D S T
E N
OMMELANDS,
9
i
m
m
m
m
m
Op Zaterdag 8n Oogst 1903.
5 centime» 't blad.
j aar* T a 1 m erk 1263
Wat men er in Italië over peist
De Kiezing van den Paus
Te trekken bij den UitgeverTh 38, m de
Boterstrate, te Yper, en bij 's land boodschap we sen ofte posttegen 3 frank jxars.
Nieuwsblad van Yper verschijnt 's Vrijdags, en 's Zaterdags na
de markt, tegen 3 f. 's jaars; 3 f. en den vrachtloon buiten Beigenland.
Het blad en is niet min te trekken dan voor een geheel jaar en t woidt
op voorhand betaald.
/.lies moet vrachtvrij ingezonden worden naar de Boterstrate,
T* £6, te Yper.
Echt en recht, 't oud Volk indachtig;
Kinderlijk, niet kinderachtig;
Ypersch, Vlaamsch en, bovenal,
God getrouwe ik wezen zal
De bekendmakingen kosten 0,fr.l5 de reke binnen 't blad is t
0,f.30 van 's Rechters wegen f. 1; overdruk, 5 fr. 't honderd. Ieder
boek, waarvan ons twee afdruksels zijn gezonden, wordt besproken.]
De Heeren van de Agence IlAVAS.te Brussel, Tï,32,in de Magdalena-
strate, en te Parijs, n° 8, Place de la Bourse, ontvangen bekendma
kingen voor 't Nieuwsblad van Yper, van] al die buiten Oost-
Westvlaanderen wonen.
iO
Dinsdag namiddag ten één en half
kwam ia het bareel van 't Nieuwsblad
een telegram toe, meldende dat Mgr
kardinaal Sart© Pans van Rome ge
kozen was. Het wierd aan de voor
deur ten tooge gehangen en geheel den
namiddag was 't een ongehoord weg
en weer geloop om dit blijde nieuws
te lezen.
De Yperlingea hebben van de eer
sten het nieuws gekend.
Het leven van Pius X
Pius X, Joseph Sarto, en niet Del
Sarto, zooals de eerste lijdingen meld
den, is geboren te Riese, den 2 Juni
1835; hij is dus 68 jaar oud, juist
denzelfden ouderdom als Leo Xlll, als
hij tot Paus gekozen werd.
Joseph Sarto werd priester gewijd
den 18 September 1858, en tot 1875
was hij pastoor in verschillende paro
chies van het bisdom van Treviso.
Daarna werd hij benoemd tot kanse
lier van het bisdom en geestelijke be
stuurder van het seminarie, examina
tor pro-synodalis, rechter bij het gees
telijk gerechtshof; eneindelijkvikaris-
capitularis tijdens het ledig staan van
den bisschoppelijken zetel van Treviso.
Hij werd den 10 november 1881 tot
bisschop van Mantua benoemd, en den
12 juni 1893 tot kardinaal verheven.
Ia het daaropvolgend consistorie, den
15 juni 1893, stelde Z. H. Leo XI1Ï
hem aan als patriark van Venetië.
Toen hij nog den bisschoppelijken
zetel van Mantua bekleedde, deed Mgr
Sarto zich reeds opmerken door zijne
krachtdadigheid, zijne rechtveerdig-
heid en zijne liefdadigheid. Ootmoedig
en eenvoudig, had hij spoedig de ge
negenheid der armen verworven, aan
welke hij gansch zijne inkomsten uit
deelde. Wat hij te Mantua geweest
was, was hij ook te Venetië daar ook
werd hij algemeen geacht en bemind
om zijne minzaamheid en om de hei
ligheid van zijn leven. Men mag zeg
gen dat bij een waarlijk volksgezinde
en volksgeliefde kerkvoogd was. De
minzaamheid van zijn wezen, zijne
gulhartigheid deden hem door allen
lief hebben.
