsehappelijk Nieuws Frankrijk Engeland en Ierland Duitschland Oostenrijk Holland Spanje Noord-Afrika Zuid-Afrika Amerika Kamer der volksvertegenwoordigers Te trekken hij den UitgeverTh 36, in de Boterstratete Ypere/i bij s land boodschap wezen ofte posttegen 3 frank 's jaars. 't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland. Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt op voorhand betaald. /.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate, Tk 36, te Yper. Echt en recht, 't oud Volk indachtig; Kinderlijk, niet kinderachtig; Ypersch, Vlaamsch en, bovenal, God getrouwe ik wezen zal De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't 0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken. J De Heeren van de Agence HAVAS.te Brussel, Tk 32,in de Magdalena- strate, en te Parijs, n°8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, vanj al die buiten Oost- Westvlaanderen wonen. Hetgene misschien meest van al in de oogen springt van geheel bet bestier van Leo XIII, het is zijne krachtdadige tusschen komst en zijne volksgezinde werking in de huishoudelijke aangelegenheid, ten voor- deele der mindere standen. Van het eerste begin van zijn pausdom verkondigde Hij dat de Kerke de oplossing van het maatschappelijk vraagstuk in handen ging nemen, of beter hernemen. En van dart afliet Hij geene enkele gelegenheid voorbij gaan, zonder, in 't algemeen of in 't bijzon dere, de menschen te leeren, te richten, te te vermanen, te ondersteunen, te helpen in dat lastig werk. Het was een ware bliksem en donderslag, als Hij in 1891 zijnen machtigen brief Rerum Novarum de wereld inzond. De menschen stonden verbaasd en versteld over zooveel heilige stoutmoedigheid bij eenen tacbentig- jarigen ouderling, over zooveel vaderlijke liefde ten opzichte der zwakken en d r lij denden. 't En duurde niet lang vooraleer ket woord van den Paus begon te werken. Overal zag men volkswerken, vakvereenigingen, inrich tingen van allen aard uit den grond rijzen, en maatschappelijke wetten voorstellen en stemmen ten voordeele van het volk. Van alle kanten ook zag men de christene werklieden, dankbaar hunne moêgewrochte armen uitsteken, en in groote bedevaarten hunne stappen richten naar hunnen heiligen Vader Leo XIII, den Paus der Werklieden. Wel is waar wierden er menschen gevon den die, verlegen en verslegen, onverschillig en vijandig, poogden tegen te stribbelen, maar hoe meer zij tegen wrochten, hoe meer en hoe luider de Paus riep Gaat tot het volk Andere, integendeel, gingen te verre in hunnen blinden iever, miskenden het gezag van hunne wettige overheid, hitsten het volk op tot onbezonnen en onmatige eiscben en tot deze zei Z. H. Leo XIIIPas op, gij loopt buiten het spoor en gij bederft bet werk Doch van al deze die onderdanig, maar onbevreesd de zedelijke en stoffelijke verbe ter, ng van den toestand der werklieden bewrochten, is er geen een die niet gedurig door den Paus aangemoedigd, ondersteund en gezegend wierd, eerie belooning die alle miskenning en alle moeilijkheid ruim ver geldt en doet vergeten. Nooit, geenen enkelen keer, heeft Z. H. Leo XIII, in zijn voornemen van mindere standen op te beuren, eenen stap achteruit getordeu, en 't is wonderlijk en aandoenlijk om zien hoe die eerbiedweerdige grijsaard, in den ouderdom van 93 jaren, op Kerstdag laatst, 't jaar van zijnen jubilé, bij de Hoog weerde Kardinalen, de Christene Volksge zindheid plechtiglijk goedkeurde. De Christene volksgezinde werking, (zoo sprak Hij) is hedendaags eene zake van hooge aangelegendheid. Die werking, die geheel en gansch past op de gestelte- nissen en de behoeften van onzen tijd, hebben wij aangemoedigd en bekrachtigd, en er ook geheel duidelijk het doel, de manier en de palen van aangewezen,.. In 't algemeene gesproken van deze die hen op die werking toegelegd hebben in Italië en elders, het is buiten twijfel dat zij hun lastig werk met eenen waren iever en met aanzienlijk voordeel gedaan hebben. Het is een waar en zeer gepast werk van Christene liefde, met iever en zelf opoffering te werken lot verbetering