D I T
EN OMMELANDS,
o s o se m
m
m
m
m
m
m
m
m
Op Zaterdag 1 r Juli Ï903.
5 eentimen 't blad,
Herziening der Kiezerslijsten
Vlamingen
Heden Vrijdag avond
Ieder huisken
heeft zijn kruiskenN1
Het bier in koekskes
Landbouw
De Paus ziek
Het rooken in België
Staatkundige Omschouw
Kerkelijke Staten
Frankrijk
38ste jaar.
r k i 23
r*fH 'i v' W
^/«?n 6v Uitgever, T* 3ö, m de Boterstrate, te Vper, en bij 's land boodschap wezen ofte post, tegen 3 /row*
i Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
d.- markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Belgenland.
Het Wad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en 't wordt
op voorhand betaald.
iles moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
T4 36, te Yper.
Q
Écht en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
Sedert 'I Juii herziet men (ie kiezers
lijsten voor het diensiiaar vau 1 Mei
1904 (ot 1 Mei 1905.
Vele kiezers, die verwaarloozen na
te zien of zij ingeschreven zijn met het
ge!al stemmen waarop zij recht heb
ben, zijn op den dag der kiezing zeer
verwonderd geenen kiesbrief ontvan
gen te hebben of met minder stem
men ingeschreven te zjjij dan zij
meenden.
Wij herinneren hun dat, met de
lij; ten welke te beginnen van i Juli
moeien opgemaakt zijn en welke voor-
lot pig zullen vastgesield worden in
't begin van September, de aansfaan-
geluk niet altijd daar zit, waar wij het
meerien.
Eens dat Mie in haren winkel iemand
stond te bedienen, kwam de duivel der
nieuwsgierigheid hare oogen vesugen op
tiet uit- en ingaan bij den baron en ze zag
t was een schoone zomerdag de kinderen
van den baron gaan wandelen met hunne
maqia.gansch in het nieuw gekleed, gemaakt
naar de laatste mode, volgens hunnen stand
en bunnen rijkdom.
Dit pakte heur bert. Ach, zuchtte ze
kon ik dat ook maar doen Ik ben waarlijk
beschaamd als ik met mijne kleinen moet
uitgaan met hunne gewasschen rokskens en
hunne ouderweische hoedjes van oveijaar
Maar ik kan toch niets nieuw koopen, want
ons Mieken moet dit jaar in het pensionnaat.
Dan ziet ze bij den baron den beenhou
de kiezingeu zullen plaats hebbenI wersgast, den pasteibakker, de vrouw van
voor de vernieuwing der mandaten Iden vischverkooper, het meisje van den
van de provincieraadsleden. I bloemist binnengaan. En baar hert komt
Wie inlichlingeu begeert, wende I weer vol en zij zuchtte weerom, de vrouw
zi'-.h tot het bureel van den Kalholie-1van een goeden en braven man, de moedei
]van zes blozende kinderen Ach, God, ware
ik zoo gelukkig
Zij kan het b nnen niet meer houden, zij
I moet buiten, zij moei de volle lucht hebben,
viert den 11 Juli Hare kinderen zijn naar de school en haar
I man zal wel op den winkel passen. E ne
trekt
ktn Bond, Meenenstraat.
ten 8 1/2 ure,
door de Koninklijke Fanfare
Programma
1. Dansezsautez, chantez,
Pas-redcubié
2. Marche héroique
3. Rossig nol et fauvette, polka
pour piston et Bugle
4. Mireille, fantaisie
5. Sur la glacé, mazurka
6. Voix Roumaines,
7. De Vlaamsche Leeuw,
wandeling zal haar goed doen en Mie
I naar buiten.
Nauwelijks is zij op gang, of daar komt ze
Ieene dame tegen van hare klanten met hare
drij kinderen, die er droi f uitziet, de drij
kinderen zijn dool. Wat baat haar geld
len goed 't Is een ongelukkige moeder, hoort
zij een ouden heer zeggen en Mie denkt op
'hare gezonde kinderen.
Wat verder komt een wagentje aangere-
|deu 't is de vrouw van eenen generaal, die
ze kent, vermits haar man er voor werkt.
