DIT IS
EN OMMclLANDS,
CONCERT
Up Zaterdag, 6eri Juni 1903,
38ste jaar. Talmerk 1254
Uitdaging
Paus Leo XIII
vriend van 't werkvolk
De arbeid voor
den christen arbeider
Een goed gedacht
M. Nolf op den pijnbank
Liberale bestuurders
Mijnheer Ane-Onyme
Iets Yoor Co i mis-Voyageurs
Te trekken bij den UitgeverTh 36, in de Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap we zen ofte posttegen 3 frank 's j iars.
't Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
Tk co, te Yper,
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd, leder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.
DeHeeren van de Agence HAVAS.te B ussel, Tk 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, v ;n al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
ZONDAG 7 JUNI
door de KONINKLIJKE FANFARE
van 's middags tot 1 ure.
Programma
1. Rismarck, pas-redoublé L. Moeremans
2. La confiance, ouverture Vanremoortel
3. Adieux a la pension, mszur
ka de concert Canivez
4. Lakmé, fantaisie Delibes,
5. Crépuscule, valse V. Carnewal
Mijnheer Nolf, radikaal
Kamerheer van Yper
Wij hebben de eer UEd. plechiiglijk ie
vragen indien gij, ja of neen, de artikels
afkeurt van 't Weekblad, nummer van Zater
dag 9" Mei, en van Zaterdag 16" Mei 1903.
artikels die wij in het nummer van 't Nieuws
blad, 23° Mei, aan de kiezers van 't arron
dissement hebben medegedeeld.
Hel zou ons spijten UEd. te zien langer
onze uitdaging onbeantwoord laten, en aan
UEd. te moeten loepassen hetgeen het Week
blad, in zijn nummer van 16n Mei, uitdruk
kelijk beweert
Nu, zwijgen is goud waard en is als zoo
veel als eene toestemming
Zwijgt gij, gij keurt gemelde artikels
goed. Het Nieuwsblad.
Als zijne encycliek verscheen, dan
was het als een zonnestraal in de duis
ternissen, als eene lichtbaak over eene
stormachtige zee, als een rotsvaste
grondslag, waarop het heerlijk ge
bouw moest gevestigd worden van het
christen vereenigingsleven.
Dit gebouw wordt steen voor steen
opgetrokken de gansche wereld door:
Van uit het Vatikaan volgt de grijze
bouwmeester, die het plan ontwierp,
de werkzaamheden, den vooruitgang
van het christelijk herinrichten der
maatschappijen wanneer eene schaar
chrislene werken, door ijver somtijds
misleid, de lijnen van het bouwplan
uit het oog verliest, dan komt er van
den grijzen Paus eene vingerwijzing
«niet zool... dit is recht en dit is
plicht!... maar ozoo vaderlijkzoo
wijs, zoo krachtdadig soms, dat geen
man van goeden wil hem kan weer
staan.
O 1 wat moet het den edelen Gevan
genen van 't Vatikaan goed aan 't
herfe doen, als hij gansch de wereld
rond zijne verknochte kinderen op
zijne vaderlijke wenken, al die arbei-
dersvereeniglngen ziet slichten, die
vakbonden, waar de geest der chris-
tene middeleeuwen in herleeftDat is
ZIJN werk met Gods gratie begonnen!
Doch Paus Leo ook is geen gewone
Staatsman, alhoewel hij mijlen verder
ziet dan anderen. Hij is voor ons, Ka
tholieken, het hoogste gezag op aarde,
omdat hij de plaatsbekleeder is van
Christus, de opvolger van Petrus, die
tot herder is gesteld der volkeren
Weid mijne lammeren, weid mijne
schapen. Hij is de vader der Chris
tenheid. Ook van hem geldt het woord;
Eert uw vader,opdat gij lang moogt
leven op aarde Ook aan hem zijt
gij, arbeiders, verschuldigd, wat uw
kind verschuldigd is aan u gehoor
zaamheid, eerbied en liefde.