Men zegt te Venetie dat Mgr Sarto
altijd den zegen gereed beeft op de
lippen en op de vingeren. De gondo
liers of bootjesroeiers groetten hem
eerbiedig in het voorbijvaren, waa
neer de bisschoppelijke goniel, van
waar hij hun zijnen zegen zond, over
het groot kanaal dreef. Zijne grootste
bezorgdheid was altijd de kieinen, de
armen aan te halen. In zijn bisdom
had hij bevolen dat op de zon- en
feestdagen de bij hel aan het volk zou
voorgelezen en uitgelegd worden in
den eigen tongval der verschillende
plaatsen. Hij zelf legde het H. Schrift
uit in den predikstoel der hoofdkerk.
51et zijn minzaam en steeds glim
lachend wezen, zijn schoon wit haar
en zijne zachtzinnige oogen, verwekte
de patriark van Venetië een waren
gestdrift bij allen die hem leerden
kennen. Men vertelt dat een oude,
knorrige en vuile venetiaan eens te
midden eener bende bedelaars uitriep:
«Ik houd niet van pastoors, maar
dien patriark, voor hem zou ik door
het vuur loopen.
Nooit deed men te vergeefs een be
roep op zijne liefdadigheid. Meni»e
ongelukkigen,die in nood verkeerden
en daaronder zelfs mannen die hem
belaster Jen» van oaeer 8e"
red. Men Êaa^ ^et Seva' aan vaa eone
rampzalige y-o; dares, tot levenslangen
dwangarbeid veroordeeld, en die, op
haar sterfbed h.1 gasthuis van een
der gevangenisst>n vajl Venetië, wei
gerde zich met *e verzoenen
Fvigr Sarto kwam: hK>at> zen bezoeaen,
wist haar gemoed te .bewegen en ont
ving hare biecht.
Als hij naar Rome kwa.hetgeen
zelden gebeurde, werd hij kaet 8ae
drift door de bedelaars onfkaa*aerj
cmriagd. Op zekeren dag, ei
Corso, nabij hei Collegia der Lomb a
diërs, waarheen kardinaal Sarto ztCi.1
begaf, kwam eene oude gansch gerim
pelde bedelares voor hem nederknie-
len, uitroepend Ecco il noslro pa-
tridrca di kenezia Zij vroeg hem
een leeken des kruis op het voorhoofd,
stak de gebruikelijke aalmoes in den
zak en liep dan heen, weenend van
aandoening. Ouder bet volk zegde
men Indien hij ooit Paus wordt,
dan zal hij de peorien van het Paradijs
openen, om het genoegen te hebben
van ons weer te vinden en ons nog te
zegenen.
Voegen wij erbij dat de nieuwe Paus
een welsprekend redenaaris, duidelijk
en openhartig van taal, met gloed
volle en zangerige stem.
Kardinaal Sarto was een der biecht
vaders van de godvruchtige koningin
Margaretha,weduwe van koning Um-
berto I, en zijne betrekkingen met het
huis van Savoie zijn altijd zeer hoffe
lijk geweest.
Toen over eenige jaren te Venetie
eene bijeenkomst plaats had (usschen
keizer Wilhelm II en koning Umherto
I, nam Mgr Sarto officieel deel aan de
feesten. Dit moet niet verwonderen,
daar overal in Italië, buiten de gewe
zen Pauzelijke Staten,de geestelijkheid
aldus handelt, 't Is enkel in het ont
stolen gebied dat de Statenroovers als
dusdanig bejegend worden.
In April laatstleden woonde Mgr
Sarto de plechtige legging bij van den
eersten steen van den nieuwen St-Mar-
custoren te Venetie. De koning van
Italië was bij die plechtigheid vertegen
woordigd door den graaf van Turijn.
De patriark zegende den grondsteen,
en daarna schaarden de graaf van
Turijn en zijn gevolg zich rond den
eerbiedweerdigen kerkvoogd. Deze,
in plaats van zelf, zooals het door het
ceremonieel bepaald wa*, den steen
vast te metsen, gaf den graaf van
Turijn zijn zilveren truweel en liet
hem die eer over. Dm legde hij het
geestelijk gewaad af, en hield eene
aanspraak, waarin hij zijne vreugde
uitdrukte, dat de heropbouw van den
St-Marcustoren met eene openbare
godsdienstige plechtigheid begonnen
was.