De vrouw zegi Mie, 't gaat maar siillekens
met mij, ge ziet, ik kan niet meer uit de
voeten; ik heb eene geraaktheid gehad en
oen lam in mijn tw.ee beeu/n, maar patiëntie,
't is Gods wil, bedank hern dat gij zoo gezond
1 Een weinig vandaar, oritmoet zij de jonge
gravin de Richismont met hare twee kleinen
in vellen rouw deze is ook eene klante van
haar huis en spreekt haar aan Ge weet, Mie,
dat ik mijnen goeden man kom te verliezen;
ik ben ziek, ge weet het, en straks zullen
mijn twee kinderen, die reeds geenen vader
meer hébben, ook moederloos zijn. O Mie,
gij hebt uwen braven, goeden Jef, gij zijt
Painparé
Deneuebourg
Launay
Gounod
Muldermans
Kessels
K. Miry
Zoo wij den tabac gemiddeld aan 3 fr. den
kilo rekenen, zien wij dat in rook zoowat
54 millioen fr. 's jaars wordt overgejaagd
Eene groote brouwersmaatschappij in Lon
den moet het middel gevonden hebben om
het bier voort te brengen in koekskes, die
alle temperatuur weerstaan, in water oplos
baar zijn, aldus een lekker bier gevende.
Onderzoek eens uwe weiden
't Is ren bekend feit dat de weidebouw
meer en meer uitbreiding neemt, en niet zon
der reden. Weiden immers kunnen veel op
brengen en vragen weinig werk. Enkel
dienen zij goed bemest te worden. Docb
welke meststoffen verdienen den voorkeur
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is 't
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
hoek, waarvan ons twee afdruksels zij'n gezonden, wordt besproken.
De Heeren van de Agence HAVAS.te B.ussei, T* 32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van al die huiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
kwam ten 12 ure 20 te K Hes aan.
U j scheen geenszins vermoei I. Daar
ook werd hi geestdriftig t
oegejuicht
Zj.é.'dag wedden te Rome onrustwek
kende geruchten over den grzondheidstoe
stand van den Paus verspreid. Er werd
gezegd dat de H. Vader 's nachts door eene
bezwijming overvallen geweest wss. Zater
dag morgend was hij beter, doch hij was
bedlegerig. Dr Lapponi, de gewone ge
neesheer van den Paus, had den nacht in
bet Vatikaan doorgebracht en was er ook
een deel der voormiddag gebleven. Rond
den middag was bij echter uitgegaan voor
zijne gewone bezigheden, en eerst ten 4 ure
was hij teruggekeerd. Men besloot er uit dat
de toestand van Zijne Heiligheid veel ver
beterd was In alle geval, het gerucht als
Daarvoor is het noodig dat de landbouwer I zou de Paus eene bezwijming gehad hebben
nu eens goed onderzoek doe. Vindt hij ei l werd gelogenstraft,
veel klaverplanten in, hij zal voornamelijk I Ongelukkig heeft die beternis niet stand
stikstof moeten toedienen om de grassen watIgehouden. Sedert de maand Maart reeds was
te bevoordeeiigen en te doen doorschieten. I de Paus niet meer al te wel, en vooral
Maar, in tegenovergesteld geval, dit wil sedert de eerste hitte was hij dikwijls on-
zeggen, zijn de klaverplanten zeldzaam, en gesteld. Dr Lapponi, denkende dat de ver-
du zal wel zoo zijn met alle vochtige en andering van lucht eene gevoelige verbe-
laagiiggende weiden, dan is eene rijke be-1tering voor gevolg zou hebben, had den H.
mesting met potasch en fosfoorzuur noodza- Vader wandelingen in de hovingen van het
kelP- Vatikaan aangeraden, doch dit heeft niet
Eene toevoeging van 600 kgr. kaïniet en I veel geholpen.