Gehoorzaamheid. Luistert naar Leo,
die alleen bedacht is op eeu eeuwig
en lijdelijk geluk. Wacht u voor de
valsehe profeten der socialisten, waar
voor hij ii waarschuwt.
Eerbied. Spreekt allijd over hem
met eere en verdedigt hem, zooals
onze zotiaven Pius hebben verdedig»
met hun bloeden hun leven. Spreek
altijd over hem m< t eere. Gij kuril he
doen, want: zijn naam is glorie, zijn
woord \ic(o'ie en de daad historie
Liefde. Bemint hem, uwen drie-en-
nëgentigjarigen vader. Verzacht zi'ri
lijden door on wankelbare trouw.Steunt
hem in al zijn goede werken door den
St-Pieterspenning Maar bovenal, bidt
voor hem. Neemt den rozenkrans,
zoozeer door hem aanbevolen, in uw
vereelte handen en bidt met uwe kin
deren, dat Leo, die de negentiende
eeuw heefl beheerscht en de twintig
ste heeft ingewijd, zelf een eeuw moge
leven.
Lang leve Leo XIIIPaus der chris-
tene wereld en vader der werklieden
Bedenk wat gij van dage doet,
Bedenk ook wal gij morgen moet,
Bedenk hoe g' aan uw leven
Door werk zult weerde geven.
Een leven zonder werk gelijkt
Een raam waarin geen beeld en prijkt.
F. W. Weber.
Bemint het werk, christene man,'tis eene
plicht voor u.
Voor ons allen geldt het woord Gods in
den eersten boek der H. Schriftuur. In het
zweet uws aanschijns zult gij uw brood
eten.
Gij hebt van uwen Schepper lighaam-en
zielekrachten ontvangen, die gij moet benut
igen door heilzamen arbeid.
Bemint het werk, 't iseenegroote weldaad
voor u.
Het houdt u gezond naar ziel en lichaam,
't is voor u eene bron van vrede, 't verwijdert
van uwe ziel menige bekoring, en 't schenkt
haar kracht en sterkte.
Zoolang Samson bezig was, hield bij zijne
reuzenmaebt, maar eens dat hij in de armen
der wellustigheid insliep, heeft hij ze verlo
ren.
ZoolangSalomon den tempel bouwde, was
bij de beste en de wijsite der koningen, maar
eens zijne werken gedaan zijnde, ging zijne
wijsheid te niet, en hij verviel in zonde.
Men vroeg eens aan den godvruchtigen
kardinaal Bellarmin, welke klasse van men-
schen best en gemakkelijkst hunne zaligheid
kunnen bewerken, en hij antwoordde die-
gene die geheele dagen werken om huri
brood te verdienen. Zij beginnen 's mor-
geus vroeg en eindigen 's avonds laat, en
hebben geenen tijd om ledig te zijn. Zij
hebben alle gelegenheid mogelijk om de
deugden te oefenen.
Bemint het werk, 't is eene eer voor u.
Een werkman in arme kleederen, met zijn
aangezicht bruingebrand van de zon en zijne
handen vol eelten van te werken een man,
die dag in dag uit, onverdroten en neerslig
zijn zwaar werk verricht, 't zij in fabrieken,
't zij in werkwinkels, 't zij te lande op het
veld, verdient duizendmaal meer achting en
aanzien, en is duizendmaal meer eere weerd,
dan een voornamestraatjonker, dan een rijke
tijdvermoorder, die den lieven langen dag
anders niets zoekt dan vermaken. Iemand,
die overleg heeft en een edel karakter, zal
vol eerbied den nederigen werkman groeten,
en misprijzend nederzien op die zwierende
luierikken, die niets stichten tenzij kwaad in
de samenleving.
Schoon zingt de dichter
Het eerekruis op meenge borst
Loont wat een dapere strijder dorst
Op 't slagveld. W it een pen
Met scherp verstand geschreven of
Gedicht heeft glorie, eer en lof
Verdient dat, doch 'k - ken
Geen schoonet eerete/' «u dan
Twee eeltevuisten voor n'en man
Aangaande de vuige aanvallen van 'i radi
kaal Weekblad (waarvan het Nieuwsblad in
zijne twee vorige nummers spreekt), gaf ons
een katholieke werker het volgende goed
gedacht.