De stad Venetië, zegde hij, is van
het begin af eene trouwe aanhangster
der christene Kerk geweest. Voorden
godsdienst hebben onze vooi vaders
roemvolle daden volbrachtzij gingen
steeds den godsdienst te rade voor
hunne besluiten en voor hunne wet
geving, en daarom richtten zij zooveel
tempels en altaren op. Met den St Mar-
custoren herop te bouwen, willen de
burgers van Venetië hunne nakome
lingen een bewi:s geven van hun ge
loof, en hun eene herinnering van
hunne ware vaderlandsliefde nalaten.»
De graaf van Turijn drukte daarop
zijne Eminencie hartelijk de hand.
blijde ik
Sarto. Ik ka».
ficat anima mes*
den Heer Ik k*.
paus Ik heb met hew
Men moet daar nogtans niet uit be
sluiten, dat de nieuwe Paus hetRoo-
versgouvernement te Rome zal erken
nen" integendeel, de naam dien hij
gekozen heeft, Pius X, is een duidelijk
bewijs dat hij niet min krachtdadig
als zijne voorgangers, de rechten van
den IL Stoel op hei tijdelijk gezag zal
doen gelden. Dit bewijst ook de om
standigheid dat hij, na zijne kiezing,
den zegen aan het volk heert gegeven,
niet in de buitenwaartsche-loggia van
St-Pieter, maar wel binnen de kerk.
't Nieuws van den Dag heett Dinsdag na
middag eenen vriend ondervraagd, die ItaLë
wel kent, en hem bijzonderlijk gesproken
°r den nieuwen Paus.
Ha zegde deze ik kan niet zeggen hoe
hen over de kiezing van kardinaal
anders niet zeggen dan Magni-
Dominion. Mijne ziel looft
n zeer goed den nieuwen
n aan tafel gezeten in
•an Mantua was, en
1889, als hij bisschop v dang 0ens te
sedert dien heb ik hem rfiSb.
Veneiie gezien en gesproken. „jj v
Maar wat zal bij zijn, defikt b q0(j
Hij is voorzeker een paus doo. .,ar
gewild, niet alleen door toegelaten, el
steliig aangewezen. Bemerk wel dat alle th
groote politiekers in eens verdwenen zijn en
dat Pius X eene der grootste meerderheden
bekomen heeft die ooit in een Konclaaf ge
weten werden. Hüe is die bijna eenparige
stemming alzoo ineens opgekomen Wie zal
dat zeggen God verlaat nooit zijne Kerk.
Goed, maar welke vcorteekens kunt gij
trekken uit zijn voorgaande leven
Ik denk dat hij de man der verzoening
zal zijn van alle de menschenvan goed geloof
en goeden wil. Te Venetie was hij waarlijk
de koning der stad, en dat wel voor alle de
standen der samenleving. Daar heeft hij
iedereen, edelen ec werklieden, rijken en
armen, weien samen te smelten, zonder
eenige melding van demokratie, maar aheen
als katholiek zijtgij katholiek, gij zijt onze
man En in gesloten gelederen zijn alle die
katholieken ten strijde getrokken, en in den
gemeenteraad van Venetie, alsook in den
provincieraad, overal heerschen de katholie
ken boven van de anderen is er zelfs geen
spraak meer.
Bravo eendrachtig als katholiek, zoo
moet het zijn maar wat zeggen de anderen
daarvan
Ja, de anderen Ik geloof dat de kar
dinalen zelf verwonderd geweest zijn te zien
dat zij met zoovelen hetzelfde gedacht gehad
hadden.
Welk is dat gedacht?
Wel dat de politiek, die in de laatste
vijf en twintig jaren noodig was, zulke te
genstrijdige en hitsige gedachten heeft doen
ontstaan, dat zij nu voor eenige jaren rusten
mag.