800 h 1000 kgr. staalslakken zal den besten I in de laatste nachten had de Paus niet
uitslag geven. goed geslapen; niettemin had hij vrijdag de
Vele ervaren landbouwers hebben zulke hongaardscbe bedevaarders willen ontvan
bemesting toegepast en er zich opperbest gen. Hij had zelfs eerst eene wandeling in
mede bevonden. de hovingen gedaan, en naar het schijnt zou
In eene zure weide aldus bemest zagen wij bij daar eene verkoudheid gevat hebben,
zelfs de slechte grassoorten verdwijnen en I Het was nogtans enkel uit voorzorg dat D'
goedé bunne plaats innemen. Lapponi vrijdag avond in het Vatikaan
Z:e dus eens na welkepLnten in uwe wei-1gebleven was. Hij had den nacht doorge
de de overhand hebben en schik er de be
mesting naar
Rechtover de deur van den schoenmaker
woonde een baron, rijk man, maar ook ees
doorbraaf mensch
De schoenmaker was ook een goede man
en zijne vrouw een brave ziel, doch nogal
jUoersch, gelijk we er den dag van vandaag
nogal veel tegen komen.
Zes gezonde kinderen werden hun ge
schonken. Voor zes kinderen den kost te gezond eu hebt zeg iieve kinderen be
dank onzen lieven Heer omdat gij zoo rijv
winnen, kleeding, schoolgeld betalen en dan
rog veel andere kosten, te lang om te rnel-|zijt t
den, is geen kleinigheid. Maar de sclioen-j Zoo rijk mevrouw, zei Mie.
maker was een oppassend en werkzaam man Wel yi< kiüd Maar ge kem uwen djk
en zijne Mie eene zorgzame vrouw en moe- dom öiet? docb ik versU u Gij m em da,
der. Hij beminde zijne kinderen uit ter ik van geld en goed wU spreken Nsen>
herteen zij zag ze dooJgeerue de vrcuw schaap> geld en goed, wat is dn te vergel ij
had maar een gebrek ze benijdde den rijk-L, mel de ge20ridheid) met de vriend
dom van den baron daar rechtover en de 3chap van uwen man en de welvaart van uw
schoone kleeren van dezes kinderen. Tegen Lezin? 0, was ik maar in uw plaats
de baronnes, die naar haren winkel kwam, Mie SU)nd verslagen.Wat had zij gezien en
bad ze niets. Maar de schoone kleeren, dat gehoord? Diep nadenketld) kwam Z1J
kon ze niet verkroppen, de dwaze vrouw! ea riep haren man al(een
En de gebuurvrpuwen benijdden ook op 2ei ze, wü het mij vergeven, ik was nooit
bunne beurt den schoenmaker en zijne vrouw,
omdat hunne kinderen zoo net en proper
naar de kerk en ter school gingen. En de
gebuurvrouwen van den schoenmaker bab
belden onder malkander Mie heeft zeker
het lot van 100,000 fr. gewonnen
Maar dat hooide of wist Mie niet; en
al'ijd spookten voor haren geest de kinderen
van den baron.... en zij zou ook willen
baronnes zijn met koets en peerden rijden,
knechts en meiden houden en een portier
aan de deurDat was de droom van haar
geluk
Onnoozele sukkel Ze meende dat alles
wat blinkt, goud en geluk is en had er nooit
aan gedacht, dat onder uiterlijk lachen dik
wijls gebroken herten schuilen, ja, dat ko
ninginnen en keizerinnen soms 't lot eener
irme werkersvrouw benijden.
Een dag ondervond zij het, en wat nog
Leler was voor baar, zij begreep dat het
tevreden met ons lot en benijdde ook altijd
mevrouw van hierover en, wel ingezien, we
zijn toch gelukkig Wij moeten er God
voor bedanken
Zoo meen ik het ook, Mie! deze be
kentenis ontbrak nog aan ons geluk.
Na den Hollander slaat de Belg aarigeboekt
als de sterkste rooker der wereld.
Jaarlijks worden hier 2000 hectaren aan
de i.abakteelt voorbehouden en de oogst be
draagt 8,300,000 kilos.
Doch daarmede vinden wij nog onze
gading niet, mits den invoer der tabaksplant
9 1/2 millioen kilos bedraagt.
hi 1901 werden hier gekweekt en inge
voerd 17,711,000 kilos tabak, dit maakte
3 kilos per hoofd, viouwen en zuigelingen
inbegrepen.
bracht in de boekenzaal, nevens de slaap
Kamer van den Paus, en die daar enkel doo:
eene damasten gordijn van gescheiden is.