Al de katholieke sprekers, conferenciers,
enz., zouden moeten, geheel bet arrondisse
mentdoor, in alle soorten Aan vergaderin
gen (onderlingen bijstand,- kiescomiteiten,
patronagen, enz.) lezinge geïen van de lage,
godtergende vischwijventaal- van 't Weekblad
over God en Godsdienst. De menschen mogen
en moeten weten dat de Ypersche geuzen het
bestaan van God loochenen, Christus een
simpele mensch noemen, (Weekblad van Za
tei'dag 23 Mei), Gods lieve Heiligen en onze
Beschermers doen doorgaan voor vuilaards,
enz. enz. Ons volk zal erbij walgen de
merschen en weten niet dat het zoo verre
gaai.
Zij moeten ook, die katholieke sprekers,
toonen aan de brave buitenmenschen hoe M.
Volf zulke artikels toelaat, aanmoedigt, en
wie weet, misschien zelve opstelt.
Zij moeten toonen aan onze christelijke
bevolkinge van Vlaanderen ;at het wel en
duidelijk alzoo is 't en is geen overdreverid
beid, geen politieke bekladderinge, maar
wel en duidelijk gelijk het Nieuwsblad zegt.
Immers het Nieuwsblad daagt reeds ver
scheidene weken M. Nolf uit, om te zeggen
of hij ja of neen, zulke smerige artikels goed
keurt. En M. Nolf zwijgt... zwijgt lijk ver
moord!... Wat beteekent dat
Popeiinghe en Komen hebben reeds ge-
irotesteerd en M. Nolf verantwoordelijk ge
maakt, is het dat hij zwijgt. Wensche dat
er vele zulke flinke brieven kwamen maai
daarom moeten de katholieke werkers en
sprekers het volk onderwijzen nogmaals
de menschen zijn bedrogen in onze geusjes
zij weten niet of durven niet peizen dat,
bachlen een zoo beleefd voorkomen, er een zoo
hatelijke godshater schuilt.
Katholieken, aan 't werk Trekt de mas
ters af
Tot daar onze knappe katholieke Yperling.
Wij steunen hem en vragen of dat niet
misschien de stofte ware van een schoone
voordracht in ons katholiek Volkshuis, t'Yper?..
De uitdaging door het Nieuwsblad aan M.
Nolf gestuurd nopens de smerige,goddelooze
artikels van de gazette der liberale associatie
waar hij aan 't hoofd van staat, heeft overal
den besten indruk gemaakt en de algemeene
goedkeuiinge weggedregen.
Verleden week deelden wij twee flinke
brieven mede, eenen uit Komen en eenen uit
°operinghe.
Vandage nemen wij geerne verschillige
protestatiën op tegen de goddeloosheid der
Ypersche geuzen protestatiën uit alle kan
ten van 't arrondissement ons toegekomen.
Uit Yper
Mijnheer de opsteller
van 't Nieuwsblad van Yper,
Na 't lezen van uw voorlaatste en laatste
nummer, waarin wij den haat jegens onzen
katholieken godsdienst vernamen, welke
onze liberale kopstukken bezield, teekenen
wij uit alle krachten protest aan tegen zulke
godlasterende taal.
E. V. en P. A.
Uit WerYick.
Hier ook hebben de smerige nummers
van het Weekblad eenen walg veroorzaakt.
Nolf en zijne klieke zijn diepe gedaald het
zijn godshaters en geloofsverzakers. Men
kan geen anderen naam toepassen aan man
nen die zulke polemiek voeren, doen voeren
of laten voeren.
Langemarck
Heer opsteller van 't Nieuwsblad,
Bravo Nieuwsblad, g'heht daar een goed
t?edacüt gehad van dien zeeveraar nen fer
men muilestopper te geven.