van den geestelijken en stoffelijken toestand der werklieden.... En niemand moet zich bekommeren met den name als men weet dat het werk goed is. De Christene Volksgezinde werking is eene macht die de socialistische volksge- zindbeid tegenwerkt, en die in veel geval len met goeden uitval haren slechten in- vloed voorkomt. Hadde zij geen ander uitwerksel, het ware reeds een groote dienst dien zij aan de christene beschaving zou bewezen hebben. Mochten die schoone woorden door elk end'een onderdanig overwogen en gevolgd worden! A. K. He kloosteroversten De oversten der kloosterorders, te Parijs vereenig hebben vi ij dag een beroep op de openbare meening afge kondigd. Zij prolesteeren daarin legen de ongerijmde beschuldigingen, tegen de kloosters gericht. De geestelijke gemeenschappen betalen de lasten ge Ijk al!e goede burgers, zij maken gecne politiek en weerstaan niet aan de openbare machten, daar zij zich aan de wet onderwerpen. «Wat de rijkdommen betreft,welke men hun verwijt, de besparingen, welke de kloosters hebben kunnen doen, worden besteed om zendingen te onderhouden, de armen, gebrekhe- lijken en ouderlingen te helpen en allerhande liefdadigheidswerken te ondersteunen. De kloosterorders zul len voortgaan met hunne goede wer ken te verrichten geen geweld zal bun zulks kunnen beletten en Gods woord kan niet aan den band gelegd worden. Zij zijn gewoon voor de recht veerdigheid te lijden zij hebben be trouwen in de gerechtigheid van God en van het land en hebben de zeker heid dal. men hun eens recht zal laten wedervaren. Een omzendbrief uit Rome Uit Home wordt gemeld dat de C( n- gregatie der bisschoppen en regulieren aan de algemeene oversten der kloos ters in Frankrijk een omzendbrief ge stuurd heeft, om den toestand van de kloosterlingen der ontbonden orders te regelen. De gewezen kloosterlingen zullen de gewone priesterskleeding dragen en van de belofte van armoede ontslagen worden. Er zal bovendien een brief gezonden worden aan de fransche bisschoppen met bijzondere onderrichtingen aang£andede te ne men maatregelen. De karthuizers of chartreuzen Met 338 stemmen tegen 231 werd de vraag tot toelating der karthuizers verworpen, 't Is een aanslag tegen de vrijheid riep men op de banken der rechterzij. De Univers verzekert dat over drie weken een boog ministerieel person- oagie de oversten van het groot kar- thuizersklooster of cbartreuze van St-Laurent du Pont is komen spreken, en hun verklaard heeft dat zekere ra- dikale Kamerleden voor de toelating van hun orde zouden stemmen, op voorwaarde dat de karthuizers hun 300,000 fr. betaalden en na de stem ming nog eene groote som in hunne kas voor de kiespropaganda zouden storten. De oversten van het klooster hebben met verontweerdiging dat voorstel van de hand gewezen. Bravo Loubet President Loubet heeft aan M. Com bes geweigerd de benoeming te onder- teekenen van drie bisschoppeu die door de Fransche regeering aangeduid zijn geworden, zonder voorafgaande lijk de instemming van het Vatikaan te hebben verkregen. Eene groote gebeurtenis De engelsche regeering heeft woens dag, 25 Maart, in het Lagerhuis een wetsontwerp neergelegd om de kwes tie der landeigendommen in Ierland te regelen. De staat zal aan de iersche pachters voorschotten doen om hunne pachthoeven van den eigenaar af te koopen; vragen deze laatsten een hoo- geren prijs dan de pachters er willen of kunnen voor geven,dan zal de staat het verschil betalen: daarvoor wordt eene som van300mi!joengavraagd. De voorschotten aan de pachters gedaan zullen slechts in 68 jaar moeten betaald w orden,zoodat zij eigenaars zullen zijn van hunne hoeve mits eene jaarlijk sche som minder dan de huurpacht, welke zij thans betalen. Om die uitgaven te dekken, zal er eene leening aan 2 3/4 t. h. aangegaan worden. De regeering denkt dat eene >om van 5 miljards zal voldoende zijn. Er zullen maatregelen genomen wor den om te beletten dat de goederen in de handen van woekeraars vdlen. De aan leider der iersche afgeveer- digden, M. John Redmond, erkende dat dit wetsontwerp een groote voor uitgang is op de thans