EnPius X ware de man ora die zending
te vervullen
Ongetwijfeld Hij is noch voor nog te
gen Rampolla. Altijd heeft hij zich buiten
alle partijschap gehouden. Hij kwaca slechts
te Rome voor zijn noodig bezoek adlimina,
en trok het zoo kort als hij kon, om recht
weder naar zijn Ver.etietekeeren. Hij is noch
met de demokraten noch met de antidemo-
kraten, met de Franschen noch met de Duit-
schers, met de oude nog met de nieuwe
school aangespannen. Hij is vrij van alle ban
den, van alle voorgaande hij is alleen ge
kend als een heilige priester, die tot het eten
van zijne tafel en de kleederen van zijne
schouders zou weggegeven hebben.
Maar als paus zal hij toch in gedurige
en noodige betrekkingen staan met de mo
gendheden bij zal dus wel politiek moeten
voeren. Welke zal deze zijn
Geene andere dan het meerder goed
der H. Kerk.
Natuurlijk, maar weike wegen zal hij
nemen om dat meerder goed !e bewerken
Om daarover een oordeelte vellen moet
men de benoeming van zijnen sekretaris van
State afwachten. Het spreekt van zelf dat die
keus eene aanduiding geven zal over de toe-
komenende gedragslijn van Pius X.
Ja, maar voor alsnu, wat voorziet gij
Niemand weet er iets van. Wij knnnen
anders niet dan met onderdanigheid en be
trouwen wachten.
Och, ja de heiligen volgen hunnen
eigen weg, en hij is wonderlijk.
Maar hij leidt toch altijd goed uit.
De manier van stemmen
Ziehier eenige inlichtingen over de
wijze van stemmen in het Conclaaf.
Als bij de eerste stemming geen der
kardinaals de twee derden der stem
men bekomen heeft, dan mag men
stemmen door bijtreding, 't is te zeg
gen de kardinaals mogen hunne stem
verleggen op den eenen of den ande-
kardinaal die ten minste eene stem
-nen had, en voor denwelken zij
bekoi. als niet gestemd hadden.Deze
eerstm&K bij bijtreding geschiedt ook
stemming op geheime wijze, maar
schriftelijfeiR mogen zich ditmaal
de kardinaals mand bijtreden,
onthouden of ïrffe. ygreischte
Kan men aizoö* a derden gera-
meerderheid der twev anderszins
ken, de paus is gekozen finnen. In
moet de stemming herbe*. ^brieven
dit geval worden al de sten n(j
op nat strooi gelegd en verbvK
De eerste stemming
Zaterdag nuchtend, gaf geenen uit
slag. Ten 11 zag men 'de sfumala of
root opstijgen uit de schouw der Six-
tij nsche kapel een bewij s dat niemand
der kardinalen de twee derden der
stemmen bekomen had.
Be tweede stemming
De tweede stemming heeft zaterdag
namiddag ten 4 ure plaatsgehad. Op
de'St-Pieterplaats verdrong zich eene
samengepakte menigte volks, die
slechts met moeite door de troepen in
bedwang kon gehouden worden. Ten
6 ure waren er wel 100,000 personen
samengeschoold. Ten 6 ure 10 zag
men eene witte rookzuil uit de schouw
der Sixtijnsche kapel opstijgen. De
paus was dus nog niet gekozen.
Na de stemming heeft er eene bij
een komst plaats gehad van de ver
schillende groepen van kardinaals.De
kardinaal-kamerling en de deken van
het H.Coilegie hebben vervolgens met
Mgr Merry del Val, sekretaris van het
Conclaaf eene vergadering gehouden
om de loopende zaken af te doen.
De derde stemming
Zondag morgen, van in de vroegte,
was er veel beweging oo de Sint-Pie-
tersplaats.Ten 10 ure 20 werd de rook
gezien hij duurde zes minuten. Na
den rook, ging een groot deel van 't
Q> H?
'fe*'
£@w Aas Aas
.«"□ncrT*
a
a