De slaap van den Paus was onrustig. Rond
2 ure s nachts was Dr Lapponi bij den H
Vader gekomen, die kloeg dat bij niet kon
I .slapen. De getrouwe knecht van den Paus
sproken woiM, u vooruit en vooral p,0 CeIllra> makleook 6ij zij„„ Hei|i W(|'
den toestand van i. II. den Paus. Eerst legen den morgen was de P.oslDge-
Alle dag-en weekbladen zijn daarmee sluimerd, en hij is blijven rusten tot iudtu
bezig, en vurige gebeden worden ten I namiddag.
De eroote zaak die deze week be-
allen kante ten hemel gestuurd om|
de genezing van Z. H. te bekomen.
Mogen die gebeden verhoord wor
den.
President Loubet is nair Engeland I
Naar men verzekert, zoud.-n de ontvrng
sten der laatste weken den Paus zu;r ver
moeid hebben. Eiken keer had hij ren of
twee dagen volkomene rust noodig om zich
te herstellen. Die toestand verergerde nog
ten gevolge van buikloop en ar.dere onge
steldheden, door den ouderdom verwekt.
gereisd om een tegenbezoek te.doen|j7'de T4 m"
aan koning Edouar I. S<lc]tl,,,,^OT- V-iiks» wilde
n i v. ui, Idoen, stond zijue koets niet gereed Om de
De engelsehen hebben den Voor- peerde„ v001. de ïliege„ J8chemeni W>J
ter met veel eere ontvangen en de de koetsier met het rijtuig op eenigen afstand
gazetten geven gansche kolommen blijven staan. De H. Vader, in draagstoel
over de flikflooien] der eugelschenlaangekomen, wilde niet wachten en deed
met M. Loubet en wederkeerig. |eene wandeling te voet, op een stok geleund.
In zijne kamers weergekeerd, wilde hij nog
De president, vergezeld van Minis-|8eB0 bedevaart van hongaardsche semina
er Delcassé, is nonderdag morgend, |risten ontvangen, doch het gehoor moest
en 8 ure 30, van Londen naar Dover ingekort worden, daar de Paus te zeer
vertrokken. Eene talrijke menigte ver®oeid was-
bevond zich aan de statie. De koning LapPom heef?t bestatigd dat de rechter
de prius van Wales, de hertog van '°°flicbleliik ,ers'ropl w,5; dil le,er<le
Connaught en de bijzonderste olü- ee,a»
ciers van '1 engelsch leger y~l.JfT dM ot"l"rlom Pa»s.
i a -j r x- i eztl 94jaar, waren er verwikkelingen te vreezen.
aen^ en president tot in de statie. HetIDe algemeene zwakheid van den H. Vader
afscheid was zeer hartelijk. nam van dag tot dag toe en moest bij middel
De koning hield eenige minuten van inspuitingen van Baféine bestreden
iang de handen van M. Loubet in de|wordon
zijne. Hij drukte ook meermaals de De onrustwekkende geruchten over der.
hand aan M. Delcassé. Toen de trein toesland van den Paus bebben natuurlijk
vertrok, steeg er een storm van toe-116 Rome eeR8 diepe onlroeriRg verwekt, en
juichingen op. M. Loubet grootte dan
kend vau uit do portel. Toen Edward
Vil terug naar Buckingham-Palace
teerde, werd hij door de menigte
eveneens toegejuicht.
zondag morgend werd er vurig in de kerken
gebeden voor de herstelling van den eerbied
weerdigen oudeiling. Overal was de toeloop
der geloovigen buitengewoon gioot.
De eerste berichting vin Zondag morgend
waren gunstiger: de Paus bad een rustigei
Tjri ,1 a ,A J ««.eu luiisiiger; ae raus naa een rustigei,
Ten 10 ure 10 ging de president te nacht doorgebracht, en Dp Lapponi,die weer
Dover scheep naar Frankrijk en Jfn het Vatikaan gebleven was,had 5 b 6 uren
a I,-,-, m n ui,
mogen slapen. Ten 9 1/2 ure bad een con
sult plaats tussen en D' Lapponi en D' Mazzo-
ni, den geneesheer die overeen paar jaren
den Paus van een uitwas genezen had. Ia
den voormiddag isDrLagponi voor eenige
oogenblikken naar zijne woning geweest,
doch hij is onmiddellijk naar het Vatikaan
weergekeerd om er bestendig te blijven.
Tijdens het consult zou de H, Vader aan
0r Mazzoni gezegd hebban Het is den
eersten keer dat gij mij niet vol vertrouwen
vindt.