in voege zijnde maatregelen en be ijst dat de regee- ring werkelijk verlangt de iersche kwestie op te lossen. Het wetsontwerp werd na eene korte bespreking in eer ste lezing aangenomen. Er moeten nog twee stemmingen over plaats hebben om het tot wet te maken. Een woord uitleg De Iersche landwet belooft groote verbeteringen. Het groot ongeluk is in Ierland het dubbel eigendomsrecht.Het land is namelijk de elgeudom van den leenheer doch alles wat er opstaat, huizen, schuren,stallen, alles wat niet de eigenlijke grond is, is de eigendom des pachters. Welnu de landheereu waren uitslui- telijk engelschmans die niet anders zochten dan de iersche boeren uit te buiten. Ze hadden 't schoone ten an deren; aangezien zij nooit een centiem onkosten en hadden, maar al de her stellingen enz. aan de landbouwers al leen toekwamen, die bovendien, vol gens de wet, nooit geen eigenaars der gronden en kosten worden. De eenige weg om aan al deze ellen de, aan al deze ongerechtigheden een einde te maken, was, den pachter ge legenheid geven enkelvoudig eigenaar èn van grond èn van al wat er opstaat te worden Dat wil het ontwerp bereiken. Het wil den pachters de noodige kooppen ningen leenen, onder bepaalde voor waarden en als de koopsom te hoog is voor 's pachters beurs, zal de staat hel verschil er bij leggen, opdat de land heer niet te kor! kome. Alleen is er een groot bezwaar: het rijk wordt zoodoende feitelijk mede eigenaar en krijgt alzoo eene groote macht over de Ieren... Als dat nu maar niet het hoofddoel Keizer Wilhelm heeft blauwe sche nen geloopen. Weinig bijval heeft hij gehad in zijne pogingen om vriend schap met Noord-Amerika aan te knoopen, eene vriendschap die dan ook wel iets heeft van de door Cats beschrevene liefde der kat voor den kandelaar. Toen het gerucht liep dat het Ame- rikaansche eskader van den Noord- Allantischen Oceaan een bezoek- zou brengen aan Europa, zond keizer Wil helm president Roosevelt een eigen- bandigen brief met het verzoek de Araerikaansche vloot eene Duitsche haven te laten aandoen. Aangezien echler het reisplan van het eskader gewijzigd is men weet dat het niet verder gaat dan de Azoren is pre sident Roosevelt genoodzaakt geweest deze uitnoodiging af te slaan; hij heeft, ook aan de andere regeeringen laten weten dat het smaldeel geene Euro- peesche haven zal bezoeken. Maar waarom is üe* reisplan gewij zigd Oproerige propaganda in 't lege De minister van oorlog heeft eenen omzendbrief gezonden aan al de regi mentbevelhebbers om hen uit le noo- digen de oproerige propaganda in het leger tegen te werken uit al hunne macht. Het schijnt dat de socialisten eene drukke propaganda maken in 't Oos- tenrijksch leger. De schoolwet De Nederlandsche regeering heeft in de Tweede Kamer der Staten-Gene- raal een wetsontwerp neergelegd,vol gens hetwelk aan Re vrije middelbare scholen toelagen mogen verleend wor den. Er zouden bovendien bij de Staatshoogescholen vrije fakulteiten mogen ingericht worden,m®t het recht van officieele diplomas af te leveren. Er is een kommissie benoemd om een wetsontwerp voor te bereiden voor de volledige herinrichting van het lager,middelbaar en hooger onderwijs. Twee katholieke priesters, waaronder de predikheer Pater De Groote, maken er deel van. En zeggen dat Holland protestantsch is 1 Onlusten Te Valenc:ë hebben in de laatste dagen erge onlusten plaats gehad. De oproermakers vragen de afstelling van den prefekt. Zondag avond is er eene botsing ontstaan met de gendarmerie, die in de menigte schoot; twee fransch- mans werden gekwetst. 400 gendar men en troepen te peerd patroeljeeren nu in de straten der stad. Is 't een apriivisch of is 't gemeend? De Information weet noch meer noch minder mede te deelen, dan dat, vol gens de traditioneele goede bron Engeland, Frankrijk en Italië onder handelingen geopend hebben betref fende de verdeeling van Noord-Afriks; ja zelfs dat de onderhandelingen reeds zoo goed als geëindigd zijn en de over eenkomst binnen kort bekend gemaakt zal worden. Engeland zou in zijne invloedssfeer de golf van Bomba opnemen, Italië neemt het Tripolitaanseh gebied en Gyrenaiea (Barka), terwijl Frankrijk zich met Marokko zou vergenoegen Hm Hm I Als Ceuta Russisch wordt, zal Gzaar Nikolaas, de grootste der grooten, de rest wel aan de kinderen willen over laten Altijd maar praktisch I, is het orde woord. Te Londen zijn bijzondere brieven uit de kaapkolonie ontvangen,waarin bijzonderheden worden medegedeeld omtrent Chamberlain 's reis in Zuid- Afrika, bijzonderheden waarvan de Kaapsche bladengeen meldinghebben durven maken. Ziehier wat er in gezegd wordt Toen de minister te Paarl kwam, bevonden zich al de inwoners op den drempel hunner huizen. Bij het nade ren van den stoet begaven zich echter allen naar binnen en sloegen de deu ren hard achter zich dicht. Te Graaf Reinet droegen de bewoners op hunne Hoeden eene kokarde, met de naam Scheepers er op, ter herinnering aan de kommandant die, ziek zijnde, door de engelschen werd gevangeD genomen, door dezen werd verpleegd en genezen en daarna ter dood ver oordeeld en door den kop werd ge schoten. Admiraal Dewey, de overwinnaar van den spaansch-amerikaanschen oorlog,heeft dezer dagen in een inter view verklaard, datdeamerikaansche vloot, schip per schip genomen,even veel, zooniet nog meer weerd is dan al de andere vloten der wereld. Hij voegde erbij dat de laatste scheeps- manoeuvers in de Antilleczee plaats gehad hebben om Europa en vooral den keizer van Duitschland tot les te dienen. Die woorden hebben in de po litieke kringen in Duitschland eene groote verbittering verwekt. President Roosevelt heeft zaterdag admiraal Dewey doen roepen en heeft hem uitleggingen gevraagd over die woorden. De admiraal heeft bekend dat hij ze uitgesproken heeft,doch hij voegde erbij dat zijnietbestemd waren om openbaar gemaakt te worden, en dat hij het inzicht niet had keizer Wilhelm of de duitsche regeering te krenken. Zitting van Woensdag 1 April. Die vergadering wordt geopend om 2 ure, onder het voorzitterschap van M. Schollaert, voorzitter. Af. Colaert, katholieke volksvertegenwoor diger van Yper legt op het bureel eene pe- tichi neder, geteekend door honderde Yperlingen, betrekkelijk de voltooing van den vaart naar Comen. M. Nolf. Mijne Heeren, Ofschoon de prijs van het verknopt beslag. M. Buyl (aan M. Nolf 's slippen trekken- de)Ge mist.... 't en is maar't Nieuwsblad die dat alzoo zegt. Het beknopt verslag, moet ge zeggen. M. Nolf. Ik zegde dus, Mijne Heeren of schoon de prijs van het beknopt beslag.... M. Buyl. Maar Met al uw beslag, altijd uerslag ver- slag verrrr- slag M. Nolf verslag door de meerderheid aan eenen door de kleine burgerij en verste kende werkmansklas nooit te bereiken prijs gesteld is. M. Colaert. Out M. Nolf toch hebbeik besloten eene groo te redevoering uit te spreken. (Zeer wel, links) De stad van Yper, die de eer heeft mij onder hare kinders te tellen, de stad van Yper, zeg ik, die forteresse.... M. van Brussel. Die vorte dresse M. Nolf van 't liberalismus, binst vijftig jaar... M. Colaert verschooning, binst omtrent 50 jaar. Gij weet het nog wel 't is het jaar van uw jubilé dat ge afgeborsteld wierdt van 'l stadhuis.... Af. Demblon M. de President, gij moet volstrekt M. Colaert tot de orde roepen. Dat woord wegburstelenisnietparlementaire.» M. de Voorzitter. Ik zie geen bezwaar in het woord 't is misschien de daad die het minst bevalt (gelach rechts) Af. Colaert. Indien ik daarmee kan pleizier doen aan M. Nolf, ik trek het woord in, en vervange het door wegcijferen. Gij wierdt weggecijferd. Dat is 't juiste woord. M. Nolf... Yper is de verlatenste stad van de wereld. M. Van Merris. Wat hebben de liberalen dan gedaan binst hun bestuur van 50 jaar M. Nolf. Spreekt gij van Poperingbe. M. Van Merris. Zoudt gij misschien nog nen keer geerne mijne redevoeringe uit schrijven M. Hymans. 't Is oprecht schandalig zul ten laster hier opentlijk. uit te braken. In naam der linkerzijde tot dewelke M. Noll be hoort teeken ik protest aan tegenzulkdanigg oneerlijke aantijgingen. UWSBLAD VAN YPE Ft is!

HISTORISCHE KRANTEN

Nieuwsblad van Yperen en van het Arrondissement (1872-1912) | 1903 | | pagina 1