Nolf, jongen, ge moet waarlijk op uw
verstand zitten oftewel er niet veel hebben,
.odien gij meent door zulke smerige en las
terende artikels ons door en door katholiek
volk tot uwe goddelooze partij te trekken.
Alzoo vrijwillig en schaamteloos van de
lichtgelovigheid der volksklasse gebruik
maken om ze te bedriegen en ze tot haar
ongeluk te leiden, dat noemen wij hatelijk,
verachtelijk, verraderlijk en onweerdig,zelfs
van wege eenenvolksvertegenwoordiger.
(Eerbiedig opgedragen aan het onbaat
zuchtig Weekblad.)
Vrijdag morgend is een liberale schepene
van Heyst-aan-Zee veroordeeld tot vier boeten
van 50 fr. ieder om als openbaar ambtenaar
profijt getrokken te hebben uit daden, ge
pleegd in de uitoefening van zijnebediening.
Geheel onlangs werd ook een liberale bur
gemeester van eene andere kleine badplaats
door dezelfde rechtbank veroordeeld tot eene
boet van 200 fr. om door de gemeentekas
een maaltijdje te hebbert doen betalen, dat
hij aan eenen bediende van het bestuur van
Biuggen en wegen had aangeboden in een
hotel. Dit dineetje kostte de bagatel van 80
fr. of 40 fr. per man Het beroepshof van
Gent heefl dit vonis bekrachtigd.
Nestje Atehie atchie atchieeeeeee
Reusje God zegene u, Nestje. Ge zoudt
daarvan niezen niezen, enèè
Misschien kent gij mijnbeer Ane Oriyme
niet beter dan Mijnbeer Ortgenaamd 'k Zal
hem dus ook aan de geëerde Lezeis van't
Nieuwsblad vorenstellen.
Mijnheer Ane Ouyme is een man van in
de vijftig jaar, alzoo een verbastardeerd
hottentotje. Wat hem lichamelijk best ken
merkt 't is dat hij, onder den neus, een nog
in de oogen springend accent circonflexe
draagt.
Die man is weinig of niet gekend, of
schoon hij nog al veel gevoyageerd
heeft, bij voorbeeld rond de frontieren
van waar hij, met pak en zak naar Yper is
komen wonen.
Ons Ypertje was dan liberaal, o maar zoo
liberaal, en zoo kwam het dal Mijnheer Ane-
Oriyme, die zijn hoedje keerde naar den
wind, nog al aftrek vond en bevoordeeligd
wierd. Nu, zijn artikel pastte ook nog al wel:
Onze Saint Patieke geuzen deden zulk...
schoon werk, dat zij het op slaanden voet
deden... blinken.
Van verstand 's wege draagt Mijnheer Ane-
Onyme geheel wel zijn naam, alhoewel hij
al niet vele fransch en kent. Hij peist nog-
thans dat hij de fransche tale meester is
want als hij ze vaste grijpt, hij draait en hij
keert ze, wringt en kraakt... dat zij een ware
martelaresse gelijkt.
Owi, zei Louis, en hij koste maar dat
fraDSch In andere vakken, zeggen deze
die hem van bij kennen, is 't al niet veel
beter gelegen. Nu, kan die mensch dat hel
pen dat zijn valhoedje te stijf spande als
hij nog in zijn rokske zat, en dat alzoo zijne
hersenpanne niet en kon ontwikkelen
't Is verloren maar een beetje geleerdheid
hebben is een schoone zake, en wij wakke
ren al de ouders aan om wel naar te zien of
de valhoedjes van hunne kinders niet te
vele spannen. Immers 't miskomt toch zoo
leelijk van een benepen, bekrompen verstand
te hebben.
Wilt gij er het bewijs van
Veronderstelt eens een kind dat het onge
luk heefteen spannend volhoedje te moeten
dragen. Binst zijne apejaten zal de bekrom
penheid van zijn verstand noodlottig ge
volg van dat spandershoedje gsene andere
gevolgen hebben dan nu en dan eene bemer-
kibge van den schoolmeesterDie jongen
is toch taai van begrijpen of «lk beloove
dat hij nen kei zitten heeft in zijn kop.
Maar later kan dat meer miskomen. Trou
wens men weet somtijds niet hoe eene koe
een haze vangt, en hoe men van niét komt
tot iel. Veronderstelt 't is een eenvou
dige veronderstellinge dat het kind, waar
van wij spreken, meer geluk of verstand
hebbende, onverwachts rijke wordt. De
rijkdom, ge en kunt niet weten, kan hare
pretentie medebrengen. Welnu, moest dat
kind, eens groot geworden, hoe bekrompen
ook van verstand (om de wille van dat val
hoedje), in zijnen kop steken van in den
gemeenteraad te breken, ja zelfs van burge
meester te worden, tot spijt van die 't be
nijdt... En lacht niet, dat kan al gebeuren,
want zoo Meester Gezelle zaliger dichtte
Zoo 't al gebeurt dat beuren kan
De koeien kunnen kachtelen
Zoo kan men van eene misbakkene hersen
pan o die valhoedjes willen een
conseiller maken.
Jamaar, hoe zal dat gaan Dat koeie
kachtel... 'k misse, 'k wille zeggen die sim
pelaar loopt gevaar, van als de kiesstrijd
begonnen is, dat ze nen keer bij nachte, vóór
zijne deur, eene perse planten met een val
hoedje van boven... De gazetten zullen
schrijven dat ze hem een standbeeld moeten
oprichten waar hij zou prijken, gedregen op
de schouders van eenige onvermoeibare her-
bergpilaren, en bekroond met... het valhoed-
e... In den gemeenteraad, geraakt hij er
ooit in, als zij zullen spi eken van onderwijs,
hij zal moeten zwijgen... en als hij nen keer
zou rischieren van wat fransch te kraken,
ze zouden in de zale kunnen een valhoedje
op een suikerboonperse opsteken...
Neen, voorwaar men kan, zonder zich
belachelijk te maken, toch geen gemeente-
laadsheei maken van een mensch die niet
weet wat hij moet schrijven De ezel is het
lier dat dwaast is of, de ezel is de dier die
dwaast is.
Laat ons weder keeren naar Mijnheer
Ane Onyme. k En wete waarlijk zelve niet
noe ik, h propos van Ane-Onyme, gesproken
oeb van ezels. Nu men valt somtijds van 't
fransch in 't vlaamsch...
Is M. Ane-Onyme uit reden van dat
valhoedje min bevoordeeligd onder op
zicht van verstand, hij is ruime wel mede
gedeeld in pretentie. Misschien is dat ook het
gevolg van zijn spannend valhoedjehij
heeft de glorie in den kop.
Zoo kwam het dat hij mordicus wil op de
lijste staan der liberalen. Ze hadden hem
vele liever niet gehad, maar ja, men moet al
dikwijls nen keer water in zijn wijn doen,
en... opeen ezel riên in plaatse van opeen
peerd.
Nu 't wordt gezeid dat ze alzoo 't akkoord
gevallen zijn.
M. Ane-Onyme zal op dezelfde lijste ko
men van M. Ongenaamd. Lukken zij, dan
zal M. Ongenaamd van tijd tot tijd een brief-
ke opstellen voor M. Ane-Onyme, om af te
lezen in den gemeenteraad. Lukken zij niet...
dan zal M. Ane-Onyme, voor zijne rekeninge,
een groote buize nickeleeren of doeri nicke-
leeren. 't Zal dan ten minste eene schitteren
de nederlaag zijn.
Dat is nu M. Ane-Onyme... met zijn val
hoedje.
Juuu peerd, zei Sissen, en hij reed op nen
ezel.
L. Acht.
Velen spreken van en tegen den godsdienst
gelijk blinden van kleuren, en wel dikwijls
zonder te weten of te peizen dat zij hij ver-
NIEUWSBLAD VAN YP
V
V V
ft
9 9