Ten 11 1/2 ure weid het volgende bulie-
;ijn door het Vatikaan afgekondigd D"
Lapponi, bekommerd mei de gezondheid
gezondheid van den Pans, heeft een consult
gehouden met Dr Mazzoni, die da behande-
png door den eerste voorgeschreven, goed
gekeurd heeft. De Paus is door den ouder
dom verzwakt; doch zijn toestand, alhoewel
erg, is voor het ©ogenblik nog niet onrust
wekkend.
De geneesheeren hadden zeer zorgvuldig
den Paus onderzochthun consult heeft een
half uur geduurd. De inajordomus van Z.H..,
de kamermeester en andere hoogweerdig-
heidbekleeders van het Vatikaan hielden zich
in de pauzelijke voorkamers. Na het consult
werd er aan de pauzelijke wachten bevel
gegeven geconsigneerd te blijven. De kardi
naals Oreglia, di San Stefano,di Pietro.Gotti,
Mocenni en Rampolla hebben eene vergade-
iing in het Vatikaan gehouden.De kardinaal-
vikaris heeft gebeden in de kerken voorge
schreven. Verscheidene leden van het
diplomatiek korps zijn in het Vatikaan naar
den toestand van den H. Vader komen ver
nemen.
s Middags was de toestand eenigszins
verergerd. De zwakte nam toe. Doktoors
Lapponi en Mazzoni, oordeelden het noodig
graaf Camiel Pecci, neef van den Paus, en
kardinaal Rampolla ie verwittigen.
De vochtigheid der dreven van den hof
zou een nadeeligcn invloed op den Paus
gehad, en een begin var, longontsteking ver
oorzaakt bebben. 't ls het eerste jaar, dat de
Paus zijne wandelingenin den tuin zoo vroeg
deed. Men denkt dat hij op een dier wande
lingen in 't zweet geraakt is, en terwijl hij
mi i eëneri hovenier stond te klappen over
,1 aanleg eener dreef, heeft hem eene
koude overgevallen.
X. ifidag beeft de kardinaal-vikaris bevolen
ia «tl de kerken van Rome bet gebed voor
den zieken Paus te lezen en het H. Sakra-
ment ter vereering der geloovigen uit te
stellen.
De kamerling, kardinaal Oreglia, is
zonoag tweemaal naar het Vatikaan geko
men. 's Morgends was de Paus opgestaan,en
Lij zat in zijnen zetel, toen Dr Mazzoni aan
kwam, Er zijn depechen toegekomen van
den keizer van Duilscnlaud en den koning
van Spanje.
Ten 8 ure 's avonds werd een nieuw con
sult gehouden, en doktoors Lapponi en
Mazzoni kondigden het volgend bulletijn af
Sedert dezen morgend is de zwakte ver
meerderd, De toestand der borst blijft de
zelfde. De ademhaling is tamelijk wel. De
pols is verzwak,, maar niet onregelmatig.
De warmtegesteltenis van het lichaam is
eenigszins verminderd. Ds Paus bezit zijne
volkomene helderheid van geest.
De berechting
Het was zondag avond ten 8 ure 30, dat
de H. Vader bediend geworden is. Het was
de Paus zelf die, na ten 6 ure gebiecht te
hebben, vroeg om de H. Communie te ont
vangen.
De plechtigheid was treurig en te gelijk
grooisch al de kardinalen waren in he-
Vatikaan vereenigd, alsook al de vertegen
woordigers van den romeinschen adel en de
hoogweerdigheidbekieeders van het pauselijk
hof. Allen kwamen in de St-Pauluskapel
bijeen, waar eene processie gevormd werd
om het H. Sacrament aan den Paus te bren
gen. Aan t hoofd gingen de kamerlingen met
©randende kaarsen, dan de kardinaals in
koorhemd vervolgens de bcogweerdigheid
bekleeders en de romeinsche adel, eindelijk
de kardinaal-vikaris, dragende de H.Ciborie.
m
W 9
p. I ***-"■ feCl ULUt CUb
Y» I *«-» vy hl) ClI VtlUlö
I U VY V/Ai Dl aïOfJj guCUC/U tl 1/1 j K II ól\
J t a i L a 1 n 1 <4 h r. o I a ri /\»-\